A/ Mục tiêu cần đạt
- Qua phần lý thuyết tiếp tục hình thành cho học sinh kĩ năng quan sát, tởng tợng, so sánh và nhận xét khi miêu tả.
- Nhận diện và vận dụng những thao tác cơ bản đã học trong đọc và viết bài văn miêu tả.
B. Chuẩn bị:
- GV các bài tập.
- HS chuẩn bị bài.
C. Các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức lớp 2. KiÓm tra:
3. H. Muốn miêu tả đợc ta phải làm gì? Em hiểu ntn là quan sat, so sánh, liên t- ởng, tởng tợng? Làm nh vậy để làm gì?
4. Bài mới
* Hoạt động 1:
Giờ trớc chúng ta đã tìm hiểu đựoc các bớc để làm văn miêu tả. Để làm rõ hơn phần lí thuyết chúng ta tiến hành luyện tập.* Hoạt động 2:
- Học sinh đọc bài tập:
- Nêu yêu cầu của bài.
H. Những hình ảnh nào làm nổi bật thân hình đẹp , cờng tráng của dế mèn?
H. Từ ngữ hình ảnh nào thể hiện đức tính ơng bớng kiêu căng của Mèn?
H. Nhận xét về các từ ngữ tác giả dùng
để miêu tả?
(Những tính từ, động từ, những từ láy.) - Học sinh đọc bài tập 3
H. Quan sát ghi lại những đặc điểm của phòng học lớp em?
H. Trong những đặc điểm đó em thích
đặc điểm nào nhất?
II. Luyện tập (Tiếp) 2. Bài tập 2
- Mèn có than hình đẹp, cờng tráng, nhng tính tình ơng bớng kiêu căng.
- Biểu hiện :
+ Bóng mỡ, đen nhánh, ngoàm ngoạp uốn cong hùng dũng (Thân hình đẹp).
+ Rất bớng, hãnh diện, trình thợng, khoan thai…(ơng bớng, kiêu căng).
3. Bài tập 3:
Đặc điểm ngôi nhà, căn phòng em ở (phòng học)- Rộng rãi, thoáng mát, trang trí đẹp đẽ.
- Réng chõng 40 -> 50 m2
- Màu xanh của ve, màu trắng của vôi…thoáng mát.+ Cửa sổ:
- Đặc điểm nổi bật
- Trang trí đẹp đẽ, rèm, những lẵng hoa, ảnh
H. Nh vậy khi làm văn miêu tả có phải cái gì ta cũng tả vào bài không?
(Không- Chon những chi tiết tiêu biểu để tả)- HS đọc bài tập 4:
- Nêu yêu cầu của BT.
H. Nếu tả quang cảnh một buổi sáng trên quê hơng thì em sẽ liên tởng, so sánh các hình ảnh sự vật sau đây với nh÷ng g×?
- HS trình bày những liên tởng của mình.
- Học sinh đọc bài tập 5 - Nêu yêu cầu.
- Học sinh dựa vào bài văn sông nớc Cà Mau -> học tập cách miêu tả để viết đoạn văn - > trình bày trớc lớp.
của Bác, cờ tổ Quốc, 5 điều Bác Hồ dạy ,
đồng hồ treo tờng , những tấm biển : Dạy tốt, học tốt
4. Bài tập 4
- Liên tởng so sánh các sv sau + Mặt trời -> lòng đỏ trứng gà + Bầu trời-> mâm xôi bạc
+ Những hàng cây-> những chú lính canh gác + Những ngôi nhà…
+ Núi-> bát úp…
5. Bài tập 5
- Viết đoạn văn tả lại quang cảnh một dòng sông (khu rừng) mà em có dịp quan sát
* Yêu cầu :
- Đoạn văn hoàn chỉnh
- Tả khu rừng (hoặc dòng sông) (Dựa vào bài văn của Đoàn Giỏi”
4.Củng cố
- GV hệ thống bài 5.H
ớng dẫn học
- Học bài (Lý thuyết) - Làm bài tập 4
- Chuẩn bị: Bức tranh của em gái tôi.
Soạn : 10. 1. 2011
Tiết 81 .Bài 20:
Văn bản: Bức tranh của em gái tôi
(Tạ Duy Anh) A. Mục tiêu cần đạt
- Học sinh nắm đợc nội dung và ý nghĩa của truyện. Nắm đợc nghệ thuật kể truyện và miêu tả tâm lý nhân vật trong tác phẩm.
- Luyện kĩ năg đọc, tóm tắt tác phẩm và tìm hiểu tâm lí nhân vật
- Hình thành thái độ và các ứng xử đúng đắn, biết thắng sự ghen tị trớc tài năng hay thành công của ngời khác.
B. Chuẩn bị:
- GV: Giáo án- Một số câu truyện về cách c sử hàng ngày của các em bé.
- HS: Chuẩn bị bài.
C. Các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức lớp
2. Kiểm tra bài cũ:
H. Em có nhận xét gì về cảnh sông nớc Cà Mau? Chỉ rõ những câu văn có sự liên tởng, so sánh? Miêu tả cảnh của tác giả.
3. Bài mới
* Hoạt động 1:
Đã bao giờ em ân hận, ăn năn vì thái độ c xử không đúng của mình đối với những ngời trong gia đình cha? Đã bao giờ em cảm thấy mình rất tồi tệ xấu xa không xứng đáng với anh chị em của mình cha?…Có những sự ân hận, hối lỗi làm cho tâm hồn ta trong trẻo hơn. Truyện ngắn “bức tranh…” viết về anh em Kiều Phơng rất thành công trong việc thể hiện chủ đề tế nhị đó.
* Hoạt động 2:
- Giáo viên hớng dẫn đọc, kể
+ Phân biệt rõ lời kể, các đối thoại diễn biến tâm lí của nhân vật ngời anh qua các chặng chính + Kể: Chọn ngôi thích hợp
- GV đọc mẫu -> học sinh đọc - HS kể lại câu truyện
H. Em có hiểu biết gì về tác giả : Tạ Duy Anh?
(Tạ Duy Anh: Tên khai sinh: Tạ Viết Dãng, sinh 1959. Quê Hoàng Diệu, Chơng Mĩ, Hà Tây. Là hội viên hội nhà văn VN. là cây bút trẻ xuất hiện trong văn học thời kì đổi mới, đã có những truyện ngắn gây đợc sự chú ý của bạn đọc. Hiện công tác tại nhà xuất bản hội nhà văn.)
- GV giới thiệu: Truyện đạt giải nhì trong cuộc thi viết “tơng lai vẫy gọi” của báo Tiền phong Truyện gợi ra những điều sâu sắc về mối quan hệ cách ứng xử giữa ngời với ngời
- Học sinh tìm hiểu các chú thích trong SGK - Mõng quýnh
- Thẩm định - Thôi miền
H. Truyện có những nhân vật nào, sự việc nào?
H. Ai là nhân vật chính? Vì sao?
(- Chuyện về hai anh em Mèo –Kiều -Phơng - Bí mật học vẽ của KP bị phát hiện
- Tâm trạng, thái độ của ngời anh trớc sự việc ấy - Em gái thành công -> cả nhà vui -> Anh ngợng - Đứng trớc bức tranh của em gái ngời anh hối hËn.)
(2 nhân vật, ngời anh là nhân vật chính -> vì
chủ đề của truyện là sự ăn năn hối lỗi khắc phục
I, Đọc và tìm hiểu chú thích:
1, Đọc và kể:
2, T×m hiÓu chó thÝch
a. Tạ Duy Anh: Sinh năm 1959 là cây bút trẻ xuất hiện trong văn học thời kì
đổi mới.
b. Tác phẩm:
c. Các chú thích khác:
II, Tìm hiểu văn bản:
tính ghen, đố kị trong tình bạn, tình anh em…) H. Theo em truyện kể về việc gì? Kể về ai là nhiÒu?
(Kể về tài vẽ của cô em và thái độ của ngời anh) H. Vấn đề chính có phải là ca ngợi cô em gái không?
(Ca ngợi phẩm chất tốt đẹp của cô em gái nhng vấn đề chủ yếu là hớng tới sự thức tỉnh của ngời anh - Chủ đề…)
H. Truyện kể theo ngôi thứ mấy? Tại sao tác giả
lại chọn ngôi kể thứ nhất?
(Kể theo ngôi thứ nhất, nv kể là ngời anh ->
thích hợp bày tỏ tình cảm, suy nghĩ của mình sự hối lỗi đợc bày tỏ chân thành đáng tin cậy.) - Học sinh theo dõi đoạn đầu (SGK- 30,31) H. Trong cuộc sống hằng ngày ngời anh có hành động, thái độ gì với em gái?
H. Theo em vì sao ngời anh lại có thái độ nh vậy? Nhận xét về thái độ đó của ngời anh?
H. Khi tài vẽ tranh của Mèo đã đợc chú Tiến Lê phát hiện thì thái độ của mọi ngời nh thế nào?
H. Thái độ của ngời anh?
H. Tâm trạng ấy của ngời anh còn bị đẩy lên một mức nữa, tìm những chi tiết chứng tỏ điều
đó?H. Vì sao ngời anh có thái độ và hành động nh vậy?(Ghen tuông với tài năng của em vốn thờng cho rằng mình hơn hẳn… giờ đây ngời em đợc mọi ngời yêu quý, là trung tâm chú ý của gia đình…
buồn bực, mặc cảm, tự ái - rất phù hợp tâm lí lứa tuổi thiếu niên.)
H. Theo em: xét nét là gì? Vì sao ngời anh lại có thái độ nh vậy?
( Bất lực, cay đắng khi nhận ra rằng: Ngời em gái bẩn thỉu ấy lại tài năng hơn mình nhiều.) H. Nhận xét về cách kể của tác giả trong đoạn này? Em đánh giá gì về nhân vật ngời anh?
H. Sau đó ngời anh có đi xem triển lãm tranh không? Thái độ khi đi?
+ Miễn cỡng cùng gia đình đi xem triển lãm tranh.
-> Khi bất ngờ đứng trớc bức chân dung mình do em gái vẽ thái độ tâm trạng của anh diễn biến
1. Diễn biến tâm trạng và thái độ của ng ời anh:
a, Trong cuộc sống thờng ngày với em gái.
+ Gọi em là Mèo
+ Theo dõi các việc em làm…khó chịu.
- Ngời anh coi thờng, khó chịu vì
những việc làm của em gái.
b, Khi tài vẽ của em gái đợc phát hiện:
+ Chú Tiến Lê: Mừng rỡ nói: "Anh chị có phúc lớn rồi…"
+ Ngời bố: "Con gái tôi vẽ đấy ?…Ôm thốc Mèo lên…"
+ Ngời anh: Cảm thấy mình nh bị đẩy ra ngoài…muốn gục xuống khóc…
không thể thân với Mèo nh trớc kia … Chỉ cần một lỗi nhỏ là gắt um lên…
Xem trộm những bức tranh…thở dài.
-> Cách kể phù hợp với tâm lí tuổi thiếu niên
- Ngời anh buồn nản, bất lực, tự ti, đố kị trớc thành công của em.
ra sao…giê sau chóng ta t×m hiÓu.
4.Củng cố
- Giáo viên hệ thống bài:
- Học sinh nêu những sự kiện chính trong bài.
5.HDH
- Kể lại chuyện: Diễn biến tâm lý ngời anh - Chuẩn bị: Các câu hỏi 3,4,5 ………