Nhận định về thực tế sử dụng từ láy của học viên nước ngoài

TRONG QUÁ TRÌNH DẠY

3.1. Thực tế tiếp cận, sử dụng từ láy của học viên nước ngoài

3.1.2. Nhận định về thực tế sử dụng từ láy của học viên nước ngoài

Danh từ9 Động từ Tính từ Phó từ

35

151

6 55

70

382

54

Biểu đồ 3.3. Từ láy phân theo từ loại (trong thực tế sử dụng từ láy)

Số lần xuất hiện Số lượng từ

Từ khảo sát này, một số điều được chúng tôi rút ra như sau:

Thứ nhất, các từ láy được sử dụng nhiều nhất trong danh sách liệt kê được là:

khó khăn (28 lần), vui vẻ (26 lần), luôn luôn (24 lần), bạn bè (22 lần), chắc chắn (18 lần), chăm chỉ (17 lần), thỉnh thoảng (17 lần), vất vả (17 lần), may mắn (15 lần), sẵn sàng (15 lần), rõ ràng (14 lần). Có thể dễ dàng nhận thấy, đây là các từ được xem như nằm trong lớp từ vựng cơ bản, chúng thường được giới thiệu sớm và được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngữ cảnh. Ví dụ: từ “vui vẻ” được dùng để miêu tả cảm xúc, không khí của các cuộc gặp, các trải nghiệm của cuộc sống hay trong các lời chúc; kể về sự thay đổi của mình khi sang Việt Nam, người nước ngoài chắc chắn sẽ gặp nhiều “khó khăn”; kể về hoạt động sống sẽ cần các từ “thỉnh thoảng, luôn luôn” để biểu thị tần suất diễn ra các hoạt động, trạng thái; v.v… Bởi vậy, số lần xuất hiện của các từ láy này cao hơn hẳn các từ láy khác. Dưới đây là một số ví dụ:

- “Mẹ của em đã gặp nhiều khó khăn khi em còn nhỏ.” [Gang Mirang (Hàn Quốc)]

- “Bố của tôi vẫn rất lạc quan, bất cứ gặp cái gì khó khăn thì bố cũng lạc quan.”

[Yan Jie Hoa (Trung Quốc)]

- “Like page <Thế giới Sung Je> và học tiếng Hàn vui vẻ với Sung Je nha.”

[Sung Je (Hàn Quốc)]

- “Đối với em, buổi học đầu tiên của em ở khoa này rất vui vẻ vì em học với các bạn mà dễ chịu.” [Bow (Thái Lan)]

- “Tôi luôn luôn cảm thấy kì lạ đó vì ở trung tâm thành phố nơi nào cũng có nhà vệ sinh nên nếu mong dùng đó thì họ hỏi những quán cà phê và dùng được.”

[Fujihira Tomoko (Nhật Bản)]

- “Bình thường trên một số vỉa hè sẽ có biển “cấm bán hàng”. Tuy nhiên, người Việt Nam vẫn luôn luôn bán hàng trên vỉa hè đó.” [Lalitpat (Thái Lan)] …

Thứ hai, ở một số trường hợp, có thể thấy được học viên đã sáng tạo áp dụng phương thức láy để tạo ra các từ láy và từ ở dạng láy phục vụ cho việc biểu đạt ý tưởng một cách độc đáo hơn, giàu hình ảnh, cảm xúc hơn:

 “Chị Phương không muốn lấy người kém hơn mình – chịu làm sao được khi cả đời còn lại phải “dạ dạ” và “vâng vâng” một người không có khả năng làm phụ nữ hiện đại nổi da gà.” (Joe – Canada)

Nếu bình thường từ “nghe theo” hay “nghe lời” có thể dùng trong câu này thì ở đây người viết đã sử dụng hai từ ở dạng láy “vâng vâng, dạ dạ” láy lại hai thán từ

“vâng”, “dạ” làm cho người đọc hình dung đó như những tiếng nói ra liên tục cùng hình ảnh thể hiện sự nghe lời, phục tùng tuyệt đối của người vợ đối với người chồng. Với hàm ý phủ định, mỉa mai theo suy nghĩ của chị Phương về việc không coi trọng người đàn ông kém cỏi hơn mình thì cách nói này hoàn toàn dễ hiểu, hợp lí cùng cách biểu đạt thú vị, gợi được âm thanh và hình ảnh, không đơn giản như các từ hoặc cụm từ miêu tả thông thường.

 Trong câu “Hóa ra em yêu anh rất rất nhiều” (Joe – Canada), người viết muốn truyền tải cảm xúc mạnh mẽ khi nhận ra tình yêu của cô gái đối với mình nên sử dụng phó từ “rất” ở dạng láy đôi đặt trước tính từ “nhiều” tạo hiệu quả biểu đạt đầy chân thật, xúc động và cũng gần gũi cho người đọc bởi tính chất khẩu ngữ của nó.

 Trường hợp từ láy “hơi hơi” được hai học viên nước ngoài sử dụng trong câu sau cũng cho thấy sự ứng dụng dạng láy vào phó từ “hơi” nhằm đa dạng hóa cách diễn đạt: “Cô ấy sẵn sàng còn tôi cũng hơi hơi sẵn sàng nốt.” (Joe – Canada) / “Gần đây mấy người xung quanh thầy bị sốt xuất huyết nên hơi hơi lo lắng.” (KeunHo Kim, Hàn Quốc).

Như vậy, tùy vào ngữ cảnh nói, vào cảm xúc, mục đích mà học viên với kiến thức về từ láy sẽ tự tạo cho mình một dạng thức láy của các từ mà tuân theo cấu trúc láy nhưng ít người Việt dùng hoặc có thể chỉ dùng trong văn nói lâm thời. Khi người nước ngoài sử dụng các từ láy kiểu này đúng dạng thức, chuẩn cấu trúc láy và áp dụng phù hợp thì sẽ làm tăng tính sinh động, tăng độ mức biểu cảm (có thể là sâu

sắc, có thể hài hước, hóm hỉnh) cho lời văn, câu nói của họ, cho thấy sự phát triển đa dạng trong tư duy ngôn ngữ của họ.

Thứ ba, trong quá trình khảo sát, chúng tôi có ghi nhận một vài lỗi hoặc trường hợp dùng từ chưa chính xác liên quan đến từ láy:

 Trong câu “Sau mấy năm mẹ tôi đã quen với môi trường xa xôi quê hương, mẹ tôi bắt đầu tìm hiểu về văn hóa bên kia và học hỏi thêm.” (Phạm Linh Thu – Bun-ga-ri), từ láy “xa xôi” vốn mang tính chất khái quát khi nói mức độ xa, cách trở về không gian, thời gian nhưng người viết lại đặt chúng trong ngữ cảnh cụ thể. Đó là sự cách trở đối với quê hương, một không gian cụ thể, do đó từ láy “xa xôi”

không phù hợp trong câu và cần thay thế bằng từ “xa”.

 “Nếu sử dụng một cách đúng, Internet là một công cụ thông tin hiện đại rất mạnh.” (Tan Qiuyi - Singapore) Đây là trường hợp sử dụng từ chưa chính xác khi mà sau cấu trúc “một cách” cần kết hợp với một tính từ hai âm tiết nhưng ở câu này, người viết chỉ dùng tính từ một âm tiết. Vậy để hoàn thiện câu văn thì cần một từ hai âm tiết có ý nghĩa tương đương với từ “đúng”, đó là từ láy “đúng đắn”.

 “Người yêu sẽ rơi vào tình trạng đó, có rất nhiều người thích xem ảnh linh tinh trên mạng – càng trầm cảm càng dành thời gian lượt phượt Online”,

“Anh hình dung em ngồi khọm khọm, đầy hồi hộp, ngón tay trỏ run run trên chuột trái mà không dám bấm” (Joe – Canada)

Trường hợp ở hai câu này, người viết gặp chung một vấn đề về việc chọn lựa từ miêu tả. Cụ thể ở đây là hai từ ở dạng thức láy “lượt phượt” và “khọm khọm”. Để chỉ việc sử dụng Internet thì cần sử dụng từ “lướt” (lướt web, lướt mạng, lướt facebook,…) nhưng người viết có thể nhầm nên sử dụng từ “lượt phượt” (với từ

“phượt” mang ý nghĩa là đi du lịch bụi) làm ý nghĩa câu không rõ ràng. Từ “lướt”

nên được đổi vào vị trí của từ “lượt phượt” để truyền tải nội dung câu hiệu quả. Còn với trường hợp câu thứ hai, từ “khọm” là tính từ với nghĩa bị khòm lưng, còng lưng xuống do tuổi già, song ý mà người viết diễn đạt chỉ để miêu tả dáng ngồi với lưng

thấp, còng xuống nên cần thay thế từ “khọm khọm” bằng “lom khom”, “khom khom” hoặc “khòm khòm” theo đúng ý nghĩa mà các từ này hàm chứa.