Bài 5. Tháo lắp và kiểm tra bơm cao áp VE
3. Hiện tượng, nguyên nhân hư hỏng và phương pháp kiểm tra bảo dưỡng, sửa chữa bơm cao áp phân phối VE
Hiện tượng: bám bụi ước ngoài vỏ bơm
Nguyên nhân hư hỏng: các khe hở lắp ghép không kín, joăng bị hư.
Kiểm tra, sửa chữa: siết các bu lông lại, thay joăng mới.
Hiện tượng: khói cai
Nguyên nhân hư hỏng: ti bơm và xy lanh bơm bi mòn (áp xuất phun thấp) Kiểm tra, sửa chữa: tháo van cao áp ra khỏi chỉ lắp lại lò xo van xoay cốt bơm đến vị trí khởi phun( dầu ngưng trào khi bơm tay còn đang bơm) tiếp tục
73
ấn bơm tay nếu dầu còn nhô lên và trào ra ở đầu ống nối thì ti bơm và xy lanh bơm bi mòn. Thay mới bơm cao áp hoặc phục hồi lại ti bơm và xy lanh bơm.
Hiện tượng: khói đen hay xám xậm
Nguyên nhân hư hỏng: dư nhiên liệu dầu cháy không hết, bơm cao áp cân sớm.
Kiểm tra, sửa chữa:
- Nếu lái xe nói có hao dầu thì là do dư nhiên liệu dầu cháy không hết. Cần đem bơm cao áp cân chỉnh lại lưu lượng phun.
- Nếu kết hợp với việc động cơ kém không ổn định thì cần sớm đem bơm cao áp cân chỉnh.
Hiện tượng: khói màu trắng
Nguyên nhân hư hỏng: bơm cao áp cân sai, cân quá trể.
Kiểm tra, sửa chữa: tìm và xác định lại dấu đặt bơm cao áp nếu sai thì điều chỉnh lại.
Hiện tượng: khó khởi động
Nguyên nhân hư hỏng: bộ điều tốc bị kẹt, hoặc ở vị trí cúp dầu.
Kiểm tra, sửa chữa: kiểm tra bộ điều tốc, điều chỉnh bằng cách đưa thanh răng về vị trí khởi động( cấp dầu nhiều ).
Hiện tượng: động cơ đang chạy ngừng hẳn
Nguyên nhân hư hỏng: Van cắt nhiên liệu bị sút dây hoặc hư hỏng,
Kiểm tra, sửa chữa: Kiểm tra xem dầu có lên đến kim không, kiểm tra sự hoạt động của van (xem phần van cắt nhiên liệu). Thay van cắt nhiên liệu hoặc nối dây van cắt nhiên liệu.
Hiện tượng: động cơ đang chạy không đều máy.
Nguyên nhân hư hỏng: van cao áp ,bơm cao áp bị hở.
Kiểm tra, sửa chữa: tiến hành giết kim để tìm ra hư hỏng ở tổ bơm nào rồi kiểm tra van cao áp, khắc phục bằng cách thay thế bộ van cao áp
Hiện tượng:động cơ chạy mất máy
74
Nguyên nhân hư hỏng: van cao áp, bơm cao áp bị nghẹt, lò xo van cao áp bị gãy.
Kiểm tra, sửa chữa: xác định máy không hoạt động, khắc phục bằng cách thay thế các chi tiết hư hỏng.
Hiện tượng: động cơ mất công suất.
Nguyên nhân hư hỏng: bơm cao áp cân sai, cần ga của bơm cao áp hiệu chỉnh sai.
Kiểm tra, sửa chữa: điều chỉnh lại góc đặt bơm cao áp, cân chỉnh lại bơm cao áp.
B. Trình tự thực hiện Điều kiện thực hiện
Thiết bị: Bơm cao áp VE, Động cơ
Dụng cụ: Dụng cụ cơ khí, Dụng cụ chuyen dùng, khay đựng Vật tư: Dầu diesel
Nội dung thực hiện 1.T háo
NỘI DUNG YÊU CẦU GHI CHÚ
Gắn bơm lên SST (Giá đỡ)
SST 09241-76022 và 09245-54010
. Tháo sáp nhiệt
(Bơm có
ACSD)
a) Dùng tô vít, xoay cần khởi động lạnh ngược chiều kim đồng hồ khoảng 200
b) Đặt một miếng kim loại(chiều dày từ 8.5 – 10 mm) vào giữa cần
75
khởi động lạnh và bít tông sáp nhiệt.
c) Tháo 2 bu lông, sáp nhiệt và joăng chữ O Bước 3.
Tháo van điện cắt nhiên liệu
a) Tháo giắc ra khỏi giá đỡ
b) Tháo vỏ che bụi ra khỏi van điện cắt nhiên liệu
c) Tháo đai ốc, dây điện và vỏ che bụi
d) Tháo cuộn dây, joăng chữ O, lò xo, van, lưới lọc và đệm vênh hình sóng.
Bước 4. Tháo vỏ bộ điều chỉnh. Dùng đầu lục giác 5mm, tháo 4 bu lông
a) Dùng đầu lục giác 5mm, tháo 4 bu lông
b) Bộ điều chỉnh mọi tốc độ
Tháo lò xo điều khiển tốc độ ra khỏi đế lò xo, tháo đế lò xo, lò xo giảm chấn, lò xo điều khiển tốc độ, vỏ bộ điều chỉnh, cụm trục điều chỉnh và
76
joăng.
c) Bộ điều chỉnh tốc độ lớn nhất - nhỏ nhất Tháo kẹp chữ E, đế lò xo, lò xo giảm chấn, cụm trục điều chỉnh bộ điều chỉnh và joăng
Bước 5.
Kiểm tra khe hở dọc trục của giá đỡ quả văng
Khe hở tiêu chuẩn 0,15 – 0,35mm
Bước 6.
Tháo bộ điều chỉnh và giá đỡ quả văng
a) Tháo đai ốc hãm trục bộ điều chỉnh bằng cách xoay nó theo chiều kim đồng hồ
b) Dụng đầu lục giác 5mm, xoay trục bộ điều chỉnh theo chiều kim đồng hồ và tháo những chi tiết sau:
cụm giá đỡ quả văng đệm quả văng số 1 đệm diều chỉnh bánh răng bộ điều chỉnh chú ý: không được đánh
77
rơi 2 đệm vào trong buồng bơm.
c)Tháo các chi tiết ra khỏi giá đỡ quả văng bạc bộ điều chỉnh đệm quả văng số 2 bốn quả văng
Bước 7.
Tháo nút nắp phân phối
Dùng SST tháo nút nắp phân phối
SST 09260-
54012(09260-54010)
Bước 8.
Tháo các giá đỡ van phân phối.
Dùng SST tháo giá đỡ van phân phối, các lò xo và các đế lò xo.
Tháo 4 van phân phói và đệm
không chạm tay vào bề mặt trược của van phân phối, sắp xếp các van phân phối, các lò xo, đế lò xo và giá đỡ theo thứ tự.
78
Bước 9.
Tháo nắp phân phối
a) dùng đầu lục giác và tháo 4 bu lông
b) Tháo nắp phân phối và các chi tiết sau đây:
Hai lò xo đỡ cần
Hai dẫn hướng lò xo píttông
Hai đệm lò xo píttông Hai đế lò xo trên Hai lò xo pittông
Bước 10. Tháo pittông bơm
Dùng SST tháo píttông bơm và đệm điều chỉnh píttông cùng với các chi tiết sau:
Vòng tràn (vành tràn) Đế lò xo dưới
Đĩa píttông trên Đĩa píttông dưới
SST 09260-
54012(09269-54030) Lưu ý: không chạm tay vào các bề mặt trược của píttông bơm.
79
Bước 11.
Tháo thanh nối bộ điều chỉnh
Dùng SST tháo hai bu lông đỡ, joăng và cần nối bộ điều chỉnh.
SST 09260-
54012(09269-54040)
Bước 12.
Tháo đĩa cam và khớp
Tháo dĩa cam, lò xo và khớp
Bước 13.
Tháo vòng các con lăn và trục dẫn động
a)Tháo kẹp bộ điều khiển phun sớm và chốt chặt
b)Đẩy chốt trựơt hướng vào trong
c)Ấn trục chủ động và tháo vòng các con lăn, bốn con lăn và bộ đệm Lưu ý:
không được dánh rơi các con lăn
không được thay đổi vị trí các con lăn
80
d) Tháo trục chủ động, bánh răng dẫn động bộ điều chỉnh, hai bộ cao su nối, then bán nguyệt và đệm trục dẫn động.
e)Tháo bánh răng dẫn động và hai cao su nối ra khỏi trục dẫn động
Bước 14.
Tháo bộ điều khiển phun sớm
a) Tháo 1 bu lông và các chi tiết sau:
-Vỏ bên trái bộ điều khiển phun sớm, -Vít điều chỉnh và cụm đai ốc -Lò xo
-Joăng chữ O
-Vỏ bên phải bộ điều chỉnh
-Joăng chữ O -Piston -Piston phụ
Bước 15.
Tháo bơm cấp liệu
a)Tháo 2 vít
b)Tháo rô to bơm, 4 cánh gạt và vòng trong Lưu ý:
Không làm lẩn lộn vị trí các cánh gạt
Không làm hư hại thân bơm
81
Bước 16.
Tháo van điều áp
Dùng SST , tháo van điều áp và 2 joăng chữ O
SST 09260-
54012(09262-54020)
2 Lắp:
NỘI DUNG YÊU CẦU GHI CHÚ
Bước 1.
Lắp van điều áp
(a) Lắp hai van gioăng O lên van điều áp
(b) Dùng SST lắp van điều chỉnh SST 09260 – 54012 (09262 – 54020) Mômen xiết : 90 kgf.cm
Bước 2. lắp bơm cấp liệu
(a) Lắp vòng trong, rôto và bốn cánh gạt
(b) Kiểm tra rằng vòng trong và bốn cánh gạt quay theo hướng đúng như hình vẽ
(c) Kiểm tra rằng các cánh gạt chuyển động êm.
(d) Gióng thẳng lỗ ra nhiên liệu của vỏ và của vòng trong
(e) Lắp vỏ bơm với hai vít
82
Mômen xiết : 25 kgf.cm (f) Kiểm tra rằng rôto quay trơn
Bước 3.
Lắp trục dẫn động
(a) Lắp bánh răng dẫn động lên trục dẫn động như hình vẽ
(b) Lắp hai cao su nối mới vào bánh răng dẫn động
(c) Đặt rãnh then của rôto bơm cấp liệu hướng lên phía trên
(d) Lắp then và đệm trục dẫn động rồi đưa cụm trục dẫn động vào buồng bơm.
(e) Kiểm tra rằng trục dẫn động quay trơn
Bước 4.
Lắp pittông bộ điều khiển phun sớm
(a) Bơm mỡ No.50 DENSO vào pittông bộ điều khiển phun sớm (b) Lắp pittông phụ vào pittông bộ điều khiển phun sớm
(c) Lắp pittông điều khiển phun sớm vào buồng bơm.
83
Bước 5. Lắp vòng lăn
(a) Lắp các chốt trượt, con lăn và đệm lên vòng lăn
(b) Kiểm tra rằng các con lăn hướng vào mặt phẳng của đệm
(c) Lắp vòng lăn vào buồng bơm
(d) Lắp chốt trượt một cách cẩn thận vào pittông phụ rồi lắp chốt chặn và kẹp.
Bước 6. Lắp lò xo bô điều khiển phun sớm
Lắp các chi tiết sau cùng với bốn bu lông
(1) Gioăng O mới
(2) Vỏ bên phải bộ điều khiển phun sớm
(3) Lò xo điều khiển phun sớm
(4) Gioăng O mới
(5) Vỏ bên trái bộ điều khiển phun sớm, vít điều chỉnh bộ điều khiển phun sớm và bộ đai ốc.
84
Bước 7.Đặt tạm vít điều chỈnh bộ điều khiển phun sớm
(a) Dùng thước kẹp đo phần nhô lên của vít điều chỉnh so với vỏ bộ điều khiển
Phần nhô 7.5 – 8 mm (b) Dùng đầu lục giác 5 mm điều chỉnh phần nhô của vít điều chỉnh so với vỏ.
Bước 8. Điều chỉnh lò xo pittông bằng đệm
(a) Lắp các chi tiết sau vào nắp phân phối . (1) Hai dẫn hướng lò xo pittông
(2) Hai đế lò xo trên (3) Hai lò xo pittông (4) Đế lò xo dưới (5) Đĩa pittông trên (6) Đĩa pittông dưới (7) Pittông bơm
GỢI Ý : Lúc này không được lắp các đệm lò xo pittông
(b) Dùng thước kẹp đo khe hở “A” như trong hình vẽ
(c) Dùng công thức và dưới bảng dưới đây để xác định kích thước đệm
85
lò xo pittông :
Chiều dày đệm mới = 5,8 - A
A = vị trí đo được của pittông
Bước 9.
Điều chỉnh pittông bằng đệm điều chỉnh
(a) Lắp khớp và đĩa cam Gợi ý : Không được lắp lò xo khớp
(b) Rửa sạch đệm điều chỉnh pittông và bề mặt tiếp xúc.
(c) Khớp rãnh chốt của pittông bơm với chốt của đĩa cam
(d) Dùng SST lắp đệm điều chỉnh cũ và pittông bơm SST 09260 – 54012 (09269 – 54030).
(e) Lắp nắp phân phối bằng bốn bu lông.
Mômen xiết : 120 kgf.cm Lưu ý : Không làm hư hại pittông bơm
86
(f) Dùng thước kẹp đo khe hở “B” như hình vẽ Khe hở B : 3,2 – 3,4 mm Nếu khe hở không như tiêu chuẩn , sử dụng công thức và bảng dưới đây để xác định kích thước đệm điều chỉnh pittông.
Chiều dày đệm điều chỉnh mới = T + (B – 3,3)
T = Chiều dày đệm cũ B = Vị trí pittông đo được
Bước 10.
Lắp đĩa cam
(a) Lắp trục chủ động sao cho rãnh then hướng lên trên
(b) Lắp lò xo khớp và đĩa cam với chốt của đĩa cam với bề mặt chốt của đĩa cam hướng về phía vỏ bộ điều chỉnh.
87
Bước 11.
Lắp cần nối bộ điều chỉnh
(a) Dùng SST nối cần nối bộ điều chỉnh với hai gioăng mới và hai bu lông đỡ.
Mômen xiết : 140 kgf.cm SST 09260 – 54012 (09269 – 54040)
(b) Kiểm tra bằng cần nối di chuyển nhẹ nhàng Bước 12.
Lắp pittông bơm
(a) Đặt đệm điều chỉnh pittông mới đã được chọn lên tâm đĩa cam
Lưu ý : Không được bôi mỡ lên đệm
(b) Lắp các chi tiết sau lên pittông bơm :
(1) Đĩa pittông dưới (2) Đĩa pittông trên (3) Đế lò xo dưới (4) Vòng tràn
Gợi ý : Lắp vòng tràn sao cho lỗ hướng về phía đế lò xo dưới.
88
(c) Gióng rãnh chốt của pittông thẳng với chốt của đĩa cam
(d) Gióng chốt cầu của cần nối bộ điều chỉnh với lỗ chốt của vòng tràn
(e) Dùng SST lắp pittông bơm và hai lò xo pittông SST 09260 – 54012 (09269 – 54030)
Bước 13.
Lắp nắp phân phối
(a) Bôi mỡ No.50 DENSO lên các chi tiết sau và lắp chúng lên nắp phân phối
(1) Hai dẫn hướng lò xo pittông
(2) Hai đệm lò xo pittông mới đã được chọn
(3) Hai đế lò xo trên (4) Hai lò xo đỡ cần (5) Gioăng O mới (b)Lắp nắp phân phối Lưu ý :Không được làm hỏng pittông bơm
89
(c) Dùng đầu lục giác 5 mm lắp 4 bu lông
Mômen xiết :
120kgf.cm
Gợi ý : Sử dụng bu lông dài 45 mm
Bước 14.
Lắp giá đỡ van phân phối
Dùng SST, lắp 4 giá đỡ van phân phối. SST 09260 – 54012 (09269 – 54020)
Mô men xiết : 500 kgf.cm
Bước 15.
Lắp nút nắp phân phối
(a) Lắp gioăng O mới lên nút nắp phân phối (b) Dùng SST lắp nút nắp phân phối SST 09260 – 54012 (09262 – 54010)
Mômen xiết : 700 kgf.cm
Bước 16.
Lắp trục bộ điều chỉnh và giá đỡ quả văng
(a) Lắp các chi tiết sau vào giá đỡ quả văng (1) Bốn quả văng (2) Đệm quả văng số 2 (3) Bạc
Gợi ý : Thay cả bốn quả văng cùng một lúc.
90
(b) Lắp gioăng O mới lên trục bộ điều chỉnh
(c) Đặt cụm giá đỡ quả văng (1) vào vị trí, lắp đệm quả văng số 1 (2) và đệm điều chỉnh bánh răng bộ điều chỉnh (3) giữa giá đỡ quả văng và vỏ bơm.
(d) Lắp trục bộ điều chỉnh qua đệm điều chỉnh bánh răng bộ điều chỉnh, đệm quả văng số 1 và cụm giá đỡ quả văng.
Bước 17.
Kiểm tra khe hở dọc giá đỡ quả văng
Dùng thước lá đo khe hở dọc giữa chốt vỏ và giá đỡ quả văng
Khe hở dọc: 0,15 – 0,35 mm
Nếu khe hở dọc không như tiêu chuẩn, điều chỉnh nó bằng đệm điều chỉnh bánh răng bộ điều chỉnh
Chiều dày đệm điều chỉnh bánh răng bộ điều chỉnh
91
Bước 18.
Điều chỉnh phần lồi của trục bộ điều chỉnh
(a) Dùng thước kẹp đo phần lồi của trục bộ điều chỉnh
Phần lồi : 0,5 – 2,0 mm Nếu phần lồi không như tiêu chuẩn, điều chỉnh bằng cách xoay trục bộ điều chỉnh
(b) Lắp và xiết các đai ốc trong khi giữ trục bằng một đầu lục giác 5 mm
Bước 19.
Lắp vỏ bộ điều chỉnh
Bước 20.
Lắp van điện cắt nhiên liệu
Bước 21.
(với ACSD) Lắp sáp nhiệt
Bước 22.
Kiểm tra kín khí
(a) Lắp một bu lông vào cửa dầu hồi
92
(b) Nối một ống khí vào ống vào của nhiên liệu và đặt bơm cao áp vào thùng chứa dầu diesel
(c) Tạo áp suất 0,5 kgf.cm2 và kiểm tra rằng không có khí dò
(g) Sau đó kiểm tra rằng không có khí dò khi áp suất tăng đến 5,0 kgf.cm2.
C. Hình thức tổ chức
- Phần lý thuyết liên quan học viên tự nghiêng cứu trước khi thực tập.
- Phần kỹ năng học viên luyện tập các nội dung được hướng dẫn theo nhóm, mỗi nhóm 5 học viên, giáo viên quan sát, uốn nắn và rút kinh nghiệm khi buổi luyện tập kết thúc.