- GV: treo bảng phụ ghi VD
- HS đọc bài tập 1 chú ý các tình huống mà SGK đã nêu.
? Trong những trường hợp như thế người nghe muốn biết điều gì và người kể phải làm gì?
- HS: + Người nghe: muốn tìm hiểu, muốn biết
+ Người kể: phải kể, thông báo, giải thích...
? Theo em kể chuyện để làm gì?
- HS: Để biết, để nhận thức về sự vật, sự việc, để giải thích khen chê.
? Muốn cho người khác hiểu được chuyện của mình em phải làm ntn?
- HS: Phải trình bày chuỗi sự việc theo thứ tự từ trước đến sau.
- Nêu ý nghĩa
I. Ý NGHĨA VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA PHƯƠNG THỨC TỰ SỰ .
1. Bài tập 1:
* Nhận xét:
- Người nghe: muốn tìm hiểu, muốn biết - Người kể: phải kể, thông báo, giải thích...
- HS đọc bài tập 2.
? Văn bản Thánh Gióng kể về sự việc gì?
- HS: Chuyện Thánh Gióng thời Hùng Vương thứ 6 xung phong ra trận đánh giặc Ân.
? Em hãy trình bày diễn biến của sự việc trong truyện Thánh Gióng:
- HS trả lời, GV đưa ra đáp án
- GV giảng: Chuỗi sự việc là sự việc này dẫn đến sự việc kia có đầu đuôi, sự việc trước là nguyên nhân của sự việc sau?
- GV chốt, rút ra kết luận ghi bảng
? Việc sắp xếp các sự việc thành chuỗi trước sau như vậy có ý nghĩa gì?
- HS: Giúp người đọc, người nghe dễ hiểu
? Vậy tự sự có tác dụng gì?
- HS dựa SGK trả lời - GV chốt, ghi bảng - HS đọc ghi nhớ ( SGK)
HĐ 2: Hướng dẫn làm bài tập - HS đọc bài tập 1 và trả lời câu hỏi.
? Điều gì tạo nên nội dung câu chuyện?
- HS: Sự thay đổi ý nghĩ của ông già làm thành nội dung truyện.
? Phương thức tự sự thể hiện ntn?
? Câu chuyện thể hiện ý nghĩa gì?
- HS: T2 yêu cuộc sống, dù mệt nhọc, vất vả thì sống vẫn hơn chết.
2. Bài tập 2
* Nhận xét:
- Diễn biến của sự việc trong truyện Thánh Gióng:
1. Sự ra đời của Thánh Gióng.
2. Thánh Gióng biết nói và nhận trách nhiệm đánh giặc.
3. Thánh Gióng lớn nhanh như thổi.
4. Thánh Gióng vươn vai thành tráng sĩ cưỡi ngựa sắt... xông ra trận đánh giặc.
5. Thánh Gióng đánh tan giặc 6. Thánh Gióng bay về trời.
7. Vua lập đền thờ, phong danh hiệu.
8. Dấu tích còn lại của Thánh Gióng.
->Kể một chuỗi sự việc theo thứ tự nhất định nhằm thể hiện một ý nghĩa nào đó chính là tự sự.
+Tự sự giúp người kể giải thích sự việc, nêu vấn đề, bày tỏ thái độ khen chê.
3. Ghi nhớ ( SGK) I
I. LUYỆN TẬP Bài 1
Mẩu chuyện: Ông già và thần chết.
- Phương thức tự sự thể hiện ở việc kể lại một chuỗi sự việc:
+ Ông già đẵn củi, vác củi kiệt sức.
+ Ông già nghĩ đến cái chết.
+ Thần chết đến
+ Ông già sợ hãi thay đổi ý nghĩ.
- ý nghĩa: T2 yêu cuộc sống, dù mệt nhọc, vất vả thì sống vẫn hơn chết.
Bài tập 2: Sa bẫy là bài thơ tự sự vì tuy diễn đạt bằng thơ ngụ ngôn nhưng bài thơ
Cho HS đọc bài thơ: “Sa bẫy”của Nguyễn Hoàng Sơn
H: Bài thơ này có phải tự sự không ?Vì sao?
- HS: trả lời
-GV chốt lại ý chính cho HS ghi.
- GV cho HS kể bằng văn xuôi bài thơ trên
GV gọi HS đọc hai văn bản ở bài tập 3.
?: Hai văn bản đó có nội dung tự sự không? Vì sao?
H: Tự sự ở đây có vai trò gì?
*(Giới thiệu, tường thuật, thuyết minh)
?: Vậy tự sự là gì?
- HS: Trả lời
- GV: chốt ý , ghi bảng
đã kể lại một câu chuyện có đầu có đuôi, có nhân vật, sự việc và diễn biến nhằm chế giễu tính tham ăn của mèo con
Bài tập 3: Cả hai văn bản đều có nội dung tự sự
- Văn bản 1: là 1 bản tin kể lại cuộc khai mạc trại điêu khắc quốc tế lần 3
- Văn bản 2: là kể về việc người Âu Lạc đánh tan quân Tần xâm lược
* Vai trò giơi thiệu, tường thuật, thuyết minh.
4. Củng cố
- Em hiểu tự sự là gì?
- Tại sao khi kể chuyện cần trình bày theo chuỗi sự việc?
5. Hướng dẫn về nhà.
- Học thuộc ghi nhớ.
- Liệt kê chuỗi sự việc được kể trong một truyện dân gian đã học.
- Xác định phương thức biểu đạt sẽ sử dụng để giúp người khác hình dung được diễn biến một sự việc.
- Làm bài tập 4,5
- Đọc và soạn bài: Sơn Tinh-Thủy Tinh
Ngày soạn:
Tiết 9 Văn bản SƠN TINH - THUỶ TINH
I. Mục tiêu: Giúp HS.
1. Kiến thức: - Nhân vật, sự kiện của truyền thuyết Sơn Tinh, Thuỷ Tinh.
- Hiểu truyền thuyết Sơn tinh, Thuỷ tinh nhằm giải thích hiện tượng lũ lụt thường xảy ra ở châu thổ Bắc Bộ thủa các Vua Hùng dựng nước và khát vọng của người Việt cổ trong việc giải thích và chế ngự thiên tai lũ lụt bảo vệ cuộc sống của mình.
- Những nét chính về nghệ thuật của truyện: Nhiều chi tiết kì lạ, hoang đường.
2. Kĩ năng: - Nắm bắt các sự kiện chính trong truyện.
- Xác định ý nghĩa của truyện.
- Kể lại được truyện.
3. Thái độ: Khơi gợi niềm ước mơ chinh phục thiên nhiên.
II. Chuẩn bị:
- Tranh minh hoạ.
III. Tiến trình bài dạy.
1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ
- Trong văn bản Thánh Gióng có những chi tiết nào liên quan đến sự thật lịch sử?
- Trình bày chuỗi sự việc trong truyện Thánh Gióng.
3. Bài mới. Giới thiệu tranh minh hoạ truyện Sơn Tinh - Thuỷ Tinh.
Hoạt động của GV-HS Nội dung chính