Tiết 29: CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG
II. Đọc và tìm hiểu chi tiết
bản
?Truyện được kể theo ngôi thứ mấy ?
(Ngôi thứ ba nhưng có mặt khắp nơi trong truyện) Phương thức biểu đạt chính ? kết hợp các yếu tố nào ?
?Khi nhìn cây thường xuân thái độ của cụ Bơ- men như thế nào ?
?Thái độ sợ sệt của cụ khi nhìn thấy những chiếc lá theo nhau rụng(lúc này chỉ còn một, hai chiếc lá) đã nói lên điều gì ?
?Theo em dù câm lặng nhưng trong thâm tâm cụ đang suy nghĩ gi ?(Dự định như thế nào ?)
?Cụ Bơ-men cứu sống Giôn-xi bằng cách nào ?
?Tại sao nhà văn không trực tiếp miêu tả cụ vẽ lá ?
?Vì sao có thể nói chiếc lá cụ vẽ là một kiệt tác ?
?Cứ vẽ thật giống như chụp ảnh là được xem là kiệt tác không ?
GV : Nghệ thuật chân chính là nghệ thuật vì con người.
-Nghệ thuật có sức mạnh phi thường cứu sống con người, Chiếc lá gieo mầm cho sự sống.
GV :Treo kênh hình.
?Nội dung của kênh hình ?
?Cụ Bơ-men là con người như thế nào ?
?Em học tập được điều gì qua nhân vật Bơ-men ?
→ hành động cao cả, quên mình vì người khác, lẳng lặng làm mà không cho Giôn - xi biết ý định.
+ Chiếc lá là một kiệt tác.
(Lá vẽ rất giống, sống động như thật: cuống lá màu xanh thẫm, rìa lá nhuốm màu vàng úa, đánh lừa được cả những cặp mắt nhà nghề của 2 cô họa sĩ. Màu sắc giàu ý nghĩa đã tác động đến tâm hồn nhạycảm của Giôn-xi. Được vẽ trong hoàn cảnh khắc nghiệt, một đêm mưa tuyết. Vẽ bằng tất cả
a.Thái độ và hành động của Bơ-men
-Sợ sệt, nhìn cây thường xuân->nói lên tấm lòng yêu thương,lo lắng cho số mệnh của Giôn-xi.
-“Chẳng nói năng gì”->lo âu, nghĩ cách cứu sống Giôn-xi
=>âm thầm vẽ chiếc lá.
b.Chiếc lá cuối cùng là kiệt tác.
-Giống như chiếc lá thật -Đem lại sự sống cho Giôn-xi
-Vẽ bằng tình thương bao la và lòng hi sinh cao thượng.
=>Giàu lòng yêu thơng,quên mình vì
ngời khác,sống cao thợng.
tấm lòng,thương yêu và những hơi thở cuối cùng của người nghệ sĩ. Có tác dụng nhiệm mầu: cứu sống Giôn-xi khôi phục ước mơ sáng tác.
→ Nó còn cho ta thấy quy luật nghiệt ngã của NT.
+ Kiệt tác là bất ngờ, là hiếm hoi ngoài ý muốn con người.
+ Kiệt tác chỉ thực sự khi nó có giá trị nhân tính và NT cao cả.
+ Kiệt tác nhất thiết là phải hướng tới phục vụ con người.
------
Ngày soạn: 01/10/2011 Ngày dạy: 04/10/2011
Tiết 29: CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG
O Hen-ri.
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
- Hiểu được tấm lòng yêu thương những người nghèo khổ của nhà văn được thể hiện trong truyện.
- Thấy được nghệ thuật kể chuyện độc đáo, hấp dẫn của tác giả O Hen-ri.
1. Kiến thức
- Nhân vật, sự kiện, cốt chuyện trong một tác phẩm truyện ngắn hiện đại Mĩ.
- Lòng cảm thông, sự sẻ chia giữa những nghệ sĩ nghèo.
- Ý nghĩa của tác phẩm nghệ thuật vì cuộc sống của con người.
2. Kỹ năng:
a. Kĩ năng chuyên môn:
- Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để đọc – hiểu tác phẩm.
- Phát hiện, phân tích đặc điểm nổi bật về nghệ thuật kể chuyện của nhà văn.
- Cảm nhận được ý nghĩa nhân văn sâu sắc của truyện.
b. Kĩ năng sống:
- Giao tiếp: phản hồi / lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ / ý tưởng về tình huống truyện và cách ứng xử của các nhân vật trong truyện .
- Suy nghĩ sáng tạo: phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản, ý nghĩa của hình tượng chiếc lá cuối cùng.
- Xác định giá trị bản thân: sống có tình yêu thương và trách nhiệm với mọi người xung quanh.
3. Thái độ : GD Lòng thương yêu con người B. CHUẨN BỊ:
GV: Nghiên cứu tài liệu, giáo án.
HS : Học bài, chuẩn bị bàitheo câu hỏi SGK.
C. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC:
- Học theo nhóm: thảo luận, trao đổi, phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản, ý nghĩa của hình tượng chiếc lá cuối cùng.
- Động não: suy nghĩ về bài học tình người rút ra từ câu chuyện.
D. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1. Kiểm tra bài cũ:
? Tóm tắt văn bản :"Chiếc lá cuối cùng"Tại sao nói chiếc lá cuối cùng là kiệt tác của cụ Bơ - men ?
ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM Hs tóm tắt dựa vào sgk: (4đ)
- Chiếc lá giống như thật.(2đ)
- Nó có giá trị nhân văn cao, đem lại sự sống cho Giôn - xi.(2đ)
- Chiếc lá được vẽ bằng tình yêu thương và đức hi sinh cao cả của cụ Bơmen.(2đ) 2. Bài mới:
Hoạt động của GV-HS Nội dung kiến thức
Hoạt động 3:Phân tích nhân vật Xiu và diễn biến tâm trạng của Giôn-xi
Tình thương của Xiu đối với Giôn - xi được thể hiện ntn trong đoạn truyện?)
(Chi tiết : sợ sệt không nói gì, chán nản, mặt hốc hác, quấy cháo gà)
- Xiu có biết ý định của cụ Bơ-men không? Vì sao?
(Không : kéo mành một cách chán nản; ngạc nhiên;
cúi mặt hốc hác xuống nói)
- Nếu Xiu biết thì truyện có hấp dẫn không? Vì sao?
?Câu hỏi thảo luận: Theo em, Xiu biết được sự thật vào lúc nào ? Tại sao cô bình tĩnh khi lần thứ hai Giôn-xi bảo kéo mành lên ?(Lần 1, khi chưa biết được việc làm của cụ Bơ-men nên Xiu đã vô cùng sợ hãi và làm theo lời Giôn-xi một cách chán nản. Có thể nói Xiu cũng không ngờ chiếc lá vẫn còn bám trên cành một cách dai dẳng sau đêm mưa gió phũ phàng. Thán từ “Ô kìa!” không chỉ diễn tả sự ngạc nhiên của Giôn-xi mà còn của cả Xiu. Đối với Xiu, tâm trạng căng thẳng chỉ diễn ra ở lần kéo mành đầu tiên. Trải qua một ngày một đêm, chắc chắn cô đã biết chuyện cụ Bơ-men đã làm gì trong đêm bão tuyết, nên khi kéo mành lần 2, cô hoàn toàn bình tĩnh vì chiếc lá chắc chắn còn bám mãi trên cành cây).
- Nếu biết trước ý định của Bơ-men, tác
2. Tình thương của Xiu
- Lo sợ khi nhìn chiếc lá thường xuân ít ỏi bám trên tường.
- Động viên chăm sóc Giôn - xi chu đáo, tận tình.
3. Diễn biến tâm trạng của Giôn - xi - Tình trạng sức khỏe yếu ớt, gần như cạn kiệt.
- Không tin vào sự sống, chán nản chờ
phẩm sẽ kém hay ở chỗ nào ? (Xiu không bị bất ngờ, chúng ta không được thưởng thức cả đoạn văn thể hiện tâm trạng lo lắng, thắm đượm tình người của Xiu).
? Tại sao Giôn - xi mở to cặp mắt thẫn thờ nhìn tấm mành và thều thào ra lệnh kéo nó lên?
(Cô muốn nhìn xem chiếc lá cuối cùng bên cửa sổ đã rụng chưa)
?Hình dung của em về tình trạng sức khoẻ và tinh thần của Giôn - xi?
? Câu nói : Đó là chiếc lá cuối cùng… lúc đó thì em sẽ chết. Em hiểu gì về tình trạng tinh thần của Giôn - xi qua câu nói trên?
? Giôn - xi không đáp lại những lời lẽ yêu thương của bạn giúp em hiểu thêm điều gì về tâm trạng của Giôn - xi?
? Nguyên nhân nào quyết định trạng thái hồi sinh của Giôn - xi?
(sau đêm mưa gió dữ dội, chiếc lá thường xuân vẫn còn đó)
? Theo em, Giôn - xi đã cảm nhận được gì từ chiếc lá cuối cùng vẫn còn đó?
(Sự gan góc của chiếc lá, chống chọi kiên cường với thiên nhiên khắc nghiệt, bám lấy sự sống - trái ngược với nghị lực yếu đuối, buông xuôi của Giôn - xi).
- Tại sao kết thúc truyện bằng lời kể của Xiu mà không để cho Giôn - xi phản ứng gì?
(Để lại trong lòng người đọc những suy nghĩ, dự đoán : Giôn - xi sẽ nghĩ gì? Hành động gì? Nói gì khi nghe Xiu kể lại cái chết cao cả của cụ Bơ-men)
Hoạt động 2: Hướng dẫn hs tỏng kết - HS trao đổi trả lời câu hỏi 4 (SGK)
+ Đảo ngược tình huống hai lần : Giôn-xi chờ chiếc lá trong tuyệt vọng → thoát khỏi nguy hiểm → trở lại sống yêu đời.
+ Cụ Bơmen đang khoẻ mạnh → chết-Đọc văn bản em hiểu những điều sâu sắc nào về tình cảm con người? Vai trò của NT chân chính?
+ Tình cảm yêu thương cao cả
+ NT chân chính là NT của tiình yêu thương, vì sự sống của con người.
? Em hãy nêu ý nghĩa của truyện ?
đợi phút chia tay.
- Tâm trạng cô đơn tuyệt vọng
- Giôn - xi vượt qua cái chết nhờ chiếc lá mong manh chứa đựng một sức sống bền bỉ, mãnh liệt.