Bài 27
Chế độ phong kiến nhà Nguyễn
Tiết 60 : I. Tình hình chính trị- kinh tế A, Mục tiêu bài học :
1, Kiến thức : + Nhà nguyễn lập lại chế độ PK tập quyền. Các vua Nguyễn thần phục nhà Thanh, khớc từ mọi tiếp xúc với Phơng Tây.
- Các nghành kinh tế thời Nguyễn còn nhiều hạn chế.
2, T tởng : Chính sách của triều Nguyễn không phù hợp với yêu cầu lịch sử->
Kinh tế xá hội không có điều kiện phát triển.
3, Kĩ năng : Phân tích nguyên nhân các hiện tợng kinh tế, chính trị thời Nguyễn.
B, Ph ơng tiện dạy học : + Bản đồ VN
+ Lợc đồ các đơn vị hành chính dới thời Nguyễn.
C, Hoạt động dạy học : 1, ổn đinh tổ chức : 2, Kiểm tra bài cũ : 3, Bài mới :
Sau khi Quang Trung mất, nội bộ triều Tây Sơn lục đục và suy yếu nhanh chóng .
Đó là cơ hội để Nguyễn ánh nổi dậy tiêu diệt triều Tây Sơn lập lại chế độ phong kiÕn tËp quyÒn.
Hoạt đông của GV và HS Kiến thức cần đạt -GV : Nói rõ triều Tây Sơn sau khi
Quang Trung mất. 1, Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiÕn tËp quyÒn :
? Nhân cơ hội Tây Sơn suy yếu Nguyễn
ánh đã có hành động gì ?
- Sử dụng bản đồ thuật lại trận chiến của Nguyễn ánh đánh đổ Tây Sơn.
-GV : Năm 1804 Nguyễn ánh đổi quốc hiệu nớc ta là Việt nam .
? Nhà nớc quân chủ chuyên chế là nhà níc ntn ?
- HS trả lời
-GV bổ sung : Để tập trung quyền lực trong tay của mình Nguyễn ánh và các vua Nguyễn đã đặt ra lễ 4 không : + Không đặt chức tể tớng
+Không lấy đỗ trạng nguyên +Không lập Hoàng Hậu
+ Không phong tớc vơng cho ngời ngoài hoàng tộc.
-> cứ nh thế nhà Nguyễn thâu tóm và
điều hành mọi việc từ trung ơng đến địa phơng.
? Các đơn vị hành chính đợc sắp xếp lại ntn ?
- Chỉ trên lợc đồ các đơn vị hành chính thời Nguyễn.Kể tên các tỉnh và phủ trực thuéc.
? Em có nhận xét gì về cách tổ chức
đơn vị hành chính thời Nguyễn ? ( Lần đầu tiên trên một lãnh thổ thống nhất, các đơn vị hành chính đợc sắp xếp chÝnh quy nh vËy.)
- GV : Để củng cố hơn nữa địa vị thống trị của mình, nhà Nguyễn rất chú trọng
đến việc củng cố luật pháp.
? Luật pháp đợc củng cố ntn ?
-GV : nnnnNội dung của luật Gia Long dựa hẳn vào luật của nhà Thanh.
? Nhà Nguyễn đã thi hành những biện pháp gì để củng cố quân đội ?
- HS quan sát H62, 63
+ Quan võ mặc áo bào ngồi trên lng ngựa có lọng che rất oai phong
+ Lính cận vệ đợc trang bị đầy đủ khí
*XD chÝnh quyÒn :
- Năm 1802. Nguyễn ánh lấy niên hiệu Gia Long, chọn phú Xuân ( Huế ) làm kinh đô-> Nhà nớc quân chủ tập quyền
đợc củng cố.
-Chia cả nớc thành 30 tỉnh và một phủ trực thuộc( Phủ thừa Thiên- Huế)
*Luật pháp :
-Năm 1815 nhà Nguyễn ban hành luật Gia Long.
*Quân đội :
+ Quân đội bao gồm nhiều binh chủng . + Xây dựng thành trì vững chắc, lập hệ thống trạm ngựa từ Nam quan đến Cà Mau.
giíi.
? Hậu quả của chính sách đối ngoại
đó ?
( Thúc đẩy P xâm lợc nớc ta)
? Tình hình kinh tế nớc ta đầu thế kỉ XI X ?
? Công cuộc khai hoang ở thời Nguyễn có tác dụng ntn
? mặc dầu diện tích canh tác tăng nh- ng d©n lu vong vÉn nhiÒu. V× sao ?
? Thời Nguyễn có quan tâm tu sửa đê
điều không ?
? Tại sao việc sửa đắp đê điều lại gặp khó khăn ? ( Tài chính thiếu hụt, nạn tham nhũng phổ biến)
-GV nhấn mạnh : Kinh tế nông nghiệp ngày càng sa sút không phát triển lên đ- ợc.
? Thủ công nghiệp dới thời Nguyễn có
đặc điểm gì ?
- HS đọc đoạn trích trong SGK.
? Qua nhận xét đó em có suy nghĩ gì về tài năng của thợ thủ công ta đầu thế kỉ XI X ?
( Thông minh, cần cù, sáng tạo, tay nghề cao, bớc đầu làm quen với KT mới của P. Tây)
? Có tiềm lực phát triển nhng vì sao TCN nớc ta lại không phát triển đợc ?
? Em có nhận xét gì về hoạt động buôn bán trong nớc ?
? Chính sách ngoại thơng của nhà nguyÔn ntn ?
- GV : Mặc đầu nền kinh tế có điều kiện phát triển nhng chính sách phản
động của nhà Nguyễn đã không đáp ứng đợc nhu cầu lịch sử của nền kinh tế, xã hội.
*Đối ngoại :
+Thần phục nhà Thanh
+ Đóng cửa không quan hệ với t bản P.
T©y.
2, Kinh tÕ díi triÒu NguyÔn : a, Nông nghiệp :
+ Chú trọng khai hoang + Lập ấp, đồn điền
->Diện tích canh tác tăng thêm.
-Đê điều không đợc quan tâm tu sửa, nạn tham nhũng phổ biến.
=> Nông nghiệp ngày càng sa sút không phát triển lên đợc.
b, Thủ công nghiệp :
+ Có điều kiện phát triển nhng bị kìm hãm.
c, Thơng nghiệp :
- Nội thơng : Buôn bán phát triển.
-Ngoại thơng : Hạn chế buôn bán với ngêi P. T©y.
4, Củng cố, dặn dò :
? Những hạn chế trong việc cai trị nớc ta của nhà Nguyễn ? Hậu quả của những hạn chế đó ?