(Trích Tắt đèn)
Ngoâ Taát Toá I-MỤC TIÊU BÀI DẠY:
Giuùp HS:
- Nắm được vài nét về tác giả, tác phẩm; Thấy được bộ mặt tàn ác bất nhân của chế độ xã hội đương thời và tình cảnh đau thương của người nông dân trong xã hội cũ và qui luật cuộc sống: có áp bức, có đấu tranh cùng với vẻ đẹp của người phụ nữ nông dân Việt Nam
- Giáo dục tình yêu mến, xẻ chia với số phận bất hạnh của những người nông dân trong xã hội cũ - Rèn luyện kĩ năng cảm nhận tác phẩm.
II-CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH:
- ĐDDH: Bảng phụ, phiếu học tập, tranh … - Phương án tổ chức lớp: thảo luận
- Nội dung kiến thức ôn tập, chuẩn bị ở nhà: bài soạn III-TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY:
1/ Ổn định tình hình lớp:
- Só soá.
- Chuẩn bị kiểm tra bài cũ.
2/ Kiểm tra bài cũ: (5’)
♦ Câu hỏi : Phân tích tâm trạng và cảm giác của bé Hồng khi ở trong lòng mẹ
♦ Trả lời : Ban đầu oà lên khóc rồi cứ thế nức nở ->dỗi hờn mà hạnh phúc, tức tưởi mà mãn nguyện.
Cuối cùng là một cảm giác vui sướng, rạo rực và không nghĩ ngợi gì.
3/ Bài mới:
Giới thiệu bài mới: (2’)
Trước cách mạng tháng Tám, người nông dân dưới chế độ thực dân nửa phong kiến đã phải chịu cảnh sống cơ cực và nhiều áp bức. Nét hiện thực đó đã tràn vào những tác phẩm của nhà văn Ngô Tất Tố, nhưng không chỉ dừng lại ở đó, tác giả còn làm sáng lên những phẩm chất tốt đẹp của họ, trong đó nổi bật hơn hết vẫn là hình ảnh sáng ngời của người phụ nữ . Điều được thể hiện rất rõ trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ mà ta học ngày hôm nay.
TL Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Kiến thức 5’ Hoạt động1:Giới thiệu tác giả, tác
phaồm
I- Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
Yêu cầu HS đọc chú thích (*) HS đọc -Ngô Tất Tố: 1983 –
1954. Quê ở tỉnh BaÉc Ninh; là một nhà văn hiện thực xuaát saéc chuyeân vieát veà noâng thoân
Vài nét về tác giả Ngô Tất Tố? HS trả lời dựa theo SGK. trước Cách mạng
Đặc điểm của đoạn trích “Tức
nước vỡ bờ” ? “Tức nước vỡ bờ”
trớch trong chửụng XVIII của tác phẩm Tắt đèn
Hoạt động2: Đọc, tìm hiểu chung II- Đọc - hiểu văn
bản GV: cần đọc giọng chính xác, có
sắc thái biểu cảm, nhất là khi đọc ngôn ngữ đối thoại của các nhân vật
HS đọc phân vai. 1/ Đọc
GV nhận xét, sửa chữa
10’ Hoạt động 3: Tình thế của chị Dậu 2/ Phân tích:
Yêu cầu HS đọc lại đoạn chữ nhỏ HS đọc a) Tình thế của chị Dậu
Tình thế của gia đình chị Dậu khi bọn tay sai xông vào?
Vụ thuế đang gay gắt; Chị Dậu đã phải bán con, bán chó, bán gánh khoai nhưng vẫn thiếu sưu vì phải nộp cả suất sưu cho người đã chết; Anh Dậu đang ốm nặng
->Phải bảo vệ được choàng trong tình theá nguy ngập
Tình thế đó đã đưa đến chị Dậu một nhiệm vụ khó khăn nào?
Làm sao phải bảo vệ được chồng trong tình thế nguy ngập đó.
Hoạt động 4: Nhân vật cai lệ b) Nhân vật cai lệ
Cai lệ là ai? HS giải thích
Cai lệ đã được hiện lên qua những cử chỉ nào?
-Hành động: sầm sập tiến vào, trợn ngược hai mắt, đùng đùng giật phắt cái thừng, bịch vào ngực chị Dậu, sấn tới trói anh Dậu, tát vào mặt chị Dậu đánh bốp.
Có thể nói được điều gì về nhân vật cai lệ này qua những hành động đó?
Tác giả đã diễn tả ngôn ngữ của nhân vật này bằng những từ ngữ nào? Khiến em có suy nghĩ gì?
quát, thét, hầm hè, nham nhảm -> Hắn không phải là con người
Là một tay sai mạt hạng của cái trật tự xã hội thực dân phong kiến, qua tất cả những việc làm của hắn trong nhà chị Dậu, em thấy hắn đã thực hiện “nghề” của mình như thế nào?
Đánh người, trói người (kể cả người ốm nặng) không chùn tay, chửi rủa thô tục; tất cả đều rất
thành thạo, say mê Tàn bạo, không chút tình người
Có thể nói gì về bản chất của tên cai lệ và trật tự xã hội thực dân phong kiến lúc bây giờ?
-> Hiện thân của trật tự thực dân phong kiến đầy bất nhân lúc bây giờ
15’ Hoạt động 5: Hình ảnh chị Dậu c)Hình ảnh chị Dậu
GV: Trước tình thế nguy ngập của gia đình, chị Dậu làm thế nào để bảo vệ anh Dậu thoát khỏi bọn cai lệ trong khi anh đang ốm nặng?
- Van xin tha thieát
Thái độ ban đầu của chị Dậu đối tay sai là gì? Vì sao?
Van xin tha thiết. Vì bọn tay sai đang là kẻ nhân danh phép nước còn chồng chị lại là kẻ cùng đinh đang có tội; bản năng của thân phận be nhỏ, bản tính nông dân mộc mạc, nhẫn nhục.
Nhưng đến khi tên cai lệ vẫn xông vào chồng chị thì chị đã quyết ủũnh ủieàu gỡ?
Liều mạng cự lại. - Liều mạng cự lại
Dieãn bieán ra sao? (Baèng lí le,õ bằng hành động) Em có nhận xét gì về cách xưng hô của chị?
-Baống lớ leừ: choàng toõi ủang oỏm ông không được phép hành hạ -> Xưng tôi, vị thế kẻ ngang hàng -Bằng hành động: Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem!
->Xưng hô “đanh đá”-> căm giận, khinh bỉ, sẵn sàng đè bẹp đối phửụng.
Túm cổ, ấn dúi ra cữa, túm tóc lẳng một cái làm cho tên cai lệ ngã chỏng quèo, ngã nhào ra thềm
Cảm giác của em sau khi đọc xong đoạn chị Dậu chống lại tên người nhà Lí Trưởng? Nhận xét nghệ thuật miêu tả của tác giả?
Thú vị, hả hê; khả năng miêu tả sống động, có sắc thái hài hước của tác giả
Do đâu mà chị Dậu lại có được lạ lùng như vậy?
-> Sức mạnh của lòng yêu thương của sự căm hờn.
Qua đoạn trích em có thể nói gì về tính cách của chị Dậu?
=> Hieàn dòu, nhaãn nhục nhưng có một sức sống mạnh mẽ, một tinh thần phản kháng tiềm tàng GV: Tuy đó chỉ là hành động bột
phát, chưa giải quyết được gì, nhưng ta có tin rằng khi có ánh sáng Cách mạng soi đường thì chị sẽ là người đi đầu trong cuộc đấu tranh “Tôi nhớ như có lần nào, tôi … ở một đám đông …, ở một cuộc cướp chính quyền huyện kì Tổng khởi nghĩa” (NT)
Em hiểu như thế nào về nhan đề Tức nước vỡ bờ?
Nêu lên một chân lí: con đường sống của quần húng bị áp bức chỉ có thể là con đường đấu tranh tự giải phóng
5’ Hoạt động 6: Tổng kết III- Tổng kết
NT: khắc hoạ nhân vật rõ nét; miêu tả linh hoạt, sống động;
ngôn ngữ kể chuyện, miêu tả và đối thoại đặc sắc.
Đoạn trích đã thể hiện được nội dung gì?
ND: vạch trần bộ mặt bất nhân của xã hội đương thời; ve đẹp tâm hồn của người phụ nữ nông daân
Hoạt động IV: Luyện tập IV- Luyện tập
Câu 6 sgk. Nhà văn chưa chỉ ra được con
đường đấu tranh nhưng bằng cảm quan hiện thực ông đã cảm nhận được xu thế tất yếu Tức nước vỡ
Về nhận xét của Nguyeãn Tuaân
bờ và sức mạnh to lớn của nó cho nên NT đã nói như vậy
4/ Củng cố, hướng dẫn về nhà: (3’)
*Bài cũ: -Nắm được nghệ thuật, nội dung của đoạn trích.
- Phân tích vẻ đẹp của hình ảnh chị Dậu, hình ảnh tên cai lệ; giá trị tố cáo; ý nghĩa ngợi ca của đoạn trích …
*Bài mới: Chuẩn bị cho bài: Lão Hạc + Đọc, trả lời các câu hỏi.
+Tìm hiểu hình ảnh nhân vật Lão Hạc, ý nghĩa của đoạn trích.
IV- RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG:
Ngày soạn: Tuần:3
Tieát:10