Tiết 51 Đoàn thuyền đánh cá
III. Tiến trình dạy - học
A ổn định, kiểm tra bài cũ : ổn định nề nếp bình thờng
* KiÓm tra bai cò:
Đọc thuộc lòng "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" ?
Phân tích sự độc đáo của hinh ảnh những chiếc xe không kính?
B Bài mới Hoạt động 1
Giới thiệu một vài nét cơ bản về tác giả.
I. T×m hiÓu chung:
1. Tác giả: (1919 - 2005) tên đầy đủ là Cù Huy Cận - Quê ở Hà Tĩnh.
- Là nhà thơ tiêu biểu của nền thơ hiện
đại Việt Nam.( nổi tiếng trong phong trào thơ mới)
Nêu hoàn cảnh sáng tác bài thơ?
- Giáo viên giới thiệu thêm và lu ý với học sinh về hoàn cảnh sáng tác bài thơ.
- Giáo viên hớng dẫn đọc - đọc mẫu - học sinh đọc.
Bài thơ có bố cục mấy phần.
Em cã nhËn xÐt g× vÒ bè côc Êy?
Hãy nêu đại ý của bài thơ?
Hoạt động 2.
Học sinh đọc 2 khổ thơ đâù.
- Giáo viên nói qua về cảm hứng sáng tác của Huy Cận trớc - sau 1958.
Hình dung của em về cảnh hoàng hôn xuống biển dựa theo liên tởng và tởng tợng của tác giả?
Hình ảnh so sánh: Hòn lửa, hình ảnh ẩn dụ "then sóng, cửa đêm" gợi cho em ấn tợng gì?
- Giáo viên bình về sự độc đáo của hình ảnh ở khổ thơ 1.2
Từ đó em có nhận xét gì về cảnh TN của con ngời ở nơi đây?
Học sinh đọc khổ 3, 4, 5, 6.
Cảm hứng TN hoà trong cảm hứng lao động, hãy phân tích để làm rõ điều Êy.
- Đợc tặng giải thởng Hồ Chí Minh về văn học NT (1996).
2. Tác phẩm:
- Ra đời năm 1958 - sau một chuyến đi thực tế dài ngày ở vùng mỏ Quảng Ninh. In trong tập "Trăng mỗi ngày lại sáng"
3. Đọc -Bố cục Giọng vui, phấn chấn.
- Hai khổ đầu: Cảnh biển vào đêm và
đoàn thuyền ra khơi.
- Khổ 3, 4, 5, 6: Vẻ đẹp của biển cả và những ngời lao động.
- Khổ cuối: Cảnh đoàn thuyền trở về.
-> Theo hành trình một chuyến ra khơi của đoàn thuyền đánh cá => tạo ra một không gian rộng lớn, thời gian là nhịp tuần hoàn của vũ trụ.
* Đại ý:
Bài thơ miêu tả một chuyến ra khơi
đánh cá của ngời dân chài vùng biển Quảng Ninh tron âm hởng hát lạc quan của ngời lao động.
II. Ph©n tÝch:
1. Cảnh biển vào lúc hoàng hôn và
đoàn thuyền ra khơi.
- Hình ảnh mặt
trời - nh hòn lửa Hình ảnh so sánh, - Sóng - cài then; nhân hoá, ẩn dụ
đê - sập cửa hoán dụ.
- Đoàn thuyền - ra khơi
-> Một bức tranh lộng lẫy, hoành tráng về cảnh thiên nhiên trên biển đang chìm dần vào đêm.
- Hình ảnh gắn kết giữa: cánh buồm - gió khơi - câu hát của ngơi dân chài ->
hình ảnh khoẻ, lạ, niềm vui phấn chấn của con ngời lao động, ớc mơ của ngời lao động.
-> Con ngời lao động hiện lên thật đẹp, lãng mạng trong sự hài hoà TN với TN vò trô bao la.
2. Vẻ đẹp của biển cả và của những ng
ời lao động.
- Tiếng hát của ngời lao động đã đánh thức TN bừng tỉnh.
- TN hoà nhập với niềm vui của con ng- êi.
Hình ảnh "Thuyền … buồm trăng"
gợi cho em điều gì?
Hình ảnh ngời lao động hiện lên nh thế nào?
- Giáo viên bình "Ta kéo xoăn tay "…
Hình ảnh đẹp lộng lẫy và rực rỡ của các loài cá trên biển đang đợc miêu tả
nh thế nào?
Gợi cho em liên tởng gì?
Học sinh đọc khổ cuối.
Nêu nhận xét của em về câu thơ "câu hát gió khơi".…
Cảm nhận của em về hình ảnh thơ
"Đoàn thuyền chạy đua trời".…
- Giáo viên bình khổ cuối.
Hoạt động 3.
Vì sao gọi đây là một khúc tráng ca về những ngời lao đông, biển cả Việt Nam thế kỉ XX?(Em có nhận xét gì về
âm hởng, giong điệu bài thơ) Học sinh đọc to ghi nhớ.
+ Gió - lái So sánh, liệt kê, + Trăng - buồm nhân hoá-> con +Trên: Mây cao ngời nh hào nhập + Dới: Biển bằng cùng TN, vũ trụ.
-> Con thuyền vốn bé nhỏ -> trở thành kì vĩ, khổng lồ…
- Hình ảnh ngời lao động:
+ Ta hát bài ca Công việc lao động của gọi cá. ngời đánh cá bằng bài + Ta kÐo xo¨n ca ®Çy niÒm vui … tay nặng …
-> Con ngời với niềm say sa, hào hứng, ớc mơ bay bổng: Chinh phục TN.
- Hình ảnh lộng lẫy, rực rỡ của các loài cá trên biển.
+ Cá thu - nh đoàn thoi - dệt muông luồng sáng.
+ Cá song - lấp lánh đuốc.
+ Cá đuôi em - quẫy trăng vàng choé.
+ Vẫy bạc loé rạng đông.… + Mắt cá dặm phơi.…
-> Vẻ đẹp của tranh sơn mài lung linh, huyền ảo đợc sáng tác bằng liên tởng, t- ởng tợng.
-> Trí tởng tợng đã chắp cánh cho hiện thực trở nên kì ảo…
3. Cảnh bình minh trên biển và đoàn thuyền đánh cá trở về:
- Câu hát căng buồm -> diễn tả sự phấn khởi của những ngời dân chài chiến thắng trở về với khoang thuyền đầy cá.
- Đoàn thuyền chạy đua trời -> khí… thÕ.
- Náo nức, hăng say.
- Mặt trời: Một cuộc sống mới đang bắt
đầu với ngời lao động làm chủ TN.
- "Mắt cá dăm phơi" - một t… ơng lại huy hoàng, đầy hứa hẹn đang chờ đón họ.
III. Tổng kết 1.Nghệ thuật:
- Bút pháp lãng mạn các biện pháp đối lập, so sánh , ẩn dụ, nhân hóa, phóng
đại.
- Khắc họa những hình ảnh đẹp....
- Miêu tả hài hòa giữa thiên nhiên và con ngêi.
Ngôn ngữ thơ giàu hình ảnh, nhạc điệu
Hoạt động 4
Qua bức tranh về thiên nhiên và con ngơi lao động em có nhân xét gì về cái nhìn và cảm xúc của tác giả trớc TN
đất nớc và con ngời lao động.
Học sinh làm bài tập 1 theo nhóm.
vang khoẻ gợi liên tởng, bay bổng, tràn
đầy cảm hứng lãng mạn, màu sắc lung linh kì ảo, nhà thơ ca ngợi lao động và con ngời lao đông làm chủ đất nớc, làm chủ cuộc đời.
2. Ghi nhí:
IV Luyện tập
Hs thảo luận nhóm rồi trình bày C : H ớng dẫn học ở nhà.
- Học thuộc lòng bài thơ và ghi nhớ . Nắm nội dung, nghệ thuật đặc sắc của bài thơ. - Phát biểu cảm nghĩ về khổ thơ đầu, khổ cuối.
- Chuẩn bị bài tổng kết về từ vựng ( Từ tợng thanh một số biện pháp tu từ)… D Rút kinh nghiệm sau giờ dạy
...
...
Ngày soạn 21 tháng 10 năm 2010- dạy ngày:
TiÕt 52, 53:
Tổng kết từ vựng
(Từ tợng thanh, tợng hình, một số biện pháp tu từ) I. Mục tiêu cần đạt :
- Giúp học sinh nắm vững hơn và biết vận dung những kĩ kiến thức về từ vựng đã
học từ lớp 6 đến lớp 9 (từ tợng thanh, tơng hình, một số từ ghép tu từ từ vựng).
II.Chuẩn bị : - Máy chiếu, giấy trong.
III . Tiến trình dạy - học
A ổn định , kiểm tra bài cũ : ổn định nề nếp bình thờng
* Kết hợp kiểm tra trong ôn tập B Bài mới
Hoạt đông 1
Thế nào là từ tợng thanh? VD?
Thế nào là từ tợng hình? VD?
Tìm những tên loài vật là từ tợng thanh?
Hoạt động 2
Kể tên và nêu đặc điểm của các phép tu từ từ vựng đã học?
Học sinh làm bài tập theo 3 nhóm.
Đại diện nhóm lên trả lời, nhóm khác nhận xét - giáo viên chiếu kết quả