ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ o0o NGUYỄN TRỌNG CHUNG PHÁT TRIỂN CÁC KHU CÔNG NGHIỆP NHỎ Ở TỈNH NGHỆ AN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH HÀ NỘI - 2015 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ o0o NGUYỄN TRỌNG CHUNG PHÁT TRIỂN CÁC KHU CÔNG NGHIỆP NHỎ Ở TỈNH NGHỆ AN Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS TS Mai Thị Thanh Xuân XÁC NHẬN CỦA GVHD XÁC NHẬN CẢU CHỦ TỊCH HĐ PGS TS Mai Thị Thanh Xuân GS.TS Phan Huy Đường HÀ NỘI - 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu thân Những kết nghiên cứu đóng góp chưa công bố công trình nào./ Hà Nội, ngày 20 tháng 06 năm 2015 NGƯỜI CAM ĐOAN Nguyễn Trọng Chung LỜI CẢM ƠN Trong thời gian thực luận văn “Phát triển khu Công Nghiệp nhỏ Tỉnh Nghệ An”, quan tâm, giúp đỡ thầy cô giáo quan, doanh nghiệp địa bàn tỉnh Nghệ An Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, thầy cô giáo Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội, giáo viên hướng dẫn PGS.TS Mai Thị Thanh Xuân, Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An, Sở công thương tỉnh Nghệ An, quý quan anh, chị giúp đỡ thời gian qua./ Hà Nội, ngày 15 tháng năm 2015 NGƯỜI CẢM ƠN Nguyễn Trọng Chung MỤC LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT i DANH MỤC BẢNG BIỂU ii MỞ ĐẦU CHƯƠNG TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN, THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN CÁC KHU CÔNG NGHIỆP NHỎ 1.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài 1.1.1 Các công trình nghiên cứu công bố liên quan trực tiếp đến nội dung đề tài 1.1.2 Một số vấn đề đặt luận văn cần tiếp tục nghiên cứu 14 1.2 Một số vấn đề lý luận phát triển Khu công nghiệp nhỏ 15 1.2.1 Khái niệm đặc điểm Khu công nghiệp nhỏ 15 1.2.2 Vai trò Khu công nghiệp nhỏ 23 1.2.3 Nội dung phát triển Khu công nghiệp nhỏ 27 1.2.4 Tiêu chí đánh giá phát triển Khu công nghiệp nhỏ 32 1.2.5 Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển Khu công nghiệp nhỏ 36 1.3 Kinh nghiệm phát triển KCNN số địa phương học cho tỉnh Nghệ An 43 1.3.1 Sự phát triển Khu công nghiệp nhỏ số địa phương 43 1.3.2 Bài học kinh nghiệm cho tỉnh Nghệ An 49 CHƯƠNG 53 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 53 2.1 Phương pháp luận 53 2.1.1 Chủ nghĩa vật biện chứng 53 2.1.2 Chủ nghĩa vật lịch sử 54 2.2 Phương pháp cụ thể 55 2.2.1 Phương pháp thống kê- So sánh 55 2.2.2 Phương pháp phân tích- tổng hợp 56 2.2.3 Phương pháp lôgic- lịch sử 58 CHƯƠNG 60 THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN CÁC KHU CÔNG NGHIỆP NHỎ TẠI TỈNH NGHỆ AN GIAI ĐOẠN 2006-2014 60 3.1 Tiềm phát triển Khu công nghiệp nhỏ tỉnh Nghệ An 60 3.1.1 Tiềm đất đai 60 3.1.2 Nguồn nhân lực 60 3.1.3 Hệ thống kết cấu hạ tầng 61 3.2 Tình hình phát triển KCNN Nghệ An 2006-2014 63 3.2.1 Chính sách phát triển KCNN tỉnh Nghệ An 63 3.2.3 Đầu tư xây dựng hệ thống kết cấu- hạ tầng KCNN 75 3.2.4 Thu hút đầu tư vào KCNN 82 3.3.1 Tác động kinh tế 91 3.3.2 Tác động xã hội 95 3.3.3 Tác động môi trường 96 3.4 Đánh giá phát triển KCNN tỉnh Nghệ An giai đoạn 2006-2014 97 3.4.1 Những thành tựu 97 3.4.2 Những hạn chế nguyên nhân 99 CHƯƠNG 105 QUAN ĐIỂM, ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN CÁC KCNN Ở TỈNH NGHỆ AN ĐẾN NĂM 2020 105 4.1 Quan điểm mục tiêu phát triển KCNN tỉnh Nghệ An đến năm 2020 tầm nhìn đến năm 2030 105 4.1.1 Quan điểm phát triển khu công nghiệp nhỏ 105 4.1.2 Mục tiêu phát triển KCNN tỉnh Nghệ An đến năm 2020 107 4.2 Một số giải pháp chủ yếu thúc đẩy phát triển KCNN tỉnh Nghệ An đến năm 2020 tầm nhìn đến năm 2030 109 4.2.1 Hoàn thiện quy hoạch phát triển Khu công nghiệp nhỏ địa bàn 109 4.2.2 Cải thiện môi trường đầu tư để thu hút doanh nghiệp nước đầu tư vào Khu công nghiệp nhỏ 113 4.2.4 Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu Khu công nghiệp nhỏ 125 4.2.5 Tăng cường biện pháp kiểm soát ô nhiễm môi trường Khu công nghiệp nhỏ 127 4.2.6 Đẩy nhanh việc giải bồi thường giải phóng mặt giải việc làm cho người dân bị thu hồi đất cho phát triển KCNN 129 KẾT LUẬN 132 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 135 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT KCN Khu công nghiệp KCX Khu chế xuất CCN Cụm công nghiệp KCNN Khu công nghiệp nhỏ UBND Uỷ ban nhân dân GDP Tổng sản phẩm quốc nội PCI Chỉ số lực cạnh tranh cấp tỉnh CNH, HĐH Công nghiệp hóa, đại hóa GPMB Giải phóng mặt KT-XH Kinh tế- xã hội FDI Đầu tư nước XTĐT Xúc tiến đầu tư SXCN Sản xuất công nghiệp CNHT Công nghiệp hỗ trợ i DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 3.1: Tình trạng sử dụng đất Nghệ An 60 Bảng 3.2 Các KCNN hoạt động tỉnh Nghệ An 2010 – 2014 71 Bảng 3.3 Các KCNN lập quy hoạch chi tiết Tỉnh Nghệ An 73 Bảng 3.4: Vốn đầu tư xây dựng KCNN 77 Bảng 3.5 Tình hình thực đầu tư xây dựng KCNN 80 Bảng 3.6: Phân loại vốn thực dự án đầu tư vào 85 KKT, KCN tỉnh Nghệ An năm 2014 85 Bảng 3.7: Tỷ lệ lấp đầy KCNN Nghệ An hoạt động 90 Bảng 4.1: Mục tiêu cụ thể phát triển KCNN tỉnh Nghệ An đến năm 2020 108 ii MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Sự đời Khu Công nghiệp nhỏ cần thiết kinh tế phát triển Tại Việt Nam, theo Vụ Quản lý Các Khu kinh tế (Bộ Kế hoạch Đầu tư) đến hết 2013, nước có 289 Khu công nghiệp (không bao gồm khu chế xuất, khu kinh tế) với tổng diện tích đất tự nhiên 81.000 ha, 191 Khu công nghiệp (chiếm 66,08%) vào hoạt động với tổng diện tích đất tự nhiên 54.060 ha; 98 Khu Công nghiệp (KCN) giai đoạn đền bù giải phóng mặt xây dựng với tổng diện tích đất tự nhiên 27.008 Về vốn, lũy cuối quý I/2014, Khu công nghiệp nước thu hút 5.300 dự án đầu tư nước (FDI), với tổng vốn đầu tư đăng ký 112 tỷ Đô la Mỹ (USD) Nghệ An tỉnh nằm Bắc Trung Bộ, có vị trí địa - kinh tế quan trọng giao lưu kinh tế Bắc - Nam Là tỉnh có đầy đủ tiềm mạnh để phát triển công nghiệp, góp phần nước phấn đấu trở thành nước công nghiệp vào năm 2020 Có thể nói, Nghệ An thiên nhiên ban tặng tiềm lớn để phát triển công nghiệp, công nghiệp vừa nhỏ Sự phát triển khu công nghiệp nhỏ Nghệ An góp phần đáng kể vào tăng trưởng kinh tế tỉnh Năm 2014 giá trị sản xuất công nghiệp (SXCN) đạt 30.846 tỷ đồng, tăng 13,537% so với năm 2013 (cả nước có tốc độ tăng 7,14%) Có thể thấy, năm gần đây, tận dụng lợi tỉnh, Nghệ An có nhiều sách ưu đãi phát triển khu công nghiệp nhỏ, nhờ đạt kết đáng khích lệ phát triển kinh tế- xã hội quan ban ngành tỉnh chưa thực đồng Nghệ An muốn nâng cao vai trò hoạt động vận xúc tiến đầu tư vào KCNN cần thực nhiều công việc: Thứ nhất, đổi nội dung phương thức vận động xúc tiến đầu tư theo chương trình chủ động, có hiệu phù hợp với KCNN, loại hình doanh nghiệp đầu tư vào KCNN Thứ hai, cần tổ chức xây dựng thiết lập mạng thông tin từ Ban quản lý KCNN Nghệ An với Bộ Kế hoạch Đầu tư, sở, ban, ngành có liên quan tỉnh, KCN khác nước, ngành trung ương để cập nhật, trao đổi thông tin phục vụ hoạt động thu hút đầu tư Thứ ba, thường xuyên tổ chức đào tạo bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán làm công tác xúc tiến đầu tư Ban quản lý KCNN Nghệ An trung tâm xúc tiến đầu tư Nghệ An Thứ tư, tổ chức chuyến khảo sát, học tập, trao đổi kinh nghiệm xúc tiến đầu tư vào KCN tỉnh nước Trước mắt, tỉnh Nghệ An cần chủ động bố trí kinh phí tổ chức vận động xúc tiến đầu tư qua trung tâm xúc tiến đầu tư Ban quản lý KCNN Trước mắt, để nâng cao tỷ lệ lấp đầy KCNN, tỉnh Nghệ An cần: Tăng cường tính liên kết ngành phát triển KCNN; hình thành KCN liên kết ngành nhằm tăng lợi cạnh tranh KCNN nâng cao hiệu hoạt động KCNN, dần hình thành ngành công nghiệp hỗ trợ, đóng góp vào chuyển dịch cấu kinh tế địa phương Các quan chức cần tăng cường công tác tra, kiểm tra pháp luật bảo vệ môi trường KCNN, xử lý nghiêm doanh nghiệp vi phạm, kiên đình hoạt động cấp hoạt động theo quy định 123 pháp luật Nâng cao chất lượng hiệu hoạt động đánh giá tác động môi trường, quy hoạch, kế hoạch dự án phát triển Đồng thời, cho phép xây dựng nhà máy, dự án KCNN sau hoàn thành sở vật chất hạ tầng công trình bảo vệ môi trường Theo tôi, Nghệ An vùng giàu tiềm phát triển công nghiệp, UBND tỉnh Nghệ An cần dựa vào chiến lược phát triển kinh tế tỉnh mình, chọn số nghành công nghiệp mạnh (ví dụ: xi măng, sữa, du lịch, thể thao…) để xây dựng thí điểm cụm nghành công nghiệp Cần ý vấn đề cốt lõi tạo nên thành công cụm nghành công nghiệp sau đây: Một là, có đồng thuận bên tham gia cụm nghành, doanh nghiệp, nhà khoa học, sở đào tạo đóng vai trò quan trọng Bên cạnh đó, phải khẳng định vai trò thiếu quyền địa phương tổ chức, hiệp hội đoàn thể Hai là, cần có nhận thức sâu vai trò, vị trí nghành công nghiệp địa phương nằm chỗ chuỗi giá trị toàn cầu; phải đặt phát triển nghành công nghiệp điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế Ba là, tăng cường tạo mối liên kết doanh nghiệp cụm công nghiệp , có sách hỗ trợ khuyến khích phát triển công nghiệp hỗ trợ; tạo mạng lưới doanh nghiệp nhỏ hùng hậu có đủ khả đảm nhiệm công nghiệp hỗ trợ; cung cấp cho doanh nghiệp công nghiệp chính, tạo nên sức cạnh tranh nghành công nghiệp Tuy nhiên, nói lĩnh vực việc học hỏi địa phương nước, học hỏi nước điều quan trọng, cần thiết cần nghành, cấp doanh nghiệp Nghệ An quan tâm 124 4.2.4 Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu Khu công nghiệp nhỏ Nguồn nhân lực yếu tố định thành công hiệu hoạt động dự án Nguồn nhân lực cho KCNN bao gồm cán kỹ thuật, cán quản lý, công nhân có tay nghề cao lao động phổ thông Việc đào tạo nguồn nhân lực giữ vị trí quan trọng trình phát triển KCNN, góp phần vào nghiệp CNH, HĐH Đối với Nghệ An, đào tạo nguồn nhân lực vừa cấp bách vừa lâu dài Đào tạo nghề phải tăng nhanh quy mô, chất lượng hiệu tạo cấu lao động hợp lý cho thời kỳ phát triển công nghiệp, ưu tiên đào tạo trước mắt cho ngành then chốt Tỉnh cần đẩy mạnh thực xã hội hoá công tác đào tạo nghề nhằm thu hút nguồn lực, đa dạng hoá loại hình đào tạo nghề, loại hình trường lớp tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động có hội học nghề, tìm kiếm việc làm KCNN Cần có quan tâm, hỗ trợ sách cụ thể tỉnh để phát hiện, thu hút đội ngũ doanh nhân giỏi, cán kỹ thuật đầu ngành Hàng năm, tỉnh cần có ngân sách hỗ trợ, gửi em đào tạo trung tâm có chất lượng cao nước phục vụ KCNN Phối hợp với sở đào tạo để khuyến khích em Nghệ An học lực tốt sau trường trở quê hương công tác Có sách tiếp nhận hỗ trợ người lao động đào tạo cách thoả đáng Bên cạnh đó, tỉnh cần có sách bồi dưỡng, đào tạo đội ngũ cán làm công tác hoạch định sách, am hiểu luật pháp, tinh thông nghiệp vụ, có trình độ tin học, ngoại ngữ tốt để phục vụ cho dự án đầu tư nước Với hỗ trợ ngân sách, nguồn quỹ khuyến công hàng năm cần có 125 chương trình đào tạo khởi doanh nghiệp để giúp đỡ em tỉnh muốn thành lập doanh nghiệp để kinh doanh làm giàu đáng Tỉnh cần xây dựng đề án quy hoạch mạng lưới dạy nghề đến năm 2020 Theo đó, đề án cần vạch mục tiêu phấn đấu đến năm 2020 xây dựng hệ thống dạy nghề hoàn chỉnh: hệ thống dạy nghề đại trà (gồm trung tâm dịch vụ việc làm, trường dạy nghề dân lập, trung tâm dạy nghề đoàn thể, trường Đại học, Cao đẳng, Trung cấp) hệ thống trường, trung tâm dạy nghề chất lượng cao Từ hệ thống đào tạo tăng hội học nghề cho đối tượng có nhu cầu, từ tỉnh bước phổ cập nghề, đào tạo nguồn lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao cung ứng cho thị trường lao động, chủ yếu KCNN Mặc dù năm gần đây, KCNN Nghệ An chưa có nhu cầu cao lao động số doanh nghiệp KCNN sau KCNN lấp đầy việc thiếu hụt nguồn lao dộng xảy ý chuẩn bị trước số tỉnh vấp phải (Đồng Nai, Bình Dương) Để đạt yêu cầu lao động cho KCNN thời gian tới, Nghệ An cần thực đồng giải pháp: - Củng cố nâng cấp trường dạy nghề trọng điểm tỉnh Nâng cao chất lượng đào tạo trường kỹ thuật, dạy nghề tỉnh trường kỹ thuật Việt- Hàn, trường kỹ thuật Việt- Đức, trường dạy nghề số 1, trường đại học sư phạm kỹ thuật Nghệ An, trung tâm dạy nghề tiếp tục mở rộng trung tâm đào tạo khác - Đa dạng hoá hình thức đào tạo nghề để đáp ứng nhu cầu tầng lớp xã hội Khuyến khích hình thức liên kết, liên doanh đào tạo nghề, thiết lập tăng cường quan hệ chặt chẽ sở đào tạo nghề với doanh nghiệp, đào tạo nghề cấp học, bậc học khác Đảm 126 bảo không lãng phí tiền sức lực người học nghề Thực phương châm "gắn đào tạo nghề theo nhu cầu địa sử dụng" Có thể xây dựng trường đào tạo nghề chịu lãnh đạo Ban quản lý KCNN, có tham gia doanh nghiệp KCNN dạng góp vốn tiền sở vật chất kỹ thuật Các kỹ sư, chuyên viên giỏi doanh nghiệp KCNN tham gia giảng dạy để đào tạo chuyên gia, công nhân theo địa chỉ, theo đơn đặt hàng doanh nghiệp Ban quản lý KCNN cần chủ động liên kết với sở đào tạo để giúp đỡ việc tuyển dụng lao động cho doanh nghiệp Điều cho phép nâng cao chất lượng lao động, tạo điều kiện cho công nhân gắn kết với doanh nghiệp Trong năm tới, ngành nghề đào tạo mà KCNN tỉnh cần khí chế tạo máy, điện tử, tin học, may mặc, sản xuất giấy, hoá chất, da giày, chế biến nông sản sản xuất vật liệu xây dựng 4.2.5 Tăng cường biện pháp kiểm soát ô nhiễm môi trường Khu công nghiệp nhỏ Việc xây dựng hình thành nhanh chóng KCNN năm qua tỉnh Nghệ An tránh khỏi tác động tiêu cực đến môi trường sinh thái môi trường sống người Hậu lớn phát triển công nghiệp hàng năm thải môi trường lượng lớn chất thải công nghiệp Việc phát triển KCNN phải đôi với việc giải hài hòa vấn đề bảo vệ môi trường với mục tiêu phát triển KCNN Vì vậy, tỉnh Nghệ An cần phải đưa nhiều giải pháp để giải tốt vấn đề môi trường, đặc biệt môi trường KCNN địa bàn tỉnh nhằm đảm bảo yếu tố phát triển bền vững, đem lại môi trường sống lành cho người 127 dân nâng cao vị mặt Nghệ An lợi cạnh tranh thu hút đầu tư du lịch Xuât phát từ nhận thức định hương đó, tỉnh Nghệ An cần thực đồng giải pháp sau đây: Từ công tác lập quy hoạch phát triển KCNN phải quan tâm đến vấn đề bảo vệ môi trường Ví dụ ưu tiên thu hút dự án có trình độ công nghệ cao đại ngành công nghiệp sạch, gây ô nhiễm đến môi trường Những ngành nghề có khả gây ô nhiễm cao nên quy hoạch xa khu dân cư bố trí vào KCNN ngành để xây dựng hệ thống xử lý ô nhiễm môi trường thuận tiện Theo quy định pháp luật bảo vệ môi trường, lập dự án phải lập kèm theo biện pháp bảo vệ môi trường Khi lập dự án đầu tư phải kèm theo báo cáo đánh giá tác động môi trường (DTM) dự án quy mô 50 báo cáo đánh giá môi trường chiến lược (đối với dự án quy mô < 50 ha) Vì vậy, cần nâng cao tăng cường chất lượng công tác thẩm định dự án đầu tư, đặc biệt thẩm định yếu tố môi trường Cụ thể hồ sơ dự án coi mang tính khả thi phép hoạt động phải đánh giá tổng lượng khí thải, rác thải chất thải doanh nghiệp KCNN thải mức độ ô nhiễm môi trường KCNN: ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí, ô nhiễm tiếng ồn Từ đó, có phương án thích hợp để đầu tư xây dựng hệ thống xử lý chất thải với quy mô, chất lượng đáp ứng yêu cầu dự án đạt yêu cầu bảo vệ môi trường Hiện nay, chế tài xử phạt hành vi gây ô nhiễm môi trường theo quy định pháp luật hành mỏng Mức phạt chế tài chưa cao nên chưa có tính răn đe Vì vậy, thời gian tới cần hoàn thiện quy định có 128 chế tài bắt buộc chủ đầu tư dự án KCNN việc đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải, chất thải tập trung KCNN Bên cạnh đó, trình vận hành hoạt động dự án KCNN cần có quan quản lý giám sát, kiểm tra tra việc thực bảo vệ môi trường KCNN Để đảm bảo hiệu công tác giám sát, kiểm tra cần quy định cụ thể trách nhiệm, nghĩa vụ quyền hạn quan giám sát, kiểm tra tra thực chức giám sát môi trường, đồng thời có quy định ưu đãi, khen thưởng xử phạt doanh nghiệp KCNN để tạo hiệu ứng lan tỏa góp phần tạo nên ý thức bảo vệ môi trường KCNN Để làm giải pháp này, tỉnh cần có sách hỗ trợ tài để xây dựng công trình xử lý nước thải chất thải tập trung KCNN địa phương không đủ điều kiện hỗ trợ nguồn vốn ngân sách trung ương Ý thức bảo vệ môi trường vấn đề cốt lõi bảo vệ môi trường Vì vậy, công tác tuyên truyền giáo dục nhận thức giữ gìn, bảo vệ môi trường vấn đề trọng tâm cần thường xuyên thực Chủ đầu tư doanh nghiệp người lao động KCNN đối tượng hướng đến đầu tiên, song song cấp, ngành, địa phương, gia đình toàn xã hội cần phải nhận thức rõ ràng nhận thấy trách nhiệm bảo vệ môi trường KCNN 4.2.6 Đẩy nhanh việc giải bồi thường giải phóng mặt giải việc làm cho người dân bị thu hồi đất cho phát triển KCNN Công tác bồi thường GPMB vấn đề nhạy cảm phức tạp, liên quan trực tiếp đến quyền lợi người dân có đất bị thu hồi để thực quy hoạch xây dựng KCNN Trong năm qua, tỉnh Nghệ An có nhiều chủ 129 trương sách biện pháp đạo công tác GPMB cho KCNN Tuy nhiên, thực tế công tác GPMB nhiều tồn hạn chế Nhiều đơn thư, khiếu kiện xúc căng thẳng kéo dài dẫn đến kéo dài thời gian thực hiện, chậm thực dự án đầu tư theo tiến độ hậu xấu mặt xã hội Để thực tốt công tác GPMB, cần thực tốt biện pháp sau: Tỉnh cần có sách thống sử dụng đất đai sách bồi thường GPMB: Việc quản lý trình sử dụng đất, biến động đất đai phải kiểm soát để nắm quỹ đất tỉnh diện tích, chủ sử dụng, loại đất Bên cạnh đó, phải nhanh chóng hoàn thiện hồ sơ đất đai, không để tình trạng sai sót, sử dụng đất trái mục đích, hạn chế tình trạng khiếu kiện xúc nhân dân thời gian qua Chính sách bồi thường GPMB cần phải quán, tránh tình trạng tự ý nâng giá bồi thường Trong sách bồi thường GPMB có tính đến hỗ trợ cho nhân dân phương án tái định cư để ổn định đời sống cho nhân dân Đa số người lao động nông nghiệp lâu quen với công việc làm nông, thu hồi đất phát triển quỹ đất dành cho sản xuất công nghiệp KCNN xuất đội ngũ lao động dư thừa việc làm không tính đến phương án tái thu hút lao động gây sức ép lên xã hội Cần công khai, minh bạch chủ trương, sách bồi thường GPMB quy hoạch phát triển KCNN: Cần tuyên truyền cho nhân dân thấy rõ chủ trương phát triển công nghiệp, KCNN yêu cầu tất yếu khách quan để phát triển đất nước, xây dựng mặt cho tỉnh Nghệ An ngày giàu mạnh Đây chủ trương phù hợp 130 đắn để bước chuyển kinh tế nông nghiệp tỉnh sang kinh tế đặt trọng tâm công nghiệp, từ nâng cao đời sống nhân dân Công khai minh bạch phải thực quy hoạch KCNN đến sách pháp luật đất đai, sách bồi thường áp dụng thống công đối tượng Sự minh bạch tránh tình trạng không đồng thuận, mâu thuẫn đối tượng lợi ích, từ giảm bớt vụ khiếu nại, kiện cáo đất đai thời gian qua Công tác đòi hỏi thực triệt để tất cấp quyền, đòi hỏi phải lấy dân làm gốc, quan tâm đến lợi ích nhân dân triển khai trực tiếp đến nhân dân Trong trình thực cần quan tâm đạo sát quyền địa phương, với vận động Mặt trận tổ quốc đoàn thể nhân dân Cùng với việc tổ chức thực công tác kiểm tra, tra giám sát việc thực bồi thường GPMB điểm nóng thường xuyên xảy tranh chấp khiếu kiện đất đai năm trở lại đây, kể từ chủ trương quy hoạch xây dựng nhiều KCNN 131 KẾT LUẬN Từ nghiên cứu vấn đề lý luận thực tiễn phát triển KCNN tỉnh Nghệ An giai đoạn 2006 đến năm 2014, rút số kết luận sau đây: Khu công nghiệp nhỏ mô hình tổ chức sản xuất công nghiệp hình thành sau năm 50 kỷ XX nhiều nước giới xây dựng Ở Việt Nam, mô hình KCN thức xây dựng từ năm 1991 Việc phát triển KCNN có ý nghĩa quan trọng quốc gia giới, quốc gia phát triển có Việt Nam Phát triển khu, cụm công nghiệp Nghệ An lĩnh vực mà UBND tỉnh quan tâm định hướng lớn phát triển kinh tế- xã hội tỉnh Nghệ An địa phương sớm thực chủ trương quy hoạch, xây dựng thu hút đầu tư vào KCN, CCN Cùng với phát triển KKT, KCN tiến hành quy hoạch 46 cụm công nghiệp (CCN) địa bàn 20 huyện, thành thị với tổng diện tích 899,56 Trong 10 CCN với diện tích 181,21 đầu tư xây dựng hoạt động Tại Nghệ An, KCNN địa bàn tỉnh có vai trò to lớn việc thu hút đầu tư nước, giải số lượng lớn việc làm cho người lao động, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tăng cường xuất hàng hóa địa phương, chuyển dịch cấu kinh tế theo hướng đại tiến Sau 17 năm kể từ ngày thành lập KCN (KCN Bắc Vinh), công tác thu hút đầu tư vào KKT, KCN, CCN cấp, nghành quan tâm đạt nhiều kết Nhưng đánh giá tổng quan lại, trình phát triển KCNN Nghệ An thời gian qua đạt nhiều thành tựu, đóp góp vào GDP thu ngân sách tỉnh 132 Tuy nhiên phát triển khu công nghiệp nhỏ Nghệ An cho thấy phát triển thiếu tập trung quy hoạch phát triển không đồng Phát triển khu công nghiệp tập trung xung quanh thành phố Vinh huyện lân cận, dự án đầu tư tập trung vào khu công nghiệp đạt hiệu trọng phát triển, khu công nghiệp nhỏ theo quy hoạch đa phần chưa lấp đầy Bên cạnh đó, cụm công nghiệp Nghệ An phát triển theo chiều rộng Sản phẩm doanh nghiệp cụm công nghiệp đạt chất lượng chưa cao, chủ yếu xuất sản phẩm thô, công nghệ lực doanh nghiệp trình độ thấp Có số sản phẩm tốt: Bia, xi măng, mía đường, sữa nằm khu công nghiệp Đầu tư sở hạ tầng chưa đáp ứng nhu cầu, chưa đồng Ngân sách tỉnh eo hẹp, thu chưa đủ chi thường xuyên nên chưa có nguồn vốn đầu tư đồng hệ thống sở hạ tầng, thực tế việc phát triển hạ tầng cụm công nghiệp chủ yếu dựa vào nguồn vốn ngân sách nhà nước Một số cụm công nghiệp hoàn thành xong quy hoạch chung xây dựng giai đoạn xây dựng quy hoạch chi tiết phân khu chức năng, chuẩn bị đầu tư thực dự án xây dựng kết cấu hạ tầng Chưa có công nghiệp hỗ trợ, chưa thu hút nhà đầu tư lớn, chưa có bước đột phá đầu tư phát triển, doanh nghiệp mạnh khoa học công nghệ chủ yếu khai thác khoáng sản, đất đai, chưa có sản phẩm công nghệ cao Chưa phát triển cụm ngành công nghiệp nhằm vào thúc đẩy gắn kết phát triển khu công nghiệp, cụm công nghiệp với phát triển ngành liên quan để tạo mạng liên kết phát triển khu công nghiệp, cụm công nghiệp với phát 133 triển ngành liên quan để tạo mạng liên kết sản xuất hình thành chuỗi giá trị sản phẩm Xác định định hướng phát triển khu công nghiệp nhỏ Nghệ An hướng mới, tiên phong năm tới Phải xem phát triển KCNN yêu cầu tất yếu trình phát triển công nghiệp trở nên cần thiết để đáp ứng nhu cầu địa điểm nhà đầu tư, góp phần đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất công nghiệp, thực thắng lợi mục tiêu Nghị Đại hội Đảng tỉnh Nghệ An Phát triển KCNN động lực để đẩy mạnh công nghiệp hoá, đại hoá nông nghiệp nông thôn, huy động tối đa nguồn lực địa phương Để quy hoạch triển khai thực nhanh chóng hiệu quả, tỉnh cần hoàn thiện đồng nhiều giải pháp, cần tập trung vào số giải pháp là: hoàn thiện quy hoạch phát triển KCNN địa bàn tỉnh Nghệ An, cải thiện môi trường đầu tư để thu hút doanh nghiệp nước đầu tư vào KCNN, đẩy mạnh hoạt động xúc tiến đầu tư để lấp đầy KCNN, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu KCNN, tăng cường biện pháp kiểm soát ô nhiễm môi trường KCNN, đầy nhanh việc giải bồi thường giải phóng mặt giải việc làm cho người dân bị thu hồi đất 134 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Bộ Kế hoạch Đầu tư (2012) Kỷ yếu Hội nghị tổng kết 20 năm xây dựng phát triển KCN, khu chế xuất, khu kinh tế Việt Nam, ngày 17/2/2012 Ban Quản lý khu công nghiệp Nghệ An (2006), Báo cáo tình hình phát triển khu công nghiệp Nghệ An năm 2005 Bộ Kế hoạch đầu tư, Ban kinh tế trung ương, Tạp chí Cộng sản, Uỷ ban nhân dân tỉnh Đồng Nai (2004), Phát triển khu công nghiệp, khu chế xuất Việt Nam tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, Kỷ yếu hội thảo khoa học (11/2004) Báo cáo Sở Công Thương tỉnh Vĩnh Phúc Quy hoạch phát triển công nghiệp hỗ trợ tỉnh Vĩnh Phúc đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 Báo cáo Sở Công Thương Nghệ An quy hoạch phát triển khu công nghiệp nhỏ Nghệ An giai đoạn 2010 đến 2015 Duy Đông (2004), "Quy hoạch khu công nghiệp yếu", Tạp chí Kinh tế Châu á- Thái Bình Dương Đề án Quy hoạch Khu Công Nghiệp nhỏ Tỉnh Nghệ An đến năm 2020 UBND tỉnh Nghệ An Hà Linh (2013) Báo động ô nhiễm môi trường KCN, truy cập từ http://www.anninhthudo.vn Huy Thắng (2013) Nhiều giải pháp để lấp đầy KCN, truy cập từ http://baodientu.chinhphu.vn 10 Ngọc Quân (2013) Vì KCN Cà Mau chưa hấp dẫn nhà đầu tư 11 Nguyễn Văn Chất (2005), "Nghệ An tích cực cải thiện môi trường đầu tư khuyến khích phát triển", Tạp chí Kinh tế dự báo 12 Nguyên Đức “Nghệ An dồn lực thu hút FDI” 135 13 Nguyễn Mạnh Hùng (2004), "Một số vấn đề quản lý phát triển khu công nghiệp, khu chế xuất", Tạp chí Kinh tế dự báo 14 Nghị định 36/CP phủ (1997), Về quy chế khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao 15 Nghị số 185/2007 Hội Đồng Nhân dân tỉnh Nghệ An việc thông qua sách hỗ trợ phát triển khu công nghiệp nhỏ đến năm 2020 16 Phương hướng phát triển khu công nghiệp nước ta từ năm 2010 đến năm 2020 Bộ Kế hoạch Đầu tư 17 Quyết định số 197/2007 Thủ tướng Chính phủ việc phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển Kinh tế- xã hội Nghệ An đến năm 2020 18 Quyết định 83/2009 UBND tỉnh Nghệ An ban hành sách hỗ trợ đầu tư xây dựng hạ tầng khu công nghiệp nhỏ địa bàn tỉnh Nghệ An 19 Quyết định 91/2007 UBND tỉnh Nghệ An việc Quy hoạch phát triển khu công nghiệp nhỏ đến năm 2020 20 Quyết định 53/2011 việc ban hành quy chế phối hợp cụm công nghiệp địa bàn tỉnh Nghệ An 21 Sở Kế hoạch đầu tư Nghệ An (2010), Danh mục dự án kêu gọi vốn đầu tư tỉnh Nghệ An 2010-2020 22 Thời Báo Đầu tư số Xuân Ất Mùi : “ Tổng kết tình hình đầu tư Việt Nam năm 2014” 23 Thủ tướng Chính phủ (2006) Quyết định số 1107/QĐ-TTg, ngày 21/8/2006 phê duyệt Quy hoạch phát triển KCN Việt Nam đến năm 2015 định hướng đến năm 2020 24 Tổng cục Thống Kê- Niên giám Thống kê tỉnh Nghệ An từ năm 2006 đến năm 2013; 136 25 Nxb Lao động xã hội Tìm hiểu luật đầu tư (2006), 26 Thành phố Vinh điểm đến Nhà Đầu tư- Báo cáo phát biểu Lễ Kỉ niệm 50 năm thành lập thành phố Vinh năm 2014 27 Website: http://nghean.gov.vn Năm 2015, Tỉnh Nghệ An phấn đấu thu hút 100 dự án vào đầu tư địa bàn 28 Website http://www.business.gov.vn Nghệ An cải thiện môi trường kinh doanh, thu hút đầu tư 29 UBND tỉnh Nghệ An, Báo cáo tình hình kinh tế- xã hội năm 2014 kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội năm 2015 tỉnh Nghệ An ngày 05 tháng 12 năm 2014 30 UBND tỉnh Nghệ An, Đề án tập trung thu hút đầu tư có hiệu vào tỉnh Nghệ An đến năm 2020 giải pháp cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao số cạnh tranh cấp tỉnh ngày 01 tháng 07 năm 2014 137 [...]... về công nghiệp phụ trợ gắn với cụm công nghiệp như: khái niệm công nghiệp phụ trợ, cụm công nghiệp ngành và công nghiệp phụ trợ, các biện pháp khuyến khích phát triển cụm công nghiệp và kinh nghiệm của các nước trong khu vực về phát triển công nghiệp phụ trợ gắn với cụm công nghiệp, khu công nghiệp như ở Thái Lan, Malaysia, Indonesia từ đó chỉ ra một số vấn đề phát triển cụm công nghiệp và công nghiệp. .. quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận, thực tiễn về phát triển các khu công nghiệp nhỏ Chương 2: Phương pháp nghiên cứu Chương 3: Thực trạng phát triển các KCNN tại tỉnh Nghệ An giai đoạn 2006-2014 Chương 4: Quan điểm, định hướng và giải pháp phát triển các KCNN ở tỉnh Nghệ An đến năm 2020 4 CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN, THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN CÁC KHU CÔNG NGHIỆP NHỎ... dẫn đến các hạn chế của sự phát triển các khu công nghiệp trong thời gian qua từ đó đề xuất một số giải pháp cơ bản có tính khả thi nhằm phát triển khu công nghiệp ở tỉnh Vĩnh Phúc thời gian tới Luận văn đã chỉ ra những số liệu chính xác từ đó đánh giá được thực trạng phát triển 9 các khu công nghiệp ở tỉnh Vĩnh Phúc toàn diện trên các mặt như: thực trạng về quy hoạch và phát triển các khu công nghiệp, ... trong thời gian qua - “ Những vấn đề trong quy hoạch và phát triển khu công nghiệp, cụm công nghiệp của Nghệ An, Một số kinh nghiệm về phát triển khu công nghiệp ở Châu Á và Việt Nam” năm 2011 của TS Bùi Trường Giang và Thạc sỹ Lê Văn Hùng, Viện kinh tế Việt Nam Bài viết đã chỉ ra những hạn chế trong phát triển khu công nghiêp, cụm công nghiệp ở Nghệ An thời gian qua như: Nghệ An đang thiếu các nhà đầu... công nghiệp trên địa bàn tỉnh Nghệ An năm 2011 của Phan Thanh Tịnh, Giám đốc Sở Công Thương Nghệ An Bài viết đã nêu ra thực trạng phát triển các cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh Nghệ An một cách toàn diện và sâu sắc từ công tác lập quy hoạch, đến công tác xây dựng phát triển cơ sở hạ tầng, nguồn lao động đến tình hình thu hút đầu tư và kết quả hoạt động các cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh Nghệ An. .. vụ nghiên cứu - Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến nội dung đề tài luận văn - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về phát triển các khu công nghiệp nhỏ; - Phân tích và đánh giá thực trạng phát triển các khu công nghiệp nhỏ trên địa bàn tỉnh Nghệ An từ năm 2006 đến năm 2014; - Đề xuất các giải pháp thúc đẩy phát triển các khu công nghiệp nhỏ trên địa bàn tỉnh Nghệ An đến năm 2020 và tầm... án đã đưa một loạt các giải pháp hoàn thiện và phát triển các khu công nghiệp ở Việt Nam, trong đó có các khu công nghiệp quy mô nhỏ , các cụm công 5 nghiệp, khu công nghiệp và khu chế xuất Luận án cũng chỉ những phương hướng phát triển mà đến nay cơ bản vẫn còn giá trị áp dụng - “ Một số bài học kinh nghiệm về phát triển cơ sở hạ tầng ở các khu, cụm công nghiệp năm 2011, bài viết của PGS, TS Lê Xuân... hoạt động công ty phát triển KCN nghệ An để đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng các Khu công nghiệp của tỉnh Nghệ An , Nguyễn Hữu Thịnh (2005), Tạp chí Khu công nghiệp Việt Nam, tháng 2 năm 2006 Bài báo đã chỉ ra một số tồn tại trong tổ chức hoạt động của các doanh nghiệp trong các khu công nghiệp trong lĩnh vực thực hiện triển khai xây dựng cơ sở hạ tầng các khu công nghiệp Từ đó đưa ra... khu công nghiệp, trước hết là các khu công nghiệp nhỏ, nhằm thúc đẩy tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế trên địa bàn tỉnh Xuất phát từ yêu cầu đó, tác giả chọn đề tài: " Phát triển các khu công nghiệp nhỏ ở tỉnh Nghệ An" làm luận văn thạc sĩ của mình Câu hỏi nghiên cứu của luận văn là: các KCNN có vai trò gì đối với sự phát triển kinh tế- xã hội (KT- XH) Tại tỉnh Nghệ An, các KCNN đã phát huy... nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển các ngành công nghiệp ở Việt Nam Trên cơ sở đó, đưa ra những giải pháp thúc đẩy các khu công nghiệp, các khu chế xuất phát triển tạo điều kiện cho nghành công nghiệp hỗ trợ phát triển - Các giải pháp hoàn thiện và phát triển khu công nghiệp ở Việt Nam”, Trần Ngọc Hưng (2004), Luận án tiến sỹ kinh tế, Trường đại học Thương Mại Luận án đã đưa một loạt các giải pháp ... để phát triển khu công nghiệp nhỏ địa bàn tỉnh Nghệ An 1.2 Một số vấn đề lý luận phát triển Khu công nghiệp nhỏ 1.2.1 Khái niệm đặc điểm Khu công nghiệp nhỏ 1.2.1.1 Một số khái niệm Khu công nghiệp. .. công nghiệp vào năm 2020 Có thể nói, Nghệ An thiên nhiên ban tặng tiềm lớn để phát triển công nghiệp, công nghiệp vừa nhỏ Sự phát triển khu công nghiệp nhỏ Nghệ An góp phần đáng kể vào tăng trưởng... vào khu công nghiệp, cụm công nghiệp 12 - “Thực trạng phát triển cụm công nghiệp địa bàn tỉnh Nghệ An năm 2011 Phan Thanh Tịnh, Giám đốc Sở Công Thương Nghệ An Bài viết nêu thực trạng phát triển