Tiết 51 Đoàn thuyền đánh cá
III. Tập làm thơ 8 chữ
Mỗi em tập làm một khổ thơ 8 chữ
Nội dung, chủ đề tự chọn Bài 1: Điền lần lợt Vờn, qua . Bài 2: Ddiền thêm một câu
C. H ớng dẫn chuẩn bị bài
Tập làm 2 khổ thơ 8 chữ, chủ đề tự chọn
Ôn tập truyện trung đại tiết tới trả bài kiểm tra D. Rút kinh nghiệm sau giờ dạy
...
Ngày soạn 22 tháng 10 năm 2010- dạy ngày:
TiÕt 55.
Trả bài kiểm tra văn (truyện trung đại)
I Mục tiêu cần đạt :
- Củng cố nhận thức về truyện trung đại từ giá trị nội dung t tởng đến hình thức thể loại, bố cục, kể chuyện.
Học sinh nhận rõ yêu nhợc điểm trong bài viết của minh để có ý thức sửa chữa, khắc phôc.
- Rèn kĩ năng viết bài của học sinh, nhận xét bài làm của bạn.
II. Tiến trình trả bài :
A. ổn định, kiểm tra bài cũ: ổn định nề nếp bình thờng Kể tên các văn bản truyện trung đại đã học
B . Tổ chức trả bài
Hoạt động của thầy và trò Nội dung bài học Hoạt động 1
GV trả bài cho hs xem lời phê của thầy cô và kết quả điểm số.
HS suy ngẫm về bài làm của mình
GV nêu đáp án theo tiết 48 Bài của em đúng sai nh thế nào ? Tại sao bài của em lại sai nh vậy ?
I Trả bài tự suy ngẫm
- Bài làm của em đợc thầy cô phê nh thế nào ?
- Kết quả điểm số của em
- Lỗi chính trong bài làm của em là gì ? tại sao em mắc lỗi đó ? ( do nắm bài cha vững, cha đọc kỹ đề bài hay nhớ sai ?...) ,định hớng cách sửa chữa ?
II Chữa bài theo đáp án
Đáp án và biểu chấm nh tiết 48
GV nêu kết quả đúng phần trắc nghiệm, hs đối chiếu kết quả tự sửa sai
* PhÇn tù luËn
Phần khái quát luận điểm của em có
đúng không, bài làm có dẫn chứng không.
- Phần tự luận em còn mắc lỗi gì ? cách khắc phục
III Chữa một số lỗi trong bài làm GV nêu một số lỗi trong bài làm của học sinh rồi cùng chữa.
Thống kê kết quả điểm số
Líp 9,10 7,8 5,6 3,4 0,1,2
9A 2 21 13 2 1
9B 3 17 14 3 1
- So sánh kết quả giữa hai lớp: Lớp 9A có kết quả cao hơn nhng không nhiều nh vậy lớp 9B đã có tiến bộ trong kỳ kiểm tra này.
C .H ớng dẫn chuẩn bị bài
Kiểm tra lại bài làm của mình ,tự sửa tiếp sai sót
Chuẩn bị bài : Bếp lửa và HDDT Khúc hát ru những em bé lớn trên lng mẹ D . Rút kinh nghiệm sau giờ dạy
...
...
Duyệt ngày tháng năm 2010 TTCM:
Lê Thị Quỳnh Ngày soạn 26 tháng 10 năm 2010- dạy ngày:
TuÇn 12
Tiết : 56,57 Bếp lửa ( Bằng Việt)
Hớng dẫn đọc thêm : Khúc hát ru những em bé lớn trên l- ng mẹ
( NguyÔn Khoa §iÒm ) I. Mục tiêu cần đạt :
* Giúp học sinh:
- Hiểu đợc bài thơ gợi nhớ những kỷ niệm về tình bà cháu đồng thời thể hiện những tình cảm, cảm xúc chân thành của nhân vật trữ tình ngời cháu với ngời bà giàu tình thơng, giàu đức hi sinh trong bài thơ Bếp lửa.
- Thấy đợc sự sáng tạo về nghệ thuật diễn tả cảm xúc thông qua hồi tởng kết hợp miêu tả, tự sự, bình luận của tác giả trong bài thơ.
* Tình yêu thơng con và ớc vọng của ngời mẹ Tà ôi,hiểu đợc lòng yêu quê h-
ơng,đất nớc,khát vọng tự do của nhân dân ta - Thấy đợc sự phong phú của thể thơ tự do.
II. Tổ chức dạy - học A
. ổn định, kiểm tra bài cũ : ổn định nề nếp bình thờng
Đọc thuộc lòng bài Đoàn thuyền đánh cá và ghi nhớ ?
Cảm nhận của em về một trong những hình ảnh thơ đẹp, tráng lệ trong bài thơ ? B. Bài mới: Bếp lửa
Hoạt động 1 Học sinh đọc chú thích SGK.
Nêu những nhận xét kihái quát về tác giả, tác phẩm.
Học sinh đọc, nhận xét, nêu cách đọc . Giáo viên đọc mẫu.
I. T×m hiÓu chung.
1. Tác giả: Bằng Việt sinh năm 1941.
- Quê ở Hà Tây.
- Nhà thơ trởng thành trong kháng chiến chống Mĩ.
2. Tác phẩm: 1963, in trong tập thơ
Hình ảnh bao trùm bai thơ là gì?
Gắn liền với hình ảnh đó là hình ảnh nào?
Xác định phơng thức biểu đạt của tác phẩm (biểu cảm + tự sự).
Hoạt động 2
Trong hồi tởng của ngời cháu, những khái niệm nào về bà và tình bà cháu đ- ợc gợi lại.
Hình ảnh, chi tiết nào ám ảnh mãi tron tâm trí anh đến bây giờ anh vẫn vô cùng xúc động? Vì sao?
Học sinh đọc "Tám năm dai dẳng".… Phân tích ý nghĩa của tiếng chim tu hó?
- Giáo viên bình.
Đoạn thơ đã thể hiện những hồi tởng và tuổi thơ, về bà, bếp lửa nh thế nào?
Cảm nhận về hình ảnh ngời bà qua những việc bà đã làm và hình ảnh
"Nhóm bếp lửa".
Giáo viên bình:
Hình ảnh lửa đợc nhắc đến bao nhiêu lần? Tại sao khi nhắc đến bếp lửa là ngời cháu nhơ đến bà và ngợc lại?
Vì sao tác giat viết "Ôi kì lạ bếp… lửa".
- Giáo viên bình.
TiÕt 57
Hoạt động 3
Em cảm nhận nh thế nà về tình bà cháu?
Bài thơ "Bếp lửa", sâu hơn ý nghĩa nói về bà, về tình bà cháu, còn có ý nghĩa g×?
cùng tên khi nhà thơ ở Liên Xô.
3. Đọc., giải thích từ khó
II T×m hiÓu chi tiÕt
1. Những kỉ niệm về bà và tình bà cháu .
- Kỉ niệm tuổi thơ bên bà
+ Bếp lửa chờn vờn. Tuổi thơ
+ Bếp lửa ấp iu nồng đơm. gian khổ.
+ Khói hun nhèm mắt.
+ Sống mũi còn cay.
+ Năm đói mòn đói mỏi.
-> Bếp lửa hiện diện nh tình cảm của bà, sự cu mang đùm bọc đầy chăm chút của bà.
- Tiếng chim tu hú - gợi hoài niệm gợi tình cảm vắng vẻ, và nhớ mong của hai bà cháu.
2
. Những suy ngẫm về bà và hình ảnh bếp lửa.
- Suy ngẫm về cuộc đời bà luôn gắn với hình ảnh bếp lửa, ngọn lửa -> ngời nhóm lửa luôn giữ cho ngọn lửa ấm nóng và toả sáng.
+ Bà tần tảo hi sinh chăm lo cho mọi ngời "Nhóm bếp lửa: nồng đợm"
=> Bà nhóm lên niềm yêu, niềm vui sởi Êm.
- Bà nhóm dậy tuổi nhỏ"=> ngọn lửa… của bà là nềm tin thiêng liêng, kỉ niệm ấm lòng, nâng bớc cháu trên đờng dài - yêu bà - yêu ND.
- Hình ảnh bà luôn gắn với hình ảnh
"bếp lửa" (10 lần) -> bếp lửa bình dị mà thân thuộc, kì diệu, thiêng liêng
- Bếp lửa - ngọn lửa => bà là ngời giữ
lửa, nhóm lửa, truyền lửa, truyền sự sống, niêm tin cho các thế hệ tiếp nối.
III. Tổng kết.
1. Néi dung:
- Bài thơ có ý nghĩa triết lí thầm kín:
Những gì thân thiết nhất của tuổi thơ
của mỗi ngời đều có sức toả sáng, nâng
đỡ con ngời suốt cả cuộc đời. Tình yêu thơng và lòng biết ơn bà chính là biểu
Nêu đặc sắc nghệ thuật của bài thơ?
Học sinh thảo luận nhóm.
Em có suy nghĩ gì về nhan đề bài thơ?
Có ngời nói rằng: "hình ảnh trong bài thơ là hình ảnh ngời nhóm lửa, giữ
lửa". Em nghĩ gì về nhận xét ấy?
hiện của tình yêu thơng, gắn bó với gia
đình, quê hơng, là khởi đầu của tình ng- ời, tình yêu đất nớc.
2. Nghệ thuật:
- Hình tợng "bếp lửa" vừa mang ý nghĩa thực, vừa mang ý nghĩa biểu tợng.
- Kết hợp miêu tả + biểu cảm + tự sự + b×nh luËn.
- Giọng điệu, thể thơ 8 chữ phù hợp với cảm xúc hồi tởng, suy ngẫm.
Hớng dẫn đọc thêm
Khúc hát ru những em bé lớn trên lng mẹ.
NguyÔn
Khoa §iÒm.
* Giới thiệu bài:
Năm 1971- là giai đoạn mà cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra ác liệt ở cả
hai miền Nam-Bắc. Cuộc sống của các bộ, chiến sĩ và nhân dân ta trên chiến khu ( phần lớn là ở miền rừng núi ) rất gian nan, thiếu thốn, bộ đội cùng nhân dân vừa bám rẫy, bám làng tăng gia sản xuất, vừa sẵn sàng chiến đấu bảo vệ khu căn cứ kháng chiến. Hình ảnh ngời mẹ Tà Ôi địu con giã gạo, địu con lên rẫy tỉa bắp, địu con đi kháng chiến đã khơi nguồn cảm hứng cho nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm viết bài thơ
"Khúc hát ru ...". Đây là một trong những bài thơ thành công viết về hình ảnh những ngời mẹ, ngời phụ nữ Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ.
Hoạt động 1.
Em hãy giải thích một vài nét về tác giả Nguyễn Khoa Điềm .
Nêu hoàn cảnh sáng tác bài thơ.
Giáo viên hớng dẫn học sinh đọc- Giáo viên đọc mẫu một đoạn - 2 học sinh đọc nối tiếp.
I. T×m hiÓu chung.
1. Tác giả , tác phẩm
- Sinh năm 1943, quê ở tỉnh Thừa Thiên HuÕ.
- Nhà thơ trởng thành trong kháng chiến chèng Mü.
- Ông từng là Tổng th ký Hội nhà văn Việt Nam .
- Hiện nay là Uỷ viên Bộ chính trị, Tr- ởng ban t tởng văn hoá Trung ơng.
. Tác phẩm :
1917, khi ông đang công tác ở chiến khu miền Tây Thừa Thiên.
- In trong tập: "Đất và khát vọng".
2. Đọc, giải thích từ khó:
- Thể loại:
- Thơ trữ tình, 8 tiếng.
Giáo viên kiểm tra việc nắm từ khó của học sinh.
Nhận xét về thể loại bài thơ?
Giáo viên nêu câu hỏi 1 SGK
Hoạt động 2
Học sinh đọc từ đầu ... Trờng Sơn"
Hình ảnh ngời mẹ đợc gắn với hoàn cảnh, công việc cụ thể qua từng đoạn thơ. Vậy ở lời ru thứ nhất là hình ảnh ngời mẹ Tà Ôi đang làm gì? Hình ảnh thơ nào gây xúc động nhất với em? Vì
sao?
ở lời ru thứ hai hình ảnh ngời mẹ hiện lên đang làm công việc gì? Hình
ảnh " Lng núi ... nhỏ" đợc em cảm nhận nh thế nào?
Hãy phân tích giá trị nghệ thuật của 2 câu thơ"Mặt trời... trên lng".
Phân tích hình ảnh ngời mẹ trong công việc "Chuyển lán, đạp rừng"
Qua những công việc ấy em cảm nhận đợc gì về hình ảnh ngời mẹ Tà
Ôi trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
- Vần chân liền, cách.
- Mang tính chất của một lời bài hát ru- ru con., tác phẩm. Bố cục: 3 phần, mỗi phÇn:
- Mở đầu: "Em cu Tai..." kết thúc bằng lời ru trực tiếp của mẹ "Ngủ ngoan ..."
-> Cách lập, cách ngắt nhịp đã tạo nên
âm điệu dìu dặt, vấn vơng của lời ru.
Giọng điệu trữ tình đã thể hiện một cách
đặc sắc tình cảm thiết tha, trìu mến của ngời mẹ.
II.T×m hiÓu chi tiÕt
1. Hình ảnh ng ời mẹ Tà Ôi.
* Mẹ giã gạo nuôi bộ đội:
- Hình ảnh "Nhịp chày nghiêng.... "
- Mồ hôi mẹ rơi.
- Vai mẹ gầy nhấp nhô.
=> Miêu tả thực, từ láy.
-> Diễn tả công việc cực nhọc, ý thức bền bỉ lao động góp phần vào kháng chiÕn.
* Mẹ tỉa bắp trên núi:
- Lng núi thì to ... nhỏ-> Hình ảnh đối lËp.
=> Gợi sự gian khổ của ngời mẹ giữa núi rừng mênh mông heo hút-> mẹ say mê lao động sản xuất góp phần vào kháng chiến.
- Hình ảnh "Mặt trời của ... trên lng"
->ẩn dụ: Con là mặt trời của mẹ, là nguồn hạnh phúc ấm áp vừa gần gũi, thiêng liêng của đời mẹ-> Đã sởi ấm lòng tin yêu, ý chí của mẹ trong cuộc sèng.
* Mẹ chuyển lán, mẹ đi đạp rừng:
- Hình ảnh "Mẹ địu em đi để giành trận cuối"-> Mẹ đã trở bằng ngời chiến sĩ trên trận tuyến đánh Mỹ ở ngay trên quê hơng mình.
-" Từ trên lng mẹ Trờng Sơn"
-> Hình ảnh nghệ thuật khái quát sự thần kì của cuộc chiến tranh nhân dân chống Mỹ, chứng tỏ sự lớn mạnh trởng thành của ngời dân, ngời chiến sĩ Việt Nam.
=> Thể hiện sự bền bỉ, quan tâm trong công việc lao động kháng chiến thờng
Em hãy đọc lại các lời ru trực tiếp ở 4 dòng cuối mỗi đoạn.
Nhận xét mối liên hệ giữa tình cảm, - ớc mong trong các lời ru này với hoàn cảnh công việc trớc đó.
Giáo viên bình.
Qua đó em cảm nhận đợc gì về tình cảm của ngời mẹ đối với đứa con.
Em thấy tình yêu thơng con của mẹ gắn với những tình cảm gì?Từ đó em cảm nhận đợc gì về những mong ớc, ý chí của nhân dân ta trong cuộc kháng chiÕn chèng Mü.
Hoạt động 3
Qua bài thơ em cảm nhận đợc gì về néi dung?
Khúc hát ru có gì kế thừa và đổi mới so với những khúc hát ru truyền thèng?
ngày của ngời mẹ . Ngời mẹ ấy thắm thiết yêu con và nặng tình thơng buôn làng, quê hơng, bộ đội, khát khao đất n- ớc độc lập, tự do.
2. Những khúc ru và khát vọng của ng - ời mẹ.
- Mẹ giã gạo - mong gạo trắng.
- Mẹ tỉa bắp-mong lớn phát núi.
- Mẹ địu con đi-mong gặp Bác Hồ, làm ngêi tù do.
=> Điệp ngữ "Con mơ cho mẹ"
-> Ngời mẹ gửi trọn niềm mong mỏi vào giấc mơ của đứa con, nổi mong ớc vừa là niềm tin tởng, tự hào của ngời mẹ.
-> Ngời mẹ yêu thơng con tha thiết "ru con bằng cả trái tim yêu thơng của mình, còn ngời con là mơ ớc, là cội nguồn, hạnh phúc ấm áp gần gũi, thiêng liêng.
- Tình thơng con của ngời mẹ gắn với tình thơng bộ đội, buôn làng, quê hơng gian khổ. Bởi vậy nên mẹ mong có nhiều hạt trắng ngần, mong con khôn lớn để bằng chàng trai cờng tráng, mạnh mẽ trong lao động sản xuất . Tình thơng con gắn với tình yêu đất nớc trong kháng chiến-> Mẹ mong con trở thành ngời lính chiến đấu vì nền độc lập tự do thiêng liêng, mẹ mong ớc con đợc làm ngời dân của một đất nớc hoà bình.
=> Khát vọng của dân tộc, thể hiện ý chí, niềm tin vào một ngày mai chiến thắng. Tác giả thể hiện tình yêu quê h-
ơng đất nớc.
III. Tổng kết 1. Néi dung:
2. Nghệ thuật:
- Khúc hát ru bằng một giọng điệu ngọt ngào thắm thiết, với tình yêu thơng con vô bờ bến của ngời mẹ Tà Ôi .
- Đây là khúc hát ru ân tình c/m là sự TN-hài hoà giữa tình yêu con và lòng yêu nớc -với vần nhịp có sự biến đổi linh hoạt.
3. Yếu tố tự sự giúp bạn đọc hiểu rõ thêm cuộc sống gian khổ, sự bền bỉ, dẻo dai (vừa sản xuất nuôi quân, vừa tham gia chiến đấu) của nhân dân ta ở chiến
Học sinh làm bài tập ở phần luyện tập. khu Trị Thiên thời chống Mỹ.
C
. H ớng dẫn học ở nhà . - Học thuộc lòng 2 bài thơ.Nắm nội dung bài.
- Chuẩn bị bài ánh trăng
D. Rút kinh nghiệm sau giờ dạy...
...
Ngày soạn 26 tháng 10 năm 2010- Dạy ngày: