Phát triển thị trường BĐS một cách bền vững, chú trọng hiệu quả, đồng thời đảm bảo công bằng xã hội.
Chấp nhận có lựa chọn sự tồn tại của thị tr−ờng phi chính qui, từng b−ớc luật pháp hoá các yếu tố tích cực của thị tr−ờng này; có giải pháp hạn chế và ngăn ngừa những hậu quả tiêu cực do thị tr−ờng này gây ra.
Hiến pháp hiện hành đã giao cho Chính phủ quyền giao đất, cho thuê đất, cần bổ sung để Chính phủ đ−ợc có thêm quyền bán QSD đất trong một phạm vi nhất định, ví dụ, chỉ bán QSD đất đối với đất làm nhà ở tại các khu dân c−
mới; chỉ bán QSD đất cho cá nhân và tổ chức trong nước; bán QSD đất trong thời hạn 99 năm... Đây là biện pháp lâu dài vì liên quan đến sửa đổi, bổ sung Hiến pháp. Trước mắt có thể cho làm thí điểm ở một vài nơi để rút kinh nghiệm.
Nghiên cứu chuyển chế độ giao đất sang chế độ thuê đất; những đối tượng hiện đang được Nhà nước giao đất mà không phải nộp tiền sử dụng đất vẫn chuyển sang chế độ thuê đất với giá thuê bằng không.
Sửa đổi, bổ sung quy chế quản lý BĐS công. Hiện nay hầu hết các cơ
quan công quyền được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất, không có giấy chứng nhận QSD đất. Các tài sản BĐS trên đất (trụ sở) được Nhà nước
đầu t− từ ngân sách và cũng không có giấy chứng nhận quyền sở hữu đối với các BĐS đó. Điều này tạo thuận lợi cho việc sử dụng lãng phí, kém hiệu quả, lợi dụng vào mục đích t− lợi, tham nhũng ở một số cơ quan công quyền. Trong thời gian tới, cần thực hiện chế độ thuê đất và các BĐS trên đất đối với các tổ chức công quyền. Đây là vấn đề mới và khó, nên có thể làm thí điểm để rút kinh nghiệm.
Mở rộng phạm vi giao dịch dân sự về BĐS theo h−ớng giảm bớt các hạn chế quyền giao dịch, mở rộng thêm các đối tượng được tham gia thị trường BĐS nh− các doanh nghiệp, các tổ chức sự nghiệp, các cá nhân và tổ chức n−ớc ngoài.
Thực hiện việc lấy giá trị QSD đất để phát triển hạ tầng tại chỗ; Nhà nước chịu trách nhiệm thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất và phát triển đất có QSD là hàng hoá (gọi tắt là đất hàng hoá) và giao đất đã xây dựng hạ tầng cho các bên kinh doanh và sử dụng theo phương thức đấu giá. Hoàn thiện công tác
đấu thầu/đấu giá theo hướng tăng tỷ lệ tham gia bắt buộc của khu vực ngoài quốc doanh, tránh tình trạng độc quyền, “om” công trình hoặc bán thầu tiêu cực. Làm tốt việc này sẽ chuyển đ−ợc đất có giá trị thấp thành đất có giá trị cao và tăng thu cho ngân sách nhà n−ớc.
Việc phát triển đô thị theo hướng hiện đại đòi hỏi phải di dời hàng loạt nhà ở, cơ quan, doanh nghiệp (đặc biệt là các doanh nghiệp gây ô nhiễm môi tr−ờng) từ nội thành, nội thị ra các vùng xung quanh. Việc di dời này không thể tiến hành theo cơ chế bao cấp. Trong thời gian tới, ngoài việc chú trọng công tác quy hoạch, cần tạo điều kiện để các chủ sử dụng đất trong diện di dời
đ−ợc bán QSD đất hiện có tại nơi đi và mua QSD đất tại nơi đến theo giá thị tr−êng.
Nâng cao khả năng dự báo nhu cầu đa dạng về các loại nhà ở của các nhóm dân c−, tạo cơ hội có nhà ở phù hợp cho mọi ng−ời. Xây dựng qui hoạch
đảm bảo sự phát triển cân đối, hài hoà giữa các dự án hạ tầng, các dự án phát triển đô thị mới và các dự án chỉnh trang đô thị; ban hành chính sách khuyến khích mạnh mẽ các hình thức kinh doanh nhà nhiều tầng, khắc phục tâm lý không thích ở nhà cao tầng hiện nay. Tổ chức và đ−a vào hoạt động các "quỹ tiết kiệm xây nhà, mua nhà, thuê nhà”.
Đa dạng hoá các tổ chức tài chính và ban hành cơ chế để các tổ chức này tham gia thị tr−ờng BĐS. Ngoài các tổ chức tín dụng, cần khuyến khích các tổ chức tài chính khác nh− các quĩ bảo hiểm, quĩ tài chính của các doanh nghiệp... đầu tư vào thị trường BĐS trong một phạm vi thích hợp; qui định rõ cơ chế tham gia và các hình thức tham gia cụ thể của từng loại tổ chức tài chính này.
áp dụng cơ chế giá thị trường đối với giao dịch về BĐS theo hướng:
- Giá cả BĐS nói chung, giá QDS đất nói riêng, về cơ bản, để cho quan hệ cung-cầu trên thị trường quyết định; Nhà nước chỉ can thiệp khi thật cần thiết để tránh những cơn "sốt cao" hoặc tình trạng đóng băng.
- Khung giá BĐS do Nhà n−ớc ban hành chỉ áp dụng trong phạm vi giao dịch giữa Nhà n−ớc với các tổ chức, cá nhân trong việc giao, bán, khoán, cho thuê BĐS, thu thuế và phí BĐS, bồi th−ờng và hỗ trợ giải phóng mặt bằng.
- Hình thành và đ−a vào hoạt động các trung tâm thẩm định giá BĐS. Các trung tâm thẩm định giá do các thành phần kinh tế lập ra theo quy định của
Nhà nước, hoạt động dưới dạng các công ty tư vấn về định giá BĐS nhằm đáp ứng các nhu cầu sử dụng giá khác nhau theo nguyên tắc h−ởng phí dịch vụ. Có hệ thống cấp chứng chỉ cho các chuyên gia định giá BĐS theo các phương pháp thông dụng trên thế giới.
- Cho phép chính quyền địa phương thực hiện đấu giá, đấu thầu công khai QSD đất, nhất là với những lô đất có vị trí thuận tiện, có nhiều lợi thế, nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất và tăng thu cho ngân sách.
Phát triển hệ thống thông tin, các tổ chức môi giới, t− vấn, dịch vụ mua, bán BĐS, hạ chi phí giao dịch về BĐS, làm cho thị trường hoạt động thông thoáng và hiệu quả hơn, giảm nguy cơ nền kinh tế “bong bóng” do đầu cơ qua mức vào BĐS.
Hình thành hệ thống văn bản qui hoạch nh− một công cụ quan trọng để Nhà n−ớc quản lý thị tr−ờng BĐS theo h−ớng:
- Sửa đổi, bổ sung qui trình lập và thông qua các loại văn bản qui hoạch, nhất là quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch phát triển đô thị và các khu dân c−, quy hoạch mạng lưới giao thông; xác định rõ một cơ quan đầu mối chịu trách nhiệm về tính thống nhất trong hệ thống các văn bản qui hoạch và quản lý việc thực hiện quy hoạch.
- Nghiên cứu áp dụng phương pháp qui hoạch mới vừa đáp ứng được nhu cầu về đầu t− kinh doanh BĐS ngày càng tăng ở các đô thị, vừa tạo đủ điều kiện cho việc tăng cường quản lý đầu tư và phát triển các đô thị. Nâng cao tính pháp lý, tính khả thi của hệ thống các văn bản qui hoạch.
- Ban hành và thực hiện một cách nghiêm túc, có kết quả quy chế ng−ời dân và tổ chức có lợi ích và trách nhiệm trong vùng quy hoạch đ−ợc tham gia thiết thực vào việc xây dựng, thẩm định, điều chỉnh quy hoạch; phổ biến công khai, minh bạch, đầy đủ các thông tin cần thiết về qui hoạch cho mọi người biết và tuân thủ; tăng c−ờng thanh tra việc tuân thủ qui hoạch và có biện pháp xử lý kiên quyết trong tr−ờng hợp vi phạm quy hoạch.
Thực hiện đầy đủ trách nhiệm của Nhà nước trong việc cấp giấy chứng nhận QSD đất và QSH nhà cho các đối t−ợng sử dụng đất và sở hữu nhà. Xem xét để chấp nhận ở mức độ nhất định những sai sót là hệ quả của việc buông lỏng quản lý trong những năm qua về nhà, đất; không gắn việc thu thuế, thu tiền sử dụng đất vào việc cấp giấy chứng nhận QSD đất, QSH nhà; cấp giấy chứng nhận QDS đất, QSH nhà ở các cấp độ khác nhau tuỳ thuộc vào hồ sơ
(có giấy tờ gốc, đ−ợc Nhà n−ớc giao hoặc cho thuê, mua bán trao tay...) và cấp cho tất cả các đối t−ợng đang có nhà, đất không tranh chấp; nghiên cứu giao cho các tổ chức t− thực hiện một số dịch vụ không nhất thiết phải do bộ máy công quyền đảm nhiệm nh− đo đạc, lập bản đồ...
Thực hiện tốt việc đăng ký tài sản BĐS, quy định rõ và thực hiện nghiêm việc chỉ những BĐS đã đăng ký mới được tham gia thị trường BĐS. Để làm
đ−ợc việc này, cần có một cơ quan chuyên trách với đầy đủ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm. Cơ quan này cần có đủ cán bộ, phương tiện,
kinh phí để thực hiện việc đăng ký BĐS lần đầu, cập nhật sự thay đổi của BĐS về mặt hiện vật, giá trị, chủ sở hữu, chủ sử dụng... để cung cấp thông tin về BĐS cho các đối t−ợng có nhu cầu.
Tổ chức đào tạo chuyên gia, lao động chuyên nghiệp hoạt động trong thị trường BĐS, đặc biệt là các nghề đo đạc, lập bản đồ địa chính, lập hồ sơ địa bạ, xây dựng qui hoạch chi tiết phát triển đô thị, t− vấn, môi giới, định giá, trọng tài, thanh toán, tín dụng, thông tin... về giao dịch BĐS.
4. Thị trường lao động
Việc phát triển thị trường lao động không những có tác động mạnh mẽ
đến tăng trưởng kinh tế, mà còn có ảnh hưởng quan trọng đối với phát triển xã
hội, góp phần đáng kể vào việc giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã
hội của đất nước.
Mục tiêu lớn nhất của phát triển thị trường lao động là tạo điều kiện để phân bổ có hiệu quả hơn các nguồn lực lao động, một trong những yếu tố sản xuất quan trọng nhất hiện nay.
Trong quá trình đổi mới gần hai chục năm qua, sự cần thiết phải phát triển thị trường lao động đã dần dần được xác định và được thể hiện trong các chủ tr−ơng của Đảng và Nhà n−ớc. Gần đây nhất, Nghị quyết Đại hội lần thứ IX của Đảng đã chỉ rõ; " Phát triển thị trường lao động; người lao động được tìm và tạo việc làm ở mọi nơi trong nước; đẩy mạnh xuất khẩu lao động với sự tham gia của các thành phần kinh tế" (Văn kiện Đại hội IX, trang 192-193).
Chủ trương đó của Đảng đang được thực hiện. Thị trường lao động đã
đ−ợc thể chế hoá trong nhiều văn bản pháp lý quan trọng nh− Bộ Luật Lao
động, các Luật, Pháp lệnh, Nghị định, Thông t− liên bộ liên quan đến lao động và việc làm. Nhờ đó, người lao động ngày càng có thực quyền hơn để đi tìm việc làm; người sử dụng lao động cũng tự chủ hơn trong việc thuê mướn người làm việc cho mình.