Tiết 63. Chơng trình địa phơng
II. Luyện nói trên lớp
- Tự nhiên, rành mạch, rõ ràng, hớng tới ngêi nghe.
- Chú ý phát âm, giọng điệu...
Giáo viên kết luận những nội dung cần nói về đề tài, cho điểm, biểu dơng các em nãi tèt.
- Nhận xét giờ luyện nói cho học sinh rút kinh nghiệm.
C.
H ớng dẫn học ở nhà.
- Chú ý kĩ năng khi nói, tâm trạng của ngôi số 1, hoàn thành bài văn.
- Soạn bài "Lặng lẽ Sa Pa".
D. Rút kinh nghiệm sau giờ dạy
...
...
Duyệt ngày tháng11 năm 2010 TTCM :
Lê Thị Quỳnh
Ngày soạn 7 tháng 11 năm 2010- dạy ngày:
TuÇn 14.
TiÕt 66-67.
Lặng lẽ Sa Pa
Nguyễn Thành Long.
I. Mục tiêu cần đạt:
- Cảm nhận đợc vẻ đẹp của các nhân vật trong truyện, chủ yếu là nhân vật anh thanh niên trong công việc thầm lặng, trong cách sống và những suy nghĩ, tình cảm, trong quan hệ với mọi ngời.
- Phát hiện đúng và hiểu đợc chủ đề của truyện, từ đó hiểu đợc niềm hạnh phúc của con ngời trong lao động.
- Rèn kĩ năng cảm thụ và phân tích các yếu tố của tác phẩm truyện: miêu tả nhân vật, những bức tranh thiên nhiên.
*. Chuẩn bị: Chân dung nhà văn và tranh vẽ cảnh Sa Pa . II. Tiến trình dạy học:
A ổn định, kiểm tra bài cũ : ổn định nề nếp bình thờng
* Kiểm tra bài cũ :
Em cảm nhận đợc gì sau khi học xong truyện ngắn "Làng" của Kim Lân ? B Bài mới
* Giới thiệu bài mới:
Nếu nh ở truyện ngắn "Làng" của Kim Lân chúng ta cảm nhận đợc tình yêu làng quê với lòng yêu nớc và tinh thần kháng chiến của ngời nông dân Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp.thì "Lặng lẽ Sa Pa", dới ngòi bút tài hoa của Nguyễn Thành Long chúng ta sẽ bắt gặp những con ngời lao động mới trong công việc xây dựng CNXH ở Miền Bắc trong những năm 60-70 của thế kỉ XX với những nét đẹp toả
sáng từ những tâm hồn trong trẻo, bình dị, hồn hậu và tràn ngập tình yêu thơng . Đó là những con ngời lao động mới với tinh thần trách nhiệm và niềm say mê đối với công việc. Đó là sự giản dị, khiêm tốn, lặng lẽ hiến dâng cho đất nớc, cho cuộc đời. Vậy"
Lặng lẽ Sa Pa" của Nguyễn Thành Long tại sao lại có sức sống bền lâu và có sức hút kì lạ với ban đọc? Bài học hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu.
Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1:
Nêu hiểu biết của em về tác giả
Nội dung bài học I. T×m hiÓu chung.
1. Tác giả :
Nguyễn Thành Long?
(Giáo viên bổ sung thêm)
Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm ? Học sinh trả lời, Giáo viên bổ sung về tác giả?
Giáo viên hớng dẫn đọc-Học sinh đọc
đoạn đầu,đoạn giữa kể,đọc đoạn cuối ? Truyện kể theo ngôi thứ mấy?
Hãy kể tóm tắt truyện ngắn này trong khoảng 10 câu ?
Từ đó có thể tóm tắt đoạn trích bằng một câu văn nh thế nào?
Qua đó em hãy nhận xét về cốt truyện và tình huống cơ bản của truyện?
Tác phẩm này theo lời tác giả là "một bức chân dung". Đó là bức chân dung của ai, hiện ra trong cái nhìn và suy nghĩ của nhân vật nào?
Kể tên các nhân vật đợc nhắc đến trong truyện? Nhân vật nào là nhân vật chính? Nhân vật nào là quan trọng? Vì sao?
Việc không đặt tên riêng cho các nhân vật theo em đó có phải là một dụng ý của nhà văn?
Giáo viên bổ sung-> chuyển ý 2.
Hoạt động 2:.
Giáo viên treo tranh vẽ Sa Pa.
Em biết gì về Sa Pa. Hãy giới thiệu về Sa Pa theo sự hiểu biết của em?
Hãy cho biết cảnh Sa Pa đợc tác giả
miêu tả qua những câu văn nào?
Em có nhận xét nh thế nào về cảnh Sa Pa qua trang văn của Nguyễn Thành Long .
Giáo viên bình-> chuyển ý 2.
- Nguyễn Thành Long (1925-1991) - Quê: Quảng Nam.
- Chuyên viết truyện ngắn, bút kí.
- Phong cách văn xuôi, nhẹ nhàng, tình cảm, giàu chất thơ ...
2. Tác phẩm: " Lặng lẽ Sa Pa" (1970).
In trong tËp "Gi÷a trong xanh".
3. Đọc,tóm tắt truyện:
- Ngôi kể: ngôi thứ 3.
- Đoạn trích kể lại cuộc gặp gỡ tình cờ giữa ông hoạ sĩ già và bác lái xe, cô gái với ngời thanh niên làm công tác khí t- ợng trên đỉnh Yên Sơn.
- Cốt truyện, tình huống truyện rất đơn giản, giúp tác giả giới thiệu nhân vật chính hiện ra qua cái nhìn và ấn tợng của các nhân vật khác.
- Bức chân dung về nhân vật anh thanh niên qua cái nhìn của bác lái xe, ông hoạ sĩ, cô gái.
- Nhân vật chính: Anh thanh niên.
- Nhân vật quan trọng: Ông hoạ sĩ.
-> Mọi diễn biến sự việc đều xoay quanh nhân vật anh thanh niên, điểm nhìn trần thuật lại là ông hoạ sĩ.
=> Tác giả muốn nói về những ngời vô
danh, họ xuất thân từ những vùng đất khác nhau, làm những công việc khác nhau, tính nết khác nhau nhng lại gặp nhau ở một điểm: "Lặng lẽ dâng cho
đời, tình yêu cuộc sống" của mình.
II. T×m hiÓu chi tiÕt 1. Thiên nhiên Sa Pa:
- Những rặng đào, đàn Bò lang cổ có
đeo chuông ở các đồng cỏ.
- Những cây trồng "rung tít trong nắng".
- Những cây tử kinh màu hoa cà.
- Mây bị nắng xua cuộn tròn từng cục...
- Nắng đã mạ bạc cả con đèo, đốt cháy rõng c©y hõng hùc nh mét bã ®uèc lín.
- Nắng chiều làm cho bó hoa rực rỡ… hơn.
=> Thiên nhiên Sa Pa thơ mộng, tráng lệ, hữu tình đầy chất thơ, trữ tình -> nh mời gọi, cuốn hút, hấp dẫn du khách.
2. Con ng ời ở Sa Pa:
Học sinh đọc đoạn giữa.
Vị trí của nhân vật anh thanh niên trong truyện? Hãy nhận xét cách miêu tả của tác giả về nhân vật này?
Anh thanh niên sống trong hoàn cảnh nh thế nào? Công việc ra sao? Công việc ấy đòi hỏi ở anh điều gì ?
Giáo viên : Nhng cái gian khổ nhất là phải vợt qua đợc sự cô đơn vắng vẻ, quanh năm suốt tháng một mình trên
đỉnh núi cao không một bóng ngời- một hoàn cảnh thật đặc biệt. Vậy cái gì đã giúp anh vợt qua đợc hoàn cảnh Êy?
Trong lời đối thoại của các nhân vật tác giả đã để anh thanh niên nói rất nhiều? Tại sao vậy ?
(Sự thèm ngời trò chuyện ....)
Em cảm nhận đợc tính cách và phẩm chất gì của anh thanh niên qua cuộc trò chuyện này?
Hãy chứng minh?
Em hiểu gì về nghệ thuật khắc hoạ tính cách nhân vật ở câu chuyện này?
Truyện đợc trần thuật theo điểm nhìn của ai ?
Nhân vật ông hoạ sĩ có vai trò, vị trí nh thế nào trong truyện.
Nhân vật ông hoạ sĩ đã bộc lộ quan
điểm về con ngời và nghệ thuật ở chi tiết nào?
Vì sao ông cảm thấy "nhọc quá" khi kí hoạ và suy nghĩ về những điều anh
a, Anh thanh niên :
- Là nhân vật chính đợc miêu tả xuất hiện trong cuộc gặp gỡ chốc lát nhng đủ
để các nhân vật khác kịp ghi một ấn t- ợng về chân dung để từ đó cảm nhận về con ngời và đất Sa Pa. Có những con ng- ời lặng lẽ làm việc và hiến dâng cho đất nớc: "Trong cái im ... đất nớc"
* Hoàn cảnh sốngvà làm việc
- Một mình trên đỉnh núi cao, quanh năm suốt tháng giữa cây cỏ, mây núi Sa Pa.
* Công việc: đo gió, ma, nắng, tính mây, dự báo thời tiết ... -> đòi hỏi sự tỉ mỉ, chính xác, có tinh thần trách nhiệm cao (nửa đêm, ma tuyết, giá lạnh cũng phải trở dậy để làm việc ...)
-> Dù gian khổ, vất vả anh vẫn hoàn thành nhiệm vụ vì:
+ Lòng yêu nghề, anh hiểu đợc ý nghĩa công việc đất nớc
+ Anh tìm thấy niềm vui trong công việc (Khi ta làm việc ... chết mất)
+ Anh sắp xếp cuộc sống ngăn nắp và tạo nguồn vui bằng việc đọc sách…
=> Là ngời cởi mở, chân thành, hiếu khách, khiêm tốn.
=> Tình tiết diễn biến cuộc gặp gỡ ngắn ngủi nhân vật tự bộc bạch tự nhiên những nét đẹp tính cách, tâm hồn, tình cảm.
b, Các nhân vật khác
* Nhân vật ông hoạ sĩ (nhà văn ẩn m×nh).
- Ngời kể chuyện nhập vào nhân vật để quan sát, miêu tả từ cảnh thiên nhiên
đến nhân vật chính trong truyện.
- Ông "xúc động, bối rối" khi nghe anh thanh niên kể chuyện. Bằng sự từng trải nghề nghiệp và niềm khao khát của ngời nghệ sĩ đi tìm đối tợng của NT ông cảm nhận đợc anh chính là đối tợng ông cần, là nguồn khơi gợi sáng tác: Đó chính là niềm say mê lao động và vẻ hồn nhiên của anh.
- Vì những điều anh nói thổi bùng ngọn
thanh niên nói?
Hình tợng anh thanh niên đợc đề cao nh thế nào trong suy nghĩ của ông?
Việc thay đổi điểm nhìn trần thuật của tác giả có tác dụng gì?
Vì sao nhà văn đa nhân vật cô gái vào câu chuyện ?
Giáo viên phân tích+bình.
Hoạt động 3 "Lặng lẽ Sa Pa" nh một bài thơ giàu chất trữ tình? Vậy chất trữ tình đó đợc tạo ra bởi những yếu tố nào?
Ngoài yếu tố trữ tình, truyện còn hấp dẫn ngời đọc bởi những thành công nghệ thuật nào?
Phát biểu chủ đề của truyện?
Học sinh đọc to ghi nhớ.
Em suy nghĩ gì về nhan đề "Lặng lẽ Sa Pa" ? Phát biểu cảm nghĩ của em về nhân vật anh thanh niên?
lửa đam mê công việc nh thời trai trẻ và ý tởng đa anh vào sáng tác cần nhọc công rất nhiều.
=> Anh thanh niên là mẫu ngời lao động trí thức lí tởng, là niềm tự hào cổ vũ thế hệ trẻ Việt Nam sống, cống hiến cho đất níc.
=> Điểm nhìn trần thuật chủ yếu từ
điểm nhìn và ý nghĩa của nhân vật ông hoạ sĩ -> cùng với nhân vật chính đã góp phần thể hiện chủ đề t tởng tác phẩm .*
Nhân vật bác lái xe, cô gái (anh kĩ s, anh cán bộ nghiên cứu sét vắng mặt)->
góp phần làm nổi bật nhân vật chính thêm sinh động, thể hiện phẩm chất con ngời Sa Pa say mê lao động, thầm lặng cèng hiÕn.
III. Tổng kết:
- Là một tác phẩm văn xuôi giàu chất trữ
t×nh:
+ Thiên nhiên Sa Pa thơ mộng, tráng lệ, hữu tình, nên thơ ...
+ Con ngời Sa Pa đẹp giản dị, chân thành tâm hồn trong trẻo, giàu tình yêu thơng. Họ đã sống và làm việc trong lặng lẽ mà không hề cô độc bởi sự gắn bó của họ với đất nớc và mọi ngời.
=> Tất cả tạo nên chất trữ tình, chất thơ
bàng bạc của thiên truyện, ngọt ngào sâu lắng đầy d vị.
- Nghệ thuật xây dựng cốt truyện đơn giãn, tạo tình huống tự nhiên, ngôi kể,
điểm nhìn trần thuật hợp lí.
Ghi nhí SGK trang 189 Chủ đề:
- Ca ngợi tính cách, phẩm chất cao đẹp của hình ảnh ngời thanh niên - con ngời lao động mới XHCN - trong công việc thầm lặng của mình đóng góp cho đất níc
- Tác giả muốn nói với ngời đọc: "Trong cái lặng im ... đất nớc".
- Qua câu chuyện về anh thanh niên, tác phẩm cũng gợi ra vấn đề về ý nghĩa và niềm vui của lao động tự giác, vì những mục đích chân chính đối với con ngời.
C: H ớng dẫn học ở nhà.
- Hoàn thành phần luyện tập. Nắm nội dung bài học.
- Chuẩn bị ôn tập tốt để làm bài viết TLV số 3.
D. Rút kinh nghiệm sau giờ dạy
...
...
Ngày soạn 8 tháng 11 năm 2010- dạy ngày:
TiÕt 68-69.
Viết bài tập làm văn số 3.
I. Mục tiêu cần đạt:
- Học sinh biết vận dụng những kiến thức đã học để thực hành viết một bài văn tự sự có sử dụng các yếu tố miêu tả nội tâm và nghị luận.
- Rèn luyện kĩ năng diễn đạt, trình bày . II. Tiến trình dạy học:
A .ổn định, kiểm tra bài cũ : ổn định nề nếp bình thờng B . Tổ chức làm bài
Phần1 : Đề bài
Nhân ngày 20-11, kể cho các bạn nghe về một kỉ niệm đáng nhớ giữa mình và thầy cô giáo cũ.
* Yêu cầu
+ Viết đúng thể loại văn tự sự, có sử dụng các yếu tố miêu tả nội tâm và yếu tố nghị luận.
+ Đảm bảo bài viết có bố cục 3 phần.
+ Câu chuyện phải có tính trung thực, có tính giáo dục, có sức thuyết phục.