về bà và những năm tháng tuổi thơ luôn gắn với hình ảnh bếp lửa?
Bài thơ có tới 10 lần nhà thơ nhắc về bếp lửa và hiện diện cùng bếp lửa là hình ảnh của người bà.
Hình ảnh bà luôn gắn với hình ảnh bếp lửa. Bếp lửa là tình bà ấm áp, bếp lửa là tay bà chăm chút, bếp lửa gắn với khó khăn, gian khổ của đời bà.
Ngày ngày bà bếp lửa cũng là nhóm lên niềm vui, sự sống, niềm yêu thương chăm chút dành cho cháu.
Gv : Chính vì thế mà nhà thơ cảm nhận được trong hình ảnh bếp lửa bình dị mà thân thuộc, sự kì diệu thiêng liêng => Ôi kì lạ…
Rồi sớm rồi chiều…
Một ngọn lửa lòng bà…
Một ngọn lửa chứa niềm tin …
( ?) Vì sao đọan thơ trên tác giả dùng ngọn lửa mà không dùng bếp lửa ?
Bếp lửa được nhen lên không chỉ bằng nhiên liệu ở bên ngoài mà còn chính là được nhen lên từ ngọn lửa trong lòng bà - ngọn lửa của trái tim con người, của tình yêu thương mà người bà truyền cho người cháu, ngọn lửa của niềm tin, của hy vọng.
( ? ) Câu kết với câu hỏi tu từ mở ra điều gì?
Hoạt động 3. Tổng kết
( ?) Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật nào trong bài thơ ?
( ?) Nổi bật trong bài thơ là tình cảm nào ? Tình cảm ấy gắn liền với những tình cảm nào khác ?
Hình ảnh bếp lửa là sự nuôi dưỡng, nhen nhóm tình cảm yêu thương con người, thể hiện nỗi nhớ, lòng biết ơn, khơi gợi lên cho cháu một tâm hồn cao đẹp.
=> Nỗi nhớ về cội nguồn, tình yêu thương sâu nặng của người cháu với bà.
III. Tổng kết 1. Nghệ thuật
- Sáng tạo hình ảnh thơ vừa thực, vừa mang ý nghĩa biểu tượng.
- Kết hợp biểu cảm, miêu tả, tự sự, bình luận 2. Nội dung
Bài thơ gợi lại những kỉ niệm đầy xúc động về người bà và tình bà cháu, đồng thời thể hiện lòng kính yêu trân trọng và biết ơn của người cháu đối với bà và cũng là đối với gia đình, với quê hương, đất nước
4. Củng cố
(?) Cảm nhận của em về tình bà cháu sau khi học xong bài thơ?
5. Dặn dò
- Học thuộc lòng bài thơ
- Chuẩn bị bài Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
6. Rút kinh nghiệm:...
...
...
Ngày soạn: 6 – 11 – 2010
Ngày dạy: 8 – 11 – 2010
Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Nguyễn Khoa Điềm
I. Mục tiêu
Giúp HS cảm nhận:
- Tình yêu thương con và ước vọng của người mẹ dân tộc Tà Ôi trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, từ đó phần nào hiểu được lòng yêu quê hương đất nước và khát vọng tự do của nhân dân thời kháng chiến.
- Giọng điệu thơ tha thiết, ngọt ngào của Nguyễn Khoa Điềm qua những khúc hát ru cùng bố cục đặc sắc của bài thơ.
- Rèn kỹ năng đọc, phát triển năng lực cảm thụ thơ.
II. Chuẩn bị
Gv: tranh ảnh minh họa bài học Hs: học, soạn bài mới
III. Tiến trình lên lớp 1. Ổn định
2. Kiểm tra bài cũ Tuần 12
Tiết 57
(?) Đọc thuộc lòng bài thơ Bếp lửa?
(?) Nêu cảm nhận của em về tình cảm bà cháu qua bài thơ?
3. Bài mới
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
Hoạt động 1. Giới thiệu chung
(?) Hãy giới thiệu vài nét đặc sắc về tác giả?
(?) Giới thiệu về hoàn cảnh sáng tác bài thơ?
Hoạt động 2: Đọc – hiểu năn bản
Hướng dẫn đọc: giọng đọc tha thiết ngọt ngào (?) Bài thơ có bố cục ntn?
Bài thơ được chia thành 3 khúc hát. Mỗi khúc hát đều mở đầu bằng “Em Cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi - Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ” và kết thúc bằng lời ru trực tiếp của người mẹ (gồm 4 dòng thơ, với dòng mở đầu: “Ngủ ngoan a - kay ơi, ngủ ngoan a - kay hỡi”).
Hoạt động 3: Phân tích
GV: Hình ảnh người mẹ được gắn với hoàn cảnh công việc cụ thể.
(?) Qua từng đoạn thơ, người mẹ được mô tả trong những công việc gì? Hoàn cảnh thế nào? Tìm những chi tiết, hình ảnh thể hiện sự vất vả, gian khổ của người mẹ ở chiến khu?
(?) Ở lời ru thứ nhất câu thơ nào hay và xúc động nhất? Vì sao?
Nhịp chày nghiêng …Tim hát thành lời => Là câu thơ vừa tả việc làm và tư thế của mẹ rất ấn tượng, vừa biểu hiện tình cảm xúc động của mẹ với con, với bộ đội.
(?) Hình ảnh người mẹ được đặc tả ntn qua lời ru thứ 2 ?
Lưng núi thì to mà lưng mẹ thì nhỏ Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng
(?) Cảm nhận của em về hình ảnh mặt trời trong hai câu thơ trên?
Mặt trời 1: ánh sáng của thiên nhiên nuôi sống cỏ cây
I. Giới thiệu 1. Tác giả
- Nguyễn Khoa Điềm sinh 1943 tại Thừa Thiên - Huế.
- Là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ.
2. Tác phẩm
Sáng tác năm 1971 khi tác giả đang công tác ở chiến khu miền tây Thừa Thiên.
II. Đọc
III. Phân tích