A. Mục tiêu cần đạt
I. Đặc điểm của s.việc và nhân vật trong v¨n tù sù
1. Sự việc trong văn tự sự:
a. Bài tập: Tìm hiểu các s.việc trong truyện ST-TT:
- Các s.việc có mối quan hệ nhân- quả.
- Ko thay đổi vị trí của các s.việc đợc.
H. Nếu thay đổi vị trí của các sự kiện liệu có đợc ko? (Vì s.việc trớc là ng.nhân s.việc sau ko đợc)
H. Trong chuỗi các s.việc trên nếu bỏ
đi s.việc nào đó có đợc ko? Vì sao?
H. Nếu thêm 1 s.việc nào đó vào truyện liệu có đợc không?( Ko. thừa) H. Trong truyện t.giả để ST thắng mấy lần? ý nghĩa của chiến thắng ấy?
(ST thắng 2 lần: Mang lễ đến trớc; 2 bên giao chiến... ST thắng mãi)
H.Chiến thắng ấy nêu lên chủ đề gì
của câu chuyện?
( Ca ngợi công cuộc chinh phục tự nhiên và ớc mơ chiến thắng lũ lụt của ND ).
H. Vậy các s.việc trong văn tự sự đợc sắp xếp ntn?
H. Các s.việc trong truyện là do những nhân vật nào làm nên?
(Vua Hùng, ST,TT)
H. Các sự việc xảy ra vào thời gian nào?
ở đâu? Nguyên nhân xảy ra?
(Hùng Vơng thứ 18, (Thành Phong Châu, Vua Hùng kén rể, TT ko lấy đợc Mỵ Nơng)
H. Theo em đặc điểm của s.việc trong văn tự phải đảm bảo những yếu tố nào?
H. Nếu bỏ t.gian, đ.điểm đi liệu có đợc ko? V× sao?
(Ko đợc Truyện ko còn ý nghĩa truyÒn thuyÕt.)
GV: Nhân vật trong văn tự sự phải
đảm bảo yêu cầu nào? -> chuyển ý 2.
H. Hãy kể tên các nhân vật trong truyện ST-TT? (5 nhân vật) GV đa bảng phụ Ycầu h.sinh điền ND các cét.
15’
- Ko thể bỏ đi s.việc nào đợc Nếu bổ
đi 1 s.việc nào đó ko đảm bảo tính liên tôc.
b. NhËn xÐt :
- Các s.việc đợc chọn lọc và sắp xếp theo 1 trình tự có ý nghĩa nhằm thể hiện chủ đề của câu chuyện.
- S.việc trong văn tự sự phải đợc tr.bày cô thÓ,chi tiÕt.
Phải đảm bảo đợc 6 yếu tố: Địa điểm, thời gian, nhân vật thực hiện, ng.nhân, d.biến, k.quả.
2. Nh©n vËt trong v¨n tù sù:
a. Bài tập:
N.vật Tên gọi Lai lịch Tài năng Chân dung Việc làm
VuaHùng
Sơn Tinh ThuûTinh
Mị Nơng
Lạc Hầu
VuaHùng
Sơn Tinh ThuûTinh
Mị Nơng
Thứ mời tám
ở vùng núi Tản Viên
ở vùng nớc thẳm
Con Vua Hùng thứ 18
cã nhiÒu tài lạ:hô
ma gọi giã.®em sÝnh lÔ
đến trớc
Không
Không
Xinhđẹp, nÕt na
Kén rể, mời Lạc Hầu gả cho MN cho Sơn Tinh.
-Đến cầu hôn ...
- Đến cầu hôn muộn đuổi đánh Sơn Tinh,rút quân.
- Theo Sơn Tinh về núi.- Giúp việc vua.
H. Hãy cho biết ai đợc nói đến nhều nhÊt ( ST – TT Nh©n vËt chÝnh ; ®- ợc nói đến nhiều nhất.
H. Ai là nhân vật đợc nói đến ít?
( Hùng Vơng, Mị Nơng).
H. Nhân vật phụ có cần thiết không, có bỏ đi đợc không?
( Không bỏ đi đợc chuyện xẽ có nguy cơ chệch hớng, đổ vỡ)
H. Qua việc tìm hiểu nhân vật? Em hiểu nhân vật là gì?
H. Cách kể nhân vật?
H. Qua phân tích BT, em hiểu: Sự việc, nhân vật trong văn tự sự là gì? Cách kể nh©n vËt?
- HS đọc ghi nhớ.
- GV chốt KThức.
- HS đọc BT.
Nêu yêu cầu.
*Y/cầu: chỉ ra các sự việc và các nhân vật trong truyện ST – TT ?
- Dựa vào bảng phụ đã điền.
- Vai trò, ý nghĩa của các nhân vật
5’
b. NhËn xÐt:
+ Nhân vật là ngời làm ra sự việc.
+ Nh©n vËt chÝnh . + Nh©n vËt phô.
*. Cách kể nhân vật : + Tên gọi.
+ Giới thiệu lai lịch, tình hình, tài năng.
+ Miêu tả chân dung, trang phục, dáng
điệu.
+ Hoạt động, lời nói, ý nghĩa.
3/ Ghi nhí (sgk- 38)
4/ Củng cố:2“
H. Đ2 của việc và nhân vật trong văn tự sự?
5/ HDH:2“
Học bài + Làm bài tập 3,4,5 (18-19) SBT . Chuẩn bị bài “ Sự tích Hồ Gơm ”.
TiÕt 12
Sự việc và nhân vật trong văn tự sự
A. Mục tiêu cần đạt:
1/Kiến thức
- HS hiểu đợc ý nghĩa của s.việc và nhân vật trong văn tự sự. Đây là hai yếu tố then chốt của tự sự ( s.việc có quan hệ với nhau và với chủ đề t.phẩm; s.việc gắn với t.gian, địa
điểm, nhân vật, diễn biến, nguyên nhân, kquả’ nhân vật cừa là ngời làm nên s.việc h.động, vừa là ngời đợc mói tới)
2/ Kü n¨ng
- Rèn luyện kỹ năng nhận diện, phân loại nhân vật, tìm hiểu sâu c huỗi các s.việc, chi tiết trong truyện.
B. Chuẩn bị: GV: Bảng phụ (Kẻ cột cho h.sinh điền các nhân vật, lai lịch...) HS: Chuẩn bị theo hớng dẫn.
C. Hoạt động dạy và học : 1.ổn định tổ chức: 1“Sĩ số:
2. KiÓm tra: 5“
H. Sự việc và nhân vật trong bài văn tự sự phải đảm bảo những yêu cầu nào?
- GV kiểm tra việc chuẩn bị bài của HS.
3. Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò TG Nội dung Hoạt động 4: Hớng dẫn luyện tập
- HS đọc bài tập.
- Nêu yêu cầu.
- HS làm bài tập vào vở.
- Một HS đứng tại chỗ trả lời.
- GV ghi bảng.
- HS tóm tắt truyện theo sự việc và các nh©n vËt chÝnh.
- HS đọc yêu cầu bài tập Phần C.
20’ III/ Luyện tập:
1/ Bài tập1:
+ Vua Hùng: Nhân vật phụ không thể thiếu vì ông là ngời quyết định cuộc hôn nhân lịch sử.
+ Mị Nơng: Nhân vật phụ không thể thiếu vì không có nàng thì không có truyện 2 thần xung đột.
+ S.Tinh: Nh©n vËt chÝnh, ngêi anh hùng chống lũ lụt của nhân vật việt cổ . + T.Tinh: Nhân vật chính, đợc nói tới nhiều h/ảnh thần thoại hoá sức mạnh của bão lũ ở vùng châu thổ Sông Hồng.
* Tóm tắt truyện theo s.việc các nhân vËt chÝnh:
- Vua Hùng kén rể.
- Sơn Tinh, Thuỷ Tinh đến cầu hôn.
- Vua Hùng ra sính lễ.
- Sơn Tinh đến trớc đợc vợ, Thuỷ Tinh
đến sau nổi giận đem quân đánh Sơn Tinh. Nớc ngập ruộng đồng, ngập nhà cửa, thành Phong Châu nh nổi lềnh bềnh trên biển nớc.
- Sơn Tinh không hề nao núng bốc từng quả đồi, rời từng dãy núi…
- Thuỷ Tinh sức đã cạn kiệt đành rút lui.
- HS thảo luận nhóm bàn.
- Đại diện nhóm trình bày.
- HS đọc BT. Nêu yêu cầu.
H. Vậy truyện này có dựa vào một văn bản cụ thể nào không?
(Không, phải h cấu)
H. Có thể kể ra các trờng hợp không v©ng lêi?
(Trèo cây bị ngã.
Tắm sông một mình . Quay cãp khi kiÓm tra….)
H. Vậy câu chuyện em định kể có những nhân vật nào?
H. Những sự việc gì xảy ra trong câu chuyện của em?
- HS làm ra giấy nháp.
- Trình bày dự định của mình.
- HS nhạn xét - GV bổ xung.
15’
- Hàng năm TT vẫn đem quân đánh ST, nhng không đợc đành rút quân về.
* TP đợc đặt tên “ST - TT” Vì đó là tên của 2 thần, 2 Nhân vật chính của truyện
không thể đổi các tên khác.
Vì: - Tên thứ 1: Cha rõ ND chính.
- Tên thứ 2: Thừa (Hùng Vơng, Mị Nơng, chỉ đóng vai phụ)
- Tên thứ 3: Cha thực hện đầy đủ c.đề của truyện.
2. Bài tập 2:
HS tởng tợng ra câu chuyện viết ra giấy nháp những dự đinh sẽ kể về câu
chuyện ấy.
* Xác định sự việc:
- Sự việc gì? Diễn ra ở đâu?
- Diễn biến của câu chuyện ra sao?
Kết thúc nh thế nào?
* Xác định nhân vật:
- Nh÷ng ai tham gia?
4/ Củng cố:2“
H. Đ2 của việc và nhân vật trong văn tự sự?
5/ HDH:2“
- Học bài + Làm bài tập 3,4,5 (18-19) SBT . - Chuẩn bị bài “ Sự tích Hồ Gơm ”
Tiết13 Sự tích Hồ Gơm
(Hớng dẫn đọc thêm 1)
A. Mục tiêu cần đạt : 1/Kiến thức
- HS hiểu nội dung, ý nghĩa của truyện, vẻ đẹp của một số h.ảnh trong truyện.
2/ Kü n¨ng
- Kể tóm tắt và phân tích đợc truyện.
3/ T t ởng
- Giáo dục HS lòng tự hào về danh lam thắng cảnh và truyền thống chống giặc ngoại xâm của dân tôc.