CHƯƠNG IV ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ <THẾ KỈ XV ĐẦU THẾ KỈ XVI>
Tiết 53: IV. TÂY SƠN ĐÁNH TAN QUÂN THANH
1.Kiến thức:
- Nguyên nhân quân Thanh xâm lược nước ta.
- Diễn biến quá trình đại phá quân Thanh,nguyên nhân thắng lợi ,ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn..
2.Kĩ năng:
- Sử dụng lược đồ kết hợp với tường thuật.
3.Thái độ:
- Thấy rõ: Sức mạnh quật khởi ý chí kiên cường của nhân dân chống lại áp bức.
II- ĐỒ DÙNG
1. GV: Chuẩn bị lược đồ diễn biến chiến thắng Ngọc Hồi- Đống Đa.
2. HS: Sưu tầm tài liệu có liên quan III- PHƯƠNG PHÁP
- Nêu vấn đề, phát vấn ,tường thuật...
IV- TỔ CHỨC DẠY-HỌC 1.Ổn định lớp. 1’
2.Kiểm tra bài cũ: 4’
a) Câu hỏi:
(?) Quân Tây Sơn đã lật đổ chính quyền PK Nguyễn, Trịnh và Lê ntn?
Yếu tố nào giúp quân Tây Sơn lật được các chính quyền đó?
b) Đáp án: Vở ghi mục 1+2 3.Bài mới
* Giới thiệu bài:1p’
Vì sao quân Thanh xâm lược nước ta? Diễn biến cuộc chiến ra sao…?ND:
Hoạt động của thầy- trò Nội dung
HĐ1: Tìm hiểu nguyên nhân quân Thanh xâm lược nước ta.(10p)
*MT: Hiểu,trình bày được nguyên cớ quân thanh xâm lược là do sự cầu cứu của Lê Chiêu Thống.
H:Tiếp cận sgk.
? Vì sao quân Thanh xâm lược nước ta?
? Nhà Thanh có bỏ qua cơ hội này không?
- Nhân cớ đưa quân về giúp vua LCT, Càn Long thực hiện âm mưu XL nước ta
? Lực lượng của quân Thanh như thế nào?
GV chỉ lược đồ H.57:
Năm 1788, nhà Thanh cử Tôn Sĩ Nghị đem 29 vạn quân tiến vào nước ta chia làm 4 đạo quân
+ Đạo 1: Tôn Sĩ Nghị-> Quảng Tây- Lạng Sơn.
+ Đạo 2: Sầm Nghi Đống->Cao Bằng.
+ Đạo 3: Ô Đại Kinh-> Tuyên Quang.
+ Đạo 4: Theo đường Quảng Ninh- >Hải Dương.
? Em có nhận xét gì về lực lượng quân Thanh?
- Tướng giỏi, hiếu chiến, quân đông được bè lũ Lê Chiêu Thống rước vào kinh mổ trâu bò...
? Em có NX gì về bè lũ Lê Chiêu Thống?
- Vua bán nước hèn hạ, nhục nhã
- Chỉ vì quyền lợi cá nhân mà bán rẻ Tổ quốc, gây đau khổ cho nhân dân "Cõng rắn..."
? Trước tình thế đó quân Tây Sơn đã làm gì?
? Việc quân ta rút khỏi Thăng Long có ý kiến cho rằng đó là thua, là hèn nhát em có đồng ý với ý kiến đó không?
- Không phải do hèn nhát, sợ giặc. Đây
1.Quân Thanh xâm lược nước ta.
a) Hoàn cảnh:
- Lê Chiêu thống sang cầu cứu nhà Thanh
- Năm 1788, Tôn Sĩ Nghị đem 29 vạn quân tiến vào nước ta
b) Chuẩn bị của nghĩa quân - Rút khỏi Thăng Long
- Lập phòng tuyến Tâm Điệp - Biện Sơn
là 1 kế hoạch sáng suốt và chu đáo;
+ Bảo toàn lực lượng (quân Thanh quá đông, hung hăng, quân ta chỉ có vài vạn) + Làm kiêu lòng địch
+ Chờ thời cơ
? Vì sao nghĩa quân TS lập phòng tuyến Tam Điệp - Biện Sơn?
- Phòng tuyến có chiều sâu, liên kết thuỷ bộ vững chắc
- Là bàn đạp cho quân TS hội quân và tấn công ra Thăng Long diệt quân Thanh
? Thái độ của quân Thanh khi vào XL nước ta ntn?
- Chủ quan, kiêu ngạo Chuyển ý.
HĐ2:Tìm hiểu quá trình đại phá quân Thanh của Nguyễn Huệ.(15p)
*MT: Trình bày được kế sách,sự chuẩn bị,diễn biến cuộc hành quân thần tốc của quân Tây Sơn.
H:Đọc sgk.
? Nhận được tin cấp báo Nguyễn Huệ đã làm gì?
? Việc Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế có ý nghĩa gì?
- Làm yên lòng dân, tập hợp lực lượng tạo sức mạnh, khẳng định chủ quyền dân tộc, làm cho quân Thanh cho biết rằng nước Nam ta có chủ
? Trên đường từ Huế ra Bắc Quang Trung đã làm gì?
...Chuẩn bị lực lượng, tinh thần ...
? Vì sao ông quyết định tiêu diệt quân Thanh trong dịp tết kỉ mậu?
- Quân Thanh mới chiếm được Thăng Long dễ dàng nên còn chủ quan, kiêu ngạo
- Vào dịp tế, quân Thanh lơ là, không đề phòng -> quân địch bị bất ngờ
G:Dùng lược đồ thuật diễn biến khởi nghĩa.
2.Quang Trung đại phá quân Thanh 1789.
- 11/1788 Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế lấy niên hiệu<Quang Trung> -> Ra Bắc ngay.
+ Đến Nghệ An: Tuyển Quân, duyệt binh.
+ Đến Thanh Hoá: Tuyển quân.
+ Đến Tam Điệp: Khen kế hoạch rút quân và khao quân.
+ Từ Tam Điệp ta chia 5 đạo.
+ Đêm 30 tết-> đánh đồn tiền tiêu.
+ Đêm 3 tết -> vây đồn Hà Hồi <Thường Tín- Hà Tây>
+ Mờ sáng 5 tết:
. Đồn Ngọc Hồi.
? Tại sao quân Tây Sơn vây đồn Ngọc Hồi Khương Thượng trong cùng 1 thời gian.
- Sự chỉ huy, kãnh đạo tài tình, sáng suốt cùng phối hợp tác chiến-> giặc không kịp trở tay, không kịp tiếp ứng cho nhau.
? Kết quả ta đạt được ra sao?
? Thuật lại diễn biến trận đại phá quân Thanh.
- HS thuật lại trên lược đồ.
G:Kết luận chuyển ý.
HĐ3: Nguyên nhân thắng lợi,ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn.
*MT: Biết nhận định,đánh giá kết quả phong trào,bài học rút ra từ phong trào.
(10p)
H:Đọc sgk.
? Phong trào nông dân Tây Sơn thắng lợi có ý nghĩa lịch sử như thế nào?
? Vì sao quân Tây Sơn giành thắng lợi nhanh chóng lẫy lừng?
? Em có nhận xét gì về chiến lược của nghĩa quân Tây Sơn?
- Thần tốc, táo bạo, tiên đoán trước thắng lợi
=> Nghệ thuật quân sự thần tốc, táo bạo, bất ngờ, cơ động.
GV nhấn mạnh: Với thắng lợi đại phá quân Thanh đã giữ vững độc lập dân tộc, 1 lần nữa đập tan cuồng vọng XL của các đế chế quân chủ phương Bắc
. Đồn Khương Thượng <Đống Đa - HN>
*Kết quả:
- Trong 5 ngày quét sạch 29 vạn quân Thanh.
3. Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn.
a) Ý nghĩa lịch sử.
- Lật đổ các tập đoàn PK - Lập lại thống nhất - Đánh đuổi ngoại xâm b) Nguyên nhân thắng lợi.
- Sự ủng hộ của nhân dân,tinh thần c/đ của quân sĩ.
- Lãnh đạo tài giỏi của ba anh em Tây Sơn ,đặc biệt<Nguyễn Huệ>.
4. Củng cố: 3’
(?) Em hãy trình bày cuộc tiến quân của vua QT đại phá quân Thanh vào dịp tế Kỉ Dậu 1789.
5. Hướng dẫn học bài ở nhà: 1’
- Làm đáp án trả lời các câu hỏi trong SGK - CBB: Đọc trước bài 26 SGK
*************************************************
Ngày soạn:4/3/2012 Ngày giảng:7/3/2012
Tiết 54- Bài 26