Ở VIỆT NAM CÓ TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI *
III. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DLST NHA TRANG
1. Tổng quan về điều kiện tự nhiên - kinh tế - xã hội của Nha Trang
a. Vũ trớ ủũa lớ
Khánh Hòa, có diện tích 5.257 km2, dân số 1.031.262 người (1/4/1999). Phía Bắc giáp với tỉnh Phú Yên, phía Tây giáp với tỉnh Đắk Lắk và Lâm Đồng, phía Nam giáp với tỉnh Ninh Thuận, phía Đông giáp với Biển Đông.
Khánh Hòa có thủ phủ là thành phố Nha Trang nằm ở 12015’ vĩ độ Bắc. Khánh Hòa có hai con sông lớn, đó là sông Cái và sông Dinh. Ngoài diện tích nằm trong phần đất liền, Khánh Hòa còn có 200 đảo lớn nhỏ, trong đó riêng quần đảo Trường sa đã có trên 100 hòn đảo. Khánh Hòa có địa hình đa dạng nhiều núi cao, nhiều đảo lớn đông dân, thiên nhiên ưu đãi cho Khánh Hòa có một địa thế vô giá.
Nha Trang có diện tích tự nhiên là 238km2, dân số 436.500 người (1/4/1999), được mệnh danh là “thành phố bên bờ biển xanh”, “chiếc boong tàu đầy nắng”, “lẵng hoa tươi đẹp đặt bên bờ Biển Đông”…. là một trung tâm kinh tế, văn hóa, du lịch, an dưỡng, nghĩ mát và chữa bệnh lớn nhất nước ta.
Với vị trí thuận lợi, có thể nói Nha Trang là tâm điểm của các tỉnh lân cận. Với điều kiện dễ lưu thông liên lạc, cộng với địa hình đa dạng đã mang đến cho Nha Trang một tiềm năng du lịch rất lớn mà không phải bất cứ tỉnh nào cũng có
được. Nếu biết tận dụng những lợi thế vốn có của mình, chắc chắn du lịch Nha Trang sẽ phát triển rất hài hòa.
b. Tài nguyên tự nhiên
Khí hậu Nha Trang chịu sự chi phối của khí hậu nhiệt đới gió mùa, vừa mang tính chất khí hậu đại dương nên tương đối ôn hòa. Ở Nha Trang không thấy biểu hiện rõ rệt các mùa xuân, hạ, thu, đông. Thời tiết ở Nha Trang quanh năm mát mẻ, không nóng quá, cũng không lạnh quá như những vùng khác của Việt Nam. Nhiệt độ trung bình năm là 24,6oC, nhiệt độ cao nhất là 39,5oC (ghi được hai lần từ đầu thế kỉ này là 6/1942 và 8/1952); nhiệt độ thấp nhất 14,5oC (11/1918 và 11/1940).
Khí hậu ở Nha Trang chia làm hai mùa mưa và khô; từ tháng 9 đến tháng 12 tập trung gần như toàn bộ lượng mưa trong năm, mặc dù mùa mưa kéo dài suốt 8 tháng trong năm.
Mưa ở Nha Trang thường không kéo dài.
Nha Trang có khí hậu gió mùa cận xích đạo, khô ráo và có trên 300 ngày nắng trong năm, đồng thời chịu ảnh hưởng trực tiếp của hai dòng hải lưu nóng – lạnh không xa ngoài khơi. Cùng vĩ độ với Nha Trang về phía ngoài khơi Thái Bình Dương là trung tâm bão; tuy vậy, hầu như bão không khi nào ảnh hưởng trực tiếp đến vùng biển Nha Trang. Từ đầu thế kỷ đến nay người ta mới chứng kiến có ba lần ở Nha Trang có gió lớn cấp 7 và cấp 8 (1912, 1956, 1988). Do được che chắn bởi các cồn cát ngầm, các đảo hay đám tiêu san hô nên sóng biển Nha Trang không lớn lắm, và do khí hậu Nha Trang là
khí hậu gió mùa cận xích đạo nên chế độ sóng biển Nha Trang thường nhỏ.
c. Tài nguyên DLST
Nha Trang được giới hạn bởi những dãy núi cao đạt 700 – 900m. Thành phố nằm gọn trong lòng một thung lũng trước núi và ven biển, trải dài dọc theo bờ biển, trước mặt là Biển Đông mênh mông với 19 hòn đảo lớn nhỏ nằm rải rác xa gần, trong đó, đảo Hòn Tre có diện tích lớn nhất, 36km2. Bên cạnh đó, còn hàng loạt các hòn đảo nhỏ khác, nằm rải rác trên biển, tạo nên những hình thù ngoạn mục. Hình dạng của chúng rất khác nhau và mang nhiều nét độc đáo, có hòn như một con rùa lớn đang bơi, có hòn như một chiếc nón bài thơ úp giữa biển, lại có hòn tựa cái nghiên mực hoặc tựa như một cánh buồm lớn trôi lơ lửng, nửa chìm nửa nổi. Màu sắc chúng cũng khá đa dạng, có thể thay đổi tùy theo tâm trạng của biển cả, khi nâu, khi xanh lơ, khi đen sẫm, khiến cho chúng ta liên tưởng đến truyền thuyết xa xưa kể về sự tích Hòn Chồng, Hòn Vợ với đôi vợ chồng chài lưới thủy chung. Nằm kề Hòn Tre là Hòn Miễu hay còn gọi là đảo Bồng Nguyên, Hòn Rùa, Hòn Yến, Hòn Tằm, Hòn Mun, Hòn Nội, Hòn Ngoại… Sở dĩ Nha Trang được mệnh danh là “sứ Trầm biển Yến” là do có nhiều hòn là nơi trú ẩn của hàng vạn chim Yến biển thuộc nhóm Salagane, sinh sống và làm tổ bằng chính nước giải của mình trong những hốc đá, vách đá cheo leo…
Một nét đặc trưng nổi bật của Nha Trang, nơi tập trung của nhiều rạn san hô với đủ các màu sắc, hình dạng độc đáo, điển hình là vùng vịnh Văn Phong – Đại Lãnh. DLST rạn san hô là hình thức du lịch mới và khá hấp dẫn. Vì vậy, cần
Thế giới đáy biển
Hòn Mun – Nha Trang đầu tư hơn nữa cho phát triển loại hình du lịch thủy cung.
Bên cạnh đó, Nha Trang còn rất nổi tiếng với những bãi biển trong mát, có hàng dừa, phi lao xanh rì rào trong gió và kéo dài tới 7 km, rất thuận lợi cho phát triển loại hình du lịch nghỉ dưỡng, tắm biển, ngoạn cảnh…
Với chức năng là thành phố du lịch, hàng năm Nha Trang thu hút khá nhiều khách du lịch đến tham quan, nhưng môi trường ở Nha Trang vẫn không bị ảnh hưởng bởi các hóa chất, không khí biển Nha Trang trong lành đặc biệt vào buổi sáng rất ấm áp và mát mẻ, thích hợp cho việc nghỉ dưỡng, chữa bệnh. Vấn đề bảo vệ môi trường biển Nha Trang trong mấy năm gần đây luôn được các cấp chính quyền ở Nha Trang quan tâm, vì vậy lựa chọn Nha Trang là nơi để phát triển DLST là rất thích hợp. Hiện nay thành phố Nha Trang là 1 trong 3 vùng qui hoạch du lịch trọng điểm của nước ta đang được khuyến khích đầu tư về loại hình du lịch biển.
2. Hoạt động du lịch ở Nha Trang
a. Một số loại hình du lịch đang được khai thác Là một thành phố biển du lịch nổi tiếng của Việt Nam và là trung tâm của tỉnh Khánh Hòa với nhiều đảo lớn nhỏ cùng những bãi biển xinh đẹp và những rạn san hô phong phú đa dạng, Nha Trang là nơi lí tưởng cho khách nghỉ ngơi, lánh những khu đô thị ồn ào và náo nhiệt.
Đến với Nha Trang – Khánh Hòa, chúng ta bắt gặp một số hoạt động du lịch diễn ra như sau:
Khám phá thể giới đáy biển qua thuyền Đáy Thuỷ Tinh (Glass Bottom Boat), chiếc thuyền đầu tiên tại Việt Nam được thiết kế một cách đặc biệt với đáy tàu là những màn gương trong suoỏt nhử ủem đến cho chúng ta một cơ hội mới, được khám phá cảnh đẹp thiên nhiên của biển. Nha Trang là một vùng biển nhiệt đới, là nơi gặp gỡ của các dòng hải lưu nóng và lạnh, do đó đã tạo ra một môi trường vô cùng thuận lợi cho san hô và các loại sinh vật biển nhiệt đới phát triển. Chỉ cần ngồi trên thuyền Đáy Thuỷ Tinh, chúng ta có thể khám phá vô số những loài cá, rong rêu và những sinh vật lạ của biển.
Ngoài khơi biển Nha Trang với nhiều đảo nhỏ với những bãi biển đẹp nhất, sạch
nhất, các rặng san hô rực rỡ, những vách núi có tổ yến như Đảo Khỉ, Hòn Miếu, Hòn Tằm, Hòn Tre, Hòn Mun và Hòn Nội, …
− Hòn Mun được mệnh danh là Công Viên Biển vì sự đa dạng, phong phú và lộng lẫy của những
rạn san hô, cũng là một trong những nơi được Ngân hàng thế giới và Tổ chức BTTN Quốc tế đầu tư xây dựng thành khu bảo tồn biển đầu tiên của Việt Nam. Đây còn là một trong những nơi chim hoàng yến xây tổ.
− Hòn Miếu, hồ cá Trí Nguyên và Bãi Sỏi nằm trên một đảo nhỏ là Hòn Miếu, trên đảo có làng đánh cá. Hồ cá Trí Nguyên là điểm du lịch quen thuộc và là nơi nuôi rùa biển, nuôi cá biển để tham quan. Ở đây có thuỷ cung lớn nhất Việt Nam được xây dựng theo kiểu một con tàu lớn. Từ hồ cá Trí Nguyên đi về phía bên phải một quãng ngắn đến làng Chài, nơi nhộn nhịp nhờ kỹ nghệ du lịch. Từ hồ cá đi vài trăm mét băng ngang đảo đến Bãi Sỏi, bãi biển toàn sỏi nhỏ. Lặn ở các ghềnh đá gần Bãi Sỏi cũng thấy một ít san hô, cầu gai.
− Hòn Tằm có ưu thế là rất gần, mặc dù bãi tắm không phải là toát nhaát.
− Hòn Nội, Hòn Ngoại là những đảo yến thực sự, không mở cửa cho du khách. Trước đây, phần thưởng rất đặc biệt của vua ban là
“yến sào”, thưởng cho bề tôi một tô yến hầm bồ câu non. Đây là món ăn quí, bồi bổ sức khoẻ, tráng dương. Chim yến là một loài én biển, có thể bay hàng chục giờ không nghỉ, khi ngủ thì bám vào vách đá. Chỉ khi mùa sinh sản mới làm tổ.
Yến trống và mái cùng nhả ra một sợi nước dãi trắng, cuộn
lại thành tổ, gắn trên vách đá cheo leo. Mỗi năm người ta lấy tổ hai lần, một lần trước khi yến đẻ. Mất tổ yến phải làm lại, lần này thì người ta chờ sau khi yến đẻ trứng, nuôi con xong mới thu hoạch tổ.
− Đảo Khỉ là tên gọi của một đảo có đàn khỉ, trước đây được nuôi để xuất khẩu sang Liên Xô với mục đích thí nghiệm.
Hiện nay, sau khi Liên Xô sụp đổ, việc nuôi khỉ là phục vụ cho mục đích phát triển du lịch. Đàn khỉ khá phong phú về giống, bao gồm: khỉ dài đuôi, khỉ cụt đuôi, khỉ sư tử, khỉ lông vàng, khỉ mặt đỏ... Chúng đều được huấn luyện trở nên rất thân thiện và gần gũi với khách du lịch và dân địa phương.
Ngoài ra, hiện nay du lịch thám hiểm biển cũng là một loại hình du lịch đã và đang được nhiều người ưa thích ở Nha Trang. Mặc dù, là hình thức du lịch mới phát triển, chưa được phổ biến rộng rãi, nhưng hiện đã có những lớp huấn luyện bơi lặn với dụng cụ chuyên dùng hiện đại do huấn luyện viên nước ngoài đảm trách.
b. Định hướng phát triển một số loại hình du lịch Thành phố Nha Trang có nhiều thuận lợi để phát triển các loại hình DLST biển, du lịch nghỉ dưỡng... Cần xác định được thế mạnh của Nha Trang là phát triển các loại hình du lịch gắn liền với biển như: DLST biển, nghỉ dưỡng… Hai khu vực chính nên tập trung phát triển là:
Thứ nhất, dãy đất biển thành phố Nha Trang và các cụm đảo ven biển trải dài từ Trường Sơn - Bãi Tiên đến Cầu Đá - Sông Lô và các tuyến đảo ven biển Nha Trang. Khu vực này Hòn Tằm nhìn từ phía biển vào
351 352 tập trung hầu hết các yếu tố hỗ trợ cho phát triển du lịch,
đồng thời là đầu mối của tất cả các tuyến du lịch trong tỉnh.
Thứ hai, là phát triển khu DLST đầm Nha Phu (bao gồm các tuyến đảo Hòn Lao, Hòn Thị, Hòn Hèo).
Cần ưu tiên phát triển các điểm du lịch điển hình ở Nha Trang đó là:
Hòn Tằm
Hòn Tằm đã được nhiều người trong và ngoài nước biết đến; những ngày lễ, ngày nghỉ cuối tuần có hàng ngàn du khách trong và ngoài nước đến đây tham quan, tắm biển.
Đảo Hòn Tằm là một điểm du lịch sinh thái đảo nằm ở phía Nam của vịnh Nha Trang, nơi đây còn giữ nguyên vẹn vẽ hoang sơ của thiên nhiên, có thảm rừng nhiệt đới tươi xanh rợp mát bốn mùa, có bờ cát dài uốn lượn như nàng tiên cá phô diễn nét mịn màng của tạo hóa bên ngàn trùng sóng vỗ êm dịu suốt ngày đêm, phía dưới những ghềnh đá nhấp nhô là làn nước xanh như ánh pha lê với hàng trăm loài cá tụ tập thành đoàn, tung tăng trẩy hội len lỏi trong những rặng san hô để đua nhau khoe sắc. Tất cả đều huyền ảo và thơ mộng; chính vì vậy, Hòn Tằm ngày càng được nhiều du khách chọn làm nơi vui chơi, nghỉ dưỡng phục hồi sức khoẻ…
Hòn tằm hiện là điểm du lịch được đầu tư với quy mô lớn nhất, kết hợp hài hòa trong phong cách giữa kiến trúc truyền thống và hiện đại.
Hồ cá Trí Nguyên
Hồ cá Trí Nguyên, với diện tích khoảng 1,3 km2, nổi bật trên một vùng biển có độ sâu rất lớn. Hồ cá Trí Nguyên là
một điểm du lịch khá nổi tiếng nằm trên đảo nhỏ là Hòn Miếu. Từ đây có thể nhìn thấy Hòn Tre, Hòn Tằm và Hòn Mun ở hướng đông bắc và đông nam. Hồ cá được xây vào năm 1971 do sáng kiến độc đáo của ông Lê Cẩn – một ngư dân yêu cảnh đẹp thiên nhiên, giàu óc thẩm mỹ và đầy tâm huyết. Ông tự mình bỏ tiền túi ra thuê mướn bà con ngăn biển xây đập, dựng lên một chiếc hồ dài 160m và rọâng 130m, chia làm ba ô: ô cá dữ, ô cá thịt và ô cá cảnh. Ngày nay, du khách khi đến hồ cá Trí Nguyên sẽ có cơ hội khám phá chiếc tàu mang tên Titanic hay hay còn gọi là Con Tàu Ma, có độ cao 25m chia làm ba tầng, trong đó tầng ba là thuỷ cung lớn nhaỏt cuỷa Vieọt Nam.
Bãi Trủ
Bãi Trủ nằm trên Hòn Tre, xoay mặt về hướng bắc, cách cảng Cầu Đá khoảng 45 phút đi bằng ca nô. Hòn đảo này là một bãi tắm thiên nhiên được xếp vào hàng lí tưởng, đẹp và nên thơ vào loại bậc nhất của tỉnh Khánh Hòa. Ở đây có bãi cát trắng và rất mịn, cách bãi tắm không xa có một làng chài ẩn mình dưới bóng dừa xanh, gọi là làng chài Bãi Trủ.
Ngoài ra, du lịch lặn biển cũng là một thế mạnh của Nha Trang cần phải được dầu tư phát triển hơn nữa. Cần nghiên cứu phát triển thêm các loại hình du lịch để hỗ trợ cho DLST nhử:
− Du lịch câu cá, loại hình này nên phát triển tại khu vực suối, soâng.
− Du lũch theồ thao, các hình thức như lướt thuyền buồm, lướt ván, môtô nước, cano kéo dù lượn trên không, bóng chuyền trên cát.
− Du lịch leo núi, nên lập ra các tuyến du lịch trên núi để đáp ứng nhu cầu của du khách thích cảm giác ở trên cao thấy toàn cảnh. Cần phải có hướng dẫn viên đi theo hướng daãn.
− Du lịch hội nghị, hội thảo, cho các du khách đến đây vừa đi du lịch vừa kết hợp với việc dự hội nghị,hội thảo.
Nhóm khách này thường là những nhà nghiên cứu khoa học hoặc các giảng viên từ các trường đại học hoặc các công ty có yêu cầu… thời gian lưu lại ở đây thường từ 3 đến 5 ngày.
− Du lịch mạo hiểm, có nhiều khách du lịch thích cảm giác mạnh, muốn khám phá những điều mới lạ nên cần phát triển thêm loại hình du lịch này.
Ngoài những định hướng phát triển các loại hình kinh doanh du lịch thì định hướng đa dạng hóa và nâng cao chất lượng các sản phẩm du lịch cũng không kém phần quan trọng, chính quyền địa phương cần định hướng phát triển sao cho phù hợp với nhu cầu thị trường du lịch trong nước và quốc tế.