Chương 4 PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN VINABUY
4.1 Phân tích tình hình doanh thu của công ty qua 3 năm 2011-2013 và 6 tháng đầu năm 2014
4.1.1 Phân tích doanh thu của công ty TNHH Vinabuy theo nhóm sản phẩm
Giai đoạn đầu công ty tiến hành đa dạng hóa các mặt hàng điện tử phục vụ những nhu cầu khác biệt trong phân khúc khách hàng sinh viên. Trong đó, chú trọng nhất là mặt hàng phụ kiện điện thoại và phụ kiện laptop. Thể hiện qua việc doanh thu của 2 nhóm sản phẩm này tăng đều qua các năm.
Trang 19
Bảng 4.1 Doanh thu theo nhóm sản phẩm kinh doanh công ty TNHH một thành viên Vinabuy giai đoạn 2011-2013 và 6 tháng đầu năm 2013, 2014
Đơn vị tính: ngàn đồng
Chỉ tiêu
Năm So sánh
2012/2011
So sánh 2013/2012
So sánh 6.2014/ 6.2013
2011 2012 2013 Tháng
6/2013
Tháng
6/2014 Số tiền Tỷ lệ
(%) Số tiền Tỷ lệ
(%) Số tiền Tỷ lệ (%) Phụ kiện điện
thoại 1.881.153 3.470.922 4.926.680 2.211.673 3.245.915 1.589.769 84,5 1.455.758 41,9 1.034.242 46,8 Phụ kiện
laptop 2.100.334 3.997.445 5.498.565 2.583.179 3.245.917 1.897.111 90,3 1.501.120 37,6 662.738 25,7 Linh kiện
laptop 578.049 600.150 251.972 208.426 254.291 22.101 3,8 -348.178 -58,0 45.865 22,0 Điện thoại giá
rẻ 498.500 556.423 1.158.792 756.748 568.184 57.923 11,6 602.369 108,3 -188.564 -24,9 Điện thoại
thông minh 1.249.000 2.011.488 1.217.274 330.303 338.603 762.488 61,0 -794.214 -39,5 8.300 2,5 Tổng doanh
thu 6.307.036 10.636.428 13.053.284 6.090.330 7.652.911 4.329.392 68,6 2.416.856 22,7 1.562.581 25,7 Nguồn: Phòng kinh doanh, công ty TNHH một thành viên Vinabuy, 8/2014
Trang 20
Nguồn: Tác giả diễn giải theo bảng doanh thu theo nhóm các thành phần công ty TNHH một thành viên Vinabuy giai đoạn 2011-2013 và 6 tháng đầu năm 2013, 2014
Hình 4.1: Doanh thu theo nhóm sản phẩm công ty TNHH một thành viên Vinabuy giai đoạn 2011-2013 và 6 tháng đầu năm 2013, 2014.
Hình 4.2: Tỷ trọng doanh thu theo nhóm sản phẩm công ty TNHH một thành viên Vinabuy 2011
1.881.153 2.100.334 578.049 498.500 1.249.000
3.470.922 3.997.445 600.150 556.423 2.011.488
4.926.680 5.498.565 251.972 1.158.792 1.217.274
2.211.673 2.583.179 208.426 756.748 330.303
3.245.915 3.245.917 254.291 568.184 338.603
P H Ụ K I Ệ N Đ I Ệ N T H O ẠI
P H Ụ K I Ệ N L A P T O P
L I N H K I Ệ N L A P T O P
Đ I Ệ N T H O ẠI G I Á R Ẻ
Đ I Ệ N T H O ẠI T H Ô N G M I N H 2011 2012 2013 Tháng 6/2013 Tháng 6/2014
Phụ kiện điện thoại 30%
Phụ kiện laptop 33%
Linh kiện laptop 9%
Điện thoại giá rẻ 8%
Điện thoại thông minh
20%
Phụ kiện điện thoại Phụ kiện laptop Linh kiện laptop Điện thoại giá rẻ Điện thoại thông minh
Trang 21
Hình 4.3: Tỷ trọng doanh thu theo nhóm sản phẩm công ty TNHH một thành viên Vinabuy 2012
Hình 4.4: Tỷ trọng doanh thu theo nhóm sản phẩm công ty TNHH một thành viên Vinabuy 2013
Phụ kiện điện thoại 33%
Phụ kiện laptop 37%
Linh kiện laptop 6%
Điện thoại giá rẻ 5%
Điện thoại thông minh 19%
Phụ kiện điện thoại Phụ kiện laptop Linh kiện laptop Điện thoại giá rẻ Điện thoại thông minh
Phụ kiện điện thoại 38%
Phụ kiện laptop 42%
Linh kiện laptop 2%
Điện thoại giá rẻ 9%
Điện thoại thông minh
9%
Phụ kiện điện thoại Phụ kiện laptop Linh kiện laptop Điện thoại giá rẻ Điện thoại thông minh
Trang 22
Hình 4.5: Tỷ trọng doanh thu theo nhóm sản phẩm công ty TNHH một thành viên Vinabuy 6/2013
Hình 4.6: Tỷ trọng doanh thu theo nhóm sản phẩm công ty TNHH một thành viên Vinabuy 6/2014
Bàng 4.1 cho thấy nhóm sản phẩm phụ kiện điện thoại là nhóm có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất và ngày càng chiếm tỷ trọng lớn, đây là nhóm sản phẩm mà công ty đang tập trung phát triển và mang lại hiệu quả. Cụ thể, năm 2011 doanh thu của nhóm sản phẩm phụ kiện chiếm 29,8% tổng doanh thu, tỷ trọng của nhóm sản phẩm này ở năm 2012 và 2013 là 32,6% và 37,7%, 6
Phụ kiện điện thoại 36%
Phụ kiện laptop 42%
Linh kiện laptop 3%
Điện thoại giá rẻ 13%
Điện thoại thông minh
6%
Phụ kiện điện thoại Phụ kiện laptop Linh kiện laptop Điện thoại giá rẻ Điện thoại thông minh
Phụ kiện điện thoại 42%
Phụ kiện laptop 42%
Linh kiện laptop 3%
Điện thoại giá rẻ 8%
Điện thoại thông minh
5%
Phụ kiện điện thoại Phụ kiện laptop Linh kiện laptop Điện thoại giá rẻ Điện thoại thông minh
Trang 23
tháng đầu năm 2014 nhóm này đã chiếm 42,4%. Tốc độ tăng trưởng của nhóm sản phẩm phụ kiện điện thoại luôn duy trì ở mức 2 con số, năm 2012 tốc độ tăng trưởng của nhóm sản phẩm này là 84,5%, năm 2013 là 41,9%, và 6 tháng đầu năm 2014 đạt mức tăng trưởng 46,8% so với cùng kỳ. Có thể nói đây là nhóm sản phẩm chiến lƣợc của công ty Vinabuy khi điện thoại thông minh trở thành một sản phẩm cần thiết, hệ thống các chuỗi siêu thị điện thoại di động xuất hiện ngày càng nhiều, làm lượng người sử dụng điện thoại thông minh tăng lên đáng kể, song song với việc này là nhu cầu sử dụng phụ kiện điện thoại cũng tăng. Với lợi thế về nguồn hàng đa dạng với giá rẻ và chi phí vận hành luôn ở mức thấp hơn đối thủ cạnh tranh điều này cho phép công ty cạnh tranh về giá và đáp ứng tốt hơn nhu cầu thông qua việc đa dạng hóa sản phẩm trong nhóm phụ kiện điện thoại, các chuỗi siêu thị điện thoại chỉ phân phối một số lƣợng rất ít loại phụ kiện trùng với danh mục phụ kiện điện thoại của công ty Vinabuy. Thống kê từ website bán lẻ của công ty Vinabuy (dealtichtac.com) và website của các chuỗi siêu thị bán lẻ thegioididong.com, FPTshop.vn, vienthonga.vn, phuongtung.vn cho thấy chỉ có 32 trong tổng số 224 sản phẩm của công ty Vinabuy phân phối trùng với các chuỗi siêu thị điện thoại này, trong đó tất cả 32 sản phẩm này công ty Vinabuy đều bán với giá rẻ hơn chuỗi siêu thị điện thoại.
Sản phẩm cạnh tranh về giá là các sản phẩm có cùng mã sản phẩm của nhà sản xuất mà các đơn vị kinh doanh phân phối với giá khác nhau, để nhận biết các sản phẩm này phòng kinh doanh công ty Vinabuy xác định bằng cách tìm hiểu nguồn gốc xuất xứ, đơn vị phân phối sỉ và chất lƣợng hàng hóa.
Bảng 4.2: Giá bán lẻ một số phụ kiện điện thoại bị cạnh tranh của công ty
Vinabuy ở kênh bán lẻ Đơn vị tính: đồng
Thương hiệu bán lẻ Dealtichtac FPT Shop Phương Tùng
Thế giới
di động Viễn thông A Thẻ nhớ 8G Class 4 85.000 199.000 119.000 130.000 89.000 Thẻ nhớ 16G Class 4 179.000 399.000 229.000 - 189.000 Thẻ nhớ 16G Class 10 275.000 - 299.000 320.000 299.000 Thẻ nhớ 32G Class 10 450.000 590.000 550.000 550.000 599.000 Chuột quang Genius 95.000 100.000 150.000 100.000 99.000 Pin dự phòng Smart
10.400 mAh 550.000 - - 649.000
Nguồn: Bộ phận kinh doanh công ty Vinabuy tổng hợp từ các website bán lẻ, tháng 5/2014
Trang 24
Các sản phẩm không bị cạnh tranh về giá của nhóm phụ kiện điện thoại là những sản phẩm có thương hiệu khác với thương hiệu các chuỗi siêu thị điện thoại, laptop máy tính bảng đang phân phối nhƣ: dây sạc điện thoại có đèn led có cổng micro USB, dây sạc điện thoại dạ quang nguyên sợi cho điện thoại, các loại pin sạc dự phòng Romoss 12.000 mAh, Power Bank Lepow 6000 mAh, tai nghe điện thoại Audio Technica, tai nghe Xiaomi Piston, tai nghe Sony Q340 …
Phụ kiện laptop cũng là một trong những nhóm sản phẩm mang về doanh thu nhiều nhất cho công ty Vinabuy, từ 2011 đến 6/2014 tổng doanh thu của nhóm sản phẩm này là 14.842.262 ngàn đồng, cao hơn cả nhóm phụ kiện laptop với doanh thu đạt 13.524.670 ngàn đồng. Tốc độ tăng trưởng doanh thu của nhóm sản phẩm phụ kiện laptop cũng luôn duy trì ở mức cao, năm 2012 doanh thu tăng 90,3%, năm 2013 là 37,6% và trong 6 tháng đầu năm 2014 nhóm này tăng trưởng doanh thu ở mức 25,7% so với cùng kỳ. Doanh thu liên tục tăng làm tỷ trọng doanh thu của nhóm sản phẩm phụ kiện laptop cũng tăng liên tục, cụ thể, năm 2011 tỷ trọng của nhóm sản phẩm này là 33,3%, 2012 là 37,6%, năm 2013 là 42,1% và 6 tháng đầu năm 2014 là 42,4%. Nhóm sản phẩm phụ kiện laptop có doanh thu ổn định và liên tục tăng trưởng qua các năm là do công ty Vinabuy tập trung tiếp thị vào nhóm đối tƣợng sinh viên thông qua các chương trình tờ rơi, cung cấp nhiều sản phẩm đáp ứng những nhu cầu khác biệt của nhóm đối tƣợng này mà các đối thủ cạnh tranh khác không chú trọng nhƣ các dòng sản phẩm dành chơi game và ƣu thế định giá rẻ hơn thị trường. Một số phụ kiện laptop có số lượng sản phẩm bán ra nhiều nhất của công ty Vinabuy là túi chống sốc, chuột Philip, chuột game thủ Iron Man, bàn phím mini Vision, loa laptop Smart có đế, loa thẻ nhớ WS A8, tai nghe Monter Beat… Nhóm ngành hàng phụ kiện laptop công ty Vinabuy thường xuyên dẫn đầu về giá rẻ so với các đối thủ trên thị trường, bên cạnh đó chiến lược tiếp thị tập trung và liên tục vào phân khúc sinh viên, những người có nhu cầu sử dụng các phụ kiện laptop thường xuyên bằng những chương trình khuyến mãi hàng tháng giúp công ty Vinabuy tăng doanh thu liên tục trong những năm qua.
Trang 25
Bảng 4.3 Giá bán các sản phẩm phụ kiện laptop bị cạnh tranh của công ty
TNHH một thành viên Vinabuy Đơn vị tính: đồng
Thương hiệu bán lẻ Dealtichtac Tân Hưng Phát TPT Thế giới di động
Phương Tùng Chuột quang Genius 95.000 120.000 100.000 100.000 150.000 Chuột không dây
Logitech M235 145.000 185.000 185.000 339.000
USB Kingston 8G 99.000 130.000 130.000 150.000 139.000
Dcom 3G Mobifone 325.000 365.000 420.000 590.000
Loa Smart có đế 69.000 85.000 89.000 130.000
Túi chống sốc 29.000 45.000 45.000 50.000
Balo Samsonite 165.000 205.000 220.000 250.000
Nguồn: Bộ phận kinh doanh công ty Vinabuy tổng hợp từ các website bán lẻ, tháng 5/2014
Các sản phẩm phụ kiện laptop không bị cạnh tranh về giá là những sản phẩm có thương hiệu khác với thương hiệu mà các chuỗi siêu thị điện thoại, laptop, máy tính bảng phân phối, chẳng hạn chuột không dây Rapoo, chuột Philip, chuột Apple, chuột game motospeed, chuột Jeway … là những loại chuột mà các chuỗi này không phân phối. Thông thường công ty Vinabuy bán nhiều sản phẩm có thương hiệu khác nhau để đáp ứng nhu cầu khách hàng.
Trong giai đoạn năm 2011-2012, mặt hàng điện thoại thông minh cũng là ngành hàng hấp dẫn mang lại nguồn doanh thu tốt cho công ty. Biểu hiện thông qua việc doanh thu năm 2012 đạt 2.011.488 ngàn đồng tăng 61% so với năm trước và chiếm 18,9% trong tổng doanh thu của năm. Tuy nhiên đến năm 2013 doanh thu từ nhóm sản phẩm điện thoại thông minh bắt đầu giảm mạnh (giảm 39,5%), chỉ còn chiếm tỷ trọng 9,3% trong tổng doanh thu. Doanh thu giảm trong giai đoạn này là vì các hãng điện thoại Samsung, Nokia tập trung cạnh tranh ở phân khúc giá rẻ những dòng điện thoại thông minh tầm trung Lumia 520, 525, 625, Samsung Galaxy V, Samsung Galaxy Trend Plus, Samsung Galaxy Core 2, những loại điện thoại này có cấu hình ngang bằng với các loại điện thoại mà công ty Vinabuy đang phân phối của Saigonphone, Hkphone, tuy nhiên uy tín thương hiệu của các hãng Samsung, Nokia là lớn hơn và người dùng có xu hướng chọn những sản phẩm này. Công ty Vinabuy không có đƣợc những nguồn hàng từ Samsung và Nokia nên mất lợi thế trong cuộc cạnh tranh điện thoại thông minh với các chuỗi showroom.
Trang 26
Nguồn: Phòng kinh doanh, công ty TNHH một thành viên Vinabuy, 8/2014
Hình 4.7: Số lƣợng điện thoại thông minh bán ra năm 2012 và 2013 Số điện thoại thông minh bán ra năm 2013 là 407 chiếc, giảm 258 chiếc (giảm 38.8%) so với năm 2012 làm doanh thu của nhóm sản phẩm điện thoại thông minh giảm 794.214 ngàn đồng. Đến 6 tháng đầu năm 2014 thì tăng nhẹ trở lại do công ty triển khai chương trình “Mua hàng dùm bạn” đối với dòng điện thoại mới ra nhƣ Zenfone 5, 6 khi các chuỗi showroom thegioididong.com, FPT Shop, Phương Tùng, Viettel Store đang trong tình trạng thiếu hụt hàng để bán, công ty Vinabuy có đƣợc nguồn hàng ổn định để đáp ứng nhu cầu thị trường. Tuy nhiên doanh số điện thoại thông minh năm 2014 khó có thể đạt đƣợc mốc 2.011.488 của năm 2012 vì vẫn bị cạnh tranh bởi các sản phẩm khác, những sản phẩm mà công ty Vinabuy không có nguồn hàng. Có thể nói nhóm sản phẩm điện thoại thông minh đã không còn khả năng duy trì doanh thu cao nữa, nếu công ty Vinabuy vẫn duy trì các nguồn hàng cũ và các hoạt động tiếp thị nhƣ hiện tại thì khó đạt đƣợc mức doanh thu cao.
Doanh thu nhóm sản phẩm điện thoại giá rẻ 2012 là 556.423 ngàn đồng, tăng 57.923 ngàn đồng (tăng 11,6%) so với 2011 là kết quả của việc tăng doanh số bán hàng ở kênh bán lẻ, khi doanh thu ở kênh này tăng 43.567 ngàn đồng (tăng 103,6%). Năm 2013, doanh thu nhóm sản phẩm điện thoại giá rẻ lại tăng vƣợt bậc 108.3% (tăng 602.369 ngàn đồng) khi doanh thu ở kênh bán lẻ và bán sỉ điện thoại giá rẻ lần lƣợt tăng 435,6% và 49,2%.
89
146
192
238
42
86
120
159
0 50 100 150 200 250
Quý 1 Quý 2 Quý 3 Quý 4
Số lƣợng điện thoại thông minh bán ra theo quý
Năm 2012 Năm 2013
Trang 27
Bảng 4.4 Doanh số nhóm sản phẩm điện thoại giá rẻ theo kênh bán hàng giai đoạn 2011- 6/2014
Đơn vị tính: ngàn đồng
Doanh số điện thoại giá rẻ Chênh lệch
2012/2011
Chênh lệch 2013/2012
Chênh lệch 6/2014 - 6/2013
Năm 2011 2012 2013 6/2013 6/2014 Số
tiền
Tỷ lệ (%)
Số tiền Tỷ lệ (%)
Số tiền Tỷ lệ (%) Kênh bán lẻ 42.053 85.620 458.602 325.060 458.631 43.567 103,6 372.982 435,6 133.571 41,1 Kênh sỉ 448.912 462.908 690.622 427.667 104.101 13.996 3,1 227.714 49,2 -323.566 -75,7 Kênh CTV 7.535 7.895 9.568 4.021 5.452 360 4,8 1.673 21,2 1.431 35,6 Tổng cộng 498.500 556.423 1.158.792 756.748 568.184 57.923 11,6 602.369 108,3 -188.564 -24,9
Nguồn: Phòng kinh doanh công ty TNHH một thành viên Vinabuy, 8/2014
Bảng 4.5 Doanh thu theo kênh bán hàng công ty TNHH một thành viên Vinabuy giai đoạn 2011-6/2014
Đơn vị tính: ngàn đồng So sánh
Kênh bán hàng
Năm 2012/2011 2013/2012 6.2013/6.2012
2011 2012 2013 6/2013 6/2014 Số tiền Tỷ lệ
(%) Số tiền Tỷ lệ
(%) Số tiền Tỷ lệ (%) Kênh bán sỉ 3.775.350 6.615.751 8.256.821 3.865.422 4.482.142 2.840.401 75,2 1.641.070 24,8 616.720 16,0 Kênh bán lẻ 2.110.124 3.568.556 4.254.279 2.035.886 2.935.651 1.458.432 69,1 685.723 19,2 899.765 44,2 Kênh cộng tác viên 421.562 452.121 542.184 189.022 235.118 30.559 7,2 90.063 19,9 46.096 24,4
Nguồn: Phòng kinh doanh công ty TNHH một thành viên Vinabuy, 8/2014
Trang 28