I. TÌM HIỂU CÁC PHƯƠNG PHÁP THUYEÁT MINH
2. Phương pháp thuyết minh
a. Ph ơng pháp nêu định nghĩa, giải thÝch
- Đứng đầu đoạn, đầu bài -> giới thiệu th- ờng dùng từ “là”-> biểu thị sự phán đoán .
thức ntn?
? Hãy nêu vai trò, đặc điểm của loại câu văn giải thích trong văn bản thuyết minh.
- Tri thức về đối tượng
- Giới thiệu giúp người đọc hiểu về đối tượng.
yêu cầu Hs đọc nêu ví dụ và số liệu
“Thông tin về trái đất. . . nêu câu hỏi để HS tra ûlời.
? Những vấn đề đợc liệt kê trong các VD có tác dụng gì đối với việc trình bày tính chất của sự vật?
- Làm cho vấn đề trừu tợng, trở nên cụ thể, dễ nắm bắt và có sức thuyết phục, ng- ời đọc dễ liên hệ thực tế, cảm nhận vấn đề sâu sắc hơn.
+ Cây dừa Bình Định: Thân cây làm máng, lá cây làm tranh, cong lá chẻ nhỏ làm vách, gốc dừa già làm chõ đồ xôi, nớc dừa để uống, cùi dừa để ăn sông với bánh
đa,…giữa sa mạc” sọ dừa làm khuy áo, vỏ dừa bện
dây…giữa sa mạc”
+ Thông tin về ngày trái đất năm 2000: bao bì ni lông làm tắc nghẽn cống nớc thải, làm chết các sinh vật, làm ô nhiễm thực phẩm, thải khí độc gây ung th…giữa sa mạc”
? Chỉ ra ví dụ trong đoạn văn sau và nêu tác dụng của nó đối với việc trình
bày,cách xử phạt những ngời hút thuốc lá
ở nơi công cộng ?
Làm cho kiến thức trừu tợng trở nên cô thÓ, dÔ hiÓu.
* Cách làm: Dẫn ra những ví dụ cụ thể để ngời đọc tin vào nội dung đợc thuyÕt minh.
? Đoạn văn đã cung cấp những số liệu nào ? Nếu không có số liệu, có thể làm sáng tỏ được vai trò của có trong thành phoá khoâng ?
* Tác dụng: Nếu không có các số liệu
b, Ph ơng pháp liệt kê :
- Tác dụng: Phương pháp liệt kê có ví dụ, số liệu cụ thể có tác dụng thuyết phục người đọc.
-> cách làm: Kể lần lợt đặc điểm sự vật theo trật tự ; giúp hiểu sâu sắc , toàn diện vấn đề .
c. Ph ơng pháp nêu ví dụ : Dẫn ra những ví dụ cụ thể -> Làm cho kiến thức trừu tợng trở nên cụ thể, dễ hiểu->tác dụng thuyết phục – tạo niềm tin .
d. Ph ơng pháp dùng số liệu (dùng con sè)
Làm cho kiến thức trừu tợng trở nên cô thÓ, dÔ hiÓu.
* Cách làm: Dùng các số liệu chính xác để khẳng định độ tin cậy cao của các
thì ngời đọc có thể cha tin vào nội dung thuyết minh, cho rằng ngời viết suy diễn.
- Gv nêu câu hỏi về các so sánh trong
đoạn văn và cho biết tỏc dụng của phương pháp so sánh.
* Tác dung: Tăng sức thuyết phục và độ tin cậy cho nội dung đợc thuyết minh.
? Bài Huế đã trình bày đặc điểm của thành phố Huế theo những mặt nào?
-Huế là sự kết hợp hài hòa của núi, sông và biển.
- Huế đẹp với cảnh sắc sông núi.
- Huế còn có những công trình kiến trúc nổi tiếng.
- Huế đợc yêu vì những sản phẩm đặc biệt của mình.
- Huế còn nổi tiếng với những món ăn.
- Huế còn là thành phố đấu tranh kiên c- ờng…giữa sa mạc”
GV: Trong thùc tÕ, ngêi viÕt thêng kết hợp cả 6 phơng pháp một cách hợp lý, có hiệu quả.
GV cho HS đọc ghi nhớ2 SGK trang 128 .
Hoạt động 3 : Luyện tập . Bài tập 1 :
-Gv gọi Hs đọc mục 1. II.
-Gv gọi Hs nêu yêu cầu . -Gv cho Hs neâu yù kieán . -Gv cho Hs nhận xét . GV choát :
+ Kiến thức khoa học của một bác sĩ . + Kiến thức tâm lý xã hội trong một xã hội hiện đại …
Cần kiến thức chính xác Bài tập 3 :
-Gv gọi Hs đọc mục 3. II.
tri thức đợc cung cấp.
e, Ph ơng pháp so sánh:
Nhằm tô đậm một đặc điểm, tác dụng nào đó của sự vật, hiện tợng.
* Cách làm: So sánh 2 đối tợng cùng loại hoặc khác loại nhằm làm nổi bật các
đặc điểm, tính chất của đối tợng cần thuyÕt minh.
* Tác dung: Tăng sức thuyết phục và
độ tin cậy cho nội dung đợc thuyết minh.
g, Ph ơng pháp phân loại , phân tích.
Cách làm: Chia đối tợng ra từng mặt, từng khía cạnh, từng vấn đề…giữa sa mạc” để lần lợt thuyÕt minh.
Tác dụng: Giúp cho ngời đọc hiểu dần từng mặt của đối tợng một cách có hệ thống, cơ sở để hiểu đối tợng một cách
đầy đủ, toàn diện.
II . Luyện tập.
Bài tập 1 .Phạm vi vấn đề:
- Kiến thức về khoa học (một bác sĩ) : Tác hại của khói thuốc lá đối với sức khoẻ và cơ chế di truyền giống loài của con người ….
- Kiến thức về xã hội (nhà tâm lý); Tâm lý lệch lạc của một số người coi hút thuốc là lịch sự ….
Bài tập 3 : + Kiến thức:
-Gv gọi Hs nêu yêu cầu . -Gv cho Hs neâu yù kieán . -Gv cho Hs nhận xét . GV choát :
- Về lịch sử, về cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước
- Về quân sự.
- Về cuộc sống của các nữ thanh niên xung phong thời chống Mỹ cứu nước … + Phương pháp : dùng số liệu và các sự kieọn .
- Về lịch sử, về cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước
- Về quân sự.
- Về cuộc sống của các nữ thanh niên xung phong thời chống Mỹ cứu nước …
+ Phương pháp : dùng số liệu và các sự kieọn .
Hoạt động 4 : Củng cố - Dặn dò . 4. Củng cố :
- Muốn có tri thức của kiểu bài thuyết minh ta phải làm sao ? - Để bài văn thuyết minh có sức thuyết phục ta làm như thế náo ? 5.Dặn dò :
- Bài vừa học : + Học thuộc ghi nhớ .
+ Xem lại các ví vụ và bài tập .
- Chuẩn bị bài mới : Chuẩn bị tiết sau nghe trả bài kiểm tra văn và TLV số 2 . - Bài sẽ trả bài :
Hướng dẫn tự học :
- Sưu tầm, đọc thêm cácvăn bản thuyết minh sử dụng phong phú các phương pháp để học tập : Thư viện, internet …
Đọc kỹ một ố đoạn văn thuyết minh hay : Thư viện, internet …
Ruựt kinh nghieọm:
...
......
...
...
*******************************
Ngày dạy:...
TiÕt 48
Trả bài tập làm văn số 2 và bài kiểm tra v¨n ( 1 tiÕt )
I.Mục tiêu: