Ngày soạn:
30/11/2012 I. Mục tiêu bài học:
* KT: - Phát biểu được SSSD là sự hình thành cá thể mới từ một phần cơ quan sinh dưỡng (rễ, thân, lá).
- Tìm được 1 số VD về sinh sản sinh dưỡng tự nhiên.
* KN: Rèn kỹ năng quan sát, so sánh, phân tích mẫu.
* TĐ: - Giáo dục ý thức bảo vệ thực vật, tránh tác động vào giai đoạn sinh sản của sinh vật.
II. Đồ dùng dạy học:
* GV: - Tranh vẽ hình 26.4 SGK, kẻ sẵn bảng SGK trang 28.
- Mẫu: Rau má, sài đất, củ gừng, nghệ có mầm, cỏ gấu, củ khoai lang có chồi, lá bỏng, lá hoa đá có mầm.
* HS: - Chuẩn bị 4 mẫu như hình 26.4 SGK theo nhóm.
- Ôn lại kiến thức của bài biến dạng thân, rễ.
- Kẻ bảng SGK/88 vào vở.
III. Tiến trình dạy học:
1. Ổn định:
2. Kiểm tra: - Có các loại lá biến dạng nào? Sự biến dạng có ý nghĩa gì?
- Hãy phát hiện trên những cây khác ở địa phương em có lá biến dạng, nói rõ lá biến dạng đó có tác dụng gì đối với cây?
3. Bài mới: Ở một số cây có hoa, bộ phận rễ, thân, lá của nó ngoài chức năng nuôi dưỡng cây còn có thể tạo thành cây mới. Vậy những cây mới đó được hình thành như thế nào?
Hoạt động 1: Sự tạo thành cây mới từ rễ, thân, lá ở một số cây có hoa:
Hoạt động dạy Hoạt động hoc
- GV: yêu cầu hoạt động nhóm thực hiện yêu cầu SGK trang 87.
- GV: yêu cầu HS các nhóm trao đổi kết quả.
- Yêu cầu HS hoàn thành bảng trang 88 SGK vào vở bài tập.
- GV: nhận xét, bổ sung và kết luận.
- HS: hoạt động nhóm
- Cá nhân: Quan sát trao đổi mẫu kết hợp hình 26 SGK trang 87 -> Thảo luận nhóm trả lời 4 câu hỏi mục
- Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác bổ sung - Cá nhân nhớ lại kiến thức về các loại rễ thân biến dạng kết hợp với câu trả lời của nhóm ->
hoàn thành bảng vào vở bài tập.
- HS lên bảng điền vào từng mục, HS khác bổ sung.
STT Tên cây Sự tạo thành cây mới
Mọc từ phần nào của cây?
Phần đó thuộc loại
cơ quan nào? Trong điều kiện nào?
1 Rau má Thân bò Cơ quan sinh dưỡng Có đất ẩm
2 Gừng Thân rễ Cơ quan sinh dưỡng Nơi ẩm
3 Khoai lang Rễ củ Cơ quan sinh dưỡng Nơi ẩm
4 Lá thuốc bỏng Lá Cơ quan sinh dưỡng Đủ độ ẩm
Tiểu kết: - Một số cây trong điều kiện đất ẩm có khả năng tạo được cây mới từ cơ quan sinh dưỡng - Những hình thức sinh sản sinh dưỡng tự nhiên thường gặp ở cây có hoa là: sinh sản bằng thân bò, thân rễ, rễ củ, lá....
Hoạt động 2: Sinh sản sinh dưỡng tự nhiên của cây:
Hoạt động dạy Hoạt động hoc
- GV yêu cầu HS đọc lệnh ở mục 2 SGK
- GV gọi vài HS đọc phần bài làm của mình cho cả lớp nghe.
- GVgiúp HS hình thành khái niệm SSSD tự nhiên.
- GV yêu cầu HS:
+ Tìm trong thực tế những cây nào có khả năng SSSD tự nhiên?
+ Tại sao trong thực tế tiêu diệt cỏ dại rất khó (nhất là cỏ gấu)?
+ Vậy cần có biện pháp gì? Và dựa trên cơ sở khoa học nào để diệt trừ cỏ dại?
- HS thực hiện theo yêu cầu của GV, xem lại bảng, suy nghĩ tìm từ thích hợp điền vào những chỗ để trống trong các câu ở SGK (ghi vào vở bài tập)
- HS đọc bài làm của mình, HS khác nhận xét góp ý để hình thành khái niệm về sinh sản sinh dưỡng tự nhiên.
- HS suy nghĩ trả lời
Tiểu kết: Sinh sản sinh sưỡng tự nhiên là hiện tượng hình thành cá thể mới từ một phần của cơ quan sinh dưỡng (rễ, thân, lá)
4. Kiểm tra - Đánh giá:
- HS trả lời 3 câu hỏi ở SGK
- Đối với câu 4 GV cần hướng dẫn cho HS - Ghi câu hỏi trắc nghiệm để kiểm tra HS:
+ Sinh sản sinh dưỡng tự nhiên là gì?
a. Cây mới được mọc lên từ hạt
b. Cây mới được tạo thành từ thân cây có hoa
c. Cây mới được tạo thành từ 1 mô hoặc 1 tế bào trần
d. Cây mới được tạo thành từ 1 phần của cơ quan sinh dưỡng (rễ, thân, lá) ở cây mẹ.
- HS trao đổi chéo và chấm
- HS tự đánh giá , GV nhận xét cho điểm 5. Dặn dò: - Về nhà soạn câu 4/88 SGK
- Chuẩn bị mẫu vật cho bài sau: Các nhóm chuẩn bị cành rau muống vào cốc, bát đất ẩm, hoặc 1 đoạn sắn, 1 đoạn dây khoai tây....để cho ra rễ khi có tiết học mang cành đó đến lớp
* Rút kinh nghiệm:
Tuần 16
Tiết 31 SINH SẢN SINH DƯỠNG DO NGƯỜI Ngày soạn:
05/12/2012 I. Mục tiêu bài học:
* KT: - Phân biệt được SSSD tự nhiên và SSSD do người.
- Trình bày được những ứng dụng trong thực tế của hình thức SS do con người tiến hành.
Phân biệt hình thức giâm, chiết, ghép.
* KN: - Biết cách giâm, chiết, ghép.
- Kĩ năng lắng nghe tích cực, hợp tác.
- Kĩ năng tìm kiếm, xử lí thông tin về các hình thức SSSD do con người.
- Kĩ năng quản lí thời gian, đảm nhận trách nhiệm.
* TĐ: - Giáo dục lòng yêu thích bộ môn, ham mê tìm hiểu khoa học II. Đồ dùng dạy học:
* GV: - Mẫu vật: Cành dâu, ngọn mía, rau muống giâm đã ra rễ - Tư liệu về nhân giống vô tính trong ống nghiệm
* HS: - Cành rau muống cắm trong bát đất, ngọn mía, cành sắn III. Hoạt động dạy học:
1. Ổn định:
2. Kiểm tra:
- Sinh sản sinh dưỡng tự nhiên là gì? hãy kể tên các cây có khả năng sinh sản bằng thân bò, sinh sản bằng lá mà em biết?
- Muốn củ khoai tây không mọc mầm thì phải cất giữ như thế nào
- Em hãy cho biết người ta trồng khoai lang bằng cách nào? Tại sao không trồng bằng củ?
2. Bài mới: GV cung cấp kiến thức yêu cầu HS phân biệt SSSD tự nhiên và SSSD do người.
Hoạt động 1: Giâm cành
Hoạt động dạy Hoạt động hoc
- GV cho HS cả lớp trao đổi kết quả với nhau - Câu 3: GV giải thích thêm: Cành của những cây này có khả năng ra rễ phụ rất nhanh -> HS rút ra kết luận
- Vậy giâm cành là gì?
- HS quan sát hình 27.1, kết hợp với mẫu vật của mình suy nghĩ trả lời 3 câu hỏi ở mục SGK /trang 89 yêu cầu nêu được:
+ Cành sắn hút ẩm mọc rễ
+ Cắm cành xuống đất ẩm -> ra rễ -> cây con - Một số HS phát biểu, HS khác bổ sung
Tiểu kết: Giâm cành là cắt một đoạn cành có đủ mắt, chồi cắm xuống đất ẩm cho cành đó bén rễ, phát triển thành cây mới.
Hoạt động 2: Chiết cành
Hoạt động dạy Hoạt động hoc
- GV treo tranh 27.2 cho HS quan sát
- GV giải thích thêm về kiến thức chiết cành:
cắt bỏ một đoạn vỏ gồm cả mạch rây rồi bọc đất ẩm xung quanh chỗ cắt vỏ đó. Từ đó có thể gợi ý cho HS trả lời câu hỏi thứ 2 ở mục 2
- Giâm cành và chiết cành giống và khác nhau như thế nào?
- HS quan sát thảo luận và trả lời câu hỏi:
+ Chiết cành...
+ Rễ chỉ mọc ra từ mép vỏ ở phía trên vết cắt vì khoanh vỏ đã cắt bỏ gồm cả mạch rây của cành đó, chất hữu cơ do lá chế tạo không chuyển qua mạch rây xuống dưới nên tích lại ở đó. Do có độ ẩm của bầu đất bao quanh đã tạo điều kiện cho sự hình thành rễ ở đó.
+ Cam, chanh, bưởi -> chậm ra rễ phụ - HS trả lời
Tiểu kết: - Chiết cành là làm cho cành ra rễ ngay trên cây rồi mới cắt đem trồng thành cây mới.
Hoạt động 3: Ghép cây
Hoạt động dạy Hoạt động hoc
- GV treo tranh 27.3 và hướng dẫn quan sát, gọi HS đọc SGK
- HS đọc thông tin và quan sát hình 27.3 trả lời.
+ Ghép cây...
- Hỏi: + Em hiểu thế nào là ghép cây? Có mấy cách ghép cây?
+ Ghép mắt gồm những bước nào?
GV: Nhận xét, sữa chữa, hoàn thiện KT
+ Có 2 cách ghép cây: ghép mắt và ghép cành + 4 bước chính...
Tiểu kết: - Ghép cây là dùng một bộ phận sinh dưỡng (mắt ghép, chồi ghép, cành ghép) của một cây gắn vào một cây khác (gốc ghép) cho chúng tiếp tục phát triển
- Có 2 cách ghép: Ghép mắt và ghép cành 4. Củng cố - Kiểm tra, đánh giá:
- Thế nào là sinh sản sinh dưỡng do người?
- Điểm giống và khác nhau cơ bản giữa giâm cành, chiết cành, ghép cây và nhân giống vô tính trong ống nghiệm là gì?
- HS đọc phần tổng kết SGK trang 91 - HS trả lời câu hỏi 1, 2 SGK
5. Dặn dò:
- Tập giâm hoặc chiết một cành theo yêu cầu và hướng dẫn ở SGK trang 92 - Ôn tập chương sinh sản sinh dưỡng ở cây xanh
- Chuẩn bị mỗi HS: 1 hoa bưởi hoặc hoa giâm bụt, 1 tờ giấy trắng, 1 dao cạo, 1 banh nhỏ.
* Rút kinh nghiệm:
Tuần 16 Tiết 32