VÀ ĐIỆN NĂNG SỬ DỤNG
Bài 25 SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT , THÉP
I/ MUẽC TIEÂU : 1.Kiến thức:
- Mô tả được thí nghiệm về sự nhiễm từ của sắt , thép .
- Nêu được hai cách làm tăng lực của nam châm điện tác dụng lên một vật . 2.Kó naêng:
- Giải thích được vì sao người ta dùng .lỏi sắt non để chế tạo nam châm điện . 3.Thái độ:
- Yêu thích môn học.
II/ CHUAÅN BÒ :
* Đối với mỗi nhóm HS :
- 1 ống dây có khoảng 500 – 700 vòng .
- 1 la bàn hay 1 kim nam châm đặt trên giá thẳng đứng . - 1 giá thí nghiệm , 1 biến trở , 1 nguồn điện từ 3 – 6V .
- 1 ampe kế có GHĐ 1,5A , 1 công tắc điện , 5 đoạn dây dẫn dài khoảng 50cm . - 1 lỏi sắt non và một lỏi thép có thể đặt vừa trong lòng ống dây , một ít đinh sắt
.
III/ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CỦA HS : 1/ Ổn định tổ chức : 1’
2/ Kiểm tra bài cũ : 3’
a) Từ phổ , đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua giống và khác nhau như thế nào với từ phổ và đường sức từ của thanh nam châm ?
b ) Phát biểu quy tắc nắm tay phải ? Sửa bài tập 24.4 SBT .
3/ Bài mới : T
G
NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG HS
2’
15
’
I/ SỰ NHIỄM TỪ CUÛA SAÉT , THEÙP 1/ Thớ nghieọm : - Boỏ trớ TN nhử hỡnh 25.1 và 25.2 SGK . + Caâu C1: Khi ngaét dòng điện đi qua ống dây , lõi sắt non mất hết từ tính thì lõi thép vẫn giữ được từ tính .
2/ Kết luận :
a) Lõi sắt ,thép làm tăng tác dụng từ của ống dây có dòng điện
* HĐ 1: Tổ chức tình huống học tập.
- Một nam châm điện mạnh cố thể hút xe tải nặng hàng chụt tấn, trong khi đó chưa có một nam châm vĩnh cửu có lực hút mạnh như vậy.
Nam châm điện được cấu tạo như thế nào, có lợi gì hơn so với nam châm vĩnh cửu?
Hoạt động 2: Làm TN về sự nhiễm từ của sắt , thép Hình 25.1 SGK
+ Yêu cầu HS : - Làm việc cá nhân ,quan sát hình 25.1 SGK .
- Phát biểu mục đích của TN .
- Làm việc theo nhóm để tiến hành TN
+ Hướng dẫn HS cách bố trí TN : Để cho kim nam châm đứng thăng bằng rồi mới đặt cuộn dây sao cho trục của kim nam chaâm song song với mặt ống dây . Sau đó mới đóng mạch điện . + Nêu câu hỏi : - Góc lệch của kim nam châm khi cuộn dây có lỏi sắt ,thép so với khi không có lỏi sắt, thép có gì khác nhau ?
+ Yêu cầu HS : - Cá nhân làm việc với SGK và nghiên cứu hình 25.2 SGK
a) Quan sát , nhận dạng các
dụng cụ và cách bố trí TN
nhử hỡnh 25.1 SGK .
b ) Nêu rõ thí nghiệm này nhằm quan sát cái gì ? c) Boỏ trớ TN nhử hỡnh veừ và
yeâu caàu cuûa SGK
d) Quan sát góc lệch của kim nam châm khi cuộn daây
có lõi sắt và khi không có lõi sắt . Rút ra nhận xét . a) Quan sát , nhận dạng các
dụng cụ và cách bố trí TN
nhử hỡnh 25.2 SGK . b) Nêu rõ TN này nhằm quan sát cái gì ?
c) Boỏ trớ TN nhử hỡnh veừ và
15
’
5’
b) Khi ngắt điện , lõi sắt non mất hết từ tính còn lõi thép thì vẫn giữ được từ tính.
II/ NAM CHAÂM ẹIEÄN +Người ta ứng dụng đặc tính về sự nhiễm từ của sắt để làm nam châm ủieọn .
+ Cấu tạo : Gồm 1 ống dây dẫn trong có lõi sắt non , trong đó ống dây có nhiều đầu ra tương ứng với số vòng dây khác nhau .
III/ VẬN DỤNG : + Caâu C4 :
+ Caâu C5 : + Caâu C6 :
*GHI NHỚ : ( Xem SGK )
- Neõu muùc ủớich cuỷa TN . - Làm việc theo nhóm , bố trí và tiến hành TN , tập trung quan sát chiếc đinh sắt . Cho HS trả lời câu hỏi sau : - Có hiện tượng gì xảy ra với đinh sắt khi ngắt dòng điện chạy qua ống dây ?
- Đại diện các nhómtrả lời caâu C1 .
+ Nêu vấn đề :
- Nguyên nhân nào đã làm tăng tác dụng từ của ống dây có dòng điện chạy qua ? - Sự nhiễm từ của sắt non và thép có gì khác nhau ?
- Thông báo về sự nhiễm từ của sắt , thép khi được đặt trong từ trường.
*Hoạt độnh 3 : Tìm hiểu Nam chaõm ủieọn :
+ Yêu cầu HS làm việc với SGK và thực hiện câu C2 . Chú ý đọc và nêu ý nghĩa của dòng chữ nhỏ : 1A - 22 + Nêu câu hỏi : - Có những cách nào làm tăng lực từ của nam chaõm ủieọn ?
+ Yêu cầu HS làm việc theo nhóm .Trảlời câu C3 . Trong điều kiện có thể tổ chức hco HS làm TN để rút ra kết luận Có thể làm tăng lực từ cuỷa nam chaõm ủieọn baống cách tăng cường độ dòng điện qua ống dây hoặc tăng số vòng của ống dây.
*Hoạt động 4 : Củng cố kiến thức về khả năng
tiến hành theo các yêu caàu
cuûa SGK
d) Quan sát và nêu được hiện tượng xảy ra với ủinh
sắt khi ngắt dòng điện chạy
qua ống dâytrong các trường hợp : Ống dây có lõi sắt non ống dây có lõi theùp
e) Trả lời câu C1 : f) Rút ra kết luận về sự nhiễm từ của sắt , thép
a) Cá nhân làm việc với SGK . Quan sát hình 25.3 SGK để thực hiện câu C2 b) Cá nhân làm việc với SGK để nhận thông tin veà
cách làm tăng lực từ của nam chaõm ủieọn .
c) Quan sát hình 25.4 SGK
và trả lời Câu C3
d) Các nhóm cử đại diện nêu câu trả lời trước lớp .
nhiễm từ của sắt , thép . Vận dụng vào thực tế
+ Yêu cầu HS thực hiện câu C4 ,C5, C6 . Chỉ định một số HS yếu trả lời các câu hỏi trên trước lớp
+ Nêu câu hỏi : Ngoài 2 cách đã học còn cách nào làm tăng lực từ của nam châm điện nữa không ? Chỉ dẫn HS đọc phần “ Có thể em chửa bieỏt “
a) Làm việc cá nhân để trả
lời câu C4 , C5 , C6
4/ Cuûõng coá:3’
- Có thể làm tăng tác dụng từ của nam châm địên bằng cách nào?
5/ Dặn dò: 1’
- Về nhà học bài và làm các bài tập từ 25.1 đến 25.4 SBT . Xem trước bài 26 : ỨNG DUẽNG CUÛA CHAÂM NAM
*Ruựt kinh nghieọm:
Tuần : 14 Ngày soạn:………..
Tiết : 28 Ngày dạy:
………
Bài 26