- Ứng dụng cơng nghệ nghe nhìn, mạng xã hội, các hoạt động Liên hoan phim khoa học quốc tế
1. Khái quát về Podcast Podcast là gì?
1. 1. Podcast là gì?
Podcast là một thuật ngữ khá mới mẻ, theo Wikipedia thì thuật ngữ Podcast được ghép bởi
2 từ iPod (một nhãn hiệu thiết bị nghe nhạc của Apple) và Broadcast (phát sóng). Có thể hiểu
Podcast FM là một chương trình âm thanh, một phương pháp truyền thanh bằng công nghệ điều
chế tần số (FM), giống như một chương trình radio, do người nào đó tạo ra và sau đó được đăng lên mạng Internet để người nghe trực tiếp hoặc tải xuống và nghe qua điện thoại, máy tính hoặc các thiết bị điện tử.
Ở Việt Nam, tuy chỉ mới xuất hiện chưa bao lâu nhưng Podcast ngày một gần gũi và đón nhận số lượng sản phẩm tăng lên đáng kể vào năm 2020. Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV), Đài Tiếng nói Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh (VOH), một số tờ báo như Vietnamplus, VnExpress cũng sản xuất Podcast để có thể tiếp cận đến một lượng người nghe lớn u thích loại hình chương trình này. Những trang thông tin, các tổ chức, hay các cá nhân khác nhau cũng đồng loạt mở một hoặc nhiều chương trình Podcast. Đơn cử như VnExpress có tới 4 chương trình Podcast, trang thơng tin Vietcetera cũng sản xuất gần 10 kênh Podcast khác nhau.
1.2. Các loại Podcast
* Podcast phỏng vấn. Kiểu podcast này là một hay hai người dẫn chương trình phỏng vấn các khách mời khác nhau trên mỗi tập. Đây là một định dạng phổ biến vì khơng cần địi hỏi nhiều kiến thức cơ bản, chỉ cần chuẩn bị sẵn các câu hỏi và một số kỹ năng mềm như: Thuyết phục khách tham gia, kỹ năng phỏng vấn và có thể sản xuất các tập podcast thường xuyên.
* Podcast Solo. Podcast Solo là podcast được trình bày dưới dạng độc thoại, nội dung của
podcast cá nhân này dựa trên quan điểm, có thể liên quan đến tin tức, hay vấn đề hỏi đáp... đây là loại podcast cần phải có giọng nói chuẩn, nói có phương pháp, có chủ đề và kỹ năng ghi podcast.
* Podcast đa máy chủ. Hình thức podcast này thường có hai hay nhiều người dẫn chương trình, podcast đa máy chủ dùng trong các cuộc thảo luận có nhiều ý kiến và quan điểm khác nhau có thể mang lại nhiều giá trị giải trí hơn cho những thính giả thích nghe các cuộc trị chuyện và tranh luận thay vì nghe một người nói.
1.3. Các bước để xây dựng kênh Podcast
1.4. Podcast ứng dụng trong hoạt động thông tin thư viện trường đại học
Podcast là hình thức cung cấp thơng tin phổ biến đối với nhiều lĩnh vực, ngành nghề khác nhau, nhưng chưa thực sự phổ biến đối với thư viện nói chung và thư viện các trường đại học nói riêng ở nước ta. Có thể do các thư viện trường đại học chưa quan tâm đến ý nghĩa và vai trò của việc ứng dụng Podcast trong công tác tổ chức dịch vụ thơng tin thư viện. Chính vì vậy, thư viện trường đại học cần tìm hiểu về vai trị và ý nghĩa của Podcast trong các hoạt động của mình. Podcast sẽ giúp thư viện các trường đại học có thêm lựa chọn trong việc phát triển dịch vụ cung cấp thông tin tới người sử dụng thư viện. Từ đó, nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ thông tin, tăng cường sự gắn kết giữa thư viện và người sử dụng thư viện.
Thư viện có thể sử dụng Podcast trong việc tổ chức tham quan (tour), giới thiệu thư viện, giới thiệu về bộ sưu tập thư viện, tài liệu cho lớp học kỹ năng thông tin, các thông báo về tin tức và sự kiện của thư viện, quảng bá và marketing hoạt động thư viện, hướng dẫn sử dụng thư viện (kho đóng, kho mở...) hay cách tìm và truy nhập nguồn thơng tin cần cho người sử dụng thư viện. Mặt khác, thư viện có thể tạo và xuất bản những tệp âm thanh bài giảng của giảng viên làm dữ liệu học tập, đồng thời hỗ trợ các dự án phỏng vấn của sinh viên. Podcasting đã chứng tỏ là một công cụ hữu hiệu trong môi trường giáo dục và đào tạo. Podcast FM sẽ được phổ biến trên các nền tảng âm thanh trực tuyến như Google Podcast, Spotify, Sound Cloud,... người sử dụng thư viện nói chung cũng như cộng đồng sinh viên nói riêng sẽ sử dụng Podcast dễ dàng ở bất cứ đâu và bất kì thời gian nào họ muốn. Nội dung xây dựng trong Podcast Library FM có thể bao gồm:
- Dịch vụ Thông tin thư mục tài liệu; - Dịch vụ tham khảo ảo;
- Bộ sưu tập luyện nói ngoại ngữ; - Kỹ năng mềm dành cho sinh viên;
- Talkshow cùng những chuyên gia học thuật; - Tâm sự của sinh viên;
- Bộ sưu tập âm thanh học tập theo phương pháp pomodoro; - …
58 THƠNG TIN & THƯ VIỆN PHÍA NAM - 2021
Hiện nay ở Việt Nam đã có một số trường đại học ứng dụng Podcasting, nhưng đơn vị thực hiện chủ yếu là các khoa, nhóm sinh viên... mục đích để giao lưu, truyền thơng, đa dạng giáo dục bậc đại học, thúc đẩy việc tự học ở bậc đại học, luyện nghe ngoại ngữ... như ứng dụng Podcast trong việc học ngoại ngữ trường Đại học Điện lực (https://bit.ly/3wtMbyE); Podcast “Ulaw’s Caring Box” của trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh (https://spoti.fi/30hCLum); Podcast Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh (https://spoti.fi/308HZbH), UEH chính thức khởi động Chuỗi bài lan tỏa nghiên cứu và kiến thức ứng dụng thông qua kênh podcast Bản tin kiến thức kinh tế số UEH;...
Hầu như các thư viện trường đại học tại Việt Nam chưa ứng dụng dịch vụ Podcasting vào hoạt động thư viện để phổ biến nguồn tài nguyên thông tin cũng như các sản phẩm và dịch vụ thư viện.
2. Khảo sát nhu cầu sử dụng kênh Podcast FM của sinh viên tại trường Đại học Văn hóa TP.HCM
Việc khảo sát được tiến hành trực tuyến với 117 sinh viên được chia đều cho các ngành học tại trường cụ thể như sau:
Bảng 1.1: Phân bố khảo sát theo ngành học
2.1. Khảo sát mức độ hiểu biết về Podcast:
Qua khảo sát, về cơ bản hơn nửa số phiếu (79,2%) trả lời đã từng nghe đến hoặc có tìm hiểu về Podcast. Chỉ có 20,8% số phiếu trả lời chưa từng biết đến loại hình âm thanh này. Podcast dù đã xuất hiện từ rất lâu thế nhưng chỉ thật sự bùng nổ về số lượng kể từ cuối năm 2019. Từ đó, Podcast được xem là một trong những phương thức tiếp cận thông tin được nhiều người trẻ ưa chuộng hiện nay.
Ngành học Tỷ lệ %
Quản lý văn hóa, nghệ thuật 13,1 Văn hóa du lịch 23,4 Văn hóa học 4,7 Thơng tin – Thư viện 40,2 Di sản văn hóa 0,9 Xuất bản, phát hành 5,6 Truyền thơng 9,3 Văn hóa Dân tộc Thiểu số 0 Ngồi trường 2,8 Hình thức Tỷ lệ % Qua mạng xã hội 64,5 Bạn bè giới thiệu 15,9 Spotify 0,9 Tự bản thân tìm hiểu 0,9 Chưa từng biết đến 17,8
Hiện nay, Podcast đã khá phổ biến ở nước ngồi lẫn trong nước và có số lượng khách hàng nhất định. Vì thế, người sử dụng có khá nhiều lựa chọn khi muốn tìm nghe một sản phẩm Podcast nào đó. Nếu đang dùng các thiết bị của Apple (Macbook, iPhone, iPad, Apple TV hoặc Apple Watch) bạn có thể tìm các kênh Podcast thơng qua iTunes hoặc Apple Podcasts. Cịn nếu đang sử dụng các thiết bị khác thì bạn có thể tìm đến Spotify, SoundCloud, Google Podcast, đây đều là những kênh quen thuộc. Qua khảo sát, phần lớn các bạn sinh viên suy nghĩ nên chọn Google Podcast để nghe vì sự tiện lợi của nó (chiếm 49,5%), được thể hiện như sau:
Bảng 1.2: Ứng dụng nghe Podcast
Trên thực tế khơng có một quy ước nào về độ dài của một tập Podcast. Có thể cho rằng độ dài