Ở VIỆT NAM CÓ TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI *
I. KHU BTTN BÌNH CHÂU – PHƯỚC BỬU
2. Định hướng phát triển và quy hoạch một số loại hình du lịch trong khu BTTN Bình Châu –
a. Các loại hình du lịch
Với đặc điểm đa dạng và phong phú về tài nguyên thiên nhiên, động thực vật cũng như cảnh quan, khu BTTN Bình Châu - Phước Bửu là khu vực có thể tổ chức phát triển nhiều hình thức du lịch kết hợp, điển hình là một số loại hình du lòch sau:
Du lịch sinh thái
Khu BTTN Bình Châu – Phước Bửu là một trong những nơi còn giữ đươc hệ sinh thái tự nhiên nguyên sinh, ít bị tác động. Đây là một trong những kho tàng quí giá, là di sản ít ỏi còn lại của thiên nhiên trong bối cảnh tài nguyên thiên nhiên đang bị tàn phá nhanh chóng như hiện nay. Như đã nói trên, khu BTTN Bình Châu – Phước Bửu có thành phần loài thực vật, động vật khá phong phú: 661 loài thực vật và 178 loài động vật có xương sống trên cạn. Ngoài ra, khu bảo tồn còn có kiểu rừng kín nửa rụng lá ẩm nhiệt đới với tám kiểu phụ gồm 21 thảm thực vật. Vì vậy, khu BTTN Bình Châu – Phước Bửu rất thích hợp cho phát triển du lịch sinh thái.
Du lịch nghỉ dưỡng
Khu BTTN Bình Châu – Phước Bửu là nơi thích hợp cho du khách đi du lịch theo loại hình du lịch nghỉ dưỡng. Sát với bờ biển Hồ Cốc là một cánh rừng rộng lớn không khí trong
lành, mát mẻ, môi trường tự nhiên sạch sẽ. Vì thế, tại đây du khách có thể ở dài ngày hoặc nghỉ vào những ngày cuối tuần.
Để được thay đổi không khí, thư giãn thoải mái giữa thiên nhiên, du khách có thể tham quan suối khoáng nóng tự nhiên, điều dưỡng bằng cách: tắm ngâm, bơi lội trong các bể bơi nước nóng có thể chữa trị các loại bệnh, ngâm chân massage…
Du lịch chữa bệnh
Theo bảng kiểm định và xác nhận của Viện An dưỡng học lí liệu pháp trung ương Liên Xô. Nằm trên địa bàn khu BTTN Bình Châu – Phước Bửu có nguồn nước khoáng nóng với diện tích 20.000m2 có lưu lượng nước 30 lít/giây, với 70 điểm phun, nhiệt độ cao nhất tới hơn 800C. Vùng suối khoáng nóng rộng khoảng 1km2 gồm nhiều hồ, vũng lớn, nhỏ liên kết với nhau, trong nguồn nước nóng này có một số thành phần hóa lý: NH3, NO3, NO4, Fe2O3, SO4, PO4, NaCl, Na, K, Cu với độ pH và độ kiềm phù hợp cho việc chữa bệnh. Vì vậy phát triển loại hình du lịch chữa bệnh ở đây là rất hợp lí và nên đựoc coi trọng. Với đặc tính này du khách khi đến đây có thể sử dụng nguồn nước tự nhiên để chữa chữa trị nhiều chứng bệnh như: các bệnh của hệ thần kinh, các bệnh ngoài da, các bệnh mạch máu, bệnh phù cổ trướng, bệnh nhiễm độc mãn tính, các bệnh khớp xương và cơ bắp, các bệnh về phụ khoa, và một số loại bệnh khác.
Du lịch nghiên cứu khoa học
Đây là khu vực lưu giữ nguồn gen quan trọng của nhiều loài thực vật và động vật, đặc biệt là các loài qúy hiếm. Khu BTTN Bình Châu – Phước Bửu là một địa điểm nghiên cứu khoa học và tham quan du lịch sinh thái rất có giá trị, vùng
này rất thích hợp cho các nhà nghiên cứu khoa học, sinh viên, học sinh đến tham quan, khảo sát nghiên cứu, sưu tầm bảo vệ đa dạng của động thực vật. Tại đây, đã có nhiều công trình nghiên cứu khoa học về các loài thực vật, động vật đặc trưng của rừng và cả của biển như: khảo sát cây họ dầu, chò, dầu rái, họ xoan, họ dâu tằm, rong nước ngọt, báo mai hoa, gấu chó, sóc bay… Với loại hình du lịch này, du khách đến đây chủ yếu đi lại để quan sát chụp ảnh và thu mẫu về thực vật nên nhu cầu ăn ở cũng rất đơn giản và dễ phục vụ. Du khách có thể cắm trại gần nơi mà mình nghiên cứu hoặc ở trong rừng hoặc ở ngoài gần biển hay thuê nhà trọ gần khu bảo tồn… để tiến hành nghiên cứu một cách thuận tiện nhất.
Du lũch taộm bieồn
Khu BTTN Bình Châu – Phước Bửu có bờ biển dài 12km, tại đây đã hình thành một số bãi tắm có sức hấp dẫn lớn như: hồ Cốc, hồ Tràm, với những bãi cát trắng bằng phẳng, sạch, đẹp, bờ biển rộng, mực nước nông nằm bên rừng tự nhiên. Vì vậy, có thể phát triển hình thức du lịch tắm biển ở đây, nó sẽ là một nơi tắm biển thú vị cho mọi du khách sau một ngày tham quan rừng nguyên sinh trong khu bảo tồn.
Bên cạnh đó du khách có thể thưởng thức được những đặc sản của biển có giá trị cao, rất được ưa chuộng như các loại:
tôm cua, cá, mực, sò… Hồ Cốc cách Thành phố Hồ Chí Minh khoảng 150 km, đường đi rất thuận lợi. Mùa cao điểm từ tháng 4 đến cuối tháng 7, có khả năng đón hàng ngàn khách du lịch đến nghỉ mát, tắm biển. Hồ Cốc đang được khai thác và sử dụng nên cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch cũng khá tốt. Do ở cạnh rừng nguyên sinh nên khí
hậu ở đây rất mát mẽ, không khí trong lành, không gian tĩnh mịch. Du khách có thể vừa đi du lịch nghỉ ngơi, tắm biển vừa kết hợp với việc tham quan rừng nguyên sinh như đi bộ vào rừng xem chim và những thú rừng khác, hoặc tham quan vườn sưu tập cây gỗ rừng, suối nước nóng Bình Châu.
Du lịch ngoạn cảnh
Là một khu rừng nguyên sinh, với diện tích 11.293 ha, khu BTTN Bình Châu – Phước Bửu có hệ động - thực vật khá phong phú. Tại đây, du khách có thể vừa tham quan được cảnh đẹp của rừng nguyên sinh vừa tham quan được cảnh đẹp của biển hồ Cốc. Thêm vào đó, chúng ta sẽ được tìm hiểu những loài cây đặc trưng ở khu vực như: cây họ dầu, cây họ sim, loài tràm, cây họ thầu dầu… và nhiều động vật có màu sắc hấp dẫn, vui mắt, dễ quan sát bằng mắt thường và được xem là những loài quý hiếm, cần được bảo ve. Chúng được nuôi trong vườn sưu tập cây gỗ rừng của khu bảo tồn như: gà lôi, cheo cheo, sóc bay, nai rừng… Cách khu bảo tồn 7 km là nguồn suối khoáng nóng có thể chữa được nhiều loại bệnh.
Ngoài các dịch vụ nhà hàng, nhà nghỉ, khu cắm trại, hồ câu cá… còn có các tuyến tham quan rừng nguyên sinh trong khu vực suối nước nóng, nếu du khách đi từng nhóm nhỏ vào sâu trong rừng thì suối Bang sẽ là nơi cung cấp nhiều loài cây cỏ lạ và phong cảnh tự nhiên hữu tình.
Đánh giá chung
Khu BTTN Bình Châu – Phước Bửu là một trong những khu bảo tồn có tiềm năng tài nguyên du lịch tương đối đa dạng, bên cạnh sự phong phú về các loài động thực vật, khu
vực còn đa dạng cả về cảnh quan, bao gồm cả núi, hồ, rừng…
với sức hấp dẫn lớn. Với vị trí nằm ở một trong 7 tỉnh trọng điểm ưu tiên phát triển du lịch. Vì thế, khu vực rất thuận lợi trong việc khai thác tiềm năng tài nguyên để hình thành các khu du lịch trọng điểm có sức hấp dẫn cao. Tại đây du khách có thể đến ngoạn cảnh, quan sát, sưu tầm và nghiên cứu khoa học… Tóm lại nơi đây có thể kết hợp phát triển nhiều loại hình du lòch.
Tuy nhiên, cơ sở vật chất kỹ thuật và kết cấu hạ tầng phục vụ cho du lịch còn thiếu thốn, trang thiết bị nội thất của một số nhà nghỉ còn thấp về chất lượng và nghèo nàn về nội dung là một trong những yếu tố làm hạn chế sức hấp dẫn du khách đến với khu bảo tồn.
Vì vậy, trong tương lai, để khai thác lâu dài hiệu quả tiềm năng du lịch của khu vực cần đầu tư nhiều hơn không chỉ về cơ sở hạ tầng.
b. Qui hoạch và thiết kế các điểm, cụm và tuyến du lịch kết hợp
Qui hoạch các điểm du lịch
Quy hoạch lại khu BTTN Bình Châu – Phước Bửu với các điểm du lịch hấp dẫn sau:
Bãi biển hồ Cốc: nằm trong khu bảo tồn với bãi cát bằng phẳng, rộng, thoai thoải với nhiều tảng đá nằm nhấp nhô trên cát, rất thích hợp cho lọai hình du lịch tắm biển và ngoạn cảnh.
Bàu Nhám (cách ngã ba đường Bình Châu – Hồ Cốc khoảng 500m) là bàu nước ngọt có nước quanh năm với dạng cảnh quan đặc sắc của đất ngập nước với cây ưu thế là Tràm.
Bàu Nhám là nơi kiếm ăn của nhiều loại chim nước như: le le, cò… thích hợp cho du lịch nghiên cứu khoa học và du lịch sinh thái cũng như du lịch sinh thái. Hiện nay, Bàu Nhám đã được qui hoạch trong vườn sưu tập cây gỗ của khu bảo tồn.
Suối nước nóng Bình Châu với diện tích 20.000m2 và 70 điểm phun bao gồm nhiều hồ, vũng lớn nhỏ liên kết với nhau.
Suối nước nóng Bình Châu là một nguồn nước khoáng nóng có khả năng chữa trị nhiều chứng bệnh.
Bãi hồ Tràm (hoặc gọi là bãi Thuận Biên) là bãi cát rộng, dài suốt 3km, thuộc thị trấn Phước Bửu huyện Xuyên Mộc. Đây là bãi biển trong xanh, sạch sẽ thích hợp cho các loại hình du lịch tắm biển, nghỉ dưỡng, ngoạn cảnh…
Bên cạnh đó, khu bảo tồn còn có nhiều tiềm năng du lịch khác cần được đầu tư, qui hoạch thành điểm du lịch sinh thái sẽ thu hút được nhiều du khách đến tham quan như:
Bãi Hồ Linh (cách hồ Cốc 13km nếu khách muốn đi xuyên qua rừng và cách 4-5km nếu đi dọc bờ biển hồ Cốc) đây là một quần thể vừa có núi vừa có biển, rất thích hợp cho du lịch tắm biển kết hợp với leo núi.
Láng Cả Thi (cách khu du lịch Hàng Dương khoảng 3km) là khu vực ngập nước định kỳ với nhiều loại cảnh quan đẹp cũng với cây tràm là ưu thế. Nếu du khách đi trong khu vực này có thể sẽ gặp loại gà lôi lông tía (Lophuga diaraii) là
loài quí hiếm đang cần được bảo vệ tại khu BTTN Bình Châu – Phước Bửu.
Suối Bang (cách suối nước nóng Bình Châu 3km) du khách có thể thuê xe bò vào. Dọc đường đi chúng ta có thể thấy được cảnh đẹp của rừng và thưởng thức được vẽ đẹp của suoái Bang.
Ngoài những điểm du lịch kể trên, gần khu bảo tồn còn có các điểm du lịch khác có giá trị cao đã và đang khai thác, chúng ta có thể kết hợp đi du lịch cùng lúc tại nhiều điểm đi du lịch khác nhau như: Làng văn hóa dân tộc Châu Ro (nằm tại điểm Hiệp Hòa, huyện Xuyên Mộc), thác sông Ray (huyện Xuyên Mộc), Bãi tắm Long Hải (huyện Long Đất), khu kháng chiến Minh Đạm – núi Minh Đạm (thị trấn Long Hải, huyện Long Đất), núi Chân Tiên và Chùa Giao Đế, chùa Thiên Thai, và Cửu Trùng Đài, Mộ Bà Nguyễn Thị Rịa và Dinh Cô (huyện Long Đất), chùa Long Bàn (huyện Long Đất)…
Quy hoạch các cụm và tuyến du lịch kết hợp với vùng phụ cận
– Tuyến du lịch hồ Cốc – hồ Linh – suối nước nóng – suoái Bang
Du khách có thể nghỉ ngơi, tắm biển tham quan rừng nguyên sinh, quan sát và chụp ảnh chim, thú, thực vật… tại hồ Cốc và hồ Linh. Tuyến du lịch này thích hợp cho những sinh viên và học sinh đến vui chơi, tìm hiểu hệ sinh thái rừng và biển.
– Tuyến du lịch hồ Cốc – Láng Cả Thi – Bàu Nhám – suối nước nóng – suối Bang
Tắm biển tại hồ Cốc, quan sát các hệ động thực vật, xem chim tại Láng Cả Thi và Bàu Nhám. Có thể vào rừng quan sát nghiên cứu các loài thực vật khi đến suối Bang và tắm ngâm nghỉ ngơi, thư giãn trước khi trở lại suối nước nóng.
– Tuyến du lịch hồ Chàm – hồ Cốc - suối nước nóng Tuyến du lịch này thích hợp cho khách du lịch muốn kết hợp du lịch chữa bệnh, du lịch tắm biển, du lịch nghỉ dưỡng.
Các tuyến du lịch kết hợp với vùng phụ cận
– Tuyến du lịch kết hợp khu bảo tồn – Long Đất – Bà Rịa – Vũng Tàu
Đây là tuyến du lịch bằng đường bộ. Từ khu bảo tồn, du khách có thể đi đến huyện Long Đất, nơi có nhiều điểm du lịch hấp dẫn và thị xã Bà Rịa. Từ thị xã Bà Rịa du khách đi đến Vũng Tàu khoảng 20 km. Đây là tuyến du lịch hấp dẫn, du khách có thể biết được nhiều điểm du lịch trong cùng một chuyeỏn ủi.
– Tuyến du lịch đường biển kết hợp khu bảo tồn – Long Hải – Vũng Tàu
Nên có những tuyến du lịch bằng đường biển từ bãi biển hồ Cốc – hồ Tràm – Long Hải – Vũng Tàu, vì theo nhu cầu hiện nay có nhiều du khách muốn đi du lịch bằng đường biển để qua các bãi biển khác.
Tuyến du lịch kết hợp khu bảo tồn – Hàm Tân – Phan Thieát
Khu bảo tồn và các khu du lịch nên phát triển các loại hình du lịch khác như:
– Du lịch thể thao: lướt thuyền buồm, lướt ván, môtô nước canô kéo dù lượn trên không, bóng chuyền trên cát…
– Du lịch vui chơi giải trí trong những khu rừng nguyên sinh dưới những tán rừng râm mát: rất thích hợp cho nhóm đông du khách như sinh viên, học sinh, những người yêu thích các hệ sinh thái nguyên sinh.
– Du lịch leo núi: nên lập ra các tuyến du lịch trên núi để đáp ứng nhu cầu của khách du lịch, du khách thích cảm giác ở trên cao nhìn thấy toàn cảnh khu vực. Tuy nhiên, nên có hướng dẫn viên đi theo hướng dẫn.
– Du lịch hội nghị, hội thảo: cần trang bị cơ sở vật chất kỹ thuật và các phương tiện thông tin nhằm phục vụ đối tượng khách đến đây vừa đi du lịch kết hợp với việc dự hội nghị, hội thảo. Đối tượng này thường là những nhà nghiên cứu khoa học hoặc các giảng viên của các trường đại học, hoặc các công ty có yêu cầu…
– Du lịch mạo hiểm: có nhiều khách du lịch thích cảm giác mạnh, muốn khám phá những điều mới lạ. Ta nên có những tuyến sinh thái trong rừng vào ban đêm dành cho loại du khách này như: xem các hoạt động của thú rừng vào ban đêm, chơi các trò chơi… và điều đặt biệt là phải đảm bảo an toàn cho du khách và tránh gây ảnh hưởng đến động vật trong khu bảo tồn.