Tiết 47- Tiết 47- Bài 10 Bài thơ về tiểu đội xe không kính
II- Đọc - hiểu nội dung
- Hoạt động nhóm:
+ Nhà văn đã đặt nhân vật vào tình huống truyện nh thế nào?
+ Tình huống ấy có tác dụng gì trong việc bộc lộ chủ đề truyện?
. Đại diện nhóm trả lời?
. GV nhận xét, bổ xung thống nhất ý kiến.
- Việc tạo tình huống trong tâm trí nhân vật nhằm mục đích gì?
GV: định hớng: ca ngợi tình yêu làng, yêu nứơc chân chính giản dị của ngời nông dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Pháp.
- Trong văn bản tác giả nhắc đến cuộc sống của nhân vật ông Hai trong những thời điểm nào?
GV định hớng:
+ Nơi sơ tán
+ Khi nghe tin làng theo giặc + Khi nghe tin làng cải chính.
-GV tâm trạng của gia đình ông hai ở nơi tản c nh thế nào?
- Cảm xúc của ông Hai khi trò chuyện với con?
- Từ đó em cảm nhận điều gì tấm lòng ông Hai với làng quê?
- Diễn biến tâm trạng ông Hai đợc phát triển nh thế nào trong những đoạn tiếp theo?
1. Tình huống truyện:
- Ông Hai tình cờ nghe tin làng chợ Dầu trở thành Việt gian theo Pháp phản lại kháng chiến, phản lại cụ Hồ
->Tạo nên thắt nút của câu chuyện gây ><
giằng xé tâm trí ông lão đáng thơng. Tạo
điều kiện thể hiện tâm trạng và phẩm chất nh©n vËt.
2- Diễn biến tâm trạng và hành động của của nhân vật ông Hai:
* Đi tản c :
- Buồn bực, dằn vặt nhớ nhung làng - Đi nghe đọc báo ở phòng thông tin
=> Là ngời có lòng son sắc thuỷ chung với làng quê, đất nớc
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
- GV cho HS đọc đoạn " một ngời đàn bà…) chỉ lại…)( T165)
- Khi nghe tin từ những ngời tản c cho biết "
cả làng…"" ông Hai có thái độ và tâm trạng nh thế nào?
- Phản ứng của ông ra sao khi nghe tin đó?
- Nhận xét về cách miêu tả?
-Vì sao ông lại có tâm trạng nh vậy?
GV định hớng: Vốn ông yêu làng, tự hào về làng, cái gì cũng đẹp, cũng hay.
GV cho HS đọc " nhìn lũ con…)Này cha (166)
- Về đến nhà nhìn lũ con ông có tâm trạng nh thế nào?
+ Về đến nhà “ông nằm vật ra giờng, nhìn lũ con nớc mắt ông tràn ra. Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ?
-> vô cùng đau khổ.
+ Càng đau khổ ông càng căm tức mà chửi ngời làng Dầu “Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nớc để nhục nhã thế này ?”.
* Tâm trạng của ông Hai khi nghe tin làng theo giặc:
-“cổ nghẹn ắng lại, da mặt rân rân, lặng đi giọng lạc đi ...”
-> Đó là một tin hết sức đột ngột, khiến ông bàng hoàng sửng sốt.
-> Miêu tả nhân vật thấy tâm trạng xấu hổ, uất ức.
- Cử chỉ:+ Lảng chuyện + Cời nhạt
+ Cúi mặt đi vì xấu hổ.
- Nhìn đàn con: Nghĩ đến sự hắt hủi khinh bỉ của mọi ngời - > ông căm giận dân làng.
HS: đọc " này thầy nó…)" nhúc nhích.
- Khi trog chuyện với vợ ông có thái độ nh thế nào?
- Suốt những ngày tiếp theo ông có tâm trạng ra sao?
- Em có nhận xét gì về nghệ thuật thể hiện của tác giả qua đoạn trích?
* Hoạt động 4: Tìm hiểu tình yêu làng và yêu nứơc của ông Hai.( 16 phút)
- Sau khi nghe mụ chủ nhà báo có lệnh ... ở“ nữa ông suy nghĩ ra sao ? ”
+ Hay là về làng ? Lại phản đối ngay “làng thì yêu thật nhng làng theo Tây thì phải thù”.
Ông không về làng vì về làng tức là theo Tây, bởi “về làng tức là bỏ kháng chiến, bỏ Cụ Hồ ..”. Dứt khoát chọn con đờng không về làng,
ông Hai đã đặt tình yêu nớc cao hơn tình yêu làng.
- Dù đã chọn con đờng không về làng nhng
ông Hai vẫn buồn, không biết tâm sự cùng ai
ông thủ thỉ cùng con, lời tâm sự có ý nghĩa nh thế nào ?
- Tấm lòng của ông Hai với làng quê với kháng chiến?
GV định h ớng:
+ Ông muốn con phải nhớ về làng Chợ Dầu, nhớ về quê hơng -> Tình yêu sâu nặng với làng quê.
+ Ông mong anh em đồng chí biết cho tấm lòng của bố con ông -> Tấm lòng thủy chung với kháng chiến, với cách mạng, Bác Hồ.
- Đúng lúc ông Hai có đợc quyết định khó khăn ấy thì có tin gì ? Tin đó đã tác động tới
ông Hai nh thế nào ?
- Nhận xét cách miêu tả nhân vật của tác giả
?
- GV khái quát :
Truyện đã xây dựng đợc nhân vật ông Hai một nông dân hay làm, hay khoe, gắn bó bền chặt với làng, buộc phải rời làng do hoàn cảnh nhà neo ngời nên càng có cơ hội bộc lộ tình yêu làng hơn. Tình yêu đó gắn với tinh thần kháng chiến, tinh thần yêu nớc nên đợc thể hiện thật cảm động trớc thử thách.
- Hoạt động nhóm: ( nhóm nhỏ)
- Bên cạnh nhân vật ông Hai tác giả còn đa vào một số nhân vật khác đó là ai ? Em có nhận xét gì về những nhân vật này?
. Đại diện trả lời.
. GV nhận xét, chốt lại.
+ Bà Hai lặng lẽ, cam chịu, tần tảo.
+ Cu Húc ngây thơ nhng quan điểm lập tr- ờng rất vững “ủng hộ cụ Hồ Chí Minh muôn n¨m”.
-Nói chuyện với vợ: Bực bội đau đớn, kìm nÐn.
- Không dám ra khỏi nhà, nghe ngóng tình hình, lo lắng sợ hãi.
=> Diễn tả cụ thể diễn biến nhân vật thấy
đựơc nỗi ám ảnh nặng nề biến thành sợ hãi thờng xuyên trong ông cùng với nỗi đau xót tủi hổ.
2. Tình yêu quê và tình yêu n ớc của ông Hai:
- Cuộc xung đột nội tâm : Về làng >< không về làng.
-> Tình yêu nớc cao hơn tình yêu làng.
- Cuộc trò chuyện với con
-> Thể hiện tình yêu làng sâu nặng, tấm lòng thuỷ chung với kháng chiến, cách mạng.
-> Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lý nhân vật sắc sảo -> Tình cảm yêu làng, yêu nớc của ông Hai hồn nhiên mà sâu sắc.
+ Ngời đàn bà tản c có vẻ đanh đá nhng thái độ chính trị rõ ràng : “cái giống Việt gian thì cứ cho mỗi đứa một nhát”
+ Mụ chủ nhà ngoa ngoắt, tham lam, lắm
điều hay soi mói nhng khi biết tin Chợ Dầu không theo giặc cũng trở nên vui vẻ, rộng rãi ...
* hoạt động 5 : Hớng dẫn tổng kết luyện tËp (2 phót)
-Nét thành công về ND NT?
- HS đọc ghi nhớ ( SGK)
III- Tổng kết : 1- Néi dung : 2- Nghệ thuật :
* Ghi nhí : SGK 174.
4. Củng cố( 4 phút) - GV treo tranh
- HS trả lời: Bức tranh miêu tả cảnh nào?
- Nhận xét NT miêu tả tâm lí của tác giả?
5. H ớng dẫn về nhà: ( 1 phút)
- Đọc lại nội dung truyện để nắm chắc nét cơ bản về NDNT đã phân tích.
- Chuẩn bị bài chơng trình đại phơng phần tiếng việt + Tìm một số từ ngữ ở các địa phơng
+ Chuẩn bị bảng nhóm.
D. Rút kinh nghiệm sau giờ dạy:
_ ¦u ®uÓm:...
...
- Tồn tại:...
...
Ngày tháng năm 2011
Ngày soạn: 08/ 11/ 2010 Ngày giảng: 09/ 11/ 2010
TiÕt 63
Chơng trình địa phơng (Phần tiếng Việt)
I- Mục tiêu :
1. Kiến thức Giúp học sinh hiểu đợc sự phong phú của các phơng ngữ trên các vùng miền đất nớc.
2. Kỹ năng : Rèn kỹ năng giải nghĩa các từ ngữ địa phơng và phân tích giá trị, tác dụng của nó trong văn bản.
3. Thái độ : Có ý thức trau dồi vốn từ, chủ yếu là các thực từ chỉ sự vật, hiện tợng.
II- Chuẩn bị :
-GV: Tham khảo một số kiến thức kỹ năng ngữ văn 9 - Bảng phụ - HS: Tìm hiểu một số từ ngữ ở địa phơng - Bảng nhóm.
III- tiến trình dạy và học :
1.
ổ n định tổ chức : (1phút) 2. KiÓm tra (15 phót)
Đề bài :
Sơ lợc giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện ngắn Làng của nhà văn Kim Lân ?
Đáp án, biểu điểm :
- Tình yêu làng quê và lòng yêu nớc, tinh thần kháng chiến của ngời nông dân trong những buổi đầu kháng chiến chống Pháp. (5 điểm)
- Thành công trong xây dựng tình huống truyện. Khắc hoạ thành công nhân vật ông Hai, nghệ thuật miêu tả tâm lý và ngôn ngữ nhân vật. (5 điểm)
3. Bài mới :
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
* Hoạt động 1 : Tìm hiểu mở rộng vốn từ ngữ địa phơng (6 phút)
- Hoạt động nhóm:
- Các nhóm lập bảng thống kê các từ ngữ ở địa phơng?
.Đại diện treo bảng nhóm.
. GV nhËn xÐt.
- Hãy tìm một số từ ngữ địa phơng khác?
GV: Treo bảng phụ bảng ( b, c) ( SGK -175) - Tìm từ ngữ toàn dân.
* hoạt động 2 : Tìm hiểu vai trò của từ ngữ
địa phơng (13 phút)