CHƯƠNG VI VIỆT NAM NỬA ĐẦU THẾ KỶ XIX
TIEÁT 61 I. TÌNH HÌNH CHÍNH TRÒ – KINH TEÁ
I. Mục tiêu cần đạt
1. Kiến thức:
Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền, mọi quyền hành tập trung trong tay vua. Các vua Nguyễn thần phục nhà Thanh và khước từ mọi tiếp xúc với các nước phương Tây. Sự phát triển các ngành kinh tế ở thời Nguyễn gặp nhiều hạn chế.
2. Tư tưởng
Chính sách của triều đình không phù hợp với yêu cầu lịch sử nên kinh tế xã hội không có điều kiện phát triển
3. Kyõ naêng:
Phân tích nguyên nhân các hiện trạng chính trị – xã hội – kinh tế II. Néi dung:
1. Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền:
2. Kinh tế dưới triều Nguyễn:
a. Noõng nghieọp:
b. Thủ công nghieọp:
c. Thửụng nghieọp:
III/ Chuẩn bị:
- Bản đồ Việt Nam thời Nguyễn - Tranh ảnh về quân đội thời Nguyễn IV.
Tổ chức các hoạt động học tập 1 / Ổn định lớp. (1’)
2/ Kiểm tra đầu giờ: (5’) 3/
Tiến trình bài học : (35’)
Quang Trung mất, nhà Tây Sơn suy vong, Quang Toản không đập tan được âm mưu xâm lược của Nguyễn Aùnh. Triều Tây Sơn tồn tại 25 năm( 1778 – 1802) rồi sụp đổ.
Chế độ phong kiến Nguyễn được thiết lập do Nguyễn Aùnh đứng đầu . Triều Nguyễn ra đời trên cơ sở cuộc chiến tranh phản cách mạng và dựa vào sự giúp đỡ của tư bản nước ngoài.
Hoạt động 1: (15’)
*. Mục tiêu: Các em nắm đợc nhà Nguyễn lập lại chế
độ phong kiến tập quyền nh thế nào,
*. Phơng pháp: Nêu vấn đề, thuyết trình, so sánh, trực quan.
Tìm hiểu những việc làm của Nguyễn Aùnh
GV. Sau khi Q.Trung mất, Q.Toản không đủ sức gánh vác công việc đất nước còn N. Nhạc thì an phận không lo việc nước.
? Hãy cho biết những việc làm của N.Aùnh. ¤ng đã làm gì để lập lại chế độ phong kiến tập quyền?
GV chỉ lược đồ xác định trên lược đồ đơn vị hành chính Việt Nam thời Nguyễn
Yêu cầu HS nhận xét cách tổ chức đơn vị HC dưới trieàu Nguyeãn
? Những chính sách về quân đội, luật pháp?
Cho HS quan sát tranh ảnh
? Nhận xét về chính sách đối ngoại của nhà Nguyễn?
GV hướng dẫn HS phân tích thái độ của nhà Nguyễn đối với nhà Thanh và quan hệ với nước ngoài để HS hiểu vì sao Pháp xâm chiếm và thống trị nhân dân ta.
Chặt chẽ.
Quan sát tranh ảnh 62+63 và tự rút ra nhận xét
Tự rút ra hậu quả của nó là càng làm cho thực dân Pháp xúc tiến việc xâm lược nước ta.
Hoạt động 2: (20’)
*. Mục tiêu: Các em tìm hiểu về tình hình kinh tế dới triÒu NguyÔn
*. Phơng pháp: Nêu vấn đề, thuyết trình, so sánh, trực quan, thảo luận nhóm.
1. Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền:
Năm 1802 Nguyễn Aùnh đánh bại triều Tây Sơn, đặt niên hiệu là Gia Long , đóng đô ở Phuù Xuaân (Hueá)
- Hành chính: xây dựng bộ máy nhà nước tập quyền, chia nước thành 30 tỉnh và một phủ trực thuộc( Thừa Thieân)
- Luật pháp: năm 1815 ban hành bộ “ Hoàng triều luật lệ” ( Luật Gia Long)
- Bảo vệ chính quyền: xây thành luỹ từ trung ương đến ủũa phửụng
- Ngoại giao : thần phục nhà Thanh một cách mù quáng, khước từ mọi tiếp xúc với phửụng Taõy.
2. Kinh tế dưới triều Nguyeãn:
Tìm hiểu kinh tế dưới triều Nguyễn và các biện pháp của các vua Nguyễn.
? Tình hình nông nghiệp dưới thời Nguyễn và các biện pháp của các vua nhà Nguyễn ?
Nông nghiệp sa sút nghiêm trọng
Chiêu mộ dân lưu vong, khai phá miền ven biển, lập ấp, đồn điền tăng diện tích canh tác.
Tình trạng chiếm đoạt và tập trung ruộng đất của bọn ủũa chuỷ dieón ra gay gaột.
? Vì sao vẫn còn tình trạng dân lưu vong?
Giải thích tình trạng chiếm đoạt ruộng đất , chế độ quân điền không còn tác dụng.
Nhà nước ko quan tâm, tài chính thiếu hụt, tham nhũng, lụt lội, hạn hán, đê vỡ, dân phiêu tán
? Tại sao việc sửa đắp đê ở thời Nguyễn gặp nhiều khó khăn?
Gợi ý HS lấy dẫn chứng trong văn học đã học “ Sống chết mặc bay” của Phạm Duy Tốn.
Theo Sgk
Đọc đoạn in nghiêng sgk và nói lên suy nghĩ của em về tài năng của thợ thủ công nước ta đầu XIX
? Thủ công nghiệp thời Nguyễn có những đặc điểm gì?
Gợi ý: có điều kiện phát triển ( dẫn chứng Sgk)
Mặc dù có nhiều tiềm lực nhưng thủ công nghiệp vẫn không phát triển được. Vì sao?
Hướng dẫn gợi ý : các thợ giỏi bị bắt vào các xưởng thủ công nhà nước mai một tài năng. Các mỏ khoáng sản khai thác thất thường sa sút dần, thở thủ công phải nộp thuế sản phẩm nặng nề.
? Hoạt động buôn bán trong nước ntn?
Gợi ý HS, phân tích mở rộng cho HS thấy hoạt động buôn bán mặc dù rất tấp nập nhưng chỉ với các nước trong khu vực nhất là Trung Quốc và hạn chế buôn bán với các nước phương Tây
Trả lời theo sgk
Quan sát H.64 và đọc đoạn in nghiêng để thấy hoạt
a. Noõng nghieọp:
- Khai hoang lập ấp, lập đồn ủieàn.
- Nhà nước không quan tâm đê điều dẫn đến hạn hán, lũ lụt, nhân dân phiêu tán.
b. Thủ công nghieọp:
Có điều kiện phát triển nhưng đã bị kìm hãm: nhà nước đánh thuế nặng, tập hợp thợ giỏi về kinh đô.
c. Thửụng nghieọp:
Buôn bán trong nước tấp nập sầm uất và phát triển.
Tuy nhiên lại đóng cửa và hạn chế buôn bán với các nước phương Tây.
động buôn bán của Hội An, Mỹ Tho đông vui tấp nập ntn?
GV kết luận: những chính sách kinh tế – chính trị phản động của nhà Nguyễn đã kìm hãm sự phát triển kinh tế – xã hội nước ta.
V. Tổng kết và h ớng dẫn về nhà
*. Tổng kết: (3’)
? Nhà Nguyễn đã làm gì để lập lại chế độ thống trị?
? Tình hình kinh tế dưới triều Nguyễn ntn?
*H ớng dẫn học và soạn bài: (1’)
HS học bài, chuẩn bị tiếp phần II. “Các cuộc nổi dậy của nhân dân”
Ninh Bình, ngày 06 tháng 04 năm 2013 Giám hiệu ký duyệt
……….
………..
1. Bài 27