I. MỤC TIÊU.
1. Kiến thức.
- Biết những thuận lợi và khó khăn của điều kiện tự nhiên đối với sản xuất nông nghiệp ở đới nóng.
- Biết một số cây trồng, vật nuôi chủ yếu ở đới nóng.
2. Kĩ năng.
- Luyện tập cách mô tả hiện tượng địa lí qua tranh liên hoàn và cũng cố thêm kĩ năng đọc ảnh địa lí cho học sinh.
- Rèn luyện kĩ năng phán đoán địa lí cho HS ở mức độ cao hơn về mối quan hệ giữa khí hậu với nông nghiệp và đất trồng, giữa khai thác với bảo vệ đất trồng.
- KNS : Tư duy, giao tiếp, tự nhận thức 3. Thái độ:
- GDMT: Mục 1
- Biết những thuận lợi và khó khăn của môi trường đới nóng đối với sản xuất nông nghiệp.
- Biết một số vấn đề đặt ra đối với môi trường ở đới nóng và những biện pháp nhằm bảo vệ môi trường trong quá trình sản xuất nông nghiệp.
- Phân tích mối quan hệ giữa các thành phần tự nhiên ở môi trường đới nóng , giữa hoạt động kinh tế của con người và môi trường ở đới nóng.
- Ý thức được sự cần thiết phải bảo vệ môi trường trong quá trình sản xuất nông nghiệp ở đới nóng và bảo vệ môi trường để phát triển sản xuất.
- Tuyên truyền và giúp mọi người xung quanh hiểu được quan hệ tương hổ giữa sản xuất nông nghiệp và môi trường.
II. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ.
1. Giáo viên:
- Giáo án
- Tranh ảnh về xói mòn, tàn phá rừng. Tranh ảnh về hoạt động sản xuất nông nghiệp đới nóng.
2. Học sinh:
- Xem trước bài 9.
- SGK, vở bài tập.
III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY.
1. Kiểm tra bài cũ. 5p
? Kể tên và cho nhận xét khái quát về các hình thức sx nông nghiệp ở đới nóng.
Trả lời:
- Làm nương rẫy: Là hình thức canh tác lạc hậu nhất , năng suất thấp, đất đai bị thoái hóa
- Làm ruộng, thâm canh lúa nước: Là hình thức canh tác hiệu quả cao hơn, chủ yếu cung cấp lương thực ở trong nước
- Sản xuất nông sản hàng hoá theo qui mô theo quy mô lớn: Tạo ra khối lượng sản phẩm lớn, giá trị cao, nhằm mục đích xuất khẩu.
Đặt vấn đề vào bài mới: Đặc điểm khí hậu đới nóng là nắng nóng quanh năm và mưa nhiều, tập trung theo mùa. Những đặc điểm này tạo điều kiện thuận lợi cho cây trồng tăng trưởng quanh năm nhưng đất dễ bị xói mòn cuốn
trôi hết lớp đất màu trên bề mặt đất và sinh ra nhiều dịch bệnh, côn trùng hại cây trồng, vật nuôi . Vậy hoạt động sản xuất nông nghiệp ở đới nóng như thế nào. Chúng ta tìm hiểu qua bài học hôm nay.
2. Dạy nội dung bài mới.
Hoạt động của thầy và trò Ghi bảng
Gv: y/c HS đọc SGK và kiến thức đã học.
? Nhắc lại đặc điểm khí hậu của các kiểu môi trường đới nóng?
Hs: + Khí hậu xích đạo: nóng ẩm quanh năm.
+ Khí hậu nhiệt đới: nhiệt độ cao quanh năm trong năm có một thời kì khô hạn (từ tháng 3 đến tháng 9) càng gần chí tuyến thì khô hạn càng kéo dài.
+ Nhiệt đới gió mùa: nhiệt độ, lượng mưa thay đổi theo mùa thời tiết diễn biến thất thường.
Gv: Đặc điểm chung của khí hậu đới nóng là nắng nóng , mưa nhiều quanh năm.
? Các đặc điểm khí hậu này thuận lợi gì đối với cây trồng và mùa vụ như thế nào?
Hs: Cây trồng phát triển quanh năm, có thể trồng xen canh, gối vụ.
? Kiểu khí hậu như vậy có khó khăn gì trong sản xuất nông nghiệp?
Hs: Sâu bệnh phát triển gây hại cây trồng, vật nuôi.
Gv: y/c HS quan sát sgk+H9.1, H9.2
? Nguyên nhân dẫn đến xói mòn đất ở môi trường xích đạo ẩm?
Hs: - lượng mưa nhiều và không có cây cối che phủ.
- Do nhiệt độ và độ ẩm cao lượng mưa nhiều ⇒ đất bị xói mòn, sườn đồi trơ trụi với các khe rãnh sâu.
? Ở vùng đồi núi có độ dốc cao, mưa nhiều thì lớp mùn ở đây như thế nào?
Hs: Lớp mùn thường không dày do bị cuốn trôi.
? Biện pháp khắc phục như thế nào?
Hs: bảo vệ, trồng rừng
? Khí hậu nhiệt đới và nhiệt đới gió mùa ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp như thế nào? Biện pháp khắc phục?
1. Đặc điểm sản xuất nông nghiệp. 20p
- Thuận lợi: nhiệt độ, độ ẩm cao, lượng mưa lớn nên có thể sản xuất quanh năm, xen canh, tăng vụ.
- Khó khăn: đất dễ bị thoái hóa;
nhiều sâu bệnh, khô hạn, bão lũ...
Hs: - Lượng mưa tập trung vào 1 mùa gây xói mòn, lũ lụt … mùa khô kéo dài gây hạn hán, mất mùa …
- Làm tốt thủy lợi, trồng cây che phủ đất, phòng chống thiên tai, dịch bệnh.
Gv: Chuyển ý:...
Gv: y/c HS quan sát SGK + sự hiểu biết thảo luận nhóm: 3p
?1 Ở các đồng bằng nhiệt đới gió mùa (châu Á ) có loại cây lương thực nào quan trọng?
?2 Ở địa phương em có loại cây lương thực nào chủ yếu ?
?3 Tại sao khoai lang được trồng ở đồng bằng? Sắn được trồng ở đồi núi?
Hs: Thảo luận nhóm.
Gv: Quan sát, hướng dẫn.
Hs: Báo cáo, nhận xét.
Gv: Chuẩn kiến thức.
?1 Cây lúa nước.
?2 Lúa nước, lúa nương, ngô, sắn...
?3 Khoai lang phù hợp với đất phù sa, còn sắn phù hợp đất cát.
Gv: Nói thêm về cây cao lương (lúa miến, bo bo) là cây lương thực thích nghi với loại khí hậu nóng. Hiện nay cao lương là cây lương thực nuôi sống hàng triệu người ở châu Phi, Ấn Độ, Trung Quốc .
? Tại sao vùng trồng lúa nước lại thường trùng với những vùng đông dân cư bậc nhất trên thế giới ?
Hs: Là vùng đồng bằng, đất đai màu mỡ, điều kiện sống và giao thông thuận tiện, lúa nước nuôi sống nhiều người và vì ở đây có nguồn lao động dồi dào.
? Cây công nghiệp gồm những loại nào?
Phân bố những khu vực nào?
Hs:
? Việt Nam có những loại cây công nghiệp nào ?
Hs: Cà phê, cao su, dừa, bông, mía,...
Đó cũng là cây công nghiệp trồng phổ biến ở đới nóng có giá trị xuất khẩu cao.
Gv: y/c HS đọc đoạn “chăn nuôi...đông dân cư”T/31SGK
? Ở đới nóng chăn nuôi được những loại
- Biện pháp khắc phục: trồng cây che phủ đất, làm thuỷ lợi, đảm bảo tính thời vụ và có kế hoạch phòng chống thiên tai.
2. Các sản phẩm nông nghiệp chủ yếu. 17p
- Cây lương thực: lúa nước, ngô, khoai, sắn. Cây công nghiệp nhiệt đới: cà phê, cao su, dừa, bông, mía....
- Chăn nuôi: Trâu, bò, dê, lợn.
Chăn nuôi chưa phát triển bằng trồng trọt, chủ yếu là chăn thả, năng suất thấp.
gia súc nào? ở đâu?
Hs:
? Vì sao các con vật nuôi được phân bố ở các khu vực đó?
HSTL, GV nhận xét.
? Hiện nay trong chăn nuôi đang gặp khó khăn lớn nào?
Hs: Bệnh cúm gia cầm ( H5N1) và bệnh cúm lợn (H1N1)...
? Địa phương em thích hợp nuôi con gì?
Tại sao?
Hs: Gà, vịt, lợn ,trâu, bò.
3. Củng cố, luyện tập. 2p
- Môi trường xích đạo ẩm có thuận lợi & khó khăn gì đối với sản xuất nông nghiệp ?
- Để khắc phực những khó khăn đó ta phải làm gì ? - Nêu những nông sản chính của đới nóng ? Và xác định các khu vực ở đới nóng sản xuất nhiều loại nông sản đó ?
4. Hướng dẫn học sinh học bài ở nhà. 1p
- Về nhà học bài, làm bài tập 3 trang 32 . SGK, xem trước bài 10 .
* Rút kinh nghiệm giờ dạy:
Kiến thức:...
...
...
Phương pháp:...
...
Thờigian...
...
------