VÀ QUẢN LÝ PHẠM VI DỰ ÁN
CHƯƠNG 7 QUẢN LÝ GIÁ THÀNH DỰ ÁN
2. PHÂN TÍCH CHI PHÍ VÒNG ðỜI DỰ ÁN
2.3. Cơ cấu phân chia chi phí CBS
ðể theo dừi sõu sỏt từng thành phần của LCC, cỏc chi phớ cú thể ủược tổ chức trong một cơ cấu nhiều cấp bậc, nhiều chiều theo cỏc tiờu chớ ủó lựa chọn từ trước. Cơ cấu ủú ủược gọi là cơ cấu phân chia chi phí (CBS - Cost Breakdown Structure). Mỗi thành phần tại mỗi cấp trong cơ cấu này ủược mó hoỏ, ủiều này khiến cho ta cú thể tổng hợp chi phớ trong một CBS theo từng tiêu chuẩn nhận biết phục vụ các nhu cầu khác nhau. CBS là hình thức biểu hiện của LCC.
2.3.1. Khái niệm
Cơ cấu phân chia chi phí CBS là hình thức tổ chức các khoản mục chi phí theo nhiều cấp bậc từ chung ủến riờng, từ khỏi quỏt ủến chi tiết theo cỏc tiờu chớ phõn loại khỏc nhau tạo thành một cơ cấu thống nhất.
Cơ cấu phân chia chi phí CBS liên kết các thành phần chi phí với các bộ phận của nhóm dự án (các bộ phận của OBS), với các thành phần của cơ cấu phân tách công việc WBS và với bảng khối lượng vật liệu của dự án.
Sử dụng hệ thống mó số cho phộp ta tổng hợp chi phớ theo dấu hiệu ủó chọn, vớ dụ: tổng hợp tất cả các chi phí có giá trị mã số thứ tư là 2 cho ta tất cả các chi phí nhân công trực tiếp.
Tương tự như vậy, người ta có thể tổng hợp chi phí theo yêu cầu phân tích.
Bảng 7.2. Cơ cấu phân chia chi phí CBS cho một dự án xây dựng phòng thí nghiệm Thứ tự mã số Tiêu chí phân loại Thành phần phân loại Mã số chỉ
ủịnh
Lập dự án 1
Thiết kế 2
ðấu thầu 3
Thi công 4
1 Theo cỏc giai ủoạn vũng ủời dự ỏn
Kết thúc dự án 5
Trong tổ chức 1
2 Theo người thực hiện
Thuê ngoài 2
Phần xây dựng 1
3 Theo bộ phận của sản phẩm
Mua sắm MMTB và vận hành 2
Vật liệu trực tiếp 1
Nhân công trực tiếp 2
4 Theo thành phần chi phí
Chi phí chung 3
2.3.2. Các loại cơ cấu phân chia chi phí
a. Cơ cấu phõn chia chi phớ theo cỏc giai ủoạn vũng ủời dự ỏn Cỏc chi phớ theo giai ủoạn vũng ủời dự ỏn ủược ủỏnh số như sau:
1 - Giai ủoạn xõy dựng ý tưởng: cỏc chi phớ ủiều tra khảo sỏt ban ủầu phỏt hiện cơ hội ủầu tư.
2 - Giai ủoạn phỏt triển: cỏc chi phớ khảo sỏt và thiết kế chi tiết, lập kế hoạch, lập ngõn sách...
3 - Giai ủoạn chế tạo: chi phớ thiết lập trang thiết bị cho dự ỏn, lắp rỏp, thử nghiệm, sửa chữa...
4 - Giai ủoạn vận hành và bảo dưỡng: chi phớ nhõn sự cho vận hành hệ thống, chi phớ nguyên vật liệu, năng lượng cho vận hành và bảo dưỡng, phụ tùng thay thế...
5 - Giai ủoạn kết thỳc: chi phớ thỏo dỡ, thanh lý.
Cơ cấu của cỏc chi phớ này ủược thể hiện trờn hỡnh 7.2.
A
1 2 3 4 5 20%
30% 30%
15% 5%
Hình 7.2. Cơ cấu phân chia chi phí theo sơ đồ vòng tròn A. Dự án sản xuất - triển khai
B. Dự án thiết kế - phát triển
B
1 2 3 4 5 20%
10%
50%
15% 5%
Hình 7.2A là các thành phần chi phí cho dự án sản xuất - triển khai; hình 7.2B là các thành phần chi phớ cho dự ỏn thiết kế - phỏt triển. Tỷ lệ của cỏc thành phần ủược thể hiện trong bảng 7.3.
Bảng 7.3. Cỏc thành phần chi phớ theo giai ủoạn dự ỏn
% chi phí trong LCC t/t Cỏc giai ủoạn dự ỏn
A. dự án sản xuất - triển khai
B. dự án thiết kế - phát triển
1 Giai ủoạn xõy dựng ý tưởng 10 20
2 Giai ủoạn phỏt triển 20 30
3 Giai ủoạn chế tạo 50 30
4 Giai ủoạn vận hành 15 15
5 Giai ủoạn thanh lý 5 5
Vật liệu Nhân công Máy Chi phí
trực tiếp
Chi phí chung Giá thành
dự toán
Thu nhập chịu thuế tính trước Giá trị dự toán
trước thuế Thuế giá trị
gia tăng ủầu ra
Giá trị dự toán sau thuế
Hình 7.3. Cơ cấu phân chia chi phí theo thành phần (trong dự toán chi phí công trình xây dựng)
Trực tiếp phí khác
ðể lập một CBS ta phải xỏc ủịnh cỏc tiờu chớ phõn chia, gắn mó số cho chỳng. Bước tiếp theo là phõn chia chi phớ theo cỏc tiờu chớ ủó chọn. Bảng 7.2 nờu một vớ dụ về lập cơ cấu phõn chia chi phí. Theo bảng này LCC 4211 là chi phí vật liệu trực tiếp sử dụng trong xây dựng nhà xưởng của phũng thớ nghiệm do nhà thầu bờn ngoài thực hiện trong giai ủoạn thi cụng dự án.
b. Cơ cấu phân chia chi phí theo thành phần
Tiờu chớ phõn chia này tương ủồng với cỏc tài khoản trong kế toỏn chi phớ. Hỡnh 7.3. là mô hình cây của cơ cấu phân chia chi phí CBS theo thành phần.
c. Cơ cấu phân chia chi phí theo thời gian
Theo tiờu chớ phõn chia này, cỏc chi phớ của dự ỏn ủược tổng hợp theo từng thời ủoạn yêu cầu và gắn lên trục thời gian. Hình 7.4 là mô hình cơ cấu phân chia chi phí dạng cột và ủường LCC tớch luỹ.
Hình 7.4. Cơ cấu phân chia chi phí theo thời gian 0
20 40 60 80 100 120
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
LCC tÝch luü
LCC theo từng tháng
d. Cơ cấu phân chia chi phí theo cơ cấu phân tách công việc WBS
Theo cơ cấu phõn tỏch cụng việc WBS, chi phớ của từng thành phần ủược ước tớnh tại cấp thấp nhất của WBS. Theo yờu cầu phõn tớch, cỏc chi phớ này ủược tổng hợp theo cơ cấu tổ chức của WBS. Ngược lại, nếu yờu cầu phõn tớch chi tiết hơn thỡ cỏc chi phớ ủó ước tớnh theo cấp thấp nhất của WBS lại ủược tiếp tục phõn chia theo cỏc tiờu chớ cần thiết
e. Cơ cấu phân chia chi phí theo cơ cấu tổ chức OBS
Cơ cấu phân chia chi phí theo cơ cấu tổ chức OBS rất hữu ích trong việc làm cầu nối giữa cơ cấu phân chia chi phí với ngân sách dự án vì ngân sách dự án như ta sẽ xem xét trong mục sau thường ủược lập theo cỏc tuyến của cơ cấu tổ chức.