Chương 4. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VƢ̀A TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ
4.3. Một số giải pháp kinh tế nhằm phát triển DNN&V ở Phú Thọ
4.3.7. Các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả họat động của DNN&V Phú Thọ
Trong phân tích các chỉ tiêu kết quả SXKD của các DNN&V Phú Thọ ta thấy: Các DNN&V phát triển mạnh về quy mô và số lượng, nhưng quy mô vốn và hiệu quả họat động chưa thực sự cao. Trong những năm vừa qua, tỉnh đã có nhiều biện pháp khác nhau để thúc đẩy phát triển DNN&V một cách có hiệu quả như: hỗ trợ lãi suất sau đầu tư, hỗ trợ đền bù giải phóng mặt bằng, ưu đãi về giá cho thuê đất ... Tuy nhiên, để thúc đẩy các DNN&V phát triển hơn nữa Phú Thọ cần áp dụng một số biện pháp sau:
4.3.7.1. Biện pháp khai thác và mở rộng thị trường
Một trong những khó khăn lớn nhất của hầu hết các DNN&V Phú Thọ là việc tìm kiếm thị trường cho doanh nghiệp mình. Bởi vì các doanh nghiệp nói chung và các DNN&V nói riêng không thể tồn tại được nếu sản phẩm sản xuất ra không có thị trường tiêu thụ. Tuy nhiên, như đã phân tích trong chương 3, các DNN&V Phú Thọ khả năng cạnh tranh còn thấp, tiềm lực vốn nhỏ, khả năng quản lý còn nhiều hạn chế cho nên việc tìm kiếm và mở rộng thị trường gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là thị trường xuất khẩu. Hiện nay, thị trường chủ yếu của các DNN&V Phú Thọ là các dịch vụ và một số ít hàng tiêu dùng, còn lại chủ yếu là gia công cho các doanh nghiệp lớn. Tức là thị trường của các DNN&V là phần thị trường mà các doanh nghiệp lớn để lại.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
Có nhiều tiêu thức khác nhau để phân đoạn thị trường. Có thể phân chia thị trường theo tiêu thức về địa lý, theo quy mô thị trường, theo thị trường trong và ngoài nước, theo thu nhập của người tiêu dùng hoặc phân chia thị trường theo từng nhóm sản phẩm. Mỗi loại thị trường có những đặc điểm khác nhau và phù hợp với các doanh nghiệp khác nhau. Qua việc phân tích đặc điểm của từng thị trường, các DNN&V có thể phát triển thêm các khách hàng mới, các thị trường mới cũng như thị trường và khách hàng tiềm năng.
Tuy nhiên, trong phạm vi luận văn này, với trọng tâm là các giải pháp kinh tế, tác giả đưa ra các biện pháp từ phía tỉnh để mở rộng thị trường cho các DNN&V chứ không đưa ra các giải pháp cho các doanh nghiệp.
a. Mở rộng thị trường trong và ngoài tỉnh
Với thu nhập của người dân tỉnh nói riêng và cả nước nói chung đang tăng lên nhanh chóng, thị trường trong nước ngày càng được mở rộng cho các DNN&V Phú Thọ. Nhu cầu của người dân ngày càng đa dạng, chất lượng các sản phẩm và dịch đòi hỏi ngày một cao hơn. Đây là cơ hội lớn cho các DNN&V của tỉnh, nhưng đồng thời cũng đặt ra nhiều thách thức mới. Đặc biệt khi Việt Nam chính thức gia nhập WTO vào cuối năm 2006, các hàng rào thuế quan sẽ giảm dần. Các doanh nghiệp Việt Nam nói chung và các DNN&V Phú Thọ rói riêng sẽ gặp phải sự cạnh tranh mạnh mẽ ngay ở thị trường nội địa. Để tận dụng được những cơ hội và vượt qua được những khó khăn này, tỉnh phải có những biện pháp hiệu quả để mở rộng thị trường, tăng khả năng cạnh tranh cho các DNN&V thông qua các định hướng và chính sách cụ thể.
- Định hướng khu vực thị trường nội địa mà các DNN&V Phú Thọ cần hướng tới cho phù hợp với những thế mạnh của các doanh nghiệp này. ở thị trường Phú Thọ, các DNN&V tiếp tục phát triển các loại dịch vụ vận tải và giao nhận hàng hóa, dịch vụ du lịch, các sản phẩm có thế mạnh và truyền thống của Phú Thọ. Đồng thời, tỉnh cũng tạo điều kiện về thông tin để các
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
DNN&V của tỉnh mở rộng thị trường sang các tỉnh, thành lân cận như: Hà Nội, Vĩnh Phúc, Yên Bái,...
- Mở rộng họat động của các công ty du lịch và lữ hành không chỉ trên địa bàn Phú Thọ mà ra các địa phương khác trong cả nước. Khuyến khích của công ty du lịch xây dựng các Tour ra các địa phương khác và ra thị trường nước ngoài.
- Mở rộng các họat động gia công, thầu phụ và làm vệ tinh của các DNN&V Phú Thọ đối với các doanh nghiệp lớn trên địa bàn Phú Thọ và các tỉnh, thành lân cận. Trong quá trình phân công lao động trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc, các DNN&V Phú Thọ không những làm vệ tinh và liên kết với các doanh nghiệp lớn của tỉnh, mà có thể liên kết với các doanh nghiệp lớn ở các tỉnh, thành lân cận. Đây là một xu hướng tất yếu trong quá trình phân công lao động và Phú Thọ phải nắm bắt được cơ hội này và định hướng đúng cho họat động của các DNN&V tỉnh Phú Thọ.
- Tiếp tục phát triển các DNN&V tỉnh trong lĩnh vực gia công cho các doanh nghiệp dệt may, da giày. Duy trì họat động của các DNN&V trong một số ngành nghề truyền thống của Tỉnh như chế biến thực phẩm, hàng thủ công mỹ nghệ, công nghiệp phụ trợ...
b. Mở rộng thị trường xuất khẩu cho các DNN&V
Đối với các DNN&V thông thường khi mới thành lập, các doanh nghiệp này thường hướng tới thị trường trong tỉnh và các địa phương lân cận.
Các thị trường này sẽ phát huy được thế mạnh của DNN&V và phù hợp với điều kiện của các DNN&V. Các doanh nghiệp này có khả năng cạnh tranh tốt ở thị trường nội địa. Tuy nhiên, như đã phân tích trong chương 3, do năng lực và trình độ quản lý của các DNN&V còn hạn chế nên rất khó khăn trong việc tìm kiếm thị trường xuất khẩu. Các DNN&V Phú Thọ vẫn chủ yếu thực hiện gia công sản phẩm cho các liên doanh, các doanh nghiệp lớn xuất khẩu. Các sản phẩm xuất khẩu trực tiếp của các DNN&V còn rất hạn chế.
Để hỗ trợ các DNN&V Phú Thọ trong việc tìm kiếm, mở rộng thị trường xuất khẩu, trong những năm tới, tỉnh cần tập trung vào một số biện pháp sau đây:
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
Thứ nhất, tỉnh cần hình thành Quỹ xúc tiến thương mại cho các doanh nghiệp của tỉnh nói chung và DNN&V nói riêng. Quỹ này sẽ được thành lập bằng nguồn vốn NSNN của tỉnh, đóng góp của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh nhằm các mục đích:
- Hỗ trợ cho các họat động xúc tiến thương mại như: khảo sát, thu thập thông tin về thị trường nước ngoài, hỗ trợ trong việc tham gia các hội thảo quốc tế…
- Hỗ trợ nâng cao hiệu quả trong công tác tìm kiếm thị trường xuất khẩu như: các chương trình đào tạo về XNK và hội nhập, các kỹ năng tìm kiếm thị trường, hướng dẫn các thủ tục Hải quan, hỗ trợ trực tiếp cho các doanh nghiệp có họat động XNK..
Thứ hai, tỉnh nên nghiên cứu thành lập các Trung tâm xúc tiến thương mại tại các thị trường nước ngoài nhằm cung cấp thông tin về các thị trường này, hỗ trợ thông tin để các DNN&V tiếp cận các thị trường này, mở rộng họat động SXKD và xuất nhập khẩu sang thị trường nước sở tại.
Thứ ba, Nhà nước cần đẩy mạnh các họat động ngoại giao kinh tế nhằm thu hút vốn đầu tư, tìm kiếm thị trường mới cho các DNN&V. Tăng cường vai trò kinh tế và thương mại của Đại sứ quán, các lãnh sự quán tại các nước.
4.3.7.2. Biện pháp đổi mới công tác quản lý trong DNN&V
Như chương 3 đã phân tích, các DNN&V Phú Thọ, đặc biệt là các DNTN, Công ty TNHH chủ yếu tổ chức theo mô hình gia đình trong đó coi các thành viên của doanh nghiệp như là các thành viên của gia đình mình, quyền lợi của họ phải được đặt lên trên. Tuy nhiên, mô hình này lại không tạo được sự bình đẳng giữa các thành viên trong doanh nghiệp. Để khắc phục hạn chế này, trong DNN&V cần phải xây dựng các nội quy, quy định chung áp dụng cho mọi thành viên trong doanh nghiệp. Điều này cũng đảm bảo cho sự phát triển lâu dài của các DNN&V.
Về đội ngũ cán bộ quản lý DNN&V: các DNN&V Phú Thọ phải nhận thức được tầm quan trọng của chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý doanh
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
nghiệp trong quá trình phát triển của mình. Doanh nghiệp có cạnh tranh được hay không, có nhanh nhạy trong việc lựa chọn và chuyển giao công nghệ hay không ... là dựa vào năng lực quản lý của cán bộ quản lý doanh nghiệp. Do vậy, các DNN&V và các cơ quan quản lý Nhà nước trên địa bàn phải có kế hoạch đào tạo và cho đi đào tạo, bồi dưỡng kiến thức cho các chủ doanh nghiệp, các cán bộ quản lý doanh nghiệp trên địa bàn… bổ xung các kiến thức thông qua các lớp bồi dưỡng, tìm hiểu thực tế, tiếp cận các thông tin…
Về chất lượng của người lao động: Các doanh nghiệp này phải có chiến lược và kế hoạch đào tạo và sử dụng người lao động một cách hợp lý. Đứng trên giác độ quản lý Nhà nước, các cơ quan Nhà nước và các Hiệp hội DNN&V Phú Thọ phải trợ giúp cho các DNN&V trong việc tuyển dụng, đào tạo và đào tạo lại đối với người lao động trong các DNN&V để nâng cao hiệu quả SXKD của các doanh nghiệp.
Về xây dựng chiến lược cho các DNN&V: Các DNN&V Phú Thọ có phát triển được hay không phụ thuộc nhiều vào việc xây dựng chiến lược của doanh nghiệp. Tuy nhiên, trình độ xây dựng chiến lược và kế hoạch của các DNN&V Phú Thọ còn thấp. Các họat động sản xuất kinh doanh của các DNN&V Phú Thọ chưa có định hướng cụ thể, họat động mang nhiều tính tự phát và chột giật. Điều này là do chất lượng công tác chiến lược của các doanh nghiệp này.
Các cơ quan quản lý Nhà nước và các Hiệp hội DNN&V của tỉnh cần tập trung nâng cao chất lượng công tác xây dựng chiến lược cho các doanh nghiệp. Có những định hướng cho các doanh nghiệp này trong việc xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh của mình.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn