4.1.1. Quan điểm phát triển khu công nghiệp nhỏ
Thứ nhất, phát triển KCNN phải phù hợp với quy hoạch tổng thể về phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh, và với xu thế hội nhập kinh tế quốc tế.
Trong xu thế hiện nay, nền kinh tế của từng quốc gia trên thế giới đều có mối quan hệ qua lại, đan xen và ràng buộc lẫn nhau. Vì vậy, mở cửa và hội nhập kinh tế giữa các quốc gia trở thành xu thế tất yếu của thời đại.
Hội nhập kinh tế quốc tế được biểu hiện cụ thể bằng đặc trưng như: toàn cầu hóa kinh tế, thị trường hóa kinh tế và liên kết kinh tế khu vực song phương và đa phương. Trong điều kiện tình hình mới hiên nay, mỗi quốc gia nhất thiết phải xây dựng và điều chỉnh chiến lược kinh tế của mình theo hướng hội nhập và liên kết kinh tế khu vực và thế giới. Do đó, sự phát triển KCNN nước ta nói chung và sự phát triển KCNN ở tỉnh Nghệ An nói riêng không thể là ngoại lệ nằm ngoài cái chung ấy.
Từ đó cho thấy, hội nhập kinh tế quốc tế vừa mang tính tất yếu vừa mang tính quy luật, vừa là con đường quan trọng để giúp Việt Nam nói chung và tỉnh Nghệ An phát triển nhanh chóng các KCNN, góp phần thực hiện thành công CNN, HĐH đất nước, chống nguy cơ tụt hậu và rút ngắn khoảng cách nước ta với các nước khác.
Thứ hai, phát triển KCNN phải đảm bảo tính bền vững:
106
Ủy ban Môi trường và Phát triển của Liên Hợp Quốc đã nhấn mạnh: “Phát triển bền vững là sự phát triển nhằm thỏa mãn các nhu cầu hiện tại của con người, nhưng không tổn hại tới sự thỏa mãn các nhu cầu của thế hệ tương lai”.
Thế hệ hôm nay nếu không muốn mắc nợ thế hệ mai sau, thì thế hệ hôm nay phải tuân thủ đầy đủ các nguyên lý phát triển bền vững. Do đó, phát triển các KCNN ở Nghệ An tất yếu phải tuân thủ các nguyên tắc của phát triển bền vững, phải đạt tới sự hài hòa, cân đối giữa 3 lợi ích về kinh tế, xã hội và môi trường. Việc phát triển các KCNN của tỉnh Nghệ An trong thời gian qua mới chỉ tập trung quan tâm chủ yếu đến tăng trưởng kinh tế, còn nhiều tồn tại, hạn chế về vấn đề ổn định xã hội và bảo vệ môi trường. Vì vậy, cần có những giải pháp đồng bộ phát triển các KCNN của tỉnh Nghệ An theo hướng bền vững, dựa trên 3 trụ cột chính là kinh tế, xã hội và môi trường. Trong quy hoạch tổng thể các KCNN trên địa bàn tỉnh cần bố trí địa điểm đầu tư sản xuất công nghiệp hợp lý và hiệu quả, đảm bảo sử dụng tiết kiệm quỹ đất, giảm chi phí đầu tư hạ tầng, đảm bảo môi trường sinh thái.
Nâng cao hiệu quả sử dụng đất tại các KCNN theo hướng thu hút các dự án sử dụng nhiều vốn, hàm lượng công nghệ cao, sử dụng không gian nhiều tầng...Đảm bảo tổ chức sản xuất công nghiệp trong các KCNN theo mô hình hiện đại, tăng tỷ lệ diện tích cho phát triển hạ tầng và cây xanh trong các KCNN. Hạn chế sử dụng đất nông nghiệp (đặc biệt là đất trồng lúa) theo hướng ưu tiên phát triển các KCNN trên vùng đồi các huyện Anh Sơn, Con Cuông, Quỳ Hợp, Tân Kỳ và Tương Dương. Tăng cường vai trò động lực thúc đẩy các tiểu vùng phát triển, tạo hạt nhân phát triển các tiểu vùng của các KCNN. Phát triển các KCNN tập trung, gắn với sự phát triển các KCNN để tạo ra sự phát triển hài hòa, đồng bộ hỗ trợ lẫn nhau giữa các ngành và lĩnh vực.
107
Thứ ba, phát triển các KCNN phải tính đến yếu tố khai thác có hiệu quả tiềm năng lợi thế của từng địa phương, gắn với việc hình thành đô thị mới, phát triển cơ sở hạ tầng của địa phương, khôi phục và phát triển các ngành nghề truyền thống, tạo ra sự liên kết hỗ trợ sản xuất giữa các doanh nghiệp khu công nghiệp.
Tiềm năng lợi thế của Nghệ An đối với phát triển công nghiệp là không nhỏ, đặc biệt là các KCNN. Xác định tiềm năng lợi thế của Nghệ An là nhiều khoáng sản và nguồn lao động dồi dào, vì vậy việc xây dựng quy hoạch các KCNN nên ưu đãi phát triển các doanh nghiệp khai thác sản xuất, kinh doanh các ngành khai khoáng và sử dụng thu hút được nhiều lao động.
Khi phát triển các KCNN cần gắn với khôi phục và phát triển các ngành nghề truyền thống. Các làng nghề truyền thống hiện nay đang ngày dần mai một bởi không cạnh tranh được với hàng hóa sản xuất công nghiệp với giá thành rẻ và mẫu mã đẹp. Tuy nhiên, việc phát triển các KCNN nếu quy hoạch phát triển gắn liền với nhiều làng nghề truyền thống sẽ tạo nên sự hỗ trợ sản xuất và tính liên kết giữa các doanh nghiệp trong KCNN cũng như sự liên kết giữa các mạng lưới phân phối.
Trong quá trình phát triển các KCNN sẽ thu hút lượng vốn đầu tư lớn, khi quy hoạch xây dựng các KCNN phải gắn với quy hoạch xây dựng cơ sở hạ tầng và góp phần hình thành những khu đô thị mới, tạo nên bộ mặt mới khang trang của tỉnh.
4.1.2. Mục tiêu phát triển các KCNN tỉnh Nghệ An đến năm 2020 Đến năm 2020 mục tiêu tổng quát phát triển các KCNN tỉnh Nghệ An là:
“Quản lý tốt các KCNN đã quy hoạch, tiếp tục sử dụng hợp lý dự trữ đất công nghiệp để phát triển khoảng 12-15 KCNN tương đương diện tích 200-220 ha nhằm hoàn thiện cơ bản mạng lưới các KCNN trên địa bàn toàn tỉnh. Bên cạnh
108
đó, thu hút thêm từ 200 - 220 dự án đầu tư với tổng số vốn đăng ký đạt trên 2.500 tỷ đồng. Phấn đấu đưa tỷ lệ đóng góp của các KCNN quy hoạch phát triển đến năm 2020 vào tổng giá trị sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh từ mức 8%
hiện nay lên mức 25% vào năm 2020. Tạo việc làm và thu nhập ổn định cho khoảng 13.000 - 15.000 lao động làm việc trong KCNN và 12.000 - 14.000 lao động ở các địa phương có KCNN”.
4.1.2.2. Các mục tiêu cụ thể
Căn cứ vào quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế- xã hội, chiến lược phát triển kinh tế của tỉnh Nghệ An đến năm 2020 cũng như mục tiêu tổng quát phát triển KCNN trong thời gian tới, xét tình hình thực tế triển khai trong thời gian qua và khả năng cung ứng điều kiện hạ tầng cần thiết để phát triển các KCNN, tỉnh Nghệ An đã đề ra mục tiêu cụ thể phát triển các KCNN tỉnh Nghệ An đến năm 2020 như ở bảng 4.1 dưới đây:
Bảng 4.1: Mục tiêu cụ thể phát triển KCNN tỉnh Nghệ An đến năm 2020
STT Chỉ tiêu Mục tiêu
1 Diện tích các KCNN 232.8 (ha)
2 Vốn đầu tư cơ sở hạ tầng (tăng thêm) 1.330 tỷ đồng
3 Tỷ lệ lấp đầy KCNN 85-90 %
4 Giá trị sản xuất KCNN Tăng 15 %
5 Tỷ lệ đóng góp GTSX CN 35%
6 Thu hút thêm lao động 7 vạn lao động
7 Vốn Quy hoạch, lập dự án 11.010 (triệu đ) 8 Vốn giải phóng, san lấp mặt bằng 90.450 (triệu đ)
9 Tổng vốn đầu tư 165.735 (triệu đ)
(Nguồn: Quy hoạch phát triển Công nghiệp Nghệ An đến năm 2020)
109
Các mục tiêu cụ thể để phát triển các KCNN ở Nghệ An đã được UBND tỉnh đặt ra rất chi tiết và cụ thể để phát triển các KCNN đạt hiệu quả cao nhất.