MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài * Về mặt lý luận Với phát triển nhanh chóng khoa học công nghệ, đặc biệt công nghệ thông tin truyền thông, nhân loại bước sang kinh tế tri thức Trên tảng đó, với biến đổi lớn lao trị xã hội vào thập niên vừa qua, xu toàn cầu hóa diễn mạnh mẽ tồn giới Trước phát triển nhanh chóng kinh tế - xã hội, đặt thách thức định cho giáo dục: “Làm để đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng, đáp ứng yêu cầu đòi hỏi xã hội” Trong bối cảnh ấy, giáo dục đại học nước ta chuyển sang giai đoạn mới, mang đặc trưng sứ mạng, cấu, chức năng…Những đặc trưng làm nảy sinh yêu cầu đổi mục tiêu, nội dung phương pháp dạy học phương pháp giáo dục bậc đại học Vì vậy, khoản điều 39 Luật Giáo dục năm 2005 quy định: “Mục tiêu giáo dục đại học đào tạo người học có phẩm chất trị, đạo đức, có ý thức phục vụ nhân dân, có kiến thức lực thực hành nghề nghiệp tương xứng với trình độ đào tạo, đáp ứng yêu cầu xây dựng bảo vệ tổ quốc” Khoản điều 40 quy định: “Phương pháp đào tạo trình độ cao đẳng, trình độ đại học phải coi trọng việc bồi dưỡng ý thức tự giác trọng học tập cho sinh viên…” Nghị 29 BCH TW khóa XI đánh giá: “Chất lượng hiệu giáo dục thấp so với yêu cầu, giáo dục đại học… chưa trọng mức việc giáo dục đạo đức, lối sống Phương pháp giáo dục lạc hậu, thiếu thực chất” Nghị rõ, mục tiêu tổng quát đổi bản, toàn diện giáo dục đào tạo là: “ Tạo chuyển biến bản, mạnh mẽ chất lượng, hiệu giáo dục đào tạo, đáp ứng ngày tốt công xây dựng bảo vệ tổ quốc Giáo dục người việt nam phát triển tồn diện…” Để thực mục tiêu đào hỏi giáo dục phải phát triển hài hòa cân đối nhân cách người Việt Nam tài đức hay lực phẩm chất Vì vậy, việc đổi mục tiêu, nội (1) dung, phương pháp giáo dục tất yếu khách quan cấp học, bậc học, bậc đào tạo đại học, đổi hệ thống trường sư phạm, nôi đào tạo đội ngũ giáo viên, lực lượng cốt cán nghiệp giáo dục Trong năm trở lại đây, để nâng cao hiệu giáo dục nhân cách cho người học, nhiều văn hướng dẫn thực đổi phương pháp giáo dục chuyển từ phương pháp trừng phạt sang giáo dục kỷ luật tích cực triển khai, thực mạnh mẽ Tính tích cực biện pháp kỷ luật tích cực thể chỗ làm cho học sinh tự nhìn nhận thấy khuyết điểm, tự kỷ luật giúp đỡ thầy cơ, bè bạn Đó việc áp dụng biện pháp giáo dục quan tâm đến diễn biến tâm lý lứa tuổi học sinh, thuyết phục, giáo dục em tự giảm thiểu hành vi không phù hợp Đây phương pháp giáo dục hữu hiệu, cung cấp cho học sinh thông tin cần thiết để giáo dục toàn diện định hướng cho phát triển nhân cách theo yêu cầu xã hội Phương pháp giáo dục yêu cầu giáo viên phải quan tâm khó khăn học sinh, tăng cường vai trò học sinh việc xây dựng nội quy lớp, trường học Bên cạnh đó, cần tuyên truyền đến phụ huynh học sinh sách báo, hội thảo, tập huấn Giáo dục kỷ luật tích cực khơng áp dụng với học sinh với sinh viên sinh viên sư phạm Giáo dục kỷ luật tích cực sử dụng hiệu quả, có mục tiêu kép khơng giúp cho việc hồn thiện nhân cách sinh viên (SV) mà tài liệu tham khảo cho sinh viên tham gia thực hành, thực tập nghề nghiệp, giáo dục học sinh (HS) trường phổ thông Năm học 2012 - 2013, Cục Nhà giáo Cán quản lý sở giáo dục Bộ GD&ĐT tổ chức Hội thảo "Xây dựng lớp học theo tiếp cận phương pháp kỷ luật tích cực" Tại Hội thảo, Cục Nhà giáo Cán quản lý sở giáo dục xây dựng định hướng hoạt động giai đoạn 2012-2015 để tiếp tục tăng cường phương pháp kỷ luật tích cực nhà trường: Tiếp tục trì phát triển bền vững kết đạt thông qua hoạt động cụ thể đạo triển khai, giám sát việc tổ chức tập huấn đại trà, gắn nội dung phương pháp kỷ luật tích (2) cực với cơng tác chủ nhiệm lớp; Xây dựng đưa vào áp dụng thí điểm số mơ hình cụ thể cho việc áp dụng phương pháp kỷ luật tích cực * Về mặt thực tiễn Trong công tác đổi giáo dục đào tạo nay, chủ yếu tập trung vào đổi nội dung, phương pháp, hình thức kiểm tra, đánh giá dạy học Trong đó, vấn đề đổi phương pháp giáo dục đạo đức nhân cách, ý thức kỷ luật cho người học đề cập Thực tiễn trường CĐSP Lạng Sơn cho thấy: Được quan tâm Tỉnh ủy, Sở Giáo dục Đào tạo Lạng Sơn, tâm huyết phận cán giảng viên nhà trường, nên chất lượng, hiệu công tác đào tạo giáo dục nhà trường có chuyển biến tích cực Nhà trường sử dụng phương pháp quản lý, giáo dục SV cách tích cực như: động viên, khuyến khích, nhắc nhở, phê bình cách tương đối kịp thời, phù hợp mang lại hiệu định Tuy nhiên, việc chưa trọng mức đến giáo dục đạo đức, lối sống, biện pháp giáo dục thiếu thực chất khơng phù hợp tồn như: Đơi lúc khắt khe, nặng tính kỷ luật, giáo dục áp đặt cứng nhắc, tạo tâm nặng nề, mơi trường giáo dục gò bó làm giảm hiệu đào tạo học tập rèn luyện vươn lên SV Đôi lúc lại dễ dãi, buông lỏng quản lý, thiếu tính kỷ luật dẫn đến tượng sinh viên học muộn, nghỉ giờ, nghỉ học, vi phạm nội quy, quy chế tồn Một số giáo viên chủ nhiệm không thực nhiệm vụ quyền hạn mình, quan tâm đạo, điều hành lớp Vị trí vai trò người giáo viên chủ nhiệm mờ nhạt trước tập thể Đặc biệt biện pháp quản lý nhóm lớp, tác động giáo dục SV mang nặng tính hình thức, hiệu Xuất phát từ sở lý luận thực tiễn trên, nhằm đưa biện pháp quản lý, giáo dục hữu hiệu, hình thành phẩm chất nhân cách người giáo viên tương lai đáp ứng yêu cầu giáo dục nay, đồng thời hỗ trợ đắc lực cho công tác đào tạo nhà trường, lựa chọn nghiên cứu đề (3) tài: “Biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực cho sinh viên trường Cao đẳng Sư phạm Lạng Sơn” Mục đích nghiên cứu Đánh giá thực trạng biện pháp quản lý, giáo dục SV trường CĐSP Lạng Sơn, phân tích nguyên nhân tồn đề xuất biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, nhằm nâng cao hiệu cơng tác đào tạo nhà trường đáp ứng yêu cầu thực tiễn xã hội Nhiệm vụ nghiên cứu 3.1 Nghiên cứu hệ thống lý luận biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực 3.2 Đánh giá thực trạng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực cho SV trường CĐSP Lạng Sơn nguyên nhân thực trạng 3.3 Đề xuất áp dụng khảo nghiệm biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực nhằm nâng cao hiệu công tác quản lý, giáo dục đào tạo SV nhà trường Đối tượng khách thể nghiên cứu 4.1 Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực cho SV trường CĐSP Lạng Sơn 4.2 Khách thể nghiên cứu: 60 cán quản lý, giảng viên, giáo viên chủ nhiệm 240 SV trường CĐSP Lạng Sơn Giả thuyết khoa học Các biện pháp quản lý, giáo dục trì nề nếp, hoạt động giáo dục rèn luyện cho SV đội ngũ cán bộ, giảng viên, giáo viên chủ nhiệm trường CĐSP Lạng Sơn vào quỹ đạo, tương đối có hiệu Tuy chưa thực mang tính kỷ luật, chưa phát huy tính tự giác, tích cực SV Nếu có biện pháp giáo dục kỷ luật tích cho SV nâng cao hiệu công tác giáo dục đào tạo, đáp ứng yêu cầu giáo dục thời kỳ Phạm vi nghiên cứu Trường CĐSP Lạng Sơn có quy mô đào tạo rộng, với nhiều mã ngành hệ đào tạo khác Trong đề tài này, tập trung nghiên cứu biện (4) pháp giáo dục kỷ luật tích cực SV hệ đào tạo cao đẳng sư phạm năm học 2014-2015 Phương pháp nghiên cứu 7.1 Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Bao gồm công việc sưu tầm, đọc, phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái qt hóa quan điểm cơng trình nghiên cứu tác giả nước có liên quan đến vấn đề nghiên cứu Mục đích xây dựng sở lý luận vấn đề nghiên cứu đặc biệt khái niệm công cụ đề tài, đồng thời định hướng cho việc nghiên cứu thực tiễn 7.2 Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Điều tra (Anket) (Phương pháp chính) - Quan sát - Nghiên cứu sản phẩm hoạt động - Lấy ý kiến chuyên gia (Phương pháp chính) - Đàm thoại - Tổng kết kinh nghiệm thực tiễn giáo dục - Thực nghiệm sư phạm (Phương pháp chính) 7.3 Nhóm phương pháp sử dụng thống kê toán học * Kết thu phương pháp Anket - Đối với câu hỏi tính tỉ lệ %, tính sau: Số lượng ý kiến (theo mức độ) Tỉ lệ % = - x 100 Số khách thể - Đối với câu hỏi có mức độ, cách tính ĐTB sau: Tổng điểm = M1 x + M2 x 2+ M3 x Trong đó: M1, M2, M3 số lượng lựa chọn mức độ + M1 mức thấp (Khơng bao giờ, Ít, Khơng cần thiết, Khơng hiệu quả, Không khả thi, Kém hơn) (5) + M2 mức thứ hai (Thỉnh thoảng, Bình thường, Ngang bằng) + M3 mức cao (Thường xuyên, Cần thiết, Hiệu quả, Khả thi, Tốt) Tổng điểm ĐTB = -Số khách thể Tương ứng với mức độ ĐTB sau: Mức độ III (Cao): 2.41 – 3.0 Mức độ II (TB): 1.71 – 2.4 Mức độ I (Thấp): 1- 1.7 - Đối với câu hỏi có mức độ để đánh giá mức độ ý thức tổ chức kỷ luật sinh viên (Tốt, Khá, Trung bình, Yếu kém) tương ứng với mức độ IV,III,II,I Cụ thể sau: + Mức độ I (Yếu kém): Rất thường xuyên vi phạm ý thức tổ chức kỷ luật, mức độ vi phạm nặng, khơng có tiến q trình rèn luyện phấn đấu + Mức độ II (Trung bình): Thường vi phạm ý thức tổ chức kỷ luật, có tiến rèn luyện phấn đấu song chậm + Mức độ III (Khá): Đơi có vi phạm ý thức tổ chức kỷ luật, mức độ vi phạm nhẹ, có tiến sửa chữa kịp thời sai phạm + Mức độ IV (Tốt): Rất vi phạm ý thức tổ chức kỷ luật, mức độ vi phạm nhẹ, có ý thức rèn luyện sửa chữa, tiến nhanh Cách tính ĐTB để đánh giá ý thức tổ chức kỷ luật tất ý kiến, ta quy điểm tính sau: Tổng điểm = M1 x + M2 x + M3 x + M4 x Trong đó: M1, M2, M3, M4 số lượng lựa chọn mức độ theo thứ tự: Yếu kém, Trung bình, Khá, Tốt Tổng điểm ĐTB = -Số khách thể (6) ĐTB ý thức tổ chức kỷ luật đánh giá theo mức độ Tương ứng với mức độ ĐTB quy ước sau: Mức I (Yếu kém): - 1.8 Mức II (Trung bình): 1.9 - 2.5 Mức độ III (Khá): 2.6 - 3.2 Mức độ IV (Tốt): 3.3 - * Kết khảo nghiệm mức độ cần thiết tính khả thi Sử dụng cơng thức tính hệ số tương quan thứ bậc Spearman Ρ = − Trong đó: 6∑ d n(n − 1) P hệ số tương quan d hiệu số thứ bậc hai đại lượng đem so sánh n số đơn vị Cấu trúc đề tài Ngoài phần mở đầu kết luận, kiến nghị, nội dung đề tài gồm chương: Chương Cơ sở lý luận vấn đề nghiên cứu Chương Thực trạng cơng tác giáo dục kỷ luật tích cực cho sinh viên trường CĐSP Lạng Sơn Chương Biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực cho sinh viên trường CĐSP Lạng Sơn (7) Chương CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.1 Lịch sử vấn đề nghiên cứu 1.1.1 Vấn đề biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực nghiên cứu nước Những nghiên cứu lĩnh vực tìm kiếm biện pháp giáo dục tích cực để hình thành nhân cách cho học sinh sớm bắt đầu Liên Xô nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu trước Từ năm 50 kỷ trước có nhiều tác giả quan tâm đến việc tìm biện pháp giáo dục, uốn nắn hành vi lệch chuẩn người học, tìm kiếm cách thức giáo dục lại học sinh Điển hình tác N.V Cudơminna, O.A Apđulinna, A.X Macarenco… - Trong cơng trình đó, người đầu nghiên cứu, thực hành có nhiều thành cơng cơng tác giáo dục phải kể đến A.X.Macarenco – Ông tổ sư phạm cận đại Trong tác phẩm: Giáo dục thực tiễn, ông đề cập nhiều đến cách thức giáo dục uốn nắn hành vi cho đối tượng học sinh hư Bằng kinh nghiệm nghiên cứu thân, ông người đưa nhiều hệ thống lý luận giáo dục đạo đức nhân cách, hệ thống phương pháp tác động giáo dục hiệu học sinh hư Ơng coi tơn trọng, thương yêu tin tưởng học sinh tảng thành công giáo dục, nét chất biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực - Tác giả Call Rogers tác phẩm: Phương pháp giáo dục hiệu đề cập nhiều đến lực quản lý lớp học giáo viên, cách phát hiện, xử lý tình sư phạm, điều chỉnh hành vi sai lệch học sinh, tạo môi trường giáo dục thân thiện, tin tưởng giáo viên học sinh để học sinh phát huy tính tự ý thức, tự giáo dục hoàn thiện thân Ông kịch liệt lên án hành vi thô bạo mang tính trừng phạt thân thể, xúc phạm đến danh dự, lòng tự tơn người học Ơng xem cách giáo dục liều thuốc độc hủy hoại (8) nhân cách người thầy giáo gia tăng mức độ hành vi sai phạm học sinh 1.1.2 Các nghiên cứu Việt Nam biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực - Năm 2009, Dự án Việt - Bỉ tập huấn cho giáo viên cốt cán biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực cho nhà trường CĐSP, trường phổ thơng tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam Nội dung tập huấn nêu rõ tầm quan trọng việc thay đổi giáo dục trừng phạt thân thể người học sang áp dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, lợi ích khác biệt trừng phạt thân thể giáo dục kỷ luật tích cực, phương pháp kỹ sử dụng phương pháp kỷ luật tích cực cần áp dụng giáo dục phổ thông - Năm học 2012 - 2013 Quảng Ninh, Cục Nhà giáo Cán quản lý sở giáo dục -Bộ GD&ĐT tổ chức hội thảo “Xây dựng lớp học theo tiếp cận phương pháp kỷ luật tích cực" Hội thảo rõ: Việc trừng phạt thân thể (đánh, véo, kéo tai, giật tóc, q, úp mặt vào tường ) trừng phạt tinh thần (la mắng, nhiếc móc, hạ nhục, bỏ rơi, làm cho xấu hổ, chửi rủa ) Đó biện pháp đã, diễn phổ biến Điều gây hệ nghiêm trọng, làm em tự tin, giảm ý thức kỷ luật, căm ghét trường học, để lại vết sẹo tâm hồn, khiến em ln có thái độ thù địch Cách xử phạt người lớn đa phần chưa thuyết phục học sinh Bởi xuất phát từ cách suy nghĩ áp đặt, đơi bảo thủ, khơng đặt vào hồn cảnh người phạm lỗi, chưa kể biện pháp xử lý q nặng, có tính chất xúc phạm, khiến người bị phạt bị tổn thương, không tâm phục, tạo tâm lý chống đối, phạt vi phạm cho “bõ ghét” Cục trưởng Cục nhà giáo cán quản lý, ơng Hồng Đức Minh báo cáo đề dẫn nêu rõ : "Tăng cường phương pháp kỷ luật tích cực nhà trường biện pháp giáo dục HS khơng sử dụng đến hình thức bạo lực, trừng phạt, GV, nhà quản lý giáo dục áp dụng hình thức kỷ luật tích cực, phù hợp để (9) giúp HS giảm thiểu hành vi không phù hợp, củng cố hành vi tích cực phát triển nhân cách cách toàn diện, bền vững Trong năm gần đây, nạn bạo lực học đường có xu hướng gia tăng, trường hợp vi phạm đạo đức HS liên tục nhằm đến biện pháp quan tâm để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức HS tăng cường phương pháp kỷ luật tích cực nhà trường thơng qua đội ngũ nhà giáo cán quản lý giáo dục cấp " Tính tích cực biện pháp kỷ luật tích cực thể chỗ làm cho học sinh tự nhìn nhận thấy khuyết điểm tự chịu kỷ luật q trình có giúp đỡ thầy bè bạn Đó việc áp dụng biện pháp giáo dục quan tâm đến diễn biến tâm lý, lứa tuổi HS để có cách thuyết phục, giáo dục em tự giảm thiểu hành vi không phù hợp - Tác giả: Lại Thị Phương Loan viết: “Phương pháp giáo dục kỷ luật tích cực dạy học giáo dục cho học sinh phổ thơng” phân tích rõ hạn chế biện pháp giáo dục học sinh Tác giả phân tích bối cảnh rõ đến lúc cần đổi cách giáo dục học sinh cần thiết áp dụng phương pháp giáo dục kỷ luật tích cực 1.2 Một số khái niệm công cụ 1.2.1 Khái niệm giáo dục, biện pháp giáo dục Để tồn phát triển, xã hội lồi người cần có tượng đặc biệt hệ trước phải truyền đạt lại kinh nghiệm xã hội lịch sử cho hệ sau Thế hệ sau lĩnh hội nó, chuyển thành kinh nghiệm cá nhân từ hình thành phát triển nhân cách, tượng giáo dục Như vậy, giáo dục nảy sinh, hình thành phát triển nhu cầu tồn phát triển người xã hội loài người Vậy, giáo dục q trình sư phạm tồn vẹn, diễn mối quan hệ thống nhà giáo dục đối tượng giáo dục, nhằm hình thành họ tri thức, kỹ năng, kỹ xảo hành vi, thói quen theo chuẩn mực xã hội (10) + Bài 2: Khái niệm cần thiết sử dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực + Bài 3: Các phương pháp giáo dục kỷ luật tích cực cho SV trường CĐSP Lạng Sơn * Biện pháp 3: Xây dựng thực chặt chẽ nội quy, quy chế lớp, chi đoàn, chi hội, phát huy vai trò tự quản SV Nội dung: Tập huấn cho sinh viên chuyên đề kỹ xây dựng, trì nội quy lớp học + Bài 1: Quy chế đào tạo SV bậc cao đẳng đại học + Bài 2: Kỹ xây dựng nội quy trì ý thức kỷ luật lớp học 3.3.3 Quy trình khảo nghiệm - Bước 1: Xác định tên chuyên đề, nội dung khảo nghiệm đối tượng - Bước 2: Xây dựng nội dung chuyên đề - Bước 3: Tiến hành triển khai tập huấn đối tượng - Bước 4: Đo phân tích kết chuyển biến sau tác động - Bước 5: Đánh giá hiệu chỉnh 3.3.4 Kết khảo nghiệm 3.3.4.1 Kết khảo nghiệm giáo viên chủ nhiệm Qua tiến trình tổ chức bồi dưỡng chuyên đề giáo dục kỷ luật tích cực cho 25 giáo viên chủ nhiệm lớp nhà trường Thông qua giảng như: + Bài 1: Thực trạng, nguyên nhân cần thiết chấm dứt giáo dục trừng phạt + Bài 2: Khái niệm cần thiết sử dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực + Bài 3: Các phương pháp giáo dục kỷ luật tích cực cho SV trường CĐSP Lạng Sơn Kết khảo nghiệm đo hệ thống câu hỏi, tập trải nghiệm, thu thập ý kiến phản hồi… Chúng nhận thấy: (69) * Về mặt nhận thức: Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm sau tập huấn có nhận thức tồn diện đắn biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực như: - Nhận thức đắn biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, khác biệt kỷ luật tích cực trừng phạt thân thể người học Đặc biệt nhiều giáo viên chủ nhiệm nhận rằng: trước thường hay bỏ qua lỗi lầm SV la mắng biện pháp khơng tích cực - Nhận thức tồn diện thực trạng nguyên nhân dẫn đến biện pháp giáo dục thiếu tích cực người giáo viên Thấy rõ lợi ích việc áp dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực SV, giáo viên, nhà trường, gia đình xã hội - Nắm vững hệ thống kiến thức phương pháp giáo dục kỷ luật tích cực cơng tác quản lý nhóm lớp người giáo viên chủ nhiệm lớp * Về mặt thái độ - Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm tích cực tham gia nội dung tập huấn Nhiều đồng chí sau tập huấn chủ động xin tài liệu nghiên cứu, trao đổi kinh nghiệm xử lý tình giáo dục SV cụ thể như: Đồng chí Nơng Thu Hồi, giảng viên Khoa Ngoại ngữ, Đồng chí Đặng Thế Anh, giảng viên Khoa Xã hội - Đa phần giáo viên chủ nhiệm tham gia nội dung tập huấn có nhu cầu bồi dưỡng tập huấn với quy mơ lớn đồng chí cho rằng, cần áp dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực vào thực tiễn cơng tác chủ nhiệm thân * Về mặt kỹ Để đo chuyển biến kỹ năng, tiến hành kiểm nghiệm ý kiến trước tập huấn sau tập huấn với tiêu chí kỹ biện pháp mức độ Tốt, Khá, Trung bình, Yếu Kết thu sau: (70) Bảng 3.3.4.1.a Biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực giáo viên chủ nhiệm trường CĐSP Lạng Sơn trước sau tập huấn Nhóm biện pháp Biện pháp thay đổi cách cư xử lớp học Biện pháp tìm hiểu khó khăn SV Biện pháp xây dựng nội quy lớp học Biện pháp xây dựng tập thể lớp 10 11 12 13 14 Biện pháp GDKLTC Xây dựng quy tắc rõ ràng cụ thể Khuyến khích động viên tích cực Xử phạt phù hợp quán Làm gương cách cư xử Tìm hiểu khó khăn nhận thức Tìm hiểu khó khăn giao tiếp đời sống tình cảm Tìm hiểu khó khăn hồn cảnh sống Tìm hiểu khó khăn lạm dụng cờ bạc, rượu ma túy Thực quy trình xây dựng nội quy lớp học Tổng hợp ý kiến lớp Đánh giá phản hồi tích cực Giao tiếp với SV Tổ chức buổi thảo luận chung Giải xung đột Điểm trung bình: Mức độ thực Trước TH Sau TH ĐTB TB ĐTB TB 1.69 12 2.31 14 2.21 2.18 2.53 1.65 10 13 2.54 2.46 2.71 2.47 1.86 11 2.41 12 2.34 2.42 11 1.52 14 2.36 13 2.38 2.51 2.42 2.39 2.51 2.47 2.36 2.01 2.62 2.43 2.63 2.59 2.61 10 2.51 Nhìn vào kết bảng thấy: Kỹ áp dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực giáo viên chủ nhiệm trước thực nghiệm có điểm trung bình 2.01, thuộc mức độ Trung bình Trong đó, trước thực nghiệm nhiều kỹ mức thấp có điểm trung bình từ 1- 1.7 như: Tìm hiểu khó khăn lạm dụng cờ bạc, rượu ma túy, điểm trung bình 1.52, xếp thứ 14; Tìm hiểu khó khăn nhận thức, điểm trung bình 1.65, xếp thứ 13; Xây dựng quy tắc rõ ràng quán, điểm trung bình 1.69, xếp thứ 12 Trong có vài kỹ đạt mức cao như: làm gương cách cư xử, điểm trung bình 2.53, xếp thứ nhất; Giao tiếp với sinh viên, điểm trung bình 2.51, xếp thứ hai Kết sau tác động, điểm trung bình biện pháp 2.51, thuộc mức độ cao Tuy nhiên, điểm số thuộc mức vượt qua giới hạn điểm (71) trung bình Như vậy, thấy biện pháp tác động đối tượng thực nghiệm có chuyển biến tích cực Do đó, biện pháp mà đề tài đưa lần chứng tỏ phù hợp với thực tiễn giáo dục nhà trường có tính khả thi áp dụng vào thực tiễn Để thấy rõ chuyển biến kỹ biện pháp giáo dục đối tượng trước sau thực nghiệm so sánh biểu đồ sau: Biểu đồ 3.3.4.1.a So sánh mức độ kỹ giáo dục kỷ luật tích cực giáo viên chủ nhiệm trường CĐSP Lạng Sơn trước sau tập huấn Từ kết kết luận: - Sau tiến hành tập huấn chuyên đề giáo dục kỷ luật tích cực, đội ngũ giáo viên chủ nhiệm có nhận thức tồn diện, sâu sắc hơn, hệ thống kiến thức giáo dục kỷ luật tích cực hình thành củng cố vững - Sau tập huấn thái độ giáo viên chủ nhiệm có chuyển biến tích cực Giáo viên chủ nhiệm tiếp nhận biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực cách thiện chí - Hệ thống biện pháp kỹ thực giáo dục kỷ luật tích cực đội ngũ giáo viên chủ nhiệm có chuyển biến định Tuy nhiên, thời gian (72) tập huấn tiến hành áp dụng biện pháp giáo dục tích cực chưa nhiều nên chuyển biến khiêm tốn Đây dấu hiệu thuận lợi sở để đội ngũ giáo viên chủ nhiệm tiếp tục thực hành biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực theo hướng phát huy tính tích cực, phù hợp với nguyện vọng SV đảm bảo tính kỷ cương nhà trường 3.3.4.2 Kết khảo nghiệm sinh viên Để tìm hiểu chuyển biến sau áp dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực đối tượng SV, tập huấn chuyên đề: + Bài 1: Quy chế đào tạo SV bậc cao đẳng đại học + Bài 2: Kỹ xây dựng nội quy trì ý thức kỷ luật lớp học Đồng thời trình trực tiếp giảng dạy, theo dõi tiến trình học tập, rèn luyện 43 SV lớp K17C kết thu sau: - SV củng cố vững hệ thống kiến thức nội quy, quy chế đào tạo trình học tập nhà trường, thấy rõ quyền hạn, nhiệm vụ hành vi SV không làm… - SV có hệ thống tri thức quy trình xây dựng nề nếp, nội quy lớp học, có hiểu biết cách lựa chọn đội ngũ ban tự quản, cách trì nề nếp ý thức tổ chức kỷ luật tập thể… - Về ý thức tổ chức kỷ luật SV lớp K17C trước sau tập huấn chuyên đề Để tìm hiểu ý thức tổ chức SV sau tập huấn chuyên đề, tiến hành quan sát, theo dõi tình hình học tập, rèn luyện SV lớp K17C học kỳ I, thông qua giảng dạy trực tiếp học phần lớp, trao đổi với giáo viên chủ nhiệm đồng chí Đặng Thế Anh, tiếp xúc với ban cán lớp, dự sinh hoạt lớp… Qua trình rèn luyện phấn đấu, kết điểm rèn luyện học kỳ I năm học 2014- 2015, so sánh với kết rèn luyện năm học 2013 - 2014 cho thấy: (73) Bảng 3.3.4.1.b Đánh giá kết rèn luyện sinh viên lớp K17C trường CĐSP Lạng Sơn trước sau tập huấn Kết Trước tập huấn (Năm thứ nhất) Sau tập huấn (Học kỳ I năm thứ hai) Xuất sắc SL % Tốt SL % Khá SL % TB SL % TB S % YK S % L L 11.4 22 50.0 17 38.6 0 0 0 11 25.6 24 55.9 08 18.5 0 0 0 Qua so sánh đánh giá kết rèn luyện trước sau tập huấn bảng cho thấy: Việc áp dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực bồi dưỡng kiến thức, kỹ cho SV để trì nề nếp, nội quy, thực nhiệm vụ học tập rèn luyện SV có kết tích cực Tỷ lệ kết rèn luyện xuất sắc, tốt tăng lên, tỷ lệ rèn luyện giảm xuống Qua trực tiếp giảng dạy, theo sát tiến trình hoạt động lớp chúng tơi nhận thấy, ý thức tổ chức kỷ luật SV lớp có chuyển biến rõ rệt: Những biểu vi phạm nội quy, quy chế như: Bỏ học, nghỉ giờ, trốn tiết, chây lười, ỉ lại… có chiều hướng thuyên giảm đáng kể Nhường chỗ cho hành vi tích cực ý thức tổ chức kỷ luật tăng lên Tập thể lớp đồn kết, có bầu khơng khí tâm lý lành mạnh, đội ngũ ban cán động, tích cực, kỹ tự quản hình thành ngày hoàn thiện… Để so sánh kết chuyển biến trước sau tập huấn chuyên đề cho SV, mơ biểu đồ sau: (74) Biểu đồ 3.3.4.1.b So sánh kết rèn luyện sinh viên lớp K17C trường CĐSP Lạng Sơn trước sau tập huấn Với kết chuyển biến sau tập huấn trên, khẳng định: Việc xây dựng chuyên đề tập huấn nội dung, phương pháp tổ chức thực khách thể SV mang lại hiệu thiết thực Các biện pháp đề xuất đề tài phù hợp, cần thiết có tính khả thi Kết luận chương - Trên sở nghiên cứu thực trạng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực cho sinh viên trường CĐSP Lạng Sơn, xác đáng độ tin cậy cao, đề xuất hệ thống biện pháp tăng cường, nâng cao công tác giáo dục cho SV nhà trường theo hướng giáo dục kỷ luật tích cực Các biện pháp khảo nghiệm mức độ cần thiết tính khả thi cho thấy tương quan đồng chặt chẽ Những biện pháp mang tính phù hợp với thực tiễn công tác đào tạo nhà trường, đáp ứng nhu cầu đổi phương pháp giáo dục cho đội ngũ giảng viên, giáo viên chủ nhiệm, lợi ích SV, phát huy tính tự giác, tự rèn luyện em học tập rèn luyện - Để khảo nghiệm biện pháp đề xuất, xây dựng chuyên đề bồi dưỡng cho giáo viên chủ nhiệm SV So sánh kết trước sau (75) tập huấn chun đề cho thấy có chuyển biến tích cực Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm nâng cao nhận thức kỹ sử dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, phát huy vai trò chủ đạo quản lý, điều khiển, điều chỉnh giáo dục toàn diện SV củng cố vững kiến thức nội quy, quy chế đào tạo, hình thành kỹ tự quản học tập rèn luyện, kết rèn luyện phát triển theo chiều hướng tích cực (76) KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Kết luận Qua trình nghiên cứu lý luận, phương pháp phân tích, tổng hợp lý thuyết xây dựng hệ thống lý luận chung cho đề tài nghiên cứu Hệ thống lý luận xây dựng có chọn lọc, mang tính khoa học làm công cụ cho việc nghiên cứu nội dung đề tài, cụ thể: Đề tài lược hóa làm sáng tỏ khái niệm cơng cụ có liên quan biện pháp, biện pháp giáo dục, biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực… Đề tài nghiên cứu làm rõ ý nghĩa tầm quan trọng việc áp dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực Lợi ích mà mang lại cho người học, giáo viên, nhà trường, gia đình tồn xã hội Những lý luận cho thấy việc áp dụng giáo dục kỷ luật tích cực đòi hỏi tất yếu nhà trường giáo viên, giáo viên chủ nhiệm- người trực tiếp quản lý nhóm lớp học sinh Trong lý luận, chúng tơi phân tích đưa phương pháp giáo dục kỷ luật tích cực, phương pháp lại bao gồm nhiều biện pháp cụ thể, biện pháp lại bao gồm nhiều kỹ thuật thực giải vấn đề Như mặt lý luận, đề tài tổng hợp hóa khái quát hóa nhiều vấn đề có liên quan, hệ thống công cụ đảm bảo điều kiện cần đủ đề triển khai nghiên cứu đề tài Từ việc điều tra khảo sát, phân tích xử lý số liệu, vấn lấy ý kiến khách thể thực trạng công tác giáo dục kỷ luật tích cực cho SV trường CĐSP Lạng Sơn, thấy: nhận thức, đội ngũ cán quản lý, giảng viên, giáo viên chủ nhiệm SV nhà trường có nhận thức cao việc cần thiết áp dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực nhằm nâng cao hiệu cơng tác đào tạo nhà trường, tạo điều kiện cho SV học tập phấn đấu vươn lên.Về thực trạng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực cho SV nhà trường: Trong công tác giáo dục, giảng viên, giáo viên chủ nhiệm lựa chọn vận dụng nhiều biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, song mức độ sử dụng chưa nhiều, mức trung bình Thậm chí biện pháp thiếu tính tích cực giảng viên giáo viên chủ (77) nhiệm sử dụng với tần suất phổ biến Đây vấn đề cần có điều chỉnh để khắc phục Về thực trạng ý thức tổ chức kỷ luật SV trường CĐSP Lạng Sơn: Những biểu vi phạm ý thức tổ chức kỷ luật diễn phổ biến, với tính chất hành vi ngày tăng Các hành vi ý thức tổ chức kỷ luật tốt đạt mức trung bình đòi hỏi phải có đổi quản lý, biện pháp giáo dục để khắc phục nâng cao chất lương hiệu quả, đáp ứng yêu cầu thực tiễn giáo dục tương lai Về nguyên nhân ảnh hưởng: Có nhiều nguyên nhân tác động làm giảm tính hiệu biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực Nguyên nhân then chốt chủ yếu khâu quản lý giáo dục, tự ý thức tự giáo dục SV gương mẫu, tâm huyết đội ngũ giảng viên, giáo viên chủ nhiệm nhà trường Từ đó, việc lựa chọn áp dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực vào trình đào tạo nhà trường yêu cầu tất yếu vừa mang tính khách quan lại mang tính chủ quan sâu sắc, thiết thực Vấn đề cần có đầu tư thời gian công sức, tiến hành cách bản, chuyên biệt mang lại hiệu mong muốn Trên sở nghiên cứu thực trạng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực cho SV trường CĐSP Lạng Sơn, xác đáng độ tin cậy cao, đề xuất hệ thống biện pháp tăng cường, nâng cao công tác giáo dục cho SV nhà trường theo hướng giáo dục kỷ luật tích cực Các biện pháp khảo nghiệm mức độ cần thiết tính khả thi cho thấy tương quan đồng chặt chẽ Để khảo nghiệm biện pháp đề xuất, xây dựng chuyên đề bồi dưỡng cho giáo viên chủ nhiệm SV So sánh kết trước sau tập huấn chuyên đề cho thấy có chuyển biến tích cực Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm nâng cao nhận thức kỹ sử dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, phát huy vai trò chủ đạo quản lý, điều khiển, điều chỉnh giáo dục toàn diện SV củng cố vững kiến thức nội quy, quy chế đào tạo, hình thành kỹ tự quản học tập rèn luyện, kết rèn luyện phát triển theo chiều hướng tích cực (78) Kiến nghị * Về phía nhà trường - Nghiên cứu bám sát thực tiễn giáo dục phổ thông để có định hướng bản, khái quát từ xây dựng biện pháp đạo cụ thể, phù hợp, kịp thời áp dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực để nâng cao hiệu đào tạo nhà trường, gắn đào tạo sử dụng - Xây dựng chế tài cụ thể, phù hợp, khả thi với điều kiện Nhà trường, tạo điều kiện cho giảng viên, giáo viên chủ nhiệm SV áp dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực có hiệu - Phát huy vai trò tổ chức, đơn vị Nhà trường như: Đoàn niên, Hội SV, Khoa, Tổ công tác giáo dục SV Có chế phối hợp quy định nhiệm vụ tổ chức, đơn vị áp dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực - Cử giảng viên, giáo viên chủ nhiệm có tay nghề vững vàng, thục, tâm huyết với nghề cập nhật thực tế giáo dục phổ thông để bồi dưỡng nâng cao nhận thức kỹ áp dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực Trên sở cá nhân điển hình đó, xây dựng quy mơ rộng tồn trường - Khen thưởng động viên kịp thời cá nhân tập thể Nhà trường có tiến hiệu áp dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực Đồng thời xử lý nghiêm cá nhân, tập thể tồn hạn chế, yếu để tạo động lực thúc đẩy đổi tồn diện biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực sở - Tăng cường vị trí vai trò tuần giáo dục cơng dân vào đầu năm học, giúp sinh viên hệ thống hóa, củng cố vững tri thức nội quy, quy chế, hoạt động trọng tâm năm học, làm sở để SV định hướng học tập rèn luyện (79) - Tổ chức thi giáo viên chủ nhiệm giỏi hàng năm để đội ngũ giảng viên, giáo viên chủ nhiệm Nhà trường có điều kiện giao lưu, học hỏi kinh nghiệm, thể lực quản lý, giáo dục tập thể thân * Về phía giáo viên chủ nhiệm - Nghiên cứu tự bồi dưỡng kiến thức, kỹ công tác quản lý tập thể SV, nắm vững vấn đề lý luận thực tiễn áp dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực - Nắm vững đặc điểm lớp chủ nhiệm SV, thuận lợi, khó khăn cơng tác chủ nhiệm, từ xây dựng kế hoạch, thiết kế nội dung hoạt động để tổ chức, định hướng tạo điều kiện cho SV tham gia phong trào mang tính giáo dục, tạo điều kiện cho SV rèn luyện vươn lên - Phát huy vai trò tiên phong việc đổi mới, áp dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực cơng tác giáo dục; Phát huy vai trò chủ đạo, tầm ảnh hưởng đến tập thể lớp chủ nhiệm lực quản lý, giao tiếp, xử lý tình sư phạm… Xây dựng tập thể lớp thành đơn vị vững mạnh toàn diện - Chủ động phối hợp với giáo viên mơn, tổ chức, đồn thể nhà trường để thống nhận thức, thái độ biện pháp tác động giáo dục hiệu quả, phù hợp với nhu cầu, nguyện vọng tập thể SV - Trao đổi, học tập kinh nghiệm cơng tác quản lý nhóm lớp, giáo dục kỷ luật tích cực SV từ giáo viên chủ nhiệm có kinh nghiệm; làm phong phú vốn hiểu biết, kinh nghiệm cá nhân, nâng cao lực nghệ thuật sư phạm người giáo viên chủ nhiệm - Thường xuyên theo sát lớp chủ nhiệm, động viên khích lệ SV lúc, kịp thời; đánh giá kết học tập rèn luyện khách quan, công để tạo niềm tin xây dựng ý thức phấn đấu vươn lên SV kỳ học, năm học - Tư vấn, trợ giúp bồi dưỡng lực quản lý cho đội ngũ ban cán lớp để SV phát huy tinh thần tự quản tập thể, nâng cao ý thức học tập rèn luyện phấn đấu (80) - Là gương tiêu biểu tư tưởng trị, đạo đức, lối sống để SV lớp chủ nhiệm học tập phấn đấu noi theo * Về phía giảng viên - Khơng ngừng học tập nâng cao trình độ chun mơn- nghiệp vụ thân, đổi phương pháp giảng dạy giáo dục cho SV Tạo khơng khí thi đua học tập rèn luyện tốt giảng - Nghiên cứu vận dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực để áp dụng trình giảng dạy, giải tình giáo dục nảy sinh cách thiện chí, tạo mơi trường, điều kiện thuận lợi cho SV học tập phấn đấu - Thường xuyên kết hợp với giáo viên chủ nhiệm để trao đổi thông tin, phản ánh kịp thời diễn biến tình hình lớp thống với giáo viên chủ nhiệm để tìm cách giải hiệu tình giáo dục nảy sinh tập thể - Tích hợp kiến thức biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực giảng để định hướng cho SV trình rèn luyện Đồng thời hình thành em kỹ giáo dục kỷ luật tích cực trường đứng bục giảng với vị trí người giáo viên - Động viên khuyến khích SV học tập phấn đấu, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng sinh viên để phản ánh, bảo vệ quyền lợi ích đánh SV trình học tập nhà trường * Về phía sinh viên - Nắm vững điều lệ, nội quy, quy chế quyền hạn, nhiệm vụ người sinh viên trình học tập rèn luyện nhà trường - Phát huy tinh thần tự giác, ý thức tổ chức kỷ luật thân hoạt động, sẵn sang nhận nhiệm vụ hoàn thành nhiệm vụ giao, động sang tạo học tập, rèn luyện để hồn thiện thân - Có tinh thần cầu thị, ý chí vượt khó vươn lên học tập, rèn luyện để xứng đáng thầy cô giáo tương lai (81) - Phát huy tinh thần đoàn kết, xây dựng bầu khơng khí tâm lý tập thể lớp lành mạnh, tạo môi trường học tập rèn luyện tích cực tập thể Có tinh thần tương thân, tương giúp đỡ học tập rèn luyện vươn lên - Có lập trường tư tưởng vững vàng, biết tận dụng điều kiện thuận lợi để rèn luyện vươn lên, đồng thời nhận thức sâu sắc xa lánh tệ nạn xã hội hệ trẻ - Mạnh dạn trao đổi với giáo viên chủ nhiệm, giảng viên môn cán quản lý tâm tư, nguyện vọng suy nghĩ thân để nhận tư vấn, định hướng trình học tập nhà trường - Đội ngũ tự quản lớp phải lực lượng đầu, gương mẫu thực nề nếp, ý thức tổ chức kỷ luật, tạo ảnh hưởng tích cực thân đến thành viên tập thể (82) DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Nguyễn Ngọc Bích, 2000 - Tâm lý học nhân cách - Nhà xuất Đại học Quốc gia Hà Nội Dự án Việt – Bỉ, 2009 - Biện pháp giáo dục kỳ luật tích cực - Tài liệu tập huấn giáo viên Phạm Khắc Chương, 1997 - J.A Cômenxki ông tổ sư phạm cận đại Nhà xuất Giáo dục Nguyễn Đình Chỉnh, 1995 - Bài tập tình quản lý giáo dục Nhà xuất Giáo dục Phạm Minh Hạc, 1986 - Một số vấn đề giáo dục khoa học giáo dục Nhà xuất Giáo dục Đặng Vũ Hoạt, 1998 – Phát triển toàn diện người Việt Nam thời kỳ CNH – HĐH – Nhà xuất Đại học sư phạm Hà Nội Đào Hữu Hồ, 1997 - Xác xuất thống kê Nhà xuất ĐHQG Hà Nội Trần Thị Bích Liễu, 2007 - Đánh giá chất lượng giáo dục: Nội dung, phương pháp, kỹ thuật Nhà xuất ĐHSP Hà Nội Patrice Palpel, 1998 - Tự đào tạo để dạy học - Nguyễn Kỳ dịch Nhà xuất Giáo dục 10 Quốc hội nước cộng hòa xã hội CNVN- Luật Giáo dục 2005 số 38/2005/QH11 11 Viên Chấn Quốc, 2001 - Luận cải cách giáo dục Nhà xuất Giáo dục 12 Carl Rogers, 2001 - Phương pháp dạy học hiệu - Cao Đình Quát dịch Nhà xuất trẻ 13 Richard Templer, 2008 - Những quy tắc quản lý - Nguyễn Công Điều dịch Nhà xuất tri thức 14 Phạm Viết Vượng, 2000- Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục Nhà xuất Giáo dục 15 Nguyễn Như Ý, 2001 - Từ điển tiếng việt thông dụng Nhà xuất Giáo dục (83) ... điểm giáo dục kỷ luật tích cực Vậy, giáo dục kỷ luật tích cực giáo dục dựa ngun tắc lợi ích tốt người giáo dục; không làm tổn thương đến thể xác tinh thần người giáo dục; có thỏa thuận nhà giáo dục- ... dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, lợi ích khác biệt trừng phạt thân thể giáo dục kỷ luật tích cực, phương pháp kỹ sử dụng phương pháp kỷ luật tích cực cần áp dụng giáo dục phổ thông -... cao chất lượng giáo dục đạo đức HS tăng cường phương pháp kỷ luật tích cực nhà trường thơng qua đội ngũ nhà giáo cán quản lý giáo dục cấp " Tính tích cực biện pháp kỷ luật tích cực thể chỗ làm