1.3. Hiệu quả cho vay chương trình hộ cận nghèo tại Ngân hàng chính sách xã hội
1.3.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả cho vay
- Lịch sử tín dụng: Lịch sử tín dụng của người vay là yếu tố quan trọng để đánh giá khả năng trả nợ. Nếu có lịch sử tín dụng xấu, người vay có thể gặp khó khăn trong việc nhận được khoản vay với lãi suất thấp.
- Mục đích vay và quản lý nguồn vốn: Mục đích sử dụng khoản vay cũng quan trọng. Nếu người vay sử dụng vốn để đầu tư vào việc cải thiện năng lực sinh lời, có thể tăng khả năng trả nợ. Bên cạnh đó, khả năng quản lý tài chính cá nhân của người vay ảnh hưởng đến khả năng duy trì sự ổn định tài chính và trả nợ đúng hạn của các hộ gia đình.
- Học vấn và kỹ năng nghề nghiệp: Trình độ học vấn và kỹ năng nghề nghiệp có thể ảnh hưởng đến khả năng kiếm thu nhập và do đó nó ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh và khả năng trả nợ.
- Chính sách vay và lãi suất: Chính sách vay và mức lãi suất cũng quan trọng.
Nếu chính sách không linh hoạt hoặc lãi suất quá cao, các hộ cận nghèo khả năng sẽ gặp khó khăn trong việc trả nợ. Để đảm bảo hiệu quả cho vay hộ cận nghèo, NHCSXH và chính phủ cần xem xét để có chính sách cho vay ưu đãi và thiết lập các chính sách linh hoạt và có tính bền vững.
30
- Trình độ năng lực của đội ngũ cán bộ ngân hàng: Đội ngũ cán bộ ngân hàng có chuyên môn nghiệp vụ giỏi, có đạo đức, có năng lực trong việc, nhiệt tình giúp đỡ hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách làm thủ tục vay vốn nhanh và kịp thời.
- Máy móc, trang thiết bị, cơ sở vật chất: Đây là các yếu tố mang tính chất phương tiện hữu hình phục vụ cho hoạt động tín dụng của ngân hàng. Nếu cơ sở vật chất đảm bảo, máy móc hiện đại và ứng dụng nhiều công nghệ mới sẽ giúp Ngân hàng thu nhận và xử lý thông tin nhanh chóng, kịp thời, chính xác. Căn cứ vào đó có thể đưa ra các quyết định đúng đắn, giúp cho việc quản lý tín dụng được thuận tiện và hiệu quả hơn.
- Thủ tục vay vốn: Bao gồm các cách thức và các loại giấy tờ mà người vay vốn phải hoàn thiện và nộp vào ngân hàng để được vay. Rõ ràng rằng, thủ tục vay vốn càng nhanh chóng, đơn giản, gọn nhẹ sẽ khiến cho mức độ tiếp cận vốn vay của các hộ cận nghèo sẽ tăng lên.
- Kiểm tra, kiểm soát nội bộ: Hoạt động kiểm tra nội bộ là một phần quan trọng và không thể thiếu trong hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Chính sách xã hội. Việc thực hiện kiểm tra nội bộ một cách thường xuyên và chặt chẽ giúp đảm bảo rằng hoạt động cho vay hộ cận nghèo được thực hiện đúng theo các nguyên tắc, yêu cầu, và quy định trong quy chế tín dụng. Công tác kiểm tra nội bộ có tính chất ngăn ngừa, giúp phát hiện và ngăn chặn những sai sót, vi phạm từ phía cán bộ cho vay hộ cận nghèo. Điều này giúp tăng cường tính minh bạch, công bằng, và chính xác trong quá trình thực hiện chính sách cho vay, đồng thời bảo vệ quyền lợi của hộ cận nghèo và ngân hàng.
1.3.3.2. Các nhân tố từ khách hàng
- Thu nhập và nguồn thu nhập: Mức thu nhập của hộ gia đình có ảnh hưởng lớn đến khả năng trả nợ. Hiệu quả cho vay hộ cận nghèo nên cân nhắc đến nguồn thu nhập ổn định và khả năng sinh lời trong tương lai.
1.3.3.2. Các nhân tố từ môi trường bên ngoài
- Điều kiện tự nhiên: Những hộ gia đình ở trong các khu vực đồng bằng, nơi có hạ tầng phát triển, dân trí cao, khí hậu dịu mát, và diện tích đất lớn thường có điều kiện thuận lợi để sử dụng tín dụng một cách hiệu quả. Ngược lại, ở những nơi
31
có hạ tầng yếu kém, giao thông khó khăn, tích tích đất hạn chế, và khí hậu khắc nghiệt, việc sử dụng tín dụng một cách hiệu quả thường khó khăn hơn.
- Điều kiện xã hội: Đóng vai trò quan trọng ảnh hưởng đến việc đánh giá chất lượng cho vay cho hộ gia đình cận nghèo. Ở một số khu vực nông thôn, sâu, xa, còn tồn tại những thói quen canh tác truyền thống như chăn nuôi gia tăng, gia cầm thoải mái rông, không có cơ sở hạ tầng chuồng trại và thường thiếu việc tiêm phòng dịch bệnh. Điều này có nghĩa là cho vay dành cho hộ gia đình cận nghèo không mang tính hiệu quả cao. Hộ cận nghèo thường có số lượng con nhiều hơn so với hộ gia đình trung bình nhưng lại thiếu nguồn lao động. Một số hộ gia đình cận nghèo có chế độ hạn chế và tín dụng tài nguyên từ Ngân hàng Chính sách xã hội như nguồn vốn từ Nhà nước, thường sử dụng chúng cho mục tiêu cá nhân và gia đình, không đầu tư vào sản xuất kinh doanh doanh.
- Điều kiện kinh tế: của hộ cận nghèo thường rất hạn chế với sự thiếu hụt vốn tự có (chỉ có sức lao động) là điều phổ biến. Do đó, việc phụ thuộc vào ngân hàng vay ngân hàng để thực hiện các hoạt động sản xuất kinh doanh đồng thời thiếu kinh nghiệm sản xuất đã làm giảm hiệu quả của vốn vay. Ngoài ra, hạn chế trong việc xây dựng và tập huấn các chương trình khuyến nông, khuyến khuyến, khuyến ngư và các hoạt động tương tự cũng đã ảnh hưởng đến hiệu quả của cho vay dành cho hộ gia đình cận nghèo.
- Điều kiện y tế, giáo dục: ảnh hưởng đến chất lượng cho vay dành cho hộ gia đình cận nghèo. Các khu vực có hệ thống y tế phát triển, được cung cấp đủ điều kiện về y tế thì tình hình sức khỏe người dân sẽ đảm bảo tốt hơn, đồng nghĩa với sức khỏe lao động tốt, có điều kiện để tham gia vào hoạt động sản xuất kinh doanh một cách hiệu quả. Điều này cũng bao gồm việc sử dụng hiệu quả tín dụng cho hộ gia đình cận nghèo. Giáo dục cũng đóng vai trò quan trọng không kém. Khu vực có tỷ lệ người học cao thường có điều kiện tốt hơn để tiếp thu, xây dựng kiến thức khoa học và kỹ thuật trong quá trình sản xuất. Kết quả là, các hoạt động sản xuất kinh doanh trở nên hiệu quả hơn, và người dân chấp hành pháp luật Nhà nước và cam kết trả nợ cho ngân hàng.
32
- Chính sách nhà nước: Chính sách của Nhà nước trong nền kinh tế có ảnh hưởng lớn đến sự ổn định và phát triển kinh tế. Nếu Nhà nước thực hiện điều tiết hợp lý và đáp ứng kịp thời, môi trường kinh tế có thể trở nên lành mạnh và ổn định.
Ngược lại, can thiệp không đúng có thể gây rối loạn thị trường. Để đảm bảo vốn vay dành cho các vùng nghèo, xã nghèo và hộ cận nghèo có hiệu quả, Nhà nước cần thực hiện chính sách hỗ trợ liên tục và phù hợp. Ngoài ra, cần có hướng dẫn để hỗ trợ việc đầu tư vốn vào các lĩnh vực cụ thể tùy theo thời điểm và xử lý rủi ro để tìm ra cách đáp ứng tốt nhất cho hộ cận nghèo. Ngoài việc hỗ trợ sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, Nhà nước cần phải đầu tư vào cơ sở hạ tầng. Điều này bao gồm việc xây dựng và nâng cấp hệ thống đường giao thông nông thôn, các công trình thủy lợi và chợ. Hỗ trợ sản xuất nông nghiệp cũng đóng góp một vai trò quan trọng, bao gồm các việc cung cấp giống cây trồng mới và các loại vật tư nông nghiệp khác, huấn luyện và khuyến nông để hộ cận nghèo điều kiện sử dụng một cách hiệu quả.