I. MỤC TIÊU.
1. Kiến thức:
- Kể được các dạng đột biến số lượng NST.
- Nêu được nguyên nhân, biểu hiện của biến đổi số lượng ở từng cặp NST.
2. Kĩ năng:
- KNS:+ Kỹ năng hợp tác, ứng xử giao tiếp, lắng nghe tích cực.
+ Kỹ năng tìm và sử lí thông tin, q/s tranh ảnh, phim, tư liệu, kĩ năng tự tin bày tỏ ý kiến.
3. Thái độ:
- Học sinh có ý thức bảo vệ cơ thể, giống nòi, đam mê khám phá.
II. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ.
1. Giáo viên:
- Máy chiếu.
- Hình 23.1; 23.2 SGK.
2. Học sinh:
- Hs n/c trước bài ở nhà.
III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY.
1. Kiểm tra bài cũ. 5p
? Đột biến cấu trúc NST là gì? Có những dạng đột biến cấu trúc NST nào?
Nguyên nhân gây đột biến cấu trúc NST?
Trả lời :
- KN: Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc của NST.
- Các dạng đột biến:
+ Mất đoạn.
+ Lặp đoạn.
+ Đảo đoạn.
+ Chuyển đoạn.
- Nguyên nhân đột biến cấu trúc NST chủ yếu do tác nhân lí học, hoá học trong ngoại cảnh làm phá vỡ cấu trúc NST hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của chúng, xuất hiện trong điều kiện tự nhiên hoặc do con người.
* Đặt vấn đề vào bài mới: Ở tiết trước chúng ta đã nghiên cứu về đột biến cấu trúc NST, bài hôm nay chúng ta tiếp tục nghiên cứu về những đột biến ở NST, đó là đột biến số lượng NST…
2. Dạy nội dung bài mới.
Hoạt động của thầy và trò Ghi bảng
Gv: Yêu cầu h/s n/c thông tin.
? Thế nào là đột biến số lượng NST?
Hs:
Gv: Vào ý:...
Gv: Yêu cầu h/s nhớ lại kiến thức.
? Thế nào là cặp NST tương đồng?
Hs:
? Bộ NST lưỡng bội, đơn bội?
Hs:
Gv: Cho HS quan sát H 29.1 và 29.2 SGK_82, yêu cầu HS trả lời câu hỏi:
? Qua 2 hình trên, hãy cho biết ở người, cặp NST thứ mấy đã bị thay đổi và thay đổi như thế nào so với các cặp NST khác?
Hs: quan sát hình vẽ và nêu được:
+ Hình 29.1 cho biết ở người bị bệnh Đao, cặp NST 21 có 3 NST, các cặp khác chỉ có 2 NST.
+ Hình 29.2 cho biết người bị bệnh Tơcnơ, cặp NST 23 (cặp NST giới tính) chỉ có 1 NST,
I. Hiện tượng dị bội thể. 21p
các cặp khác có 2 NST.
Gv: Cho HS quan sát H 23.1 và nêu: Cà độc dược có 12 cặp NST người ta phát hiện được 12 thể dị bội ở cả 12 cặp NST cho 12 dạng quả khác nhau về hình dạng (tròn hoặc bầu dục), kích thước (to hoặc nhỏ hơn) và độ dài của gai (dài hoặc ngắn hơn).
? Thế nào là thể dị bội? Các dạng dị bội thể?
Hs:
? Hậu quả của hiện tượng thể dị bội?
Hs:
Gv: Chuyển ý:...
Gv: Cho HS quan sát H 23.2 thảo luận nhóm.
? Sự phân li NST trong quá trình giảm phân ở 2 trường hợp trên có gì khác nhau?
? Các giao tử nói trên tham gia thụ tinh tạo thành hợp tử có số lượng như thế nào?
Hs: quan sát, thảo luận.
Gv: Quan sát, hướng dẫn.
Hs: Báo cáo kết quả, nhận xét.
+ Một bên bố (mẹ) NST phân li bình thường, mỗi giao tử có 1 NST của mỗi cặp.
+ Một bên bố (mẹ) NST phân li không bình
- Thể dị bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có 1 hoặc một số cặp NST bị thay đổi về số lượng.
- Các dạng:
+ Thêm 1 NST ở 1 cặp nào đó (2n + 1).
+ Mất 1 NST ở 1 cặp nào đó (2n -1)
+ Mất 1 cặp NST tương đồng (2n – 2)....
- Hậu quả: Thể đột biến (2n + 1) và (2n -1) có thể gây ra những biến đổi về hình thái (hình dạng, kích thước, màu sắc) ở thực vật hoặc gây bệnh ở người như bệnh Đao, bệnh Tơcnơ.
II. Sự phát sinh thể dị bội.
15p
thường, 1 giao tử có 2 NST của 1 cặp, giao tử kia không có NST nào.
+ Hợp tử có 3 NST hoặc có 1 NST trong cặp tương đồng.
Gv: Chuẩn kiến thức.
Gv: Gọi học sinh lên bảng chỉ trên tranh.
? Trình bày cơ chế phát sinh thể dị bội?
Hs:
Gv:- Chốt lại kiến thức.
- Cho HS quan sát H 29.2 và thử giải thích trường hợp hình thành bệnh Tơcnơ (OX) có thể cho HS viết sơ đồ lai minh hoạ.
Gv: Gọi học sinh đọc kết luận.
* Cơ chế:
- Trong giảm phân sự không phân li của 1 cặp NST tương đồng nào đó tạo thành 1 giao tử mang 2 NST trong 1 cặp và 1 giao tử không mang NST nào của cặp đó.
- Sự thụ tinh của các giao tử bất thường này với các giao tử bình thường sẽ tạo ra các thể dị bội (2n +1 ) và (2n – 1) NST.
3.Củng cố, luyện tập. 3p
+ Yêu cầu HS trả lời câu hỏi 1, 2, 3 SGK.
+ Bài tập trắc nghiệm
Sự không phân li của 1 cặp NST tương đồng xảy ra ở các tế bào sinh dục của cơ thể 2n sẽ cho loại giao tử nào?
a. n, 2n c. n + 1, n – 1 b. 2n + 1, 2n -1 d. n, n + 1, n – 1.
4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà. 1p - Học bài và trả lời câu hỏi 1, 2,3 SGK.
- Đọc trước bài 24.
* Rút kinh nghiệm giờ dạy:
- Nội dung:………...
………...
- Phương pháp:………....
………....
- Thời gian:……….
………...
------