VÀ ĐIỆN NĂNG SỬ DỤNG
Bài 28 ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
1.Kiến thức:
- Mô tả được các bộ phận chính , giải thích được hoạt động của động cơ điện một chieàu .
2.Kó naêng:
- Nêu được tác dụng của mỗi bộ phận chính trong động cơ điện .
- Phát hiện được sự biến đổi điện năng thành cơ năng trong khi đ65ng cơ điện hoạt động .
3.Thái độ:
- Yêu thích môn học.
II/ CHUAÅN BÒ :
* Đối với mỗi nhóm HS :
- 1 mô hình động cơ điện một chiều có thể hoạt động được với nguồn điện 6V . – 1 nguoàn ủieọn 6V .
III/ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CỦA HS : 1/ Ổn định tổ chức : 1’
2/ Kiểm tra bài cũ : 4’
a) Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào những yếu tố nào ?
b) Phát biểu Quy tắc bàn tay trái ? Giải bài tập 27..2 ; 27.3 ; 27.4 ? 3/ Bài mới :
T G
NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG HS
2’
15
’ I/ NGUYEÂN TAÉC , CAÁU
TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG
CỦA ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU :
* HĐ 1: Tổ chức tình huống học tập.
- Nếu có dịp đến công viên, các em sẽ có dịp ngồi trên những toa của một đoàn tàu chạy trên đường ray đặt cao ngang tầm nón nhà để dạo quanh coâng vieân, ngaém nhình thành phố. Các em biết không doàn tàu đó chỵa rất êm, không hề nhả khối, không tiêu tốn xăng dầu mà chạy được nhờ điện. Làm thế nào mà dòng điện có thể làm quay động cơ và vận hành cả một đoàn tàu hàng chuùt taỏn?
*Hoạt động 2: Tìm hiểu nguyên tắc cấu tạo của động cơ điện một chiều : + Tổ chức cho HS nghiên
+ HS làm việc cá nhân , tìm hiểu trên hình 28.1 và trên mô hình để nhận biết và chỉ ra các bộ phận
1/ Các bộ phận chính cuûa
động cơ điện một chiều :
Gồm : có khung dây dẫn ABCD quay quanh truùc OO’ và đặt trong từ trường
cuûa nam chaâm NS.
Ngoài
ra để khung dây có thể quay liên tục còn phải có
bộ góp điện trong đó có 2
thanh queựt C1 , C2 ủửa dòng
điện từ nguồn điện vào khung daây .
2/ Hoạt động của động cô
điện một chiều : Dựa trên tác dụng của từ
trường lên khung dây daãn
có dòng điện chạy qua đặt
trong từ trường .
+ Câu C1 : Lực điện từ tác
dụng lên đoạn dây AB và
CD cuûa khung daây daãn có
dòng điện chạy qua được
bieồu dieón treõn hỡnh 28.1 + Caâu C2 : Khung daây
cứu SGK
+ Đưa mô hình về từng nhóm cho HS
tìm hiểu cấu tạo của động cơ ủieọn
một chiều .
+ Yêu cầu mỗi HS có thể chỉ rõ trên
mô hình hai bộ phận chính của nó .
*Hoạt động 3:Nghiên cứu nguyên tắc hoạt động của động cơ điện một chiều : + Yêu cầu HS vận dụng quy tắc bàn tay trái để xác định lực điện từ tác dụng lên đoạn dây AB và CD của khung dây . Biểu diễn cặp lực từ đó trên hình vẽ . +Hướng dẫn HS trả lời câu C1 :
+ Gợi ý : Cặp lực từ vừa vẽ được có tác dụng gì đối với khung daây ABCD
+ Theo dõi các nhóm làm TN và yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả TN + Cho biết dự đoán đúng sai .
+ Nêu câu hỏi : Động cơ điện một chiều có các bộ phận chính là gì ? Nó hoạt động theo nguyên tắc nào ?
chính của động cơ điện
a) Từng cá nhân nghiên cứu SGK . Thực hiện câu C1 : Xác định lực điện từ tác dụng lên đoạn dây AB
và CD của khung dây dẫn có dòng điện chạy qua như mô tả trên hình 28.1 b) Thực hiện câu C2 : Moãi
HS suy nghĩ và nêu dự đoán có hiện tượng gì xảy
ra với khung dây khi đó c) Thực hiện câu C3 : Hoạt động nhóm , làm TN
kiểm tra dự đoán , quan sát và nêu kết quả TN . d) Trao đổi để rút ra kết luận về cấu tạo , nguyên tắc hoạt động của động cô
điện một chiều .
10
’
5’
5’
seõ
quay do tác dụng của 2 lực
+ Caâu C3 : 3/ Kết luận :
a) Động cơ điện 1 chiều có
2 bộ phận chính là : + Nam châm tạo ra từ trường (Bộ phận đứng yên )Gọi là stato . + Khung daây daãn cho dòng
điện chạy qua (Bộ phận quay ). Gọi là rôto b) Khi đặt khung dây daãn
ABCD trong từ trường và
cho dòng điện chạy qua khung thì dưới tác dụng cuûa
lực điện từ khung dây sẽ quay .
II/ ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT
CHIEÀU TRONG KYÕ THUẬT :
1/ Cấu tạo động cơ ủieọn 1
chiều trong kỹ thuật : + Caâu C4 :
2 / Kết luận :
a) Trong động cơ điện kyõ
thuật bộ phận tạo ra từ trường là nam châm ủieọn .
*Hoạt động 4 : Tìm hiểu động cơ điện một chiều trong kỹ thuật :
+ Nêu câu hỏi : a) Trong động cơ
điện kỹ thuật , bộ phận tạo ra từ
trường có phải là nam châm vĩnh cửu không ? ( Không . Mà là nam châm điện ) b) Bộ phận quay của động cơ có đơn giản chỉ là một khung daây daãn hay khoâng ? ( Không . Mà gồm nhiều cuộn dây đặt lệch nhau và song song với trục của 1 khối trụ làm bằng các lá thép kỹ thuật ghép lại
+ Giới thiệu cho HS : Ngoài động cơ điện 1 chiều , còn có động cơ điện xoay chiều .
*Hoạt động 5: Phát hiện sự biến đổi năng lượng trong động cơ điện : + Nêu câu hỏi : Khi hoạt động ,động cơ điện chuyển hóa năng lượng từ dạng nào sang dạng nào ?
+ GV giúp HS hoàn chỉnh nhận xét và rút ra kết luận .
*Hoạt động 6 : vận dụng : + Tổ chức cho HS làm việc cá nhân
a) HS làm việc cá nhân với hình 28.2 SGK để chỉ ra 2 bộ phận chính của động cơ điện trong Kthuật
b) Cá nhân HS thực hiện caâu C4 :
+ nêu nhận xét về sự chuyển hóa năng lượng trong động cơ điện
a) Làm việc cá nhân để trả lời câu C5 , C6 , C7 b ) Đọc phần có thể “Em chửa bieỏt
b) Bộ phận quay của động
cơ điện kỹ thuật không ủụn
giản là 1 khung dây mà gồm nhiều cuộn dây đặt
lệch nhau và song song với
trục của 1 khối trụ làm bằng các lá thép kỹ thuật
ghép lại .
III/ SỰ BIẾN ĐỔI NAÊNG
LƯỢNG TRONG ĐỘNG CƠ ĐIỆN :
* Điện năng được chuyeồn
hóa thành cơ năng IV / VẬN DỤNG : + Caâu C5 :
+ Caâu C6 : + Caâu C7 :
* GHI NHỚ : Xem SGK
+ Tổ chức trao đổi trên lớp để tìm ra được câu trả lời đúng nhất .
4/ Cuûõng coá:2’
- Động cơ điện một chiều có cấu tạo như thế nào?
5/ Dặn dò: 1’
- Về nhà học bài và làm các bài tập từ 28.1 đến 28.4 SBT . Xem trước bài 29 . THỰC HÀNH CHẾ TẠO NAM CHÂM VĨNH CỬU . NGHIỆM LẠI TỪ TÍNH CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN
*Ruựt kinh nghieọm:
Tuần : 16 Ngày soạn:………..
Tiết : 31 Ngày dạy:
………
Bài 29