CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG GIÁO DỤC NẾP SỐNG VĂN HÓA CHO CỘNG ĐỒNG DÂN CƯ Ở XÃ BÌNH KIẾN, THÀNH PHỐ TUY HÒA, TỈNH PHÚ YÊN
3.2. Các biện pháp giáo dục nếp sống văn hóa cho cộng đồng dân cư ở xã Bình Kiến, thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên
3.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ và cộng đồng dân cư về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của công tác giáo dục nếp sống văn hoá.
3.2.1.1 Mục đích của biện pháp
Nâng cao nhận thức về vai trò, vị trí của công tác giáo dục nếp sống văn hóa cho cộng đồng dân cư ở xã Bình Kiến là một vấn đề có tính then chốt, tiên quyết trong quá trình thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” góp phần nâng cao chất lượng các tiêu chí xây dựng nông thôn mới ở địa phương. Quá trình nhận thức ở đây, cần được quán triệt một cách sâu sắc, là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, đến tận mọi tầng lớp nhân dân bởi đây là một phong trào rộng lớn được phát động nhằm “...thống nhất, phối hợp tổ chức cuộc vận động và phong trào cụ thể để phát huy tinh thần sáng tạo trong nhân dân, không phân biệt tầng lớp, giai cấp, giới, lứa tuổi, dân tộc và tôn giáo, tạo khí thế thi đua sôi nổi, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn hội nhập quốc tế hiện nay.”[13, tr. 49].
Việc xây dựng nếp sống là một hoạt động mang tính xã hội, toàn diện; vì vậy cần tập trung tăng cường công tác vận động, giáo dục quần chúng nhân dân nhằm tạo nên phong trào quần chúng rộng rãi để mọi tầng lớp nhân dân trực tiếp hưởng ứng tham gia với tư cách là một chủ thể vừa vận động vừa thực hiện.
3.2.1.2 Nội dung và cách thức thực hiện
Bằng nhiều hình thức phong phú và đa dạng, tập trung tuyên truyền giáo dục để góp phần làm biến chuyển nhận thức trong các thành phần xã hội, mọi tầng lớp nhân dân, mà trước tiên, chính là từ các cấp ủy đảng, đảng viên, cán bộ quản lý nhà nước và Hội đoàn thể chính trị- xã hội… về sự cần thiết cấp bách của sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa, về trách nhiệm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ văn hóa trong giai đoạn hiện nay từ mỗi người dân, tăng cường vai trò tự quản của cộng đồng dân cư.
Tập trung biên soạn chương trình, nội dung tuyên truyền; lựa chọn, sử dụng các biện pháp thông tin tuyên truyền hiệu quả và phù hợp với từng đối tượng; phổ biến đầy đủ nội dung các hành vi vi phạm nếp sống văn hóa sẽ bị xử lý hành chính đến với mọi tầng lớp nhân dân.
Chú trọng hơn nữa về chất lượng giáo dục nếp sống văn hóa, xây dựng gia đình văn hóa, tương trợ giúp đỡ nhau của các thành viên trong cộng đồng dân cư.
Xây dựng tập quán tốt đẹp, cải tạo nhữn tập quán lạc hậu, xây dựng tập quán mới đáp ứng yêu cầu của cuộc sống văn minh, hiện đại, tiến bộ thể hiện qua việc cưới, việc tang, lễ hội, các ngày lễ trọng, bài trừ mê tín dị đoan và các tệ nạn xã hội...
trong gia đình, dòng họ và cộng đồng.
3.2.1.3 Điều kiện thực hiện biện pháp
Để nâng cao nâng cao nhận thức cho cán bộ và cộng đồng dân cư về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của công tác giáo dục nếp sống văn hoá, thực hiện có hiệu quả các phong trào, các cuộc vận động, xây dựng đời sống văn hóa mới cần đổi mới cách thức tuyên truyền, giáo dục nếp sống văn hóa cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân theo hướng linh hoạt, sinh động, hấp dẫn, phù hợp với đặc điểm nhận thức, tâm lý, tập quán của địa phương, từng đối tượng.
Hướng công tác tuyên truyền, giáo dục nếp sống văn hóa mới vào yêu cầu xây dụng nông thôn mới dựa trên tinh thần đoàn kết thống nhất trong đảng, chính quyền và tạo sự đồng thuận trong nhân dân, đề cao trách nhiệm của từng người dân trong cộng đồng.
Xây dựng quy chế phối hợp chăt chẽ giữa Chính quyền, Mặt trận tổ quốc, các Hội đoàn thể trong việc tổ chức tuyên truyền, phát huy vai trò của những người có tri thức, có uy tín trong cộng đồng dân cư về tổ chức thực hiện chủ trương, đường lối, chính sách pháp luật của Đảng và nhà nước trong xây dựng nếp sống văn hóa cho người dân ở cộng đồng dân cư và xây dựng nông thôn mới.
Công tác thi đua khen thưởng cũng là một hoạt động không thể thiếu để kịp thời động viên, khuyến khích những yếu tố tích cực và ngược lại. Biểu dương người tốt việc tốt cũng như phê phán những biểu hiện xấu xa, tiêu cực thông qua công tác truyền thông, cụ thể như tại những cuộc họp thôn, sinh hoạt của các chi, tổ hội các Hội đoàn thể ở thôn.
3.2.2. Xây dựng hệ thống các chính sách tạo cơ sở cho công tác giáo dục nếp sống văn hoá cho cộng đồng dân cư ở xã Bình Kiến
3.2.2.1 Mục đích của biện pháp
Triển khai các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và nhà nước, chính quyền địa phương xây dựng văn bản triển khai thực hiện nhằm làm căn cứ để triển khai, áp dụng, hỗ trợ cho công tác giáo dục, xây dựng nếp sống văn hóa.
3.2.2.2 Nội dung và cách thức thực hiện
Đảng bộ xây dựng Nghị quyết lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ xây dựng đời sống văn hóa, xây dựng nông thôn mới.
Chính quyền, Mặt trận và các Hội đoàn thể cụ thể hóa các Nghị quyết của đảng, chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, các mục tiêu xây dựng đời sống văn hóa phù hợp đặc điểm, tình hình chung của đơn vị, nhằm hoàn thành nhiệm vụ giáo dục nếp sống văn hóa, xây dựng nông thôn mới.
Người dân tự xây dựng quy chế của tổ dân cư.
3.2.2.3 Điều kiện thực hiện biện pháp
Phát huy nguồn lực của mọi lực lượng tham gia vào việc xây dựng, tổ chức thực hiện các văn bản chỉ đạo, thực hiện các kế hoạch, chương trình, các hoạt động giáo dục, xây dựng nếp sống văn hóa, đặc biệt là ý thức tự giác, chấp hành của người dân. Đồng thời phát huy tốt tính dân chủ, tự chủ tự ý thức, tinh thần trách nhiệm cảu người dân xây dựng nếp sống văn hóa mới, khuyến khích các thôn quy hoạch cơ sở vật chất, giao thông, chuyển đổi cơ cấu kinh tế, áp dụng khoa học kỹ thuật, xóa đói giảm nghèo.
3.2.3. Đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục nếp sống văn hoá cho người dân cộng đồng dân cư ở xã Bình Kiến
3.2.3.1 Mục đích của biện pháp
Giáo dục nếp sống cho người dân là nhiệm vụ khó, đòi hỏi nội dung phải được xác định rõ ràng, có kế hoạch cụ thể, trọng tâm phù hợp với đặc điểm về lứa tuổi, trình độ nhận thức, nét văn hóa đặc trưng của địa phương.
3.2.3.2 Nội dung và cách thức thực hiện
Việc giáo dục nếp sống văn hóa phải đảm bảo nội dung đa dạng, sát với thực tế, gần gũi với cuộc sống sinh hoạt, lao động hàng ngày của người dân. Nội dung phải tập trung vào những vấn đề dễ hiểu và được nhiều người dân quan tâm để triển khai thực hiện giáo dục trước, sau đó tăng dần mức độ khó của các nội dung đòi hỏi
người dân cần cố gắng hơn và trên cở sở kết quả đạt được của những nội dung đã triển khai trước.
Nội dung giáo dục cũng cần chú ý đến vai trò, tác động xã hội của quy ước, hương ước thôn, tổ dân cư văn hoá, Hương ước tộc họ văn hoá là văn bản quy phạm xã hội được nhân dân trong thôn, tổ dân phố, tộc họ tham gia xây dựng, góp phần điều chỉnh các hành vi trong các mặt đời sống cộng đồng, mang tính tự quản, được nhân dân cam kết tự giác thực hiện.
Đổi mới phương thức giáo dục cũng phải linh hoạt hơn, thay vì tuyên truyền giáo dục thông qua các hội nghị, các cuộc họp, qua hệ thống loa truyền thanh, chúng ta cần tiến hành giáo dục bằng cách chỉ việc, các mô hình mẫu, tổ chức các hoạt động thực tiễn, thông qua các buổi lao động dọn vệ sinh chung, thông qua các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, phát huy vai trò chủ động, tích cực và sáng tạo của nhân dân làm cho người dân thấy được những giá trị của việc thay đổi thói quen, nếp sống sinh hoạt, những lợi ích mới mà nếp sống có văn hóa mang lại cho cuộc sống cộng đồng.
3.2.3.3 Điều kiện thực hiện biện pháp
Trong quá trình tiến hành giáo dục phải lồng ghép tốt các con đường giáo dục, thông qua giảng dạy, truyền đạt, tuyên truyền, vận động kết hợp với hoạt động lao động, sản xuất, các hoạt động cộng đồng, hoạt động xã hội để đảm bảo thực hiện tốt và đạt hiệu quả các nội dung giáo dục nếp sống văn hóa cho người dân ở cộng đồng dân cư.
3.2.4. Đào tạo nguồn nhân lực cho công tác giáo dục nếp sống văn hoá cho cộng đồng dân cư.
3.2.4.1 Mục đích của biện pháp
Xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ, nhiệt tình, tâm huyết, có kỹ năng tuyên truyền, vận động giáo dục nếp sống văn hóa ở khu dân cư.
3.2.4.2 Nội dung và cách thức thực hiện
Đảng ủy, Chính quyền và các ban ngành căn cứ vào nhu cầu thực tế của địa phương để thống kê thực trạng đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa, tuyên truyền, vận động quần chúng cấp xã và thôn.
Xác định lộ trình, xây dựng đề án vị trí việc làm tuyển dụng, đào tạo và bồi dưỡng trình độ lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ, xây dựng kế hoạch về nguồn nhân lực để qui định mức đào tạo cán bộ làm công tác văn hóa, tuyên truyền của địa phương theo tiêu chuẩn đối với cán bộ, công chức cấp xã, khu dân cư của UBND thành phố, tham mưu đưa vào quy hoạch cán bộ chung của toàn thành phố theo đề án nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, thu hút trí thức trẻ về làm việc tại địa phương.
Thường xuyên kiện toàn đội ngũ cán bộ làm công tác của Ban nhân dân thôn, Mặt trận và các đoàn thể, Ban công tác mặt trận ở khu dân cư, cán bộ làm công tác văn hoá; đồng thời đưa cán bộ Mặt trận và đoàn thể ở cấp xã thường xuyên xuống địa bàn các thôn, tham gia các hoạt động ở các thôn để cùng triển khai, kiểm tra, giám sát, hướng dẫn, vận động nhân dân thực hiện nếp sống có văn hóa..
Thường xuyên mở các đợt tấp huấn, bồi dưỡng công tác chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng truyên truyền theo chuyên đề cho Trưởng thôn, Trưởng ban công tác mặt trận, Tổ trưởng các chi, hội đoàn thể của các thôn, người có uy tín trong cộng đồng dân cư, trưởng dòng họ, nhằm đáp ứng yêu cầu và nhiệm vụ đặt ra của công tác giáo dục nếp sống văn hóa cho người dân ở cộng đồng dân cư
3.2.4.3 Điều kiện thực hiện biện pháp
Đảng bộ, chính quyền địa phương xây dựng quy hoạch dài hạn phát triển nguồn nhân lực, dự báo nhu cầu về số lượng, chất lượng nhân lực, trình độ cho cán bộ làm công tác văn hóa ở cơ sở. Phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của từng cá nhân và mối quan hệ giữa các ban, ngành ở từng địa phương để nâng cao trách nhiệm trong xử lý công việc, để công việc được giải quyết nhanh chóng, thuận tiện.
Phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, giải quyết dứt điểm các hiện tượng tiêu cực kéo dài, gây bức xúc liên quan đến năng lực, trình độ, đạo đức của đội ngũ cán bộ.