CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN HỌC ĐƯỜNG LỐI QUÂN SỰ CỦA ĐẢNG TRONG CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG - AN NINH TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC
1.4. Công tác GDQP-AN cho sinh viên ở các cơ sở giáo dục đại học
1.4.2. Tính đặc thù của môn học GDQP - AN
GDQP - AN là một môn học mang tính đặc thù so với các môn học khác trong nhà trường. Ngoài truyền thụ tri thức, kiến thức quốc phòng - an ninh và kĩ năng quân sự cần thiết, GDQP - AN còn thiết thực nâng cao ý thức trách nhiệm cho sinh viên đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc và rèn luyện phẩm chất, nhân cách của con người mới XHCN. Tính đặc thù của môn học GDQP – AN thể hiện ở những vấn đề cơ bản sau:
- Quá trình dạy học có liên quan và chịu sự chỉ đạo, quản lí của nhiều cấp, nhiều bộ, ngành, cơ quan và các tổ chức, các lực lượng khác nhau. Khác với các
24
môn học khác, môn học GDQP - AN luôn có sự tham gia của rất nhiều các tổ chức, các lực lượng như Hội đồng GDQP Trung ương, Bộ GD&ĐT, Bộ Quốc phòng, các trung tâm GDQP - AN, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, các cơ quan hữu quan ... Như vậy, có thể thấy chất lượng GDQP - AN phụ thuộc rất lớn vào trách nhiệm, sự phối hợp, hiệp đồng của các tổ chức, các lực lượng tham gia cả trực tiếp và gián tiếp vào các khâu, các bước của quá trình đào tạo, bảo đảm mọi tổ chức, lực lượng tham gia vào giáo dục đào tạo luôn có sự đồng thuận cả về nhận thức và trách nhiệm trong tất cả các khâu, các bước từ xác định mục tiêu, chủ trương đến phương thức tổ chức thực hiện môn học GDQP - AN cho sinh viên.
- Môn học GDQP - AN có tính đặc thù cả về tổ chức, nhân lực, quản lí và phát triển đội ngũ giảng viên đến nội dung chương trình, phương pháp tổ chức thực hiện môn học. Lực lượng trực tiếp giảng dạy GDQP - AN cho sinh viên là những sĩ quan quân đội được biệt phái làm nhiệm vụ giảng dạy môn GDQP - AN trong các trường đại học, cao đẳng. Họ là cán bộ, đảng viên của nhà trường, đồng thời vẫn chịu sự quản lí và bảo đảm chế độ tiêu chuẩn của đơn vị quân đội cử đi biệt phái.
- Chương trình, nội dung của môn học GDQP - AN nằm trong khối kiến thức đại cương, bao gồm các học phần bắt buộc thuộc các lĩnh vực: khoa học xã hội nhân văn, toán, khoa học tự nhiên, ngoại ngữ, giáo dục thể chất. Trong các lĩnh vực đó, chỉ có GDQP - AN yêu cầu các trường đại học, cao đẳng phải giữ đúng chương trình, nội dung theo quyết định của Bộ GD&ĐT, các lĩnh vực còn lại các nhà trường được lựa chọn nội dung, thời gian cho phù hợp với chuyên ngành đào tạo của mình.
- GDQP - AN là môn học có tỉ lệ lí thuyết chiếm trên 70% chương trình môn học. Nội dung bao gồm những kiến thức cơ bản về đường lối quân sự của Đảng;
công tác quốc phòng, an ninh; về kĩ năng quân sự, cần thiết đáp ứng yêu cầu xây dựng, củng cố nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân.
- GDQP - AN là môn học có những đòi hỏi rất riêng về cơ sở vật chất, vũ khí trang bị và các phương tiện, thiết bị dạy học khác. Bên cạnh đó, công tác đảm bảo khác cũng phải đáp ứng được để sinh viên có điều kiện rèn luyện, sinh hoạt trong môi trường sát với thực tiễn hoạt động quân sự. GDQP - AN góp phần xây dựng,
25
rèn luyện ý thức tổ chức kỷ luật, tác phong khoa học ngay khi sinh viên đang học tập trong nhà trường và khi ra công tác.
- Chương trình môn học GDQP - AN cho sinh viên thực hiện theo quyết định số: 81/QĐ - BGD & ĐT ban hành ngày 24 tháng12 năm 2007 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Chương trình được xây dựng trên cơ sở phát triển trình độ các cấp học dưới, bảo đảm liên thông, logíc; mỗi học phần là những khối kiến thức tương đối độc lập, tiện cho sinh viên tích lũy trong quá trình học tập. Kết cấu chương trình gồm 4 phần chính:
Học phần I : Đường lối quân sự của Đảng, 45 tiết.
Học phần II: Công tác quốc phòng, an ninh, 45 tiết.
Học phần III: Quân sự chung, 45 tiết.
Học phần IV: Chiến thuật và kĩ thuật bắn súng tiểu liên AK, 30 tiết.
- Nghiên cứu về đường lối quân sự của Đảng
Nghiên cứu những quan điểm cơ bản có tính lí luận của Đảng về đường lối quân sự như: Những vấn đề cơ bản của học thuyết Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về chiến tranh, quân đội và bảo vệ Tổ quốc; quan điểm của Đảng về xây dựng nền quốc phòng toàn dân - An ninh nhân dân; chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN; xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân; kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường củng cố quốc phòng, an ninh và một số nội dung cơ bản về nghệ thuật quân sự Việt Nam qua các thời kì. Nghiên cứu đường lối quân sự của Đảng góp phần hình thành niềm tin, rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng và lí tưởng cho sinh viên.
- Nghiên cứu về công tác quốc phòng, an ninh
Nghiên cứu những quan điểm cơ bản về nhiệm vụ, nội dung công tác quốc phòng, an ninh của Đảng hiện nay như: Xây dựng lực lượng quân tự vệ, lực lượng dự bị động viên và động viên công nghiệp; phòng tránh, đánh trả chiến tranh có sử dụng vũ khí công nghệ cao của đối phương; đánh bại chiến lược “Diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù đối với cách mạng Việt Nam; một số vấn đề về dân tộc, tôn giáo và đấu tranh phòng chống lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo
26
chống phá cách mạng Việt Nam; xây dựng, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, chủ quyền an ninh biên giới quốc gia; đấu tranh phòng chống tội phạm và giữ gìn trật tự, an toàn xã hội. Nghiên cứu và thực hiện tốt công tác quốc, an ninh để xây dựng lòng tin chiến thắng trước mọi âm mưu, thủ đoạn của kẻ thù đối với cách mạng Việt Nam.
- Nghiên cứu về quân sự và kĩ năng quân sự cần thiết
Nghiên cứu các kiến thức như: những kiến thức cơ bản về bản đồ, địa hình quân sự, các phương tiện chỉ huy chiến thuật và chiến đấu; tính năng, cấu tạo, tác dụng, sử dụng và bảo quản các loại vũ khí bộ binh AK, CKC, RPD, RPK, B40,B41;
tính năng, kĩ thuật sử dụng thuốc nổ; phòng chống vũ khí hủy diệt lớn; vết thương chiến tranh và phương pháp xử lí; một số vấn đề về điều lệnh đội ngũ và chiến thuật chiến đấu bộ binh.
Kiến thức về quân sự trong môn học là những kiến thức phổ thông, sinh viên cần nghiên cứu đặc điểm, nguyên lí, tác dụng, tính năng... hiểu rõ bản chất các nội dung kĩ thuật, chiến thuật bộ binh; về khả năng sát thương, với các phương pháp phòng tránh đơn giản, hiệu quả. Trên cơ sở đó nghiên cứu thực hành các bài tập sát với thực tế, thành thạo các thao tác kĩ thuật, chiến thuật trong chiến đấu. Đồng thời có thể ứng dụng kĩ thuật này khi tham gia dân quân, tự vệ theo qui định của pháp luật.