LÀM BÀI KIỂM TRA (1 TIẾT)
Tiết 21: NHÀ TRẦN THÀNH LẬP
(Kế hoạch chi tiết ) I-Mục tiêu cần đạt:
1.Kiến thức: h/s nắm được nguyên nhân làm cho nhà Lý suỵ đổ và nhà Trần thành lập. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền, Pháp luật.
3.Kĩ năng: So sánh, đối chiếu.
2.Thái độ:Tinh thần đấu tranh chống áp bức bóc lột và tinh thần sáng tạo trong xây dựng đất nước. Lòng yêu nước tự hào dân tộc, lòng biết ơn, ý thức kế thừa và phát triển.
II . Néi dung:
1.Nhà Lý sụp đổ
2.Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền -Sơ đồ tổ chức nhà nước
3.Pháp luật thời Trần
-Ban hành bộ lụât mới: Quốc triều hình luật -Đặt cơ quan Thẩm hình viện để xử kiện III-Chuẩn bị:
1. Thầy : Lược đồ Đại Việt thời Trần
2. Trò : Đọc trước bài và trả lời câu hỏi ở mỗi mục . IV. Tổ chức các hoạt động học tập
1.Ổn định lớp:(1’) 2.Kiểm tra bài cũ:(5’)
? Xã hội thời Lý có những tiến bộ gì so với thời Đinh-Tiền Lê ? ? Đặc điểm văn hoá-xã hội thời Lý ?
NhËn xÐt, cho ®iÓm:...
3. Tiến trình bài học :(35’) - Giới thiệu bài :
Đến cuối thế kỉ XII nhà Lý suy yếu trầm trọng, Vậy nguyên nhân do đâu ?..
Hoạt động 1 (10’)
*. Mục tiêu: Các em nắm đợc nhà Lý trải qua thời kì
thịnh trị, đến thời kì này mục nát nh thế nào? Trong hoàn cảnh đó nhà Trần đợc thành lập ra sao?
*. Phơng pháp: Nêu vấn đề, thuyết trình - HS: đọc sgk
Nhà Lý thành lập năm nào -1009
-Trải qua 8 đời vua, đến đời thứ 9 nhà Lý ngày càng suy yếu.
Nguyên nhân suy yếu ?
-Đời thứ 8-Lý Huệ Tông chỉ sinh được con gái và mắc bệnh nên nhường ngôi cho con gái Lý Chiêu Hoàng ->các đại thần tranh chấp quyền hành, quan lại bóc lột nhân dân...
- Đọc in nghiêng
Hậu quả của các việc làm trên ?
->dân nghèo phải bán con làm nô tì cho nhà giàu hay bỏ vào chùa kiếm sống, nạn trộm cướp, bán vợ ...
Các thế lực địa phương đánh giết lẫn nhau, chống lại triều đình; một số nước phía nam thỉnh thoảng đem quân cướp phá Đại Việt.
Trước tình hình đó nhà Lý phải làm gì
1.Nhà Lý sụp đổ:
-Cuối thế kỉ XII vua quan ăn chơi sa đoạ, không chăm lo đời sống nhân dân.
-Hạn hán, lũ lụt liên tiếp, nhân dân khổ cực -> họ nổi dậy đấu tranh.
->Dựa vào thế lực họ Trần để chống lại lực lượng nổi loạn
? Trước tình hình đó nhà Lí đã làm gì ?
-Nhân cơ hội nhà Trần buộc vua Lý nhường ngôi cho Trần Cảnh (chồng Lý Chiêu Hoàng)
- Đọc in nghiêng
Vậy nhà Trần thành lập trong hoàn cảnh ntn ? triều đình – nhân dân – xã hội
Việc nhà Trần thành lập trong hoàn cảnh này có ý nghĩa gi ?
->Cần thiết trong hoàn cảnh lịch sử lúc ấy
- HS Quan sát lược đồ; GV chỉ vị trí địa giới lãnh thổ Đại Việt thời Trần
Hoạt động 1 (17’)
*. Mục tiêu: Các em nắm đợc nhà Trần củng cố chế
độ phong kiến tập quyền nh thế nào?
*. Phơng pháp: Nêu vấn đề, thuyết trình, hoạt động nhóm, tổng hợp, trực quan.
- Mục 2/ sgk
Sau khi lên ngôi, nhà Trần tổ chức lại bộ máy nhà nước ntn ?
? Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần ? Thực hiện theo nhóm (3)'
Hãy mô tả lại tổ chức nhà nước thời Trần ? -Giải thích: đứng dầu triều đình là vua, các vua thường truyền ngôi sớm cho con và xưng là Thái thượng hoàng. Các chức đại thần văn võ do người họ Trần nắm giữ; cả nước chia làm 12 lộ; người đứng đầu xã do dân bầu .
Việc nhà Trần duy trì chức thái thượng hoàng có ý nghĩa gì ?
Nhận xét tổ chức hệ thống quan lại thời Trần ?
->Theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền có quy củ và đầy đủ hơn .
- GV: còn đặt thêm các cơ quan: quốc sử viện, thái y viện, tông nhân phủ...; và thêm các chức quan: hà đê sứ, khuyến nông sứ, đồn điền sứ (mmọ người đi khai hoang)
So với bộ máy thời Lý, thời Trần có điểm gì khác ?
+Thái thượng hoàng giúp việc cho vua
- Dựa vào nhà Trần.
-12/1226 nhà Lý nhường ngôi cho nhà Trần
2.Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền:((17’)
-Sơ đồ tổ chức nhà nước +chính quyền Trung ương Vua
(thái thượng hoàng)
quan văn Quan võ
+Chính quyền địa phương 12 (lộ)
phủ
châu- huyện xã
->Chế độ quân chủ trung ương
+Các chức quan đại thần đều do người trong họ nắm
+đặt thêm một số chức quan, cơ quan trông coi sản xuất
+chia cả nước làm 12 lộ
-Những điều trên chứng tỏ chế độ tập quyền thời Trần được củng cố hơn thời Lý
Hoạt động 3 (8’)
*. Mục tiêu: Các em nắm đợc nhà Trần đã xây dựng luật pháp nh thế nào?
*. Phơng pháp: Nêu vấn đề, thuyết trình, so sánh Pháp luật thời Trần có đặc điểm gì?
-Nhà Trần rất chú trọng sửa sang luật pháp và ban hành bộ luật mới Quốc triều hình luật (trước gọi là Quốc triều thông chế)
Giới thiệu bộ luật
Bộ luật có nội dung ra sao?
Nhận xét Hình luật thời Trần so với Hình thư thời Lý?
->xác nhận và bảo vệ quyền tư hữu tài sản, quy định cụ thể việc mua bán ruộng đất ->pháp luật xây dựng đầy đủ hơn, có thêm cơ quan thực hiện pháp luật -Mối quan hệ vua quan và nhân dân thời Trần tuy có sự khác biệt nhưng chưa sâu sắc, vua vẫn để chuông ở thềm điện cho nhân dân kêu oan. những khi vua đi thăm địa phương nhân dân có thể đón rước hoặc mời vua dừng lại xem một vụ kiện oan...
So sánh với thời Lí ? Nhận xét ?
tập quyền
-Đặt thêm một số cơ quan và chức quan mới.
3.Pháp luật thời Trần:(8’) -Ban hành bộ lụât mới: Quốc triều hình luật
-Đặt cơ quan Thẩm hình viện để xử kiện
V. Tổng kết và h ớng dẫn về nhà
*. Tổng kết: (3’)
? Nguyên nhân nào nhà Lý sụp đổ ?
- vua quan ăn chơi không chăm lo đời sống nhân dân - Thiên tai mất mùa đói kém
- Thế lực phong kiến cát cứ địa phương - Dân nghèo nổi dậy đấu tranh
*H ớng dẫn học và soạn bài: (1’)
-Học bài, xem lại các kiến thức sgk, trả lời câu hỏi sgk
-Chuẩn bị: Bài13 (tiếp theo): II/ NHÀ TRẦN XÂY DỰNG QUÂN ĐỘI VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ.
Ninh Bình, ngày 02 tháng 11 năm 2013 Giám hiệu ký duyệt
...
...
--- Ngày lập kế hoạch: 01-11-2013
Ngày thực hiện: 09-11-2013