Chương III. VIỆT NAM TỪ NĂM 1945 ĐẾN NĂM 1954
Bài 18: NHỮNG NĂM ĐẦU CỦA CUỘC KHÁNG CHIẾN
III. Chiến dịch Việt Bắc thu – đông
1. Chiến dịch Việt Bắc thu – đông 1947.
* Âm mưu, hành động của Pháp và chủ trương của Đảng:
- Tháng 3/1947, Bôlae sang làm Cao ủy Pháp ở Đông Dương thay cho
- HS theo dõi SGK, suy nghĩ, trả lời.
- GV nhận xét, chốt ý:
+ Mặc dù thực dân Pháp đã chiếm được các đô thị phía Bắc và một số vùng tự do của ta, nhưng chúng chưa thể kết thúc được cuộc chiến tranh xâm lược, do phải đối diện với cuộc đấu tranh quyết liệt của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng – cơ quan đầu não của cuộc kháng chiến. Vì vậy, muốn sớm kết thúc chiến tranh, chỉ có cách duy nhất là đập tan cơ quan đầu não kháng chiến và bộ đội chủ lực của ta. Muốn đập tan cơ quan đầu não và bộ đội chủ lực của ta thì phải tấn công lên căn cứ Việt Bắc – trung tâm của cuộc kháng chiến chống Pháp xâm lược. Vì vậy, tháng 3/1947, Pháp cử Bôlae sang làm Cao ủy Pháp ở Đông Dương thay cho Đácgiăngliơ, chuẩn bị tích cực cho kế hoạch trên.
+ Để có thể tạo thành gọng kìm tấn công lên Việt Bắc từ các phía, Pháp huy động 12.000 quân tinh nhuệ, gồm:
quân thủy, quân nhảy dù và quân bộ (như SGK). Ở đây, GV cần hướng dẫn HS xác định các vị trí có liên quan đến chiến dịch như Bắc Kạn, chợ Mới, chợ đồn, đường số 4, Cao Bằng, Lạng Sơn,
… Đồng thời, giải thích cho các em biết và nhận diện được những kí hiệu quan trọng trên bản đồ, tránh trường hợp HS bị “hiện đại hóa” lịch sử.
- GV phát vấn: Trước những hành động của Pháp, Đảng ta có những chủ trương gì?
- HS suy nghĩ, trả lời.
- GV nhận xét, chốt ý: chủ trương của ta: “phải phá tan cuộc tấn công công
Đácgiăngliơ.
- Pháp thực hiện kế hoạch tấn công lên Việt Bắc nhằm:
+ Phá căn cứ địa, tiêu diệt cơ quan đầu não kháng chiến, tiêu diệt bộ đội chủ lực của ta.
+ Khóa chặt biên giới Việt – Trung, triệt đường liên lạc với quốc tế của ta.
+ Phá kho tàng, phá hoại kinh tế, mùa màng, gây khó khăn cho ta.
- Chủ trương của ta: Ngày 15/10/1947 TVTW Đảng họp và ra chỉ
mùa đông của giặc Pháp”.
- GV đặt câu hỏi: Trình bày diễn biến chính của chiến dịch Việt Bắc thu – đông năm 1947? Kết quả và ý nghĩa của chiến dịch?
- HS theo dõi lược đồ, trình bày diễn biến.
- GV nhận xét, chốt ý:
+ Về diễn biến của chiến dịch, GV trình bày những thắng lợi của quân và dân ta trong việc bao vây, chặn đánh cả ba cánh quân thủy, nhảy dù và quân bộ của giặc Pháp. Những thắng lợi ở các chiến trường khác cũng gây nhiều khó khăn cho giặc. Sau hai tháng tấn công lên Việt Bắc không đạt được hiệu quả, ngày 19/12/1947, thực dân Pháp phải rút quân khỏi Việt Bắc.
+ Về kết quả, ý nghĩa, GV trình bày như SGK.
thị: “phải phá tan cuộc tấn công công mùa đông của Pháp”.
* Diễn biến chính:
- Với quân nhảy dù: Ta bao vây, tiến công giặc ở Chợ Mới, chợ Đồn, Bắc Kạn…buộc chúng phải rút lui.
- Với quân thủy: Ta chặn đánh, tiêu diệt địch và thắng lớn ở các trận Đoan Hùng, Khoan Bộ, Khe Lau… đánh chìm nhiều ca nô, tàu chiến.
- Với quân bộ: Ta phục kích đánh địch trên đường số 4, thắng lớn ở đèo Bông Lau. Đường số 4 trở thành “con đường chết” của Pháp.
* Kết quả, ý nghĩa:
- Ta loại khỏi vòng chiến đấu hơn 6000 tên, thu và phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh của Pháp. Cơ quan đầu não kháng chiến được giữ vững, bộ đội chủ lực của ta trưởng thành về nhiều mặt.
- Làm phá sản âm mưu “đánh nhanh thắng nhanh” của Pháp, buộc chúng chuyển sang “đánh lâu dài” bằng chính sách “dùng người Việt đánh người Việt, lấy chiến tranh nuôi chiến tranh”.
5.Cũng cố:
- Nội dung và tác dụng của đường lối kháng chiến của Đảng.
- Những kết quả, ý nghĩa của cuộc chiến đấu ở các đô thị và ở Việt Bắc 6. Dặn dò:
- Học sinh học bài cũ, trả lời được các câu hỏi trong SGK.
- Chuẩn bị trước phần chiến dịch Biên giới theo các ý sau đây (Hoàn cảnh, diễn biến, kết quả, ý nghĩa).