VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ
Tiết 81 BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI
( Tạ Duy Anh) I. Mục tiêu :
1. Kiến thức: - Tình cảm của người em có tài năng đối với người anh.
- Những nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật và nghệ thuật kể chuyện.
- Cách thức thể hiện vấn đề giáo dục nhân cách của câu chuyện: không khô khan, giáo huấn mà tự nhiên, sâu sắc qua sự tự nhận thức của nhân vật chính.
2. Kĩ năng: - Đọc diễn cảm - Hiểu nội dung văn bản truyện hiện đại có yếu tố tự sự kết hợp với miêu tả tâm lí nhân vật.
- Kể lại được truyện.
3. Thái độ: - Giáo dục tình cảm gia đình yêu thương gắn bó.
II. Chuẩn bị :
- Đọc và nghiên cứu văn bản.
III. Tiến trình bài dạy 1.Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ: - Văn bản '' Sông nước Cà Mau miêu tả cảnh gì?
3. Bài mới
Hoạt động của GV-HS Nội dung chính
HĐ1: Hướng dẫn tìm hiểu chung - HS: Đọc chú thích SGK
- Em hiểu gì về TG Tạ Duy Anh ? - HS trình bày
- GV nhận xét, bố sung.
- GV giới thiệu thêm về sự nghiệp sáng tác văn chương của ông .
- Em hãy nêu hiểu biết của em về tác phẩm?
- HS: Trả lời
- GV: Hướng dẫn đọc -> Đọc mẫu một đoạn -> HS đọc tiếp -> GV nhận xét.
- GV: Giải thích một số từ khó.
- Truyện được kể bằng lời của nhân vật nào ? Tác dụng của nó ?
- HS: Trả lời
- Theo em văn bản chia làm mấy phần?
Nội dung của từng phần?
P1: Từ đầu “ là được” giới thiệu về nhân vật người em.
P2: Người em bí mật vẽ, tài năng được phát hiện( tiếp theo... tài năng)
P3: Tâm trạng thái độ của người anh ( tiếp theo... chọc tức tôi)
P4: Đi thi đoạt giải, người anh hối hận ( còn lại)
- Thể loại văn chủ yếu của tác phẩm này là gì?
- HS: Thảo luận -> Trả lời:
HĐ 2: Hướng dẫn tìm hiểu văn bản - Truyện xoay quanh hai nhân vật người anh và em gái. Ai là nhân vật chính?
- HS: cả hai
- Nhân vật người anh được miêu tả chủ yếu ở đời sống tâm trạng. theo dõi truyện, em thấy tâm trạng người anh diễn biến qua các thời điểm nào?
- HS 5 thời điểm: khi phát hiện em chế
I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Tác giả: SGK
2. Tác phẩm: SGK
3. Đọc và tìm hiểu chú thích
4. Bố cục, thể loại a. Bố cục: 4 phần
b. Thể loại: Tự sự
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN 1. Nhân vật người anh
a. Thái độ thường ngày đối với em gái:
thuốc vẽ. Khi tài năng hội hoạ của em được phát hiện. Khi lén xem những bức tranh. Khi tranh của em đoạt giải.
Khi đứng trước bức tranh của em trong phòng trưng bày.
? Khi phát hiện em gái chế thuốc vẽ từ nhọ nồi, người anh nghĩ gì? Tìm câu văn?
- HS: “Trời ạ! Thì ra nó chế thuốc vẽ”
- Ý nghĩ ấy đã nói lên thái độ gì của người anh đối với em?
- HS: Ngạc nhiên, xem thường.
GV giảng: Thái độ này còn thể hiện ở việc đặt tên em là Mèo, ở việc bí mật theo dõi việc làm của em và ở giọng điệu kể cả khi kể về em.
- Khi mọi người phát hiện ra tài vẽ của Kiều Phương, ai cũng vui duy chỉ có người anh là buồn. Vì sao?
- HS: Vì thấy mình bất tài, bị đẩy ra ngoài, bị cả nhà quên lãng.
- Với tâm trạng ấy, người anh xử xự với em gái như thế nào?
- HS: Không thể thân, hay gắt gỏng - Người anh còn có hành động gì nữa?
- HS:
- Tại sao sau khi xem tranh, người anh lại lén trút một tiếng thở dài?
- HS: Vì thấy em có tài thật, còn mình thì kém cỏi, vô dụng.
- Tóm lại, tâm trạng người anh lúc này như thế nào?
- Còn nhận ra tính xấu nào ở người anh?
- HS: ích kỉ, ghen tị.
GV Bình: Sự ích kỉ ấy còn thể hiện ở hành động “đẩy em ra” khi em bộc lộ tình cảm vui mừng và muốn chung vui cùng anh. Thực ra đây là một biểu hiện tâm lí dễ gặp ở mọi người, nhất là ở tuổi thiếu niên, đó là lòng tự ái và mặc cảm, tự ti khi thấy ở người khác có tài năng nổi bật. Ngòi bút tinh tế của nhà văn đã khám phá và miêu tả rất thành
Thái độ coi thường, kẻ cả.
b. Khi tài năng của Mèo được phát hiện:
- Thấy mình bất tài.
- Hay gắt gỏng.
- Thở dài.
Tâm trạng: buồn, bực bội, khó chịu vì ghen tị với người hơn mình.
công nét tâm lý ấy.
4. Củng cố.
- Em có cảm nhận ntn về nhân vật người anh?
5. Hướng dẫn về nhà :
- Đọc kĩ truyện, nhớ những sự việc chính, kể tóm tắt được truyện.
- Soạn tiếp phần còn lại giờ sau học tiếp.
*********************************************
Ngày soạn: 29-01-2013
Văn bản