B. Chuẩn bị phơng tiện đồ dùng
III. Ghi nhớ sách giáo khoa/ 23
2. Cấu tạo của phép so sánh
* Mô hình cấu tạo của phép so sáng.
* Tr ờng Sơn: Chí lớn ông cha
Cửu Long: Lòng mẹ bao la sóng trào (Lê Anh Xuân)
* Nh tre mọc thẳng, con ng ời không chịu khuất.
(ThÐp míi) Ghi nhí 2 SGK/25
II. Luyện tập
Bài 1/25-26: Tìm thêm ví dụ theo mẫu 157
VÕ A (Sù vật đợc so
sánh)
Phơng diện so sánh
Tõ so
sánh Vế B (sự vật dùng
để so sánh)
Trẻ em Nh Búp trên
Rừng đớc Dng lên cành
cao Nh Hai dãy
trêng thành vô
tËn
2. Cho học sinh đọc ghi nhớ.
* Chuyển ý sang phần bài tập Hoạt động 3:
? Bài tập 1 yêu cầu nh thế nào?
(HSTL nhãm 1,2 ý a; nhãm 2,3 ý b;
nhóm 3,4 ý c) nhóm còn lại nhận xét:
giáo viên bổ sung.
a. So sánh đồng loại + So sánh ngời với ngời
Thầy thuốc nh mẹ hiền + So sánh vật với vật
Hè đến, hoa phợng nở nh thắp lửa trên s©n trêng.
b. So sánh khác loại:
+ So sánh vật với ngời
*. Củng cố: Học sinh lam các bài tạp còn lại
*. Dặn dò: Học thuộc bài, soạn bài " Quan sát, tởng tợng, so sánh..."
D. Đánh giá điều chỉnh kế hoạch:
Đây là một bài khó vì học sinh phần lớn sống ở thành phố do đó một số
điểm giáo viên cần giải thích rõ hoặc minh họa thêm bằng tranh ảnh.
...
...
...
...
...
158
Ngày soạn:26/01/08 Ngày dạy:
Tiết 79 – 80 Quan sát, tởng tợng, so sánh
và nhận xét trong văn miêu tả
A. Mục tiêu bài học:
Giúp học sinh
- Thấy đợc vai trò và tác dụng của quan sát, tởng tợng, so sánh và nhật xét trong văn miêu tả
- Bớc đầu hình thành cho học sinh kỹ năng quan sát, tởng tợng, so sánh và nhận xét khi miêu tả
- Nhận diện và vận dụng những thao tác cơ bản trên trong đọc và viết bài viết bài văn miêu tả.
b.chuẩn bị đồ dùng, phơng tiện dạy học - Sách giáo khoa- Sách giáo viên Ngữ văn 6
- Bài văn mẫu
c. Các bớc lên lớp:
1. ổn định: Kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ: Thế nào là so sánh? Cho ví dụ
Nêu mô hình cấu tạo đầy đủ của phép so sánh? Cho ví dụ minh hoạ?
3. Bài mới: - Giới thiệu bài: Để có thể viết đợc bài văn miêu tả hay, nhất thiết ngời viết cần có một số năng lực rất quan trọng. Đó là các bnăng
Hoạt động giảng dạy bài mới
Hoạt động của thầy và
trò Phần ghi bảng
Hoạt động 1
- Giáo viên mời học sinh đọc ba
đoạn văn SGK/27
? Mỗi đoạn văn trên giúp cho em hình dung đợc những đặc điểm nổi bật gì
của sự vật và phong cảnh đợc miêu tả?
I. Bài học
* Quan sát, tởng tợng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả
1. VÝ dô: SGK/27 - 28
Đoạn 1: Hình ảnh chú Dế Choắt èm yÕu xÊu xÝ
159
? Những đặc điểm nổi bật đó thể hiện ở những từ ngữ và hình ảnh nào?
? Để viết đợc các đoạn văn trên, ngời viÕt cÇn cã n¨n lùc g×?
? Hãy tìm những câu văn có sự liên tởng và so sánh trong mỗi đoạn văn. Sự t- ởng tợng và so sánh ấy có gì độc đáo?
(Giáo viên phát phiếu học tập cho các nhóm. HSTL 5 phút) (Nhóm 1,3 đoạn 1;
Nhóm 2,4: Đoạn 2; nhóm 5,6: Đoạn 3) (Học sinh trình bày phần thảo luận, giáo viên đa thêm từng câu hỏi liên hệ và giáo dục học sinh)
? Nghiện thuốc phiện? tác hại của nghiện thuốc phiện? Chúng ta phải phòng chống ma tuý nh thế nào?
? áo gi lê là gì? Khi nào mặc áo gi lê ? cởi trần mặc áo gilê thì buồn cời thế nào?
? Bủa giăng chi chít nh mạng nhện?
? Rừng đớc.... vô tận?
? Em có nhận xét gì về cách miêu tả
có trong từng đoạn văn trên?
? Em rút ra đợc yêu cầu gì khi đi vào làm văn miêu tả?
(Để tả sự vật, phong cảnh.... ngời viết cần biết quan sát, tởng tợng, so sánh và nhận xét. Những so sánh, nhận xét độc
đáo tạo nên sự sinh động, giàu hình tợng, mạng lại cho ngời đọc nhiều thú vị)
? Tìm những chữ bị lợc bỏ đoạn 3 và nhận xét những chữ bị lợc ấy thực chất là bỏ đi những gì của đoạn văn miêu tả?
Không có những chữ ấy đoạn văn trở nên nh thế nào? (HSTL) (Khô khan, thiếu hình ảnh so sánh và liên tởng sinh
- Từ ngữ: gày gò, dài lêu nghêu, ngắn củn, bè bè, nặng nề, ngẩn ngẩn ngơ
ngơ (sử dụng nhiều từ láy)
- Hình ảnh: Nh một gã nghiên thuốc phiện, nh ngời cởi trần mạc áo ghi lê, mặt mũi ngẩn ngẩn ngơ ngơ.
- Câu văn có sự liên tởng và so sánh:
Ngời gàu gò dàu lêu nghêu... thuốc phiện
Ngời cởi trần mặc áo ghi lê Mặt mũi lúc nào ... ngơ ngơ
=> Độc đáo: Hình dung ra bộ dạng khó coi tức cời nhng cũng hết sức đáng thơng, tội nghiệp của Dế Choắt
Đoạn 2: Cảnh sông nớc vùng Cà Mau rộng lớn, bao la hùng vĩ.
- Từ ngữ: Bủa giăng, chi chít, mênh mông, ầm ầm, cao ngất..
- Hình ảnh: Bủa giăng chi chít nh mạng nhện, những khu rừng xanh bốn mùa, cá nớc bơi hàng đàn....
- Câu văn có sự liên tởng và so sánh, Sông ngòi kênh rạch...
=> Tiềm năng dồi dào phong phú của vùng sông nớc Cà Mau
Đoạn 3: Miêu tả hình ảnh đầy sức sống của cây gạo vào mùa xuân
- Từ ngữ: Ríu rít, sừng sững, khổng lồ....
- Hình ảnh: Cây gạo sừng sững nh một tháp đèn khổng lồ...
- Câu văn có sự liên tởng và so sánh:
Cây gạo sừng sững...
Hàng ngàn bông hoa...
=> Hình dung ngày hội hoa đăng 160
động, không gợi trí tởng tợng nơi ngời
đọc)
? Muốn miêu tả đợc ta cần chú ý những gì? tác dụng của nó ? (Học sinh
đọc phần ghi nhớ SGK) Hoạt động 2
? Bài tập 1 yêu cầu nh thế nào?
HSTL điền vào bảng phụ
? bài 2 yêu cầu điều gì?
Cho học sinh nêu yêu cầu và trả lời miệng
Bài 4 yêu cầu nh thế nào?
HSTL trình bày kết quả ra bảng phụ
với tháp đèn khổng lồ long lanh, lung linh...
* Ghi nhí SGK/28 II. Luyện tập:
Bài 1/28–29:Miêu tả cảnh Hồ Gơm tác giả đã quan sát và lựa chọn đợc những hình ảnh tiêu biểu, đặc sắc: Mặt hồ... sáng long lanh, cầu Thê Húc màu son.... Đền Ngọc Sơn, gốc đa già rễ lá
xum xê, Tháp Rùa trên gò đất giữa hồ.
- Điền từ thích hợp vào chỗ trống:
Gơng bầu dục, cong cong, lấp ló, cổ kính, xanh um.
Bài 2/29: Hình ảnh chú Dế Mèn + Đẹp, cờng tráng: Rung rinh một màu nâu... a nhìn; hai cái răng... làm việc;
sợi râu dài... hùng tráng
+ Ương bớng, kiêu căng; đầu to ... b- ớng; hãnh diện...; trịnh trọng và khoan thai...
Bài 4/29: Các hình ảnh so sánh + Mặt trời nh một chiếc mầm lửa + Bầu trời trong sáng và mát mẻ nh khuôn mặt của bé sau một giấc ngủ dài.
+ Những hàng cây xanh nh những bức tờng thành cao vút.
*. Củng cố: Học sinh nhắc lại phần ghi nhớ và đọc bài học thêm SGK/30.
*. Dặn dò: Học thuộc phần ghi nhớ;làm các bài tập còn lại. Soạn bài: Bức tranh của em gái tôi.
d. đánh giá điều chỉnh kế hoạch Hoạt động tốt
...
...
...
161
...
...
...
...
Ngày soạn: 26/01/08 Ngày dạy:
Tiết 81 - 82 Bức tranh của em gái tôi
162
A. Mục tiêu bài học:
Giúp học sinh:
- Hiểu đợc nội dung ý nghĩa của truyện: tình cảm trong sáng và lòng nhân hậu của ngời em gái có tài năng đã giúp cho ngời anh nhận ra phần hạn chế ở chính mình và vợt lên lòng tự ái. Từ đó hình thành thái độ và cách ứng xử đúng
đắn, biết thắng đợc sự ghen tị trớc thành công hay tài năng của ngời khác.
- Nắm đợc nghệ thuật kể chuyện và miêu tả tâm lý nhân vật trong tác phẩm b.chuẩn bị phơng tiện đồ dùng dạy học
- Sách giáo khoa- sách giáo viên Ngữ văn 6 - Bảng phụ
c. Các bớc lên lớp:
1. ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ: Thế nào là quan sát, tởng tợng, so sánh và nhật xét trong văn miêu tả? Cho ví dụ một đoạn văn em đã học có những yếu tố trên?
3.Bài mới: Giới thiệu: Văn bản mà chúng ta tiếp cận hôm nay là một truyện ngắn đạt giải cao trong cuộc thi “Tơng lai vẫy gọi” do báo Thiếu niên tiền phong phát động của nhà văn Tạ Duy Anh. Để cảm nhận đợc nội dung, ý nghĩa truyện thông qua nghệ thuật kể chuyện và miêu tả tâm lý nhân vật trong các tác phẩm, các em đã chuẩn bị những câu hỏi gợi ý trong sách giáo khoa. Bài học hôm nay sẽ giúp các em rút ra đợc bài học thiết thực cho bản thân trong học tập cũng nh trong cuéc sèng
Hoạt động giảng dạy bài mới
Hoạt động của thầy và
trò Phần ghi bảng
Hoạt động 1
Giáo viên mời học sinh đọc phần (*) chó thÝch SGK/33
? Em biết gì về nhà văn Tạ Duy Anh và tác phẩm Bức tranh của gái tôi?