KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM
III. Tiến trình lên lớp
1. Kiểm tra bài cũ:
- Hãy tóm tắt văn bản “Chiếc Lá Cuối Cùng” ? Nêu nội dung nghệ thuật mà tác giả sử dụng trong văn bản đó?
2. Bài mới:
Giới thiệu bài mới :
Hôm nay, các em sẽ đến với xứ sở cư rơ - gưa - tan một nước Cộng hòa ở Trung Á, trước đây thuộc liên bang Xô Viết. Đây là một đất nước tươi đẹp, có núi đồi thảo nguyên, những dãy núi trập trùng. Ai - ma tốp là nhà văn nổi tiếng của cư - rơ gưx - tan. Tập truyện nổi tiếng được giải thưởng Lê - nin của ông là “Núi đồi và thảo nguyên”. “Người thầy đầu tiên” là một trong
những tác phẩm của tập truyện đó. Hôm nay các em sẽ học phần trích của truyện, phần này có tên “Hai cây phong”.
TIẾT 1
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
Hoạt động 1:Hướng dẫn học sinh tìm hiểu chung
? Em hãy tóm tắt vài nét sơ lược về tác giả Ai-ma-tôp và văn bản “Hai Cây Phong”
Gv bổ sung nhận xét.
Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc văn bản và tìm hiểu chú thích SGK.
Đọc với giọng chậm rãi, hơi buồn gợi nhớ những suy nghĩ của người kể.
Hoạt động 3: Hướng dẫn HS tìm hiểu văn bản
? Hãy cho biết bố cục của văn bản trên được chia làm mấy phần? Nêu nội dung từng phần?
Hoạt động 4: GV hướng dẫn hs tìm hiẻu chi tiết văn bản.
-Truyện có mấy mạch kể ? (2 mạch kể : tôi, chúng tôi)
?Hãy xác định những đoạn văn có mạch kể xưng “tôi” và “chúng tôi”.
? Khi nào người kể chuyện nhân danh
“Tôi” ? Khi nào nhân danh “Chúng Tôi” ? Hs:Dựa vào sgk để xác định
? Trong 2 mạch kể, mạch kể nào quan trọng hơn ? Vì sao?
(Mạch kể “tôi quan trọng hơn vì “tôi” có mặt trong 2 mạch kể?”
? Em có nhận xét gì về tác dụng của cách kể chuyện kết hợp cả hai vai như vậy?
? Những phương thức biểu đạt nào được sử dụng trong văn bản này?
(Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm rất khéo léo)
Trong đó nổi bật là phương thức miêu tả và
I. Đọc và tìm hiểu chung:
1. Tác giả-tác phẩm : Ai-ma-tốp (1928) là nhà văn Cư-rơ-gư-xtan.
-Văn bản “Hai Cây Phong” được trích trong phần đầu của truyện Người Thầy Đầu Tiên.
2. Đọc văn bản,tìm hiểu chú thích a. Đọc văn bản.
b. Tìm hiểu chú thích 3,5,6,7,11,14,15 3. Bố cục: 3 phần
- Làng Ku-ku-rêu…phía tây: Giới thiệu chung về vị trí làng quê của nhân vật Tôi.
- Phía trên làng: Hình ảnh Hai cây Phong và cảm xúc tâm trạng tôi khi mỗi lần về thăm làng thăm quê.
- Vào năm học cuối cùng…biêng biếc kia: Nhớ về cảm xúc và tâm trạng của nhân vật tôi hồi trẻ thơ.
- Đoạn còn lại: Nhân vật tôi nhớ đến người trồng hai Cây Phong gắn liền với trường Đuy–sen.
II. Tìm hiểu chi tiết : 1. Hai mạch kể lồng ghép:
(Vào năm học cuối cùng... chân trời xa thẳm biêng biếc kia”)
“Chúng tôi”, “bọn con trai” ngày ấy.
- Mạch kể “tôi” (từ đầu ... “chiếc gương thần xanh” và “tôi lắng nghe” ...
hết)
“Tôi” ngày ấy còn là họa sĩ.
=> Hai mạch kể ít nhiều phân biệt và lồng ghép vào nhau-> Làm cho câu chuyện trở nên sống động , thân mật, gần gũi, ấm áp, chân thật hơn đối với người đọc.
biểu cảm.
TIẾT 2
? Hai Cây Phong được tác giả giới thiệu qua nhũng chi tiết nào?
?Trong ký ức tuổi thơ, hai cây phong được kể và tả như thế nào ?
Em hãy nhận xét về cách tả hai cây phong trong đoạn này.
(Hai cây phong được tả rất gần gũi, thân thiết, như mời gọi)
=> Hai cây phong để lại cho người kể chuyện những ấn tượng khó quên về trò chơi nghịch ngợm của tuổi thơ.
?Vì sao nói cách miêu tả hai cây phong là cách miêu tả qua cái nhìn của một họa sĩ ? (miêu tả bằng hình ảnh, màu sắc)
=> Hai cây phong chỉ được phác thảo đôi ba nét nhưng đó là phác thảo của một họa sĩ : hai cây phong khổng lồ, các mắt nấu những cành cây cao ngất ngang tầm cánh chim bay, bóng râm mát rượi, động tác ngiêng ngã, đung đưa, những đàn chim chao đi chao lại . Chất họa sĩ ở người kể chuyện cũng tăng ở đoạn 2, vì ta hình dung cả bức tranh thiên nhiên với chân trời xa thẳm, thảo nguyên hoang vu, dòng sông, làn sương mờ đục, chuồng ngựa sông trong bé tí tẹo, mờ đục, lấp lánh, bạc ... làm tăng chất bí ẩn, quyến rũ của những miền đất lạ.
? Không chỉ có những trò nghịch phá, còn điều gì khiến bạn trẻ “ngây ngất, sửng sốt”
(cảnh thiên nhiên)
? Hai cây phong gắn liền với ai ?
?Hai cây phong trong mạch kể xưng “tôi”
được kể và tả như thế nào ?
?Nguyên nhân nào khiến cho hai cây phong chiếm vị trí trung tâm và gây xúc
2. Hình ảnh Hai Cây Phong và kí ức tuổi thơ:
- Bọn con trai chúng tôi chạy ào lên đấy phá tổ chim..
- .... nghiêng ngã ... đung đưa ... chào mời ...
- ... bóng râm mát rượi, tiếng lá xào xạc, dịu hiền.
- Đất rộng bao la ...
- ... làn sương mờ đục...
- .. thảo nguyên xa thẳm biêng biếc...
- Dòng sông lấp lách... như sợi chỉ bọc - ... tiếng gió, tiếng lá thì thầm
-> Hai cây phong và quang cảnh được miêu tả dưới mắt nhìn của một họa sĩ.
3. Hai cây phong và thầy Đuy sen - ... có tiếng nói riêng, tâm hồn riêng.
... nghiêng ngã thân cây, lay động lá cành ... rì rào.
-... tưởng chừng như một làn sóng thủy triều ... như một tiếng thì thầm .
động sâu sắc cho người kể chuyện ?
(Vì nó gắn liền với thời thơ ấu cùng những kỷ niệm đẹp và còn là nhân chứng cho một câu chuyện cảm động về tình thầy trò)
?Tìm các chi tiết miêu tả hai cây phong, tác giả đã sử dụng các biện pháp nghệ thuật gì ? Biện pháp nghệ thuật đó giúp ta hình dung ra hai cây phong như thế nào?
(Biện pháp nhân hóa giúp ta hình dung 2 cây phong là 2 con người có tâm hồn và tiếng nói riêng).
? Ở cuối văn bản Hai Cây Phong được nhắc tới như một điều bí ẩn: “Người vô danh nào đã trồng nó với những ước mơ hy vọng gì” Chi tiết này cho ta biết thêm điều gì về Hai Cây Phong?
?Mỗi lần về quê tôi đều coi bổn phận đầu tiên là từ xa đưa mắt tìm lúc nào cũng nhìn rõ…Nhân vật tôi đã bộc lộ tình cảm của mình đối với Hai Cây Phong như thế nào?
? Tại sao cảm xúc đó lại gắn liền với nỗi buồn da diết ở nhân vật tôi?
? Em đã học được những điều đáng quý nào trong tâm hồn nhân vật tôi từ tất cả các biểu hiện trên?
Hoạt động 4: Tổng kết
? Em cảm nhận được những vẻ đẹp nào của thiên nhiên và con người trong văn bản trên?
? Văn bản Hai Cây Phong với vẻ đẹp của thiên nhiên với tình người đã thức dậy tình cảm nào trong em?
HS rút ra ghi nhớ SGK
- ... im bặt một thoáng ... cất tiếng thở dài ... như thương tiếc .
- ... nghiêng ngã tấm thân dẻo dai.
- ... reo vù vù .
Nhớ cây say đắm mãnh liệt như nặng lòng thương nhớ con người.
-Hai cây phong gắn liền với tuổi thơ của tác giả, khi xa quê đó là nỗi buồn sự xa cách những kỉ niệm tốt lành đẹp đẽ.
⇒ Tình cảm yêu quý hai cây phong gắn với tình yêu quý người thầy giáo, ước mơ hy vọng sự trưởng thành trẻ em trong làng Ku-ku-rêu.
III. Tổng kết:
Ghi nhớ: (SGK/101)
3. Củng cố:
? Hình ảnh Hai Cây Phong trong văn bản này gợi cho em nhớ gì về tuổi thơ nơi làng quê mình? - Cho học sinh nhắc lại nội dung cơ bản của văn bản “Hai cây phong”
4. Dặn dò
- Về nhà học bài tóm tắt lại văn bản.
- Soạn bài ôn tập truyện kí Việt Nam
------
Tuần: 9 Ngày soạn: 20.10.8 Tiết: 35 + 36 Ngày dạy: 22.10.08
Bài viết số 2: VĂN TỰ SỰ KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM
I.Mục tiêu bài học:
Giúp HS viết bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm.
Biết vận dụng các kiến thức lý thuyết vào bài làm của mình để đạt kết quả cao.
II. Phương tiện dạy học:
- Giáo án, đề ra, đáp án III. Tiến trình lên lớp:
1. Kiểm tra bài cũ:
- Kiểm tra sự chuẩn bị của HS . 2. Bài mới:
A. Đề ra:Em hãy kể một lần mắc khuyết điểm khiến thầy( cô )giáo buồn.
B. Đáp án: