Chương 4: PHÂN TÍCH HÀNH VI GIẢM SỬ DỤNG TÚI NILON CỦA NGƯỜI DÂN TẠI PHƯỜNG HƯNG PHÚ, QUẬN CÁI RĂNG, THÀNH PHỐ CẦN THƠ
4.5 Trình độ nhận thức về túi thân thiện của người dân tại phường Hưng Phú, quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ
4.5.2 Nguồn thông tin nhận biết về túi thân thiện môi trường của người dân tại phường Hưng Phú, quận Cái Răng, TPCT
người dân tại phường Hưng Phú, quận Cái Răng, TPCT Các đáp viên tiếp cận với thông tin về các loại túi thân thiện môi trường
từ nhiều nguồn khác nhau và có sự nhận biết của chính bản thân đáp viên. Tỉ lệ đáp viên tiếp cận thông tin về các loại túi thân thiện môi trường thông qua truyền hình chiếm tỉ lệ cao nhất 64,5%; kế đến là báo, tạp chí với tỉ lệ 38,7%;
đáp viên tự nhận biết về túi môi trường chiếm tỉ lệ tương đối cao 32,3%; tiếp theo là sự nhận biết túi môi trường từ người thân, bạn bè là 22,6%; đài phát thanh chiếm 19,4% và cuối cùng là internet chiếm 12,9%.
Các đáp viên tại trung tâm thương mại Cái Khế tiếp cận thông tin về các túi thân thiện môi trường thông qua truyền hình chiếm tỉ lệ cao nhất. Ngày nay hầu hết mỗi gia đình đều có truyền hình riêng phục vụ cho việc giải trí và thông tin các túi thân thiện môi trường thường được giới thiệu trên các kênh truyền hình Việt Nam, kênh truyền hình địa phương vì vậy các đáp viên dễ dàng biết được nhiều thông tin về túi thân thiện môi trường thông qua nó. Bên cạnh đó đáp viên cũng tiếp cận thông tin túi môi trường thông qua báo, tạp chí và đặc biệt là khả năng tự nhận biết túi thân thiện môi trường của đáp viên.
Trong quá trình điều tra mặc dù trình độ học vấn tương đối thấp và không có thời gian rãnh để tìm hiểu các loại túi thân thiện môi trường nhưng các đáp viên vẫn tự nhận biết túi nào thân thiện với môi trường đặc biệt là túi giấy do đó tỉ lệ đáp viên tự nhận biết cũng tương đối cao. Tỉ lệ đáp viên nhận biết túi thân thiện môi trường từ đài phát thanh còn thấp mặc dù ở trung tâm thương mại Cái Khế có bố trí các loa phát thanh ở mỗi nhà lồng, điều này cho thấy việc tuyên truyền hay cung cấp thông tin về các túi môi trường từ đài phát thanh của cả nước nói chung và của trung tâm thương mại nói riêng chưa thật sự đạt được hiệu quả. Nguồn thông tin về các loại túi thân thiện môi trường từ internet có tỉ lệ đáp viên tiếp cận thấp nhất do giá thành của internet, độ phức tạp cũng như những khó khăn khi tiếp xúc với nó. Thực tế hiện nay cho thấy internet là nguồn cung cấp thông tin các loại túi thân thiện môi trường nhiều nhất và đa dạng nhất nhưng do phần lớn đáp viên tại trung tâm thương mại Cái Khế có độ tuổi khá cao và trình độ học vấn tương đối thấp đặc biệt ở loại hình kinh doanh rau, quả, hàng tươi sống nên việc khai thác sự nhận biết của đáp viên về các túi môi trường từ nguồn này thì khó mang lại hiệu quả cao.
Nguồn: Điều tra thực tế tháng 10 năm 2014
Hình 4.7: Nguồn thông tin nhận biết về túi thân thiện môi trường của người dân phường Hưng Phú, quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ
4.5.3 Mức độ quan tâm và mức giá sẵn lòng trả cho túi nilon thân thiện môi trường của người dân tại phường Hưng Phú, quận Cái Răng, TPCT
Khi khảo sát về mức giá sẵn lòng trả của đáp viên tại trung tâm cho túi nilon thân thiện môi trường thì mức giá sẵn lòng trả trung bình của đáp viên là 34,67 nghìn đồng (bảng 4.9) với mức giá này cho thấy các tiểu thương chỉ chấp nhận sử dụng túi nilon thân thiện môi trường với mức giá cao hơn mức giá túi nilon thường từ 10-15 nghìn đồng. Điều này sẽ rất khó khăn cho việc thay thế túi nilon thường các tiểu thương đang sử dụng bằng túi nilon thân thiện môi trường.
Thực tế giá túi nilon thân thiện môi trường cao hơn mức giá sẵn lòng trả trung bình của đáp viên. Mức giá sẵn lòng trả thấp nhất và cao nhất cho túi nilon thân thiện môi trường lần lượt là 20 nghìn đồng và 50 nghìn đồng. Mặc dù mức giá sẵn lòng trả trung bình cho túi nilon thân thiện môi trường chỉ 34,67 nghìn đồng nhưng vẫn có đáp viên sẵn lòng trả cao hơn cụ thể là 50 nghìn đồng, vì vậy để túi nilon thân thiện môi trường nói riêng và các túi thân thiện môi trường nói chung có sự thay thế phần nào các túi nilon thường là vấn đề cần được các cơ quan có thẩm quyền quan tâm.
Bảng 4.8 : Mức giá sẳn lòng trả cho một túi thân thiện môi trường của người dân tại phường Hưng Phú,quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ
Khu vực Trung bình Độ lệch
chuẩn
Nhỏ nhất Lớn nhất
Khu vực 1 7156,25 2812,52 1500 12000
Khu vực 10 8781,25 1999,74 6500 12000
Tổng (n=48) 7968,75 2406,13 4000 12000
Nguồn: Điều tra thực tế tháng 10 năm 2014
Qua bảng 4.8 thống kê với mức ý nghĩa 5% có sự khác biệt về mức giá sẵn lòng trả cho túi nilon thân thiện môi trường giữa hai loại hình kinh doanh.
Giá sẵn lòng trả cho túi nilon thân thiện môi trường ở loại hình kinh doanh rau, quả, thực phẩm tươi sống, tạp hóa (36,26 nghìn đồng) cao hơn giá sẵn lòng trả ở loại hình kinh doanh thời trang, vải, mùng, mền (33,09 nghìn đồng).
Các đáp viên thuộc loại hình kinh doanh rau, quả, thực phẩm tươi sống, tạp hóa rất quan tâm đến loại túi để đựng hàng hóa cho khách hàng hơn các đáp viên thuộc loại hình kinh doanh thời trang, vải, mùng, mền vì các hàng tươi sống nếu không có túi đựng hàng hóa cho khách hàng thì gây nhiều khó khăn trong việc mua bán. Đồng thời các đáp viên ở loại hình kinh doanh hàng tươi sống cũng chi ra số tiền tương đối cao cho việc mua túi nilon đựng cho khách hàng.
4.5.4 Hành vi sử dụng túi thân thiện môi trường trong thời gian tới của người dân tại phường Hưng Phú, quận Cái Răng, TPCT
Nguồn: Điều tra thực tế tháng 10 năm 2014
Hình 4.8: Hành vi sử dụng túi thân thiện môi trường thay thế túi nilon của người dân phường Hưng Phú, quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ
Thông qua kết quả hình 4.8, tỉ lệ đáp viên trả lời có thể thay thế túi nilon thường bằng các túi môi trường trong thời gian tới cao hơn tỉ lệ đáp viên nghĩ rằng không thể thay thế. Cụ thể, lượng đáp viên trả lời có thể thay thế chiếm
60% và 40% là tỉ lệ đáp viên trả lời không thể thay thế túi nilon thường bằng các túi môi trường do nhiều lý do sẽ được trình bày ở các phần tiếp theo.
Bảng 4.9: Mô tả lý do có thể sử dụng và không thể sử dụng túi thân thiện môi trường của người dân tại phường Hưng Phú, quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ
Lý do Tỉ lệ (%)
Sử dụng túi thân thiện môi trường thay cho nilon thường (n=51)
Hạn chế ô nhiễm môi trường 45,7
Bảo vệ sức khỏe 8,7
Chủ động hưởng ứng phong trào sử dụng túi thân thiện môi
trường 25,0
Không sử dụng túi thân thiện môi trường thay cho nilon thường (n=41)
Giá túi thân thiện môi trường cao 37,0
Túi thân thiện môi trường khó mua 30,4
Chưa biết được nhiều thông tin về túi thân thiện môi trường 21,7
Nguồn: Điều tra thực tế tháng 10 năm 2014
Trong 60% tỉ lệ đáp viên nghĩ rằng có thể thay thế túi nilon thường bằng các túi thân thiện môi trường để đựng hàng hóa cho khách hàng với những lý do như hạn chế ô nhiễm môi trường, bảo vệ sức khỏe, chủ động hưởng ứng phong trào sử dụng túi thân thiện môi trường và giá phù hợp, chất lượng đảm bảo. Trong đó, lý do hạn chế ô nhiễm môi trường và bảo vệ sức khỏe chiếm tỉ lệ cao lần lượt là 97,6% và 95,2%. Điều này cho thấy các đáp viên tại trung tâm thương mại Cái Khế có sự hiểu biết nhất định về tác hại của túi nilon khó phân hủy và có ý thức cao trong việc bảo vệ môi trường và sức khỏe. Lý do chủ động hưởng ứng phong trào sử dụng túi thân thiên môi trường chiếm phần trăm thấp nhất 23,8% do các đáp viên đều là những tiểu thương nên việc chủ động sử dụng túi môi trường sẽ gây nhiều khó khăn cho việc kinh doanh. Thực tế hiện nay cho thấy giá túi thân thiện môi trường là khá cao, vì vậy lý do sử dụng túi thân thiện môi trường vì giá phù hợp, chất lượng đảm bảo chiếm tỉ lệ cao hơn 52,4%. Các đáp viên nghĩ rằng trong thời gian tới nếu có sự can thiệp của nhà nước cũng như các cơ quan thẩm quyền thì chất lượng cũng như giá của các loại túi môi trường sẽ có sự điều chỉnh cho phù hợp với nhu cầu sử dụng và có thể thay thế phần nào túi nilon khó phân hủy nên các đáp viên có suy nghĩ khả quan hơn về việc sử dụng túi thân thiện môi trường trong thời gian tới.
Bên cạnh những đáp viên nghĩ rằng trong thời gian tới có thể thay thế việc sử dụng túi nilon thường bằng các túi thân thiện môi trường thì cũng có 40% lượng đáp viên nghĩ rằng không thể sử dụng túi thân thiện môi trường thay cho túi nilon thường với các lý do giá túi thân thiện môi trường cao
(57,1%), khó mua được các loại túi thân thiện môi trường (50,0%) và lý do chưa biết được nhiều thông tin về túi thân thiện môi trường (60,7%).
Hiện tại thì giá túi thân thiện môi trường cao cũng như nguồn cung cấp các túi thân thiện môi trường chưa phổ biến. Khi khảo sát ý kiến của đáp viên về việc sử dụng túi thân thiện môi trường thay cho túi nilon khó phân hủy thì các đáp viên cho rằng trong thời gian tới giá túi thân thiện môi trường vẫn cao và nơi mua túi thân thiện môi trường vẫn ít do các đáp viên nghĩ rằng không thể sử dụng túi thân thiện môi trường thay cho túi nilon thường. Bên cạnh đó hầu hết các đáp viên chưa biết nhiều thông tin về các loại túi thân thiện môi trường nên họ cho rằng việc sử dụng túi thân thiện môi trường trong thời gian tới để thay thế túi nilon khó phân hủy là không thể.
4.5.5 Mối quan hệ giữa nhận biết tác hại của túi nilon với hành vi sử dụng túi thân thiện môi trường trong thời gian tới của người dân tại phường Hưng Phú, quận Cái Răng, TPCT
Nhằm tìm hiểu quá trình nhận biết tác hại của túi nilon với hành vi sử dụng túi thân thiện môi trường trong thời gian tới của người dân tại phường Hưng Phú. Đề tài khảo sát về hành vi sử dụng túi thân thiện môi trường của người dân. Kết quả được trình bày ở bảng sau:
Bảng 4.11: Mối quan hệ giữa nhận biết tác hại của túi nilon với hành vi sử dụng túi thân thiện môi trường của người dân tại phường Hưng Phú, quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ
Đơn vị: %
Tác hại
Hành vi sử dụng túi thân thiện môi trường
Tổng (n=92)
Giá trị sig.
Không thể sử dụng (n=48)
Có thể sử dụng (n=44) Tạo ra khí CO2
Không 54,5 35,4 44,6 0,065
Có 45,5 64,6 55,4
Gây hiệu ứng nhà kính Không 50,0 31,2 40,2 0,067
Có 50,0 68,8 59,8
Túi nilon lẫn vào đất gây xói mòn
Không 43,2 25,0 33,7 0,065
Có 56,8 75,0 66,3
Đất bị mất chất dinh dưỡng
Không 54,5 33,3 43,5 0,040
Có 45,5 66,7 56,5
Ngăn cản sự sinh trưởng của cây trồng
Không 47,7 29,2 38,0 0,067
Có 52,3 70,8 62,0
Gây tắt nghẽn đường dẫn nước thải
Không 20,5 37,5 29,3 0.073
Có 79,5 62,5 70,7
Gây ngập lụt vào mùa mưa
Không 25,0 43,8 34,8 0,059
Có 75,0 56,2 65,2
Gây chết sinh vật dưới nước
Không 43,2 60,4 52,2 0.098
Có 56,8 39,6 47,8
Tạo ra khí CO2
Không 45,5 27,1 35,9 0,066
Có 54,5 72,9 64,1
Tạo ra khí Điôxin Không 18,2 33,3 26,1 0,098
Có 81,8 66,7 73,9
Có thể gây ung thư Không 47,7 66,7 57,6 0,066
Có 52,3 33,3 42,4
Có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển của trẻ nhỏ
Không 36,4 54,2 45,7 0,087
Có 63,6 45,8 54,3
Nguồn: Điều tra thực tế tháng 10 năm 2014 Xem chi tiết: phụ bảng 1.10 - phụ lục 1
Ghi chú: * : có ý nghĩa thống kê/ có sự khác biệt ở mức ý nghĩa α = 5%
ns : không có ý nghĩa thống kế mức α = 5%không có sự khác biệt
Bảng 4.11 cho biết mức độ ảnh hưởng giữa nhận biết tác hại của túi nilon đến hành vi sử dụng túi thân thiện môi trường của người dân. Ta có thể nhận thấy qua kết quả kiểm định Chi – Square ở mức ý nghĩa 5% có mối quan hệ giữa nhận biết tác hại và hành vi sử dụng túi thân thiện môi trường. Ta có nhận xét như sau: