CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH NĂNG LỰC ĐIỀU HÀNH CỦA GIÁM ĐỐC DOANH NGHIỆP NGÀNH ĐIỆN
3.2. Thu thập và phân tích số liệu về năng lực điều hành của Giám đốc
3.2.3. Phương pháp thu thập và phân tích dữ liệu qua điều tra khảo sát
Sau khi phỏng vấn nắm được yêu cầu về năng lực điều hành của giám đốc các doanh nghiệp của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, tác giả đã tiến hành xây dựng phiếu điều tra để khảo sát thực trạng năng lực điều hành của đội ngũ giám đốc. Phiếu điều tra đã được phát cho tất cả các đối tượng có liên quan trực tiếp đến hoạt động của Giám đốc các doanh nghiệp.
3.2.3.2. Thiết kế phiếu khảo sát
Sau khi có kết quả phỏng vấn nắm được yêu cầu về năng lực điều hành của giám đốc các doanh nghiệp của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, tác giả đã tiến hành xây dựng phiếu điều tra để khảo sát thực trạng năng lực điều hành của đội ngũ giám đốc.
Phiếu điều tra được phát cho tất cả các đối tượng có liên quan đến hoạt động của Giám đốc các doanh nghiệp ngành Điện.
Phiếu khảo sát được thực hiện trên cơ sở thang đo đã chọn và các yêu cầu về năng lực điều hành của Giám đốc doanh nghiệp. Nội dung và các biến quan sát trong các thành phần được hiệu chỉnh cho phù hợp. Một thang đo Likert 5 điểm được dùng để sắp xếp từ nhỏ đến lớn với số càng lớn là càng thể hiện năng lực cao.
- Đối với biến kiến thức (1: không hiểu biết, 2: chưa hiểu biết đầy đủ, 3: hiểu biết, 4: hiểu biết tương đối đầy đủ, 5: hiểu biết đầy đủ)
- Đối với biến kỹ năng và thái độ (1: thấp nhất, 2: thấp, 3: trung bình, 4: cao, 5:
cao nhất).
Kết quả điều tra sẽ được phân tích trên phần mềm SPSS. Kết quả phân tích được tổng hợp và đưa ra thảo luận nhóm để lấy ý kiến chuyên gia (2 nhóm thảo luận được tiến hành). Kết quả thảo luận đã được tổng hợp và làm cơ sở phân tích nguyên nhân của các hạn chế cũng như cơ sở để đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực điều hành cho đội ngũ giám đốc các doanh nghiệp ngành Điện trong thời gian tới.
82
3.2.3.3. Mẫu điều tra và cách thức chọn mẫu
Tác giả sử dụng phương pháp chọn mẫu theo phương pháp chọn theo nhóm kết hợp với phương pháp chọn mẫu thuận tiện. Trong phương pháp chọn mẫu theo nhóm, tác giả chia ra thành nhiều nhóm nhỏ - đơn vị chọn mẫu. Tuy nhiên các nhóm này có đặc điểm là các phần tử trong cùng một nhóm có tính dị biệt cao và các phần tử giữa các nhóm có tính đồng nhất cao. Sau khi chọn nhóm tiến hành chọn phần tử trong từng nhóm để tham gia vào mẫu và sử dụng phương pháp thuận tiện. Đây là phương pháp chọn mẫu phi xác suất, trong đó tác giả tiếp cận với phần tử mẫu bằng phương pháp thuận tiện, nghĩa là lựa chọn những phần tử mà tác giả có thể tiếp cận được.
Trước tiên chia nhóm các Giám đốc doanh nghiệp, các cán bộ lãnh đạo Tập đoàn từ cấp trưởng, phó Ban trở lên, các cá nhân là thành viên Hội đồng quản trị, trưởng phó các phòng chức năng của các đơn vị thuộc khối Truyền tải, Phân phối và Phát điện và các đơn vị khác. Trong các nhóm này thì bất cứ người nào đủ điều kiện và đồng ý tham gia vào mẫu đều có thể chọn vào mẫu, cụ thể như sau:
+ Cán bộ lãnh đạo Tập đoàn từ cấp trưởng, phó ban trở lên gồm 42 người để hỏi ý kiến đánh giá của cấp trên về năng lực điều hành của đội ngũ giám đốc các doanh nghiệp cấp 1 của Tập đoàn.
+ 58 phiếu điều tra để các Giám đốc doanh nghiệp cấp 1 tự đánh giá về năng lực điều hành của mình.
+ 30 phiếu điều tra ở cấp bộ ngành quản lý ngành Điện như Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội…
+ 120 phiếu điều tra được phát cho các trưởng phòng, ban chịu sự lãnh đạo trực tiếp của đội ngũ giám đốc các doanh nghiệp cấp 1 của Tập đoàn điện lực để tìm hiểu ý kiến đánh giá của cấp dưới.
3.2.3.4. Cách thức phát phiếu và thu thập phiếu, đặc điểm phiếu thu về
Tiến hành phát phiếu điều tra tới các Giám đốc doanh nghiệp, cán bộ lãnh đạo quản lý cấp Tập đoàn, cán bộ ở các cơ quan Bộ ngành quản lý và cán bộ lãnh đạo cấp
83
phòng tại các đơn vị. Tổng số phiếu phát ra là 250 phiếu. Số phiếu thu về tính đến tháng 6/2014 là 165 phiếu. Số phiếu dùng được để phân tích là 122 phiếu.
- Xét về độ tuổi của các đối tượng trả lời phiếu, hầu hết người trả lời có độ tuổi từ 31 – 50. Đây là độ tuổi đã có kinh nghiệm và câu trả lời tương đối tin cậy. Có 14,9% số người trả lời có độ tuổi trên 50 và chỉ có 4,1% số người trả lời có độ tuổi nhỏ hơn 30 tuổi.
Cụ thể, các đối tượng trả lời phiếu điều tra được phân loại theo độ tuổi được thể hiện trong bảng 3.3 dưới đây:
Bảng 3.4: Đối tượng trả lời phiếu điều tra theo độ tuổi
Stt Độ tuổi Số người Tỷ lệ %
1 Dưới 30 tuổi 5 4,1%
2 Từ 31 – 40 tuổi 48 39,7%
3 Từ 41 – 50 tuổi 50 41,3%
4 Trên 50 tuổi 18 14,9%
Nguồn: Kết quả tổng hợp của nghiên cứu Xét theo qui mô lao động của các doanh nghiệp có đối tượng tham gia trả lời phiếu, thì 27% các doanh nghiệp có qui mô lao động trên 500 người, và 11,5% doanh nghiệp có số lao động dưới 300 người; đa số người tham gia trả lời phiếu khảo sát đang làm việc tại các doanh nghiệp có số lao động từ 300-500 người, chiếm tỷ lệ 61,5%. Cụ thể trong bảng 3.4 dưới đây:
Bảng 3.5: Đối tượng trả lời phiếu điều tra theo qui mô
Stt Tiêu chí Số người Tỷ lệ %
1 DN có số lao động <300 người 14 11,5%
2 DN có từ 300 – 500 lao động 75 61,5%
3 DN có trên 500 lao động 33 27,0%
Nguồn: Kết quả tổng hợp của nghiên cứu
84
Xét vị trí công việc mà các đối tượng tham gia trả lời phiếu điều tra đang đảm nhận thì có 18% đối tượng đang làm việc với tư cách là thành viên Hội đồng quản trị của doanh nghiệp, 43% đối tượng đang làm việc trong doanh nghiệp với tư cách là Giám đốc hoặc thành viên Ban giám đốc và 22% đối tượng trả lời phiếu khảo sát là trưởng/phó đơn vị thành viên của doanh nghiệp; 17% đối tượng đang giữ vị trí quản lý khác như cán bộ quản lý và chuyên viên về nhân sự cấp Nhà nước, Bộ, ngành, Tập đoàn.
Hình 3.1: Đối tượng trả lời phiếu điều tra theo vị trí công tác đang đảm nhận
N g
u ồ n :
K ế
Kết quả tổng hợp của nghiên cứu Xét theo số năm kinh nghiệm làm việc: Nghiên cứu đã tiến hành tách số phiếu khảo sát của đối tượng là giám đốc các doanh nghiệp (41 phiếu) và đi sâu vào nghiên cứu, phân tích năng lực điều hành của Giám đốc doanh nghiệp trên cơ sở số năm kinh nghiệm cũng như trình độ học vấn của các Giám đốc doanh nghiệp mà không xét tổng thể các đối tượng tham gia trả lời phiếu điều tra. Trên cơ sở phân tích số phiếu tham gia trả lời phiếu khảo sát của đối tượng là Giám đốc doanh nghiệp thì có 19,51% giám đốc có dưới 5 năm kinh nghiệm; 51,22% giám đốc có từ 5 đến 10 năm kinh nghiệm và 29,27% có trên 10 năm kinh nghiệm. Cụ thể trong bảng 3.5 sau:
85
Bảng 3.6: Số năm kinh nghiệm của các giám đốc tham gia trả lời phiếu điều tra Stt Thâm niên làm giám đốc Số người Tỷ lệ %
1 Dưới 5 năm kinh nghiệm 8 19,51 %
2 Từ 5 – 10 năm kinh nghiệm 21 51,22%
3 Trên 10 năm kinh nghiệm 12 29,27%
Nguồn: Kết quả tổng hợp của nghiên cứu Xét theo trình độ học vấn của các Giám đốc doanh nghiệp tham gia trả lời phiếu khảo sát thì chỉ có 29,27% đối tượng có trình độ trên đại học; 70,73% đối tượng có trình độ đại học.
Hình 3.2: Trình độ của các giám đốc tham gia trả lời phiếu điều tra
70.73%
29.27%
Đại học Trên đại học
Nguồn: Kết quả tổng hợp của nghiên cứu
86