CHƯƠNG 3. CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC MÔI TRƯỜNG CHO HỌC SINH CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN BÌNH SƠN TỈNH QUẢNG NGÃI
3.2. Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh các trường tiểu học huyện Bình Sơn tỉnh Quảng Ngãi
3.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh và các lực lượng tham gia giáo dục bảo vệ môi trường
a. Mục đích, ý nghĩa
Nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và các tổ chức đoàn thể trong nhà trường TH nhằm làm cho cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và các tổ chức Đoàn thể nhà trường nhìn nhận sâu sắc hơn về tầm quan trọng và sự cấp thiết của hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh trong giai đoạn hiện nay. Qua đó nâng cao tinh thần trách nhiệm, tích cực tham gia các hoạt động nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh nói riêng và xây dựng nhân cách toàn diện của con người Việt Nam nói chung trong giai đoạn mới. cán bộ quản lý, giáo viên và các lực lƣợng nhƣ Đoàn thanh niên, Công đoàn, cha mẹ học sinh, các tổ chức xã hội phải quán triệt các chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước, các quy định và hướng dẫn của Bộ GD-ĐT, Sở GD-ĐT tỉnh Quảng Ngãi về hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh. Bên cạnh đó, cần có những định hướng, kế hoạch cho hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường hàng năm với các hình thức hoạt động phong phú, đa dạng và thiết thực nhằm đem lại hiệu quả cao nhất trong hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường trong nhà trường.
Mọi hoạt động của con người đều khởi nguồn từ nhận thức bên trong. Nhận thức là nền tảng của thái độ và hành vi của con người. Nhận thức đúng sẽ dẫn đến kết quả là thái độ đúng và hành vi đúng. Vì vậy, hiệu quả công tác quản lý sẽ tăng lên nếu vai trò và tác dụng của công tác giáo dục bảo vệ môi trường được cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh các Trường TH huyện Bình Sơn và các lực lượng ngoài nhà trường nhận thức đầy đủ và đúng đắn.
cán bộ quản lý và giáo viên là người có vai trò vô cùng quan trọng ảnh hưởng lớn đến chất lượng giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh và chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường. Vì vậy việc nâng cao nhận thức và tinh thần trách nhiệm cho cán bộ quản lý và giáo viên là hết sức cần thiết để có thể tạo nên sự thống nhất về nhận thức và hành động trong việc thực hiện mục tiêu của hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh.
b. Nội dung
Để hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường đạt hiệu quả các lực lượng tham gia giáo dục bảo vệ môi trường cần thực hiện những nội dung sau:
* Đối với cán bộ quản lý của nhà trường
Hiệu trưởng và cán bộ quản lý các nhà trường phải nghiên cứu, quán triệt các văn bản chỉ đạo của cấp trên về hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh; triển khai trong cán bộ, giáo viên, học sinh, các đoàn thể và cha mẹ học sinh một cách đầy
đủ, kịp thời; chỉ đạo và vận động các lực lượng trong nhà trường cùng tham gia thực hiện hoạt động này có hiệu quả hơn.
Hiệu trưởng cần căn cứ vào các văn bản chỉ đạo của các cấp quản lý, của ngành, điều kiện thực tế của nhà trường bao gồm chất lượng giáo dục, các mặt mạnh mặt yếu, đồng thời phải nắm vững các lực lƣợng tham gia hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường trong và ngoài nhà trường. Kế hoạch giáo dụcbảo vệ môi trường của nhà trường phải được xây dựng gắn với kế hoạch giáo dục bảo vệ môi trường của ngành, địa phương. Kế hoạch giáo dục bảo vệ môi trường của nhà trường cần cụ thể, rõ ràng theo từng tuần, tháng, học kỳ, năm học, kế hoạch giảng dạy tích hợp, lồng ghép trong các bộ môn, kế hoạch tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, các phong trào thi đua xây dựng trường xanh - sạch - đẹp, kế hoạch bảo vệ môi trường, trồng cây xanh hóa trường học, tham quan dã ngoại các khu du lịch sinh thái, tổ chức các cuộc thi về môi trường, hoạt động CLB môi trường, phối hợp các lực lượng trong và ngoài nhà trường, bồi dưỡng tập huấn,...
Hiệu trưởng giao cho các tổ chuyên môn, giáo viên chủ nhiệm, các tổ chức đoàn thể trong nhà trường xây dựng kế hoạch giáo dục bảo vệ môi trường của cá nhân, đơn vị trên cơ sở kế hoạch giáo dục bảo vệ môi trường của nhà trường để tổ chức triển khai thực hiện. Đồng thời với việc lập kế hoạch sát, đúng với thực tế của nhà trường, Hiệu trưởng cần trực tiếp tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra thực hiện kế hoạch để đảm bảo cho sự thành công của quá trình thực hiện hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh.
* Đối với giáo viên
- Đối với giáo viên bộ môn: cần phải bám sát chuẩn kiến thức, kỹ năng để thiết kế bài giảng nhằm giúp học sinh đạt đƣợc những yêu cầu cơ bản, tối thiểu về kiến thức kỹ năng môn học; cần thiết kế, tổ chức và hướng dẫn học sinh thực hiện các hoạt động với các hình thức đa dạng, phong phú, có sức hấp dẫn để động viên khuyến khích, tạo điều kiện cho học sinh tham gia một cách tích cực, chủ động và sáng tạo vào quá trình khám phá, phát hiện và lĩnh hội kiến thức về giáo dục bảo vệ môi trường. Trong quá trình dạy học, giáo viên cần chú ý khai thác vốn kiến thức, kinh nghiệm, kỹ năng đã có của HS; tạo niềm vui, sự hứng thú, nhu cầu hành động và thái độ tự tin trong học tập cho HS; từ đó giúp HS phát triển tối đa năng lực và tiềm năng cho bản thân.
- Đối với giáo viên chủ nhiệm: Giáo viên chủ nhiệm là người có ảnh hưởng trực tiếp đến việc giáo dục động cơ, thái độ học tập của học sinh, là người có kế hoạch chủ động phối hợp với giáo viên bộ môn và các đoàn thể trong trường để giáo dục học sinh, là nhân tố tác động tích cực đến cha mẹ học sinh. Vì vậy giáo viên chủ nhiệm có vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục bảo vệ môi trường cho học
sinh. giáo viên chủ nhiệm cần phải có nhận thức đúng đắn về mục tiêu giáo dục bảo vệ môi trường, có tinh thần trách nhiệm, nhiệt tình, có kỹ năng vận dụng các phương pháp giáo dục bảo vệ môi trường, thường xuyên lưu ý, nhắc nhở, giáo dục kiến thức về môi trường và ứng dụng vào việc rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh.
* Đối với học sinh
Nên tập trung vào các diễn đàn nhỏ ở từng khối lớp và khuyến khích các em tự bộc lộ, tự tranh luận trên tinh thần xác lập mối quan hệ dân chủ. Nên gắn các em với những vấn đề thời sự, mang tính cấp thiết của trường, địa phương, tránh lý luận và xa rời thực tế, cần đi vào tâm tư nguyện vọng của học sinh về vấn đề môi trường hiện nay.
* Đối với các đoàn thể nhà trường + Đoàn thanh niên:
Nắm bắt kịp thời chủ trương, nghị quyết của Đảng và Nhà nước; các kế hoạch, chương trình hành động của Tỉnh đoàn Quảng Ngãi và Huyện đoàn Bình Sơn, nhà trường, để xây dựng chương trình hành động trong năm học với nội dung và hình thức thiết thực, hấp dẫn đoàn viên, thanh niên tích cực tham gia nhằm góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh.
Thông qua các ngày chủ điểm, ngày kỷ niệm nhƣ Ngày Trái đất (21/4), Ngày môi trường thế giới (5/6), Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/3) Đoàn thanh niên tổ chức các hoạt động tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của học sinh về tầm quan trọng của môi trường sống xung quanh, tầm quan trọng của biển đảo đối với đời sống của mỗi cá nhân, đối với con người và đất nước. Từ đó, định hướng các hành động đúng đắn cho học sinh đối với môi trường.
+ Đối với Công đoàn nhà trường
Hiệu trưởng chỉ đạo tổ chức Công đoàn trường nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của các cuộc vận động và phong trào thi đua của ngành giáo dục trong năm học như thực hiện Chỉ thị 03-CT/TW về “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” gắn với cuộc vận động “Mỗi thầy cô giáo là tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” và “Vì một mái trường Xanh - Sạch - Đẹp”.
Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh nhận thức về tư tưởng chính trị, đạo đức nghề nghiệp, lối sống của các thầy cô giáo trong mọi lĩnh vực: giảng dạy, công tác và thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước và các chủ trương của ngành GD-ĐT, trong đó có sự quan tâm đối với hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh.
* Các lực lượng ngoài nhà trường
Đây là lực lƣợng sẽ động viên, khuyến khích sự tự ý thức của học sinh bao gồm
cha mẹ học sinh, các tổ chức xã hội trong đó cha mẹ học sinh là lực lƣợng đóng vai trò quan trọng. Chính vì vậy, cách tốt nhất để nâng cao nhận thức cho họ là đƣa họ cùng tham gia vào hoạt động của nhà trường ở mức độ, phạm vi cho phép; luôn để cho họ ý thức trách nhiệm và tự giác đóng góp nhân lực và tài lực vào hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường. Bên cạnh đó, Hiệu trưởng các Trường THPT cần tranh thủ mọi hoàn cảnh, hoạt động nhƣ các cuộc họp, hội nghị, các diễn đàn, các cuộc kiểm tra, phát biểu,...để lồng ghép vào việc thống nhất về nhận thức, lôi kéo các lực lƣợng, các đối tƣợng vào mục tiêu chung.
c. Cách thức thực hiện và điều kiện đảm bảo
cán bộ quản lý các nhà trường quán triệt và triển khai trong cán bộ, giáo viên, học sinh, các đoàn thể và cha mẹ học sinh một cách đầy đủ, kịp thời các văn bản chỉ đạo của các cấp quản lý, của ngành về hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường.
Nhà trường xây dựng kế hoạch quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường đảm bảo hiệu quả, khả thi và đáp ứng mục tiêu giáo dục bảo vệ môi trường.
Các tổ chuyên môn, giáo viên chủ nhiệm, các tổ chức đoàn thể trong nhà trường căn cứ vào kế hoạch nhà trường xây dựng kế hoạch giáo dục bảo vệ môi trường tổ chức triển khai thực hiện.
Hiệu trưởng, cán bộ quản lý nhà trường thường xuyên kiểm tra hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường của các tổ chuyên môn, giáo viên, đoàn thể nhà trường để chỉ đạo kịp thời, đảm bảo cho sự thành công của quá trình thực hiện hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh.