CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THU NSNN QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC HÀ NỘI
3.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU NSNN QUA
3.3.1. Kết quả đạt được
Theo đánh giá chung của các đối tượng được phỏng vấn thì phương thức thu và quy trình thu NSNN qua KBNN Hà Nội ngày càng được cải thiện theo hướng đơn giản, thuận tiện hơn góp phần quan trọng vào công tác cải cách thủ tục hành chính.
KBNN Hà Nội thực hiện ủy nhiệm thu cho NHTM theo dự án Hiện đại hoá thu, nộp NSNN đã góp phần tích cực trong việc thực hiện cải cách thủ tục hành chính thông qua đơn giản hoá thủ tục hành chính trong công tác thu nộp NSNN ; giảm thiểu thời gian tổ chức thu tiền từ NNT; đồng thời, đem lại lợi ích cho tất cả các đối tượng tham gia vào quy trình phối hợp thu NSNN, cụ thể:
67
Đánh giá từ các nhóm đối tượng được phỏng vấn:
* Nhóm đối tượng thực hiện nghĩa vụ nộp ngân sách:
Theo kết quả phỏng vấn thì có đến 82% số người đến thực hiện nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước có nhận định rằng quy trình thực hiện việc nộp ngân sách nhà nước đã được cải thiện rất nhiều, hiện nay đã tương đối thuận tiện, thuận lợi cho người nộp. Đồng thời, gần 70% số đối tượng thuộc diện này cho rằng quy trình thủ tục thu nộp NSNN được đơn giản hoá, minh bạch, góp phần làm giảm nhũng nhiễu trong quá trình nộp thuế cho nhà nước, tạo điều kiện thuận lợi cho đối tượng nộp thuế trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế của mình.
* Kết quả phỏng vấn nhóm đối tượng là cán bộ làm công tác quản lý thu ngân sách nhà nước của Kho bạc Nhà nước Hà Nội, cũng cho rằng:
- Hiện tại chứng từ thu NSNN đã được đơn giản hóa bằng cách NNT không phải khai thông tin về Mục lục NSNN; gộp các loại chứng từ nộp tiền mặt và chuyển khoản. Đồng thời, các cá nhân, tổ chức nộp NSNN có thể tự in chứng từ từ máy tính theo mẫu do Nhà nước quy định chứ không cần phải sử dụng ấn chỉ
- Người nộp thuế khi lập chứng từ nộp tiền vào NSNN chỉ cần khai báo thông tin liên quan đếm mã số thuế, tên, địa chỉ, khoản thuế cần nộp và số tiền nộp thuế; các thông tin còn lại dùng để hạch toán thu NSNN như mã tài khoản thu NSNN, mã cơ quan thu, mã mục lục NSNN... sẽ do các cơ quan thu tiền có trách nhiệm xác định và ghi thông tin hạch toán thu NSNN.
- Thời gian chờ đợi để đối tượng nộp làm thủ tục nộp bằng tiền mặt tại KBNN đã được rút ngắn xuống còn 7-10 phút, thay vì mất khoảng 20 phút như trước đây.
- NNT có thể thực hiện nộp tiền tại nhiều địa điểm khác nhau, nơi có trụ sở KBNN hoặc chi nhánh/ điểm giao dịch của NHTM (KBNN uỷ nhiệm thu), thay vì phải đến đúng trụ sở KBNN
68
- NNT thực hiện khai thuế qua mạng, nộp thuế điện tử, nộp thuế qua ngân hàng trong năm 2015 sẽ góp phần quan trọng để doanh nghiệp giảm thời gian, chi phí tuân thủ pháp luật thuế của doanh nghiệp trên địa bàn.
* Còn theo kết quả phỏng vấn chuyên gia (lãnh đạo cũng như là các Kế toán viên tại KBNN Hà Nội có kinh nghiệm trong việc thực hiện công việc thu NSNN nói riêng và quản lý NSNN nói chung)
Nhóm đối tượng này cho biết những lợi ích từ việc thực hiện phối hợp thu với NHTM so với thời gian trước kia, khi chưa thực hiện theo dự án Hiện đại hóa như sau:
- KBNN Hà Nội giảm thiểu thời gian ghi chép sổ sách: viết Giấy nộp tiền thay cho người nộp thuế, chuyển bảng kê, chứng từ thu bằng thủ công từ KBNN sang cơ quan thu …
- Việc nhập dữ liệu về đối tượng nộp thuế của KBNN Hà Nội đã được giảm bớt đáng kể do thông tin, dữ liệu về đối tượng nộp thuế đã được cơ quan Thuế kết xuất và truyền sang (KBNN Hà Nội chỉ cần nhập một số thông tin như mã số đối tượng nộp thuế, số tiền nộp,… thay vì việc phải nhập nhiều thông tin như trước đây). Đồng thời việc kết xuất, đối chiếu số liệu thu NSNN giữa bộ phận kế toán và bộ phận kho quỹ tại KBNN Hà Nội cũng được thuận tiện, nhanh chóng và chính xác hơn do các số liệu về thu ngân sách đã được truyền tức thời giữa 2 bộ phận này. Thông qua đó, áp lực công việc sự vụ đối với cán bộ kế toán, kho quỹ KBNN đã được giảm đáng kể, đặc biệt là những ngày cuối tháng - thời điểm có số lượng đối tượng nộp thuế trực tiếp bằng tiền mặt vào KBNN lớn. Việc hạch toán kế toán và phân chia số thu cho các cấp ngân sách cũng đảm bảo chính xác, nhanh chóng.
- Cán bộ giao dịch thu thông qua giao dịch trực tuyến sẽ xử lý nghiệp vụ nhanh hơn, chính xác hơn và đặc biệt là chương trình cung cấp thông tin tra cứu hữu dụng về người nộp thuế, sổ bộ thuế cũng như hỗ trợ khá nhiều về mặt kỹ thuật và thủ tục thực hiện trong quá trình giao dịch thu NSNN.
69
- KBNN Hà Nội cũng tiết kiệm chi phí trong việc tổ chức thu NSNN, góp phần giảm bớt biên chế trong hệ thống, tập trung tốt hơn trong việc quản lý, điều hành thu NSNN, mà đó mới là nhiệm vụ quan trọng của KBNN.
- Với việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý thu NSNN đã góp phần làm cho công tác tập trung, hạch toán kế toán và tổng hợp số liệu của KBNN Hà Nội đã thực hiện nhanh chóng, chính xác; hỗ trợ cơ quan thu theo dõi tình trạng thu nộp tiền thuế, phí, đảm bảo việc tính thuế, đôn đốc thuế nhanh chóng, kịp thời; đặc biệt cơ quan tài chính và các cơ quan thu không phải nhập dữ liệu thu NSNN, mà nhận được đầy đủ, kịp thời các thông tin, dữ liệu về số thuế đã thu từ KBNN Hà Nội truyền sang
Trên toàn địa bàn với một số liệu thống nhất, KBNN Hà Nội đã cung cấp đầy đủ, kịp thời các thông tin về tình hình thu, chi, tồn quỹ NSNN cho các cơ quan UBND TP Hà Nội, Sở Tài Chính Hà Nội, KBNN cấp trên và các cơ quan liên quan.
Theo đánh giá của các lãnh đạo Kho bạc nhà nước Hà Nội, nhìn chung các NHTM đã thực hiện tốt công tác thu ngân sách theo uỷ nhiệm của kho bạc, đáp ứng tốt các yêu cầu, điều khoản được thống nhất trong thoả thuận và hợp đồng uỷ nhiệm thu ngân sách nhà nước giữa KBNN Hà Nội với các ngân hàng. Từ khi triển khai thực hiện uỷ nhiệm thu ngân sách nhà nước qua các ngân hàng đến nay không xảy ra sự cố và cũng không có khách hàng nào phản ánh phàn nàn về chất lượng phục vụ của các ngân hàng trong quá trình thu ngân sách nhà nước. Đặc biệt các NHTM đã chấp hành nghiêm các quy định truyền giao, nhận đầy đủ, kịp thời thông tin, chứng từ nộp ngân sách nhà nước của người nộp thuế qua ngân hàng theo quy định. Bên cạnh đó các ngân hàng tích cực, chủ động hướng dẫn và cung cấp phục vụ thanh toán cho người nộp thuế trong việc nộp thuế bảo đảm thuận tiện, nhanh chóng theo chế độ quy định, qua đó tạo mọi điều kiện thuận lợi để người nộp thuế nộp tiền vào
70
ngân sách nhà nước, không để xảy ra tình trạng ùn tắc, gây phiền hà cho người nộp thuế. Sự tham gia của các NHTM vào việc thu ngân sách nhà nước đã cung cấp thêm cho người nộp thuế thêm nhiều lựa chọn nơi nộp tiền vào ngân sách, đồng thời giải quyết triệt để tình trạng người đến nộp thuế tại kho bạc nhà nước phải chờ đợi trong những lúc “cao điểm” có quá đông người đến nộp tiền vào ngân sách, nhất là dịp cuối năm. Với sự hỗ trợ của các ngân hàng trong khâu thu ngân sách nhà nước, hệ thống kho bạc nhà nước có điều kiện tăng cường công tác quản lý thu NSNN, kiểm soát thanh toán các khoản chi ngân sách nhà nước của các đơn vị thụ hưởng ngân sách.
* Kết quả phỏng vấn đối với các cán bộ tại các cơ quan thu có quan hệ phối hợp với KBNN Hà Nội, cho thấy:
- Cơ quan Thuế, Hải quan có thể chia sẻ và được cung cấp các thông tin về người nộp thuế với KBNN và các ngân hàng, phục vụ cho công tác quản lý thu NSNN an toàn và hiệu quả; đồng thời, nhận thông tin về số thu thuế đã hỗ trợ cơ quan thu trong việc thực hiện các biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế.
- Cơ quan Hải quan có điều kiện làm thủ tục thông quan hàng hoá xuất, nhập khẩu kịp thời cho các doanh nghiệp, ngay sau khi các doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ nộp NSNN tại KBNN Hà Nội hoặc NHTM. Bên cạnh đó, ngành Hải quan đã không phải nhập lại chứng từ của người nộp thuế; thời gian hạch toán chứng từ vào hệ thống nhanh hơn trước; thông tin chứng từ đồng nhất với thông tin chứng từ tại hệ thống của kho bạc, hạn chế sai sót chứng từ…
- Việc KBNN Hà Nội ủy nhiệm thu NSNN qua NHTM không chỉ giúp giảm tải lượng công việc cho các cán bộ kho bạc để họ chuyên tâm vào công tác nghiệp vụ quản lý ngân sách tốt hơn, mà còn giúp cho ngân hàng có nhiều khách hàng đến giao dịch. Bên cạnh đó cũng giúp cho ngân hàng quảng bá
71
được thương hiệu của mình, giới thiệu được các dịch vụ của ngân hàng tới khách giao dịch nên việc kinh doanh cũng gặp nhiều thuận lợi.
-Vai trò quản lý thu NSNN của KBNN Hà Nội còn được thể hiện rõ nét thông qua việc chủ trì phối hợp thu giữa cơ quan thu và các NHTM. Phối hợp thu NSNN đã góp phần đắc lực trong việc cải tiến phương thức quản lý, phối hợp công việc giữa các cơ quan, đơn vị; khắc phục tình trạng chồng chéo, trùng lắp trong công việc và nâng cao vai trò quản lý nhà nước của cả KBNN và các cơ quan thu. Cụ thể:
+ Việc thực hiện nguyên tắc dữ liệu được nhập ở một nơi và được sử dụng ở nhiều nơi (dữ liệu về số phải thu NSNN được nhập tại các cơ quan thu và được sử dụng tại KBNN và các NHTM; dữ liệu về số đã thu NSNN được nhập tại NHTM hoặc KBNN, sau đó được sử dụng tại các cơ quan thu) cũng đã góp phần giảm thiểu thời gian và khối lượng nhập liệu tại các cơ quan, đơn vị có liên quan;
+ Thống nhất dữ liệu thu NSNN giữa các cơ quan Thuế, Hải quan, KBNN Hà Nội và các NHTM ; Khắc phục được cơ bản tình trạng chứng từ thu chuyển từ các NHTM về Kho bạc và cơ quan thu bị sai, thiếu thông tin, qua đó giúp các đơn vị theo dõi tình hình thu ngân sách được nhanh chóng, chính xác, kịp thời.
Trong thời gian tới,việc triển khai dịch vụ nộp thuế điện tử (NTĐT) là một bước tiến lớn trong chương trình hợp tác giữa ngành Thuế với ngân hàng thương mại trong hoạt động thu ngân sách Nhà nước.Tham gia dịch vụ này, người nộp thuế sẽ thực hiện thủ tục nộp thuế rất thuận tiện tại mọi địa điểm có kết nối internet. Đồng thời, người nộp thuế còn tiết kiệm chi phí đi lại, thời gian và công sức chờ đợi do không phải đến trực tiếp, không phụ thuộc giờ làm việc của quầy giao dịch, giảm chi phí cho doanh nghiệp trong việc đi lại, chờ đợi, giảm nhân lực, cũng nhằm nâng cao năng suất lao động cho xã hội.