1- Đặc điểm của ngôi kể:
a)Đoạn văn 1:
- Người kể gọi tên nhân vật bằng chính tên của họ.
- Giấu mình đi nhưng có mặt ở khắp mọi nơi.
HS: - Đoạn văn kể vua thử tài em bé.
- Không xác định được ai kể đoạn văn.
- Người kể gọi tên nhân vật bằng tên của chúng (vua, thằng bé, sứ giả)
GV: -Trong đoạn văn, em thấy người kể có mặt ở những nơi nào? Vì sao em biết?
HS: - Người kể có mặt ở cung vua, công quán, sau đó ở cung vua.
-Ta biết được người kể có mặt ở những nơi đó vì các sự việc điều xảy ra ở tại các nơi đó, nếu người kể không có mặt thì không thể biết được các sự việc trên.
GV: Trong đoạn văn trên, người kể giấu mình đi, nhưng có mặt ở khắp mọi nơi gọi mọi vật như người ta gọi.Lúc đầu anh ta ở cung vua, biết được ý nghĩ của vua và đình thần, sau đó có mặt ở công quán chứng kiến cảnh hai cha con ăn cơm, cuối cùng có mặt ở cung vua để biết rằng vua nghe nói từ đó mới phục hẳn.
GV: - Với cách kể nầy, người kể có lợi thế gì?
HS: - Kể linh hoạt, tự do những gì diễn ra với nhân vật.
GV: Theo em đó là ngôi kể thứ mấy?
GV: Cho HS thảo luận
Nhóm 2,3 : Gọi HS đọc đoạn văn 2.
- Nội dung của đoạn văn?
HS: -Dế Mèn kể về hình dáng và việc làm của mình.
GV:- Người xưng tôi là ai?
- Khi xưng hô như vậy, Mèn có thể kể được những gì?
HS:- Người xưng tôi là Dế Mèn.
- Mèn kể những gì trực tiếp mình nghe, mình thấy: Việc ăn uống, lớn lên, sự thay đổi về hình thể của bản thân mình, vẻ đẹp cường tráng của cơ thể mình.
GV: Vậy khi xưng tôi, người kể có thể kể những gì?
-Kể linh hoạt, tự do.
Ngôi thứ ba.
b) Đoạn văn 2:
* Người kể:
- Xưng tôi.
- Kể những gì mình nghe, thấy, trải qua.
- Người kể có thể trực tiếp kể những gì mình nghe, thấy, trải qua, trực tiếp nói ra cảm tưởng, ý nghĩ, tình cảm của mình.
GV: - Đoạn văn 2 được kể theo ngôi thứ mấy?
- Khi kể ở ngôi thứ nhất có thể xảy ra khả năng gì? Có thể thay đổi ngôi kể được không?
HS: - Đoạn văn thứ hai được kể theo ngôi thứ nhất.
- Khi sử dụng ngôi kể thứ nhất có thể xảy ra hai khả năng:
Nhân vật tôi chính là tác giả.
Nhân vật tôi do tác giả sáng tạo ra.
- Có thể thay đổi ngôi kể, nhân vật kể.
GV: Em hãy cho biết điểm mạnh và điểm yếu giữa hai ngôi kể?
Điểm mạnh: - Ngôi kể 1: Tính chủ quan - Ngôi kể 3: Tính khách quan
Điểm yếu: - Ngôi kể 1: Tính khách quan - Ngôi kể 3: Tính chủ quan GV: - Kể ở ngôi thứ nhất hoặc ngôi thứ ba đều được gọi là ngôi kể. Vậy ngôi kể là gì?
GV: Muốn kể một câu chuyện linh hoạt, sống động thì người kể cần phải như thế nào?
HS: Để kể chuyện cho linh hoạt, người kể có thể lựa chọn ngôi kể thích hợp.
Hoạt động 3: Hướng dẫn HS làm bài tập.
- Mục tiêu:
+ Củng cố các ngôi kể và đặc điểm của từng ngôi kể đã học.
+ Vận dụng nhận diện ngôi kể.
+ Thay đổi ngôi kể phù hợp.
- Phương pháp: Định hướng giao tiếp, vấn đáp tìm tòi, tri giác ngôn ngữ.
- Thời gian: 42 ph
GV: Treo bảng phụ, hướng dẫn HS làm bài tập.
Gọi HS đọc bài tập 1 - Nêu yêu cầu bài tập.
+ Đoạn văn kể theo ngôi thứ mấy?
-Trực tiếp nói ra cảm tưởng, ý nghĩ, tình cảm của mình
- Kể theo ngôi thứ nhất.
2-Ngôi kể:
-Vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng để kể chuyện.
* Ghi nhớ: sgk II- Luyện tập:
Bài tập1:
- Tôi - Dế mèn Khách quan.
+ Em hãy thay đổi ngôi kể?
+ Nhận xét?
HS: Hoạt động độc lập, nhận diện ngôi kể, thay đổi ngôi kể và nhận xét.
GV: Gọi HS đọc bài tập 2, xác định yêu cầu bài tập
HS: Hoạt động độc lập, nhận diện ngôi kể, thay đổi ngôi kể và nhận xét.
GV: Chia nhóm cho HS thảo luận các bài tập 3,4,5
Nhóm 1: Gọi HS đọc bài tập 3.
- Xác định yêu cầu của bài tập 3
- Cho HS thảo luận nhóm, rút kết luận.
GV: Gọi HS đọc bài tập 4
Nhóm 2: Đọc bài tập 4
- Xác định yêu cầu, thảo luận nhóm, rút kết luận.
GV: Gọi HS đọc bài tập 5
Nhóm 3: Đọc bài tập 5
- Xác định yêu cầu, thảo luận nhóm, rút kết luận GV: Hướng dẫn cho HS làm bài tập 6:
- Kể miệng về cảm xúc của mình khi nhận được quà tặng của người thân.
HS: làm việc độc lập.
Hoạt động 4: Hướng dẫn học ở nhà.
- Mục tiêu: Chuẩn bị tốt bài học cho tiết sau.
- Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp gợi mở.
- Thời gian: 2ph
GV: Hướng dẫn HS chuẩn bị bài Thứ tự kể trong văn tự sự:
+ Đọc truyện Cây bút thần:
- Các sự việc trong truyện?
- Các sự việc đó được kể theo thứ tự nào?
-Kể theo thứ tự đó tạo hiệu quả nghệ thuật gì?
+ Đọc truyện thằng Ngỗ bị chó cắn - Các sự việc trong truyện?
- Trình tự của các sự việc đó?
Bài tập 2:
Thanh – tôi
Tô đậm sắc thái tình cảm.
Bài tập 3:
Đây là truyện cổ tích- Kể như người ta kể, kể theo kí ức cộng đồng, không phải theo quan sát, nhận xét của bản thân người kể.
Bài tập4:
- Chuyện xảy ra đã lâu, người kể không chứng kiến, không trải qua.
- Người kể tự do, linh hoạt nói những gì diễn ra với nhân vật.
Bài tập 5:
Khi viết thư thường sử dụng ngôi kể thứ nhất, vì khi kể theo ngoi thứ nhất người kể bày tỏ được thái độ, tình cảm..