(TrÝch) - An-®éc-xen -
1. Mục tiêu :
- Biết đọc, hiểu một đoạn trích trong tác phẩm truyện.
- Sự thể hiện của tinh thần nhân đạo, tài năng nghệ thuật xuất sắc của nhà văn An-đéc-xen qua một tác phẩm tiêu biểu.
a. Kiến thức:
- Những hiểu biết bước đầu về “ người kể truyện cổ tích” An-đéc-xen.
- Nghẹ thuật kể chuyện, cách tổ chức các yếu tố hiện thực và mộng tưởng trong tác phẩm.
- Lòng thương cảm của tác giả đối với em bé bất hạnh.
b. Kỹ năng:
- Đọc diễn cảm, hiểu, tóm tắt được tác phẩm.
- Phân tích được một số hình ảnh tương phản ( đối lập, đặt gần nhau, làm nổi bật lẫn nhau).
- Phát biểu cảm nghĩ về một đoạn truyện.
c. Thái độ:
- HS đồng cảm, yêu thơng những em bé, những con ngời bất hạnh.
2. Chuẩn bị của GV và HS:
a. Chuẩn bị của GV:
- Nghiên cứu tài liệu, soạn giáo án.
b. Chuẩn bị của HS:
- Học bài, chuẩn bị bài.
3. Tiến trình bài dạy:
a. KiÓm tra bài cũ:(4')
Kiểm tra vở ghi, vở soạn bài của HS.
b. Dạy nội dung bài mới:(1')
* Đan Mạch là một nớc nhỏ thuộc khu vực Bắc Âu, diện tích chỉ bằng 1/8 diện tích nớc ta, thủ đô là Cô-penhaghen. An-độc-xen là nhà văn nổi tiếng nhất của Đan Mạch. Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu một truyện ngắn của ông …
HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG
?
GV
Hãy trình bày những hiểu biết của em về tác giả ?
- Han Crextian An-độc-xen sinh ra trong một gia đình nghèo bố là thợ giầy, ông ham thích thơ văn từ nhỏ, nhng đợc học hành rất ít. Sau đó nhờ sự cố gắng của bản thân và sự giúp đỡ của một giám đốc nhà hát, ông tự học, thi đỗ tú tài và học
đại học. Sau đó ông bắt đầu in một số tác phẩm, tên tuổi ông đợc nhiều ngời biết
đến. Năm 1835 tại ý ông bắt đầu sáng tác một số truyện kể lấy nhan đề truyện kể cho trẻ em. Ông đã tìm ra mảnh đất dụng võ của chính mình. Tổng số có tới 168 truyện khơi từ nhiều nguồn: Văn học dân gian, văn học viết và cả những h cấu, sáng tạo độc lập của nhà văn.
Rất nhiều truyện đã trở thành quen thuộc với bạn đọc khắp 5 châu, không chỉ trẻ em mà đủ mọi lứa tuổi, trong đó có "Cô
bé bán diêm".
20' I. Đọc và tìm hiểu chung 1. Tác giả và tác phẩm
- An-độc-xen (1805 - 1875) là nhà văn Đan Mạch nổi tiếng với loại truyện kể cho trẻ em.
?
GV
?
?
?
?
?
?
?
Kể tên một số truyện của An-độc-xen mà em biÕt ?
- Nàng công chúa và hạt đậu, Bầy chim thiên nga…
Nói về phong cách của nhà văn ?
Lu ý các em tìm đọc cuốn truyện cổ An-
độc-xen
Qua chuẩn bị bài ở nhà, em hiểu gì về truyện "Cô bé bán diêm" ?
Ta cần đọc thế nào cho diễn cảm ? - Đọc chậm vừa, thơng cảm..
GV đọc mẫu - gọi HS đọc.
Hớng dẫn HS tìm hiểu các chú thích 2, 3, 4, 5, 7, 8, 10, 11
Theo em văn bản này có thể chia làm mấy phần, nội dung chính của mỗi phần là gì ?
Truyện đợc kể theo trình tự nào ? - Tr×nh tù thêi gian
Đọc lại phần 1 và cho biết đoạn văn nói về vấn đề gì ?
Qua phần đầu chúng ta đợc biết gì về gia cảnh của cô bé bán diêm ?
- Mẹ chết, sống với bố, bà nội đã qua
đời, nhà nghèo, sống chui rúc trong 1 xó tối tăm. Bố khó tính, em phải đi bán diêm kiếm sống.
Hai cha con sống trên gác sát mái nhà, 16'
- Truyện "Cô bé bán diêm" kể về số phận đáng thơng của 1 em bÐ.
2. Đọc văn bản:
3. Bố cục văn bản
3 phÇn:
- Từ đầu đến "cứng đờ ra":
Hoàn cảnh của cô bé bán diêm.
- Tiếp đến "Chầu thợng đế":
Các lần quẹt diêm và những mộng tởng.
- Cái chết của em bé.
II. Ph©n tÝch văn bản
1. Em bé đêm giao thừa
GV
?
GV
?
GV
?
?
nơi mà mặc dù đã nhét rẻ rách vào các kẽ hở lớn trên vách, gió vẫn thổi rít vào trong nhà. Bố em là ngời khó tính, em luôn phải nghe những lời mắng nhiếc chửi rủa.
Câu chuyện xảy ra vào thời gian, không gian nào ?
- Đêm giao thừa, ngoài đờng phố rét buèt
Ở các nớc Bắc Âu nh Đan Mạch, vào dịp tết thời tiết rất lạnh, nhiệt độ có khi xuống tới vài chục độ, tuyết rơi dày đặc.
Cô bé bán diêm cùng với những bao diêm xuất hiện trong thời khắc đặc biệt ấy: vào một đêm giao thừa.
Việc tác giả đặt câu chuyện trong bối cảnh một đêm giao thừa có ý nghĩa gì ? - Mọi ngời thờng nghĩ đến gia đình sum họp đầm ấm…
Đêm giao thừa là thời khắc mà ngời ngời
đều trở về xum họp dới mái gia đình, cùng ăn bữa cơm cuối năm, tiễn đa một năm cũ và cùng chào đón một năm mới với nhiều niềm vui, hạnh phúc. Trong khi đó em bé bán diêm lạnh cóng, co ro, vừa đói vừa rét và không dám về nhà vì
sợ cha mắng.
Trong đêm giao thừa ấy, cảnh tợng hiện ra trong từng ngôi nhà và ở ngoài đờng phố khác nhau nh thế nào ?
- Cửa sổ mọi nhà đều sáng rực ánh đèn…
sực nức mùi ngỗng quay
- Ngoài đờng lạnh buốt và tối đen, em bé cả ngày cha đợc ăn gì
- Trời đông giá rét, tuyết rơi dày đặc.
- Em bé đầu trần, chân đi đất, mỗi lúc…
Nơi ở của em bé bây giờ và trớc đây có gì khác nhau ?
- Năm xa: bà còn sống, ngôi nhà xinh xắn có dây trờng xuân bao quanh.
?
GV
?
? GV
- Hiện nay: Sống trong cái xó tối tăm, chui róc.
Qua đây em thấy nghệ thuật kể chuyện của tác giả có gì đặc sắc ?
- Sử dụng nghệ thuật tơng phản đối lập.
Tác giả đã nêu bật sự đối lập giữa cảnh xum họp sung túc, đầm ấm trong các ngôi nhà với cảnh đói rét, đơn độc của em bé ở ngoài đờng, giữa thời tiết rét buốt khắc nghiệt và hình ảnh em bé lầm lũi, phong phanh, rét mớt co ro. Và còn có sự tơng phản giữa tình cảnh của em bây giờ và năm xa khi bà nội em còn sống và em đợc đón tết ở nhà: Quá khứ hạnh phúc, no ấm và hiện tại đói khổ.
Tác dụng của nghệ thuật tơng phản đó là g×?
- Làm nổi bật tình cảnh rất tội nghiệp (rét, đói, khổ) của em bé và gợi niềm th-
ơng cảm cho ngời đọc.
Những sự việc đó cho em cảm nhận gì
về tình cảnh của em bé bán diêm ?
Em đã đói, có lẽ càng đói hơn khi ngửi thấy mùi ngỗng quay sực nức, em đã rét
đã khổ có lẽ càng thấy tủi thân hơn khi thấy mọi nhà sáng rực ánh đèn hạnh phúc. Sự tơng phản giữa cái xó tối tăm em sống chui rúc với bố hiện nay và ngôi nhà xinh xắn có dây… bao quanh năm xa khi bà nội còn sống không chỉ làm đậm nét nỗi khổ về vật chất mà cả
sự mất mát chỗ dựa tinh thần duy nhất
đối với em. Với ngời lớn, chịu đựng cái rét, cái đói, khổ đã đáng thơng, nhng với những em bé thì điều đó càng làm cho ta xót xa biết bao nhiêu.
- Hình ảnh cô độc, nhỏ nhoi,
đói rét, không đợc ai đoái hoài, 1 em bé khốn khổ, tội nghiệp.
c. Củng cố, luyện tập(3’):
Cuộc sống của em bé bán diêm khiến cho em liên tởng đến những con ngời nào trong xã hội ta hiện nay ?
- Qua tình cảnh của cô bé bán diêm, chúng ta liên tởng đến cuộc sống khổ cực, đáng thơng của biết bao em bé trong xã hội ta hiện nay: Vì những lý do khác nhau mà phải sớm lăn lộn kiếm sống, không đợc học hành, không đợc sống vô t, no đủ, hạnh phúc, hàng ngày làm những công việc nặng nhọc, vất vả mà vẫn đói nghèo. Những em bé
đánh giầy, bán báo, bán vé số, đi làm thuê, đi ăn xin… là những số phận hết sức đáng thơng, tội nghiệp.
d. Hớng dẫn học sinh tự học ở nhà:(1’) - Học bài
- Tóm tắt văn bản - Soạn tiết 2
=====================================================
Ngày soạn: 18/9/2011 Ngày dạy:21/9/2011 Dạy lớp 8B.