VÀ ĐIỆN NĂNG SỬ DỤNG
Bài 31 HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
1.Kiến thức:
- Mô tả được cách làm xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín bằng nam châm vĩnh cửuu hoặc nam châm điện .
- Sử dụng được đúng hai thuật ngữ mới , đó là dòng điện cảm ứng và hiện tượng cảm ứng điện từ.
2.Kó naêng:
- Làm được thí nghiện dùng nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện để tạo ra dòng điện cảm ứng .
3.Thái độ:
- Yêu thích môn học.
II/ CHUAÅN BÒ :
* Đối với GV :
- 1 đinamô xe đạp có lắp bóng đèn .
- 1 đinamô xe đạp đã bóc một phần vỏ ngoài đủ nhìn thấy nam châm và cuộn dây ở trong .
• Đối với mỗi nhóm HS : - 1 cuộn dây có gắn bóng đèn LED . - 1 thanh nam châm có trục quay vuông góc với thanh .
- 1 nam châm điện và 2 pin 1,5V . III/ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CỦA HS : 1/ Ổn định tổ chức : 1’
2/ Kiểm tra bài cũ : 3/ Bài mới :
T G
NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG HS
4’ *Hoạt động 1: Phát hiện ra
một cách khác để tạo ra dòng điện ngoài cách dùng Pin hay AÉcquy :
- Nêu vấn đề : Ta đã biết muốn tạo ra dòng điện , phải dùng nguồn điện là Pin hoặc
- Cá nhân suy nghĩ trả lời
câu hỏi của GV :
10
’
20
’
I/ Cấu tạo và hoạt động
của đinamô ở xe đạp : + Trong đinamô có một nam châm và cuộn dây . + Khi quay nuùm cuûa ủinamoõ thỡ nam chaõm quay và đèn sáng .
II/ Dùng nam châm để tạo ra dòng điện : 1/ Duứng nam chaõm vónh
cửu :
* Thớ nghieọm 1 : + Caâu C1 :
+ Caâu C2 :
* Nhận xét 1 :
Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín khi ta đưa một cực nam châm lại gần hay ra xa một đầu cuộn dây đó hoặc ngược lại.
2/ Duứng nam chaõm ủieọn
Ắquy . Em có biết trường hợp nào không dùng pin hoặc acquy mà vẫn tạo ra dòng điện được không - Gợi ý thêm : Bộ phận nào làm cho đèn xe đạp phát sáng ?
-Trong đinamô xe đạp có những bộ phận nào , chúng hoạt động như thế nào để tạo ra dòng điện ?
* Hoạt động 2 : Tìm hiểu cấu tạo của đinamô xe đạp và dự đoán xem hoạt động của bộ phận nào trong đinamô là nguyên nhân chính gây ra dòng điện . - Yeâu caàu HS xem hình 31.1 SGK và quan sát một
đinamô xe đạp đã tháo vỏ đặt trên bàn GV để chỉ ra bộ phận chính của đinamô . - Hãy dự đoán xem hoạt động của bộ phận chính nào của đinamô gây ra dòng ủieọn ?
* Hoạt động 3 : Tìm hiểu cách dùng nam châm vĩnh cửu để tạo ra dòng điện . Xác định trong trường hợp nào thì nam châm vĩnh cửu có thể tạo ra dòng điện ? - Hướng dẫn HS làm từng động tác dứt khóat và nhanh .
- Đưa nam châm vào trong lòng cuộn dây .
– Đưa nam châm vào trong lòng cuộn dây .
- Có một số ý kiến khác nhau về hoạt động của đinamô xe đạp .Không thảo
luận.
- Phát biểu chung ở lớp
- Trả lời câu hỏi của GV
- Làm TN1 SGK theo nhóm
- Trả lời câu C1: Trong cuộn dây dẫn xuất hiện dòng điện cảm ứng khi : - Di chuyển nam châm lại gần cuộn dây
- Di chuyeồn nam chaõm ra xa
cuộn dây . - Trả lời câu C2
7’
* Thớ nghieọm 2 : + Câu C3 : Dòng điện xuaỏt hieọn :
- Trong khi đóng mạch điện , ngắt mạch điện cuỷa nam chaõm ủieọn .
* Nhận xét 2 :
Dòng điện xuất hiện ở cuộn dây dẫn kín trong thời gian đóng và ngắt mạch của nam châm điện Nghĩa là trong thời gian dòng điện của nam chaõm ủieọn bieỏn thieõn .
III/ Hiện tượng cảm ứng
điện từ :
* Dòng điện xuất hiện như trên .Gọi là dòng điện cảm ứng .Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng . Gọi là Hiện tượng cảm ứng điện từ
+ Caâu C4 : + Caâu C5 :
- Để nam châm nắm yên một lúc
trong lòng cuộn dây . - Kéo nam châm ra khỏi cuộn dây
- Yêu cầu HS mô tả rõ, dòng ủieọn xuaỏt hieọn trong khi di huyển nam châm lại gần hay ra xa cuộn dây .
* Hoạt động 4 : Tìm hiểu cách dùng nam châm điện để tạo ra dòng điện ,trong trường hợp nào thì nam châm điện có thể tạo ra dòng điện :
- Hướng dẫn HS lắp ráp TN , cách đặt nam châm điện ( Lõi sắt của nam châm đưa sâu vào lòng cuộn dây ) - Gợi ý thảo luận : Yêu cầu HS làm rõ khi đóng , ngắt mạch điện thì từ trường của nam châm điện thay đổi thế nào ? ( Dòng điện có cường độ tăng lên hay giảm đi khiến cho từ trường mạnh leõn hay yeỏu ủi )
* Hoạt động 5 : Tìm hiểu thuật ngữ mới : Dòng điện cảm ứng ; Hiện tượng cảm ứng điện từ
- Nêu câu hỏi : Qua những TN trên , hảy cho biết khi nào xuất hiện dòng điện cảm ứng
- Cá nhân đọc SGK
:Trongcuộn
dây có xuất hiện dòng ủieọn
cảm ứng .
- Cử đại diện nhóm rút ra nhận xét.
a) Làm TN 2 .Trả lời CaâuC3
b) Làm rõ khi đóng hay ngắt mạch điện được mắc với nam châm điện thì từ trường nam châm thay đổi như thế nào ? Thảo luận chung ở lớp Rút ra nhận xét về những trường hợp xuất hiện dòng điện.
- Làm việc cá nhân . Trả lời câu C4 ,C5.
4/ Cuûng coá:2’
- Hiện tượng cảm ứng điện từ là gì?
- Có những cách nào để tạo ra dòng điện cảm ứng?
5/ Dặn dò: 1’
- Về nhà học bài và làm các bài tập bài 32.
*Ruựt kinh nghieọm:
Tuần : 17 Ngày soạn:………..
Tiết : 34 Ngày dạy:
………
Bài 32