CHƯƠNG 3. CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC MÔI TRƯỜNG CHO HỌC SINH CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN BÌNH SƠN TỈNH QUẢNG NGÃI
3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
3.4.4. Kết quả khảo nghiệm
Qua khảo sát cho thấy, các cán bộ quản lý và giáo viên đƣợc thăm dò đều cho rằng các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh nêu trên đều có tính cấp thiết và tính khả thi, có thể vận dụng vào thực tiễn quản lý, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh các Trường TH huyện Bình Sơn tỉnh Quảng Ngãi hiện nay.
Kết quả khảo sát về tính cần thiết của các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh các Trường TH huyện Bình Sơn tỉnh Quảng Ngãi đã đề xuất được thể hiện trong bảng 3.1 dưới đây:
Bảng 3.1. Đánh giá sự cần thiết của các biện pháp đề xuất
S TT
Các biện pháp quản lý
Mức độ cần thiết
TBC Thứ bậc Rất cần
thiết Cần thiết Ít cần thiết
Không cần thiết
SL % SL % SL % SL %
1
Biện pháp nâng cao nhận thức cho CBQL và GV trường Tiểu học về mục đích, ý nghĩa của hoạt động GDMT và quản lý hoạt động GDMT cho HS
56 62.22 34 37.78 0 0 0 0 3.62 2
2
Biện pháp quản lý hoạt động dạy học tích hợp, lồng ghép các nội dung GDMT
49 54.44 41 45.56 0 0 0 0 3.54 4
3
Biện pháp quản lý hoạt động GDMT thông qua hoạt động NGLL
44 48.89 46 51.11 0 0 0 0 3.49 6
4
Biện pháp quản lý việc bồi dƣỡng giáo viên về nội dung, phương pháp GDMT
54 60.00 36 40.00 0 0 0 0 3.60 3
5
Biện pháp quản lý phối hợp các tổ chức trong và ngoài nhà trường trong hoạt động GDMT cho học sinh
47 52.22 43 47.78 0 0 0 0 3.52 5
6
Biện pháp quản lý cơ sở vật chất, thiết bị dạy học phục vụ hoạt động GDMT
68 75.56 22 24.44 0 0 0 0 3.76 1
Điểm trung bình chung 58,89 41,11 0 0 3,59
Nhận xét: Kết quả khảo sát cho thấy, tính cần thiết của các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh các Trường TH huyện Bình Sơn tỉnh Quảng Ngãi rất cần thiết, quan trọng vì có điểm trung bình chung X là 3,59. Trong đó mức độ rất cần thiết của các biện pháp chiếm 58,89%, mức độ cần thiết của các biện pháp chiếm 41,11%, tính ít cần thiết và tính không cần thiết chỉ chiếm 0%.
Tính cần thiết của các biện pháp đƣợc đánh giá khác nhau. Đó là Biện pháp
“Quản lý cơ sở vật chất, thiết bị dạy học phục vụ hoạt động giáo dục môi trường” có điểm trung bình là 3,76; biện pháp này đƣợc đánh giá ở mức rất cần thiết chiếm tỷ lệ cao nhất là 75,56%; mức độ cần thiết chiếm 24,44% và không có ai đánh giá biện pháp này ở mức độ ít cần thiết và không cần thiết. Biện pháp này xếp thứ bậc là 1.
Biện pháp “Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và GV trường Tiểu học về mục đích, ý nghĩa của hoạt động giáo dục môi trường và quản lý hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh” có điểm trung bình chung là 3,62; được đánh giá ở mức rất cần thiết chiếm 62,22%. Biện pháp này xếp thứ bậc là 2.
Biện pháp “Quản lý việc bồi dưỡng giáo viên về nội dung, phương pháp giáo dục môi trường” có điểm trung bình chung là 3,6; được đánh giá ở mức rất cần thiết chiếm 60%. Biện pháp này xếp thứ bậc là 3.
Biện pháp “Quản lý hoạt động dạy học tích hợp, lồng ghép các nội dung giáo dục môi trường” có điểm trung bình chung là 3,54; được đánh giá ở mức rất cần thiết chiếm 54,44%. Biện pháp này xếp thứ bậc là 4.
Biện pháp “Quản lý phối hợp các tổ chức trong và ngoài nhà trường trong hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh” có điểm trung bình chung là 3,52; được đánh giá ở mức rất cần thiết chiếm 52,22%. Biện pháp này xếp thứ bậc là 5.
Biện pháp “Quản lý hoạt động giáo dục môi trường thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp” có điểm trung bình chung là 3,49; đƣợc đánh giá ở mức rất cần thiết chiếm 48,89%. Biện pháp này xếp thứ bậc là 6.
Mức độ cần thiết của các biện quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh các Trường TH huyện Bình Sơn tỉnh Quảng Ngãi đã đề xuất tương đối đồng đều, khoảng cách giữa các giá trị điểm trung bình không quá xa nhau. Điều đó khẳng định để nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh các Trường TH huyện Bình Sơn tỉnh Quảng Ngãi cần phải phối hợp cả 06 biện pháp trên, mỗi biện pháp có những điểm mạnh riêng, hỗ trợ cho nhau.
Kết quả khảo sát về tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh các Trường TH huyện Bình Sơn tỉnh Quảng Ngãi đã đề xuất được thể hiện trong bảng 3.2 dưới đây:
Bảng 3.2. Đánh giá tính khả thi của các biện pháp đề xuất
STT Các biện pháp quản lý
Mức độ khả thi
TBC Thứ Rất khả thi Khả thi Ít khả thi Không bậc
khả thi
SL % SL % SL % SL %
1
Biện pháp nâng cao nhận thức cho CBQL và GV trường Tiểu học về mục đích, ý nghĩa của hoạt động GDMT và quản lý hoạt động GDMT cho HS
61 67.78 29 32.22 0 0 0 0 3.68 2
2
Biện pháp quản lý hoạt động dạy học tích hợp, lồng ghép các nội dung GDMT
55 61.11 35 38.89 0 0 0 0 3.61 4
3
Biện pháp quản lý hoạt động GDMT thông qua hoạt động NGLL
47 52.22 43 47.78 0 0 0 0 3.52 6
4
Biện pháp quản lý việc bồi dƣỡng giáo viên về nội dung, phương pháp GDMT
56 62.22 34 37.78 0 0 0 0 3.62 3
5
Biện pháp quản lý phối hợp các tổ chức trong và ngoài nhà trường trong hoạt động GDMT cho học sinh
50 55.56 40 44.44 0 0 0 0 3.56 5
6
Biện pháp quản lý cơ sở vật chất, thiết bị dạy học phục vụ hoạt động GDMT
69 76.67 21 23.33 0 0 0 0 3.77 1
Điểm trung bình chung 62,59 37,41 0 0 2,63
Nhận xét: Kết quả khảo sát cho thấy, tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh các Trường TH huyện Bình Sơn tỉnh Quảng Ngãi có tính khả thi vì có điểm trung bình chung X là 2,63. Trong đó mức độ rất khả thi của các biện pháp chiếm 62,59%, mức độ khả thi của các biện pháp chiếm 37,40%, tính ít khả thi và tính không khả thi chỉ chiếm 0%.
Tính khả thi của các biện pháp đƣợc đánh giá khác nhau. Đó là Biện pháp “Quản lý cơ sở vật chất, thiết bị dạy học phục vụ hoạt động giáo dục môi trường” có điểm trung bình là 3,77; biện pháp này đƣợc đánh giá ở mức rất khả thi chiếm tỷ lệ cao nhất là 76,67%; mức độ khả thi chiếm 23,33% và không có ai đánh giá biện pháp này ở mức độ ít khả thi và không khả thi. Biện pháp này xếp thứ bậc là 1.
Biện pháp “Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giáo viên trường Tiểu học về mục đích, ý nghĩa của hoạt động giáo dục môi trường và quản lý hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh” có điểm trung bình là 3,68; được đánh giá ở mức rất khả thi chiếm 67,78%; mức độ khả thi chiếm 32,22% . Biện pháp này xếp thứ bậc là 2.
Biện pháp “Quản lý việc bồi dưỡng giáo viên về nội dung, phương pháp giáo dục môi trường” có điểm trung bình là 3,62; được đánh giá ở mức rất khả thi chiếm 62,22%; mức độ khả thi chiếm 37,78%. Biện pháp này xếp thứ bậc là 3.
Biện pháp “Quản lý hoạt động dạy học tích hợp, lồng ghép các nội dung giáo dục môi trường” có điểm trung bình là 3,61; được đánh giá ở mức rất khả thi chiếm 61,11%; mức độ khả thi chiếm 38,89%. Biện pháp này xếp thứ bậc là 4.
Biện pháp “Quản lý phối hợp các tổ chức trong và ngoài nhà trường trong hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh” có điểm trung bình là 3,56; được đánh giá ở mức rất khả thi chiếm 55,56%; mức độ khả thi chiếm 44,44%. Biện pháp này xếp thứ bậc là 5.
Biện pháp “Quản lý hoạt động giáo dục môi trường thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp” có điểm trung bình là 3,52; đƣợc đánh giá ở mức rất khả thi chiếm 52,22%; mức độ khả thi chiếm 47,78%. Biện pháp này xếp thứ bậc là 6.
Mức độ khả thi của các biện quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh các Trường TH huyện Bình Sơn tỉnh Quảng Ngãi đã đề xuất tương đối đồng đều, khoảng cách giữa các giá trị điểm trung bình gần nhau. Điều đó khẳng định để nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh các Trường TH huyện Bình Sơn tỉnh Quảng Ngãi cần phải phối hợp cả 06 biện pháp trên, mỗi biện pháp có những điểm mạnh riêng, phối hợp, hỗ trợ cùng nhau.
Biểu đồ 3.1. Kết quả thăm dò về tính cần thiết, tính khả thi của các biện pháp Nhìn chung, các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh các Trường TH huyện Bình Sơn tỉnh Quảng Ngãi được đánh giá là có tính cần thiết và có tính khả thi. Tuy nhiên, xét về từng biện pháp thì lại có sự khác biệt giữa tính cần thiết và tính khả thi. Đó là: Biện pháp 6 được đánh giá là có tính tương quan cao, khi tính cần thiết 75,56% và tính khả thi 76,67% ở thứ bậc 1 với mức độ rất cần thiết và mức độ rất khả thi cao nhất. Biện pháp 1 đƣợc đánh giá tính cần thiết ở thứ bậc 2, mức độ rất cần thiết chiếm 62,22% và tính khả thi đƣợc đánh giá ở thứ bậc 2, mức độ rất khả thi của biện pháp này chiếm 67,78%. Biện pháp 4 đƣợc đánh giá tính cần thiết ở thứ bậc 3, mức độ rất cần thiết chỉ chiếm 60% và tính khả thi đƣợc đánh giá ở thứ bậc 3, mức độ rất khả thi của biện pháp này chiếm 62,22%. Biện pháp 2 đƣợc đánh giá tính cần thiết ở thứ bậc 4, mức độ rất cần thiết chỉ chiếm 54,44% và tính khả thi đƣợc đánh giá ở thứ bậc 4, mức độ rất khả thi của biện pháp này chiếm 61,11%.
Biện pháp 5 đƣợc đánh giá tính cần thiết ở thứ bậc 5, mức độ rất cần thiết chỉ chiếm 52,22% và tính khả thi đƣợc đánh giá ở thứ bậc 5, mức độ rất khả thi của biện pháp này chiếm 55,56%. Biện pháp 3 đƣợc đánh giá tính cần thiết ở thứ bậc 6, mức độ rất cần thiết chỉ chiếm 48,89% và tính khả thi đƣợc đánh giá ở thứ bậc 6, mức độ rất khả thi của biện pháp này chiếm 52,22%.
Mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh các Trường TH huyện Bình Sơn tỉnh Quảng Ngãi đã đề xuất
có thứ bậc giống nhau, mặc dù tỷ lệ phần trăm giữa mức độ cần thiết và tính khả thi có sự khác nhau nhƣng không đáng kể. Điều đó khẳng định mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh các Trường TH huyện Bình Sơn tỉnh Quảng Ngãi có mối quan hệ tỷ lệ thuận với nhau, sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp là thống nhất với nhau.
TIỂU KẾT CHƯƠNG 3
Giáo dục bảo vệ môi trường là hoạt động để tăng cường hiểu biết của học sinh đối với thế giới tự nhiên, xã hội, hình thành thế giới quan và nhân sinh quan đúng đắn cho học sinh nhằm định hướng thái độ và hành động cá nhân phù hợp với yêu cầu phát triển bền vững.
Trên cơ sở lý luận và từ thực trạng quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh của các Trường TH huyện Bình Sơn tỉnh Quảng Ngãi, chúng tôi nhận thấy các nhà trường cần phải khắc phục những tồn tại, hạn chế để nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh. Hiệu trưởng nhà trường cần phải có những biện pháp quản lý giáo dục phù hợp và vận dụng một cách linh hoạt, thường xuyên vào việc quản lý hoạt động giáo dục này trong nhà trường.
Xuất phát từ cơ sở đó, chúng tôi đề xuất 06 biện pháp quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh các Trường TH huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi và trình bày cụ thể trong Chương 3 của đề tài. Những biện pháp này được xây dựng theo các nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu, toàn diện và hệ thống, phù hợp với thực tiễn và cơ sở phương pháp luận nghiên cứu khoa học. Từ kết quả thăm dò sự cần thiết và tính khả thi, các biện pháp trên có thể áp dụng vào thực tiễn quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh các Trường TH huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi để nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh trong thời gian tới.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
Thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ƣơng Đảng (khóa XI) ngày 04/11/2013 về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” là nhiệm vụ toàn ngành hiện nay. Đó chính là đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước vì mục tiêu giáo dục toàn diện cho học sinh đáp ứng yêu cầu hội nhập. Trong đó, công tác giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh là việc làm mang tính cấp thiết. Các nghiên cứu trong và ngoài nước về hoạt động giáo dục này đều nhằm mục đích nâng cao ý thức trách nhiệm, hành vi, tình cảm và thái độ của học sinh đối với môi trường sống xung quanh, từ đó phát triển nhân cách của học sinh nói riêng và thế hệ trẻ nói chung. Các phương pháp và hình thức tiến hành hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh phải dựa trên cơ sở khoa học về Giáo dục học, Tâm lý học và các khoa học có liên quan. Trong quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh cần phải nắm vững lý luận về khoa học quản lý, phương pháp luận nghiên cứu khoa học. Có như vậy, việc đề xuất các biện pháp quản lý mới đảm bảo tính khoa học và khả thi.
Trong những năm qua, các Trường TH huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi tổ chức nhiều hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh đạt một sốt kết quả nhất định. Tuy nhiên, việc quản lý hoạt động này còn nhiều tồn tại, hạn chế cần sớm khắc phục. Đó là việc nhận thức của cán bộ quản lý , giáo viên và các lực lƣợng tham gia giáo dục bảo vệ môi trường còn hạn chế, chưa thấy rõ ý nghĩa, tầm quan trọng của hoạt động này; việc chỉ đạo, tổ chức, kiểm tra đánh giá và quản lý dạy học tích hợp, lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường chưa chặt chẽ, chưa thường xuyên; hình thức tổ chức chƣa phong phú; giáo viên chƣa đƣợc tập huấn các kỹ năng giáo dục bảo vệ môi trường một cách thường xuyên; công tác phối hợp giữa các lực lượng trong và ngoài nhà trường chưa thường xuyên và chưa mang lại hiệu quả thiết thực; cơ sở vật chất và thiết bị dạy học chƣa đƣợc đầu tƣ đúng mức nên còn nghèo nàn và thiếu đồng bộ. Từ cơ sở lý luận và thực tiễn, chúng tôi đã đề xuất 06 biện pháp quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh các Trường TH huyện Bình Sơn tỉnh Quảng Ngãi.
Sáu biện pháp quản lý này có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Kết quả thăm dò sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp là khá cao, có thể vận dụng vào thực tiễn quản lý. Các biện pháp sẽ giúp cho đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên xác định đúng tầm quan trọng của hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường ở nhà trường để xây dựng kế hoạch hoàn chỉnh, quan tâm hơn nữa đến hoạt động giáo dục này. Từ đó giúp cho
đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên thấy rõ vai trò và trách nhiệm của mình để ngoài việc dạy chữ cho học sinh còn phải quan tâm, hết lòng giáo dục thế hệ trẻ phát triển toàn diện, hình thành nhân cách toàn diện của con người Việt Nam trong thời đại mới.
2. Khuyến nghị
a. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo
Cần phối hợp với các bộ, ngành Trung ƣơng thông qua các dự án quốc gia và quốc tế để chỉ đạo triển khai chương trình giáo dục bảo vệ môi trường đến các địa phương trên toàn quốc.
Cần biên soạn, xuất bản sách và tài liệu tham khảo cho cán bộ quản lý, giáo viên chủ nhiệm và cha mẹ học sinh về nội dung, hình thức tổ chức hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh phù hợp với giai đoạn hiện nay.
Xây dựng kế hoạch, triển khai tổ chức thực hiện ở các cấp học. Hàng năm tổ chức tổng kết, khen thưởng, rút kinh nghiệm cho hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh.
b. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo
Hàng năm cần tổ chức các lớp bồi dƣỡng về quản lý hoạt động giáo dục môi trường cho đội ngũ cán bộ quản lý và kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho giáo viên.
Cần phối hợp với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh để phát động các phong trào bảo vệ môi trường trong học sinh với quy mô rộng khắp, thường xuyên, chú trọng đến chất lƣợng các hoạt động.
Tăng cường chỉ đạo và kiểm tra hoạt động dạy học tích hợp, lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường trong các môn học và việc tổ chức hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh ở các Trường tiểu học.
Đầu tư CSVC và TBDH và cập nhật tài liệu, thông tin về môi trường để tạo điều kiện tốt nhất để giáo viên giảng dạy và triển khai các hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh đạt hiệu quả.
Hàng năm tổ chức cuộc thi về kiến thức bảo vệ môi trường.
Hàng năm tổ chức tổng kết, khen thưởng, rút kinh nghiệm cho hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh.
c. Đối với các Trường Tiểu học huyện Bỉnh Sơn
Cần xây dựng kế hoạch riêng về giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh, trong đó chi tiết thành kế hoạch từng tuần, tháng, học kỳ.
Thành lập ban chỉ đạo hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường trong nhà trường, có quy chế và kế hoạch hoạt động; tập hợp nhiều lực lượng giáo dục trong nhà trường