KHÁI QUÁT CHUNG VỀ CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH Dự ÁN ĐẦU Tư TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
TƯ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
Khái niệm về dự án đầu tư
Theo quy định của luật đầu tư, dự án đầu tư được định nghĩa là một tập hợp các đề xuất liên quan đến việc đầu tư vốn trung và dài hạn Mục đích của các dự án này là thực hiện các hoạt động đầu tư tại một địa bàn cụ thể trong một khoảng thời gian nhất định.
Dự án đầu tư bao gồm:
- Mục tiêu đạt được khi thực hiện dự án;
- Các hoạt động khi thực hiện dự án;
- Các nguồn lực dùng để thực hiện dự án.
Vai trò của dự án đầu tư Đối với chủ đầu tư:
- Dự án đầu tư là một căn cứ quan trọng nhất để nhà đầu tư ra quyết định có nên tiến hành đầu tư dự án hay không.
- Dự án đầu tư là một công cụ để tìm đối tác trong và ngoài nước liên doanh bỏ vốn đầu tư cho dự án.
Dự án đầu tư là công cụ quan trọng giúp chủ đầu tư thuyết phục các tổ chức tài chính trong và ngoài nước cung cấp nguồn vốn tài trợ hoặc cho vay.
- Dự án đầu tư là cơ sở để thực hiện kế hoạch đầu tư, theo dõi, kiểm tra, kiểm soát quá trình thực hiện dự án.
Dự án đầu tư đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi, đánh giá và điều chỉnh kịp thời những hạn chế trong quá trình thực hiện Đối với các nhà tài trợ như ngân hàng thương mại, dự án là cơ sở để xem xét tính khả thi và quyết định có nên cấp vốn hay không Ngoài ra, các cơ quan quản lý nhà nước cũng dựa vào dự án để thực hiện các chức năng giám sát và quản lý hiệu quả.
- Là tài liệu để các cấp có thẩm quyền xét duyệt, cấp giấy phép đầu tu.
- Là căn cứ pháp lý để tòa án xem xét, đối chiếu nhằm giải quyết các vấn đề xảy ra khi có tranh chấp.
1.1.2 Ngân hàng thương mại và các hoạt động cơ bản của ngân hàng thương mại
Khái niệm về ngân hàng thương mại
Ngân hàng thương mại là tổ chức tài chính chuyên nhận tiền gửi từ khách hàng, với cam kết hoàn trả số tiền này Hoạt động chính của ngân hàng bao gồm cho vay, thực hiện nghiệp vụ chiết khấu và cung cấp dịch vụ thanh toán.
Các hoạt động cơ bản của ngân hàng thương mại
- Hoạt động huy động vốn;
- Hoạt động dịch vụ thanh toán và ngân quỹ;
+ Góp vốn và mua cổ phần;
+ Tham gia thị truờng tiền tệ;
+ Ủy thác và nhận ủy thác;
+ Bảo quản vật quý giá.
1.1.3 Thẩm định dự án đầu tư trong hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại
Khái niệm về thẩm định dự án đầu tư
Theo giáo trình của Học viện Ngân hàng, thẩm định dự án đầu tư là quá trình nghiên cứu và phân tích toàn diện các yếu tố kinh tế - kỹ thuật của dự án Việc này cần được thực hiện một cách khách quan, xem xét mối liên hệ với môi trường tự nhiên, kinh tế và xã hội, nhằm đưa ra quyết định đầu tư và tài trợ vốn chính xác.
Sự cần thiết phải thẩm định dự án đầu tư trong hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại
Trong bối cảnh đất nước phát triển và hội nhập, thẩm định dự án đầu tư ngày càng trở nên quan trọng, đóng vai trò là động lực cho sự phát triển kinh tế Mục tiêu của các doanh nghiệp và tổ chức kinh tế khi đầu tư là tạo ra lợi nhuận Để xác định hiệu quả của dự án đầu tư và đưa ra quyết định chính xác, thẩm định dự án đầu tư là công cụ thiết yếu.
Trong nền kinh tế thị trường, thẩm định dự án đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định thành công hay thất bại của hoạt động tín dụng ngân hàng Một dự án đầu tư hiệu quả không chỉ mang lại lợi nhuận mà còn khẳng định uy tín và sức mạnh của ngân hàng Ngược lại, nếu không được thẩm định kỹ lưỡng, các dự án có thể đối mặt với rủi ro mất vốn và nợ quá hạn, gây hại cho nguồn vốn và hoạt động của ngân hàng Do đó, công tác thẩm định dự án tốt sẽ tạo ra nhiều thuận lợi và an toàn hơn cho ngân hàng trong việc quyết định sử dụng nguồn vốn tài trợ.
- Giúp cho chủ đầu tư chọn được dự án đầu tư tốt nhất.
- Giúp các nhà tài trợ có quyết định chính xác có nên tài trợ cho dự án hay không.
- Tạo căn cứ để kiểm tra việc sử dụng vốn đúng mục đích, đối tượng và tiết kiệm vốn trong quá trình thực hiện.
Cơ sở vững chắc này giúp xác định hiệu quả đầu tư của dự án, đồng thời đánh giá khả năng hoàn vốn và khả năng trả nợ của cả dự án lẫn chủ đầu tư.
Dự án giúp các cơ quan quản lý nhà nước đánh giá tính cần thiết và phù hợp của nó đối với các vấn đề phát triển kinh tế, xã hội, công nghệ, vốn và ô nhiễm môi trường.
Yêu cầu thẩm định dự án đầu tư tại ngân hàng thương mại bao gồm tính khách quan, toàn diện, chính xác và kịp thời để lựa chọn các dự án đầu tư hiệu quả Đồng thời, cần đảm bảo hiệu quả hoạt động, tính bền vững và độ an toàn cao cho các dự án sau khi được cấp tín dụng.
Các căn cứ thẩm định dự án đầu tư tại ngân hàng thương mại
Căn cứ thẩm định dự án đầu tư:
- Hồ sơ dự án: phần thuyết minh và phần thiết kế cơ sở.
- Căn cứ các tiêu chuẩn, quy phạm, định mức của từng lĩnh vực kinh tế, kỹ thuật cụ thể.
- Căn cứ các quy ước, thông lệ quốc tế.
- Căn cứ các văn bản, quy định, quy trình và hướng dẫn nội bộ của ngân hàng.
1.1.4 Quy trình thẩm định dự án đầu tư tại ngân hàng thương mại
Quy trình thẩm định dự án đầu tư bao gồm các hoạt động xem xét, phân tích và đánh giá các khía cạnh nội dung, lợi ích và rủi ro của dự án, thường được thực hiện theo một trình tự nhất định.
Bước 1: Tiếp nhận hồ sơ vay vốn.
Bước 2: Thực hiện công việc thẩm định.
Bước 3: Lập báo cáo kết quả thẩm định dự án đầu tư.
Bước 4: Trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.
1.1.5 Nội dung thẩm định dự án đầu tư tại ngân hàng thương mại
1.1.5.1 Thẩm định sự cần thiết phải đầu tư và mục tiêu của dự án Đối với mỗi dự án, người thẩm định luôn quan tâm đến việc đánh giá được sự cần thiết phải đầu tư và những mục tiêu mà dự án cần đạt được Mục tiêu của dự án phải phù hợp và đáp ứng mục tiêu của toàn ngành, của địa phương, của cả nước trong từng thời kỳ Xác định dự án có cần thiết đầu tư hay không? Nếu thực hiện sẽ mang lại lợi ích cho chủ đầu tư, nền kinh tế và xã hội như thế nào? Nhìn chung, các dự án riêng biệt sẽ có các mục tiêu khác nhau cần phải đạt được Tuy nhiên, mục tiêu mà các doanh nghiệp luôn hướng tới cuối cùng vẫn là tối đa hóa lợi nhuận Để thực hiện được mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận, các doanh nghiệp cần hướng tới các mục tiêu cụ thể như tăng cường khả năng cạnh tranh của sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ, giải quyết công ăn việc làm, nâng cao mức sống cho người lao động,
1.1.5.2 Thẩm định phương diện thị trường của dự án
Để đảm bảo thành công cho dự án đầu tư, việc nghiên cứu thị trường là rất quan trọng, bắt đầu từ việc phân tích nhu cầu của người tiêu dùng nhằm xác định sản phẩm, quy cách, phẩm chất và khối lượng sản xuất Trong bối cảnh cạnh tranh hiện nay, nhà đầu tư cần đánh giá khả năng tồn tại của sản phẩm trên thị trường, nghiên cứu tính khả thi của dự án và xem xét khu vực thực hiện để đạt hiệu quả cao Từ đó, cần đưa ra quyết định chiến lược về sản phẩm, giá cả, phân phối và tiếp thị một cách hợp lý.
Nội dung thẩm định thị trường bao gồm các vấn đề:
Thẩm định về lựa chọn sản phẩm và dịch vụ cho dự án
Dựa vào nhu cầu thị trường, khả năng sản xuất, nguồn vốn và thế mạnh của nhà đầu tư, việc lựa chọn mặt hàng sản xuất là rất quan trọng Thị trường tiêu thụ sản phẩm và dịch vụ đầu ra có ảnh hưởng quyết định đến sự thành công của dự án và khả năng hoàn vốn Tiêu chuẩn lựa chọn sản phẩm và dịch vụ cho dự án cần được xem xét và đánh giá kỹ lưỡng.
- Đánh giá về nhu cầu sản phẩm của dự án;
- Đánh giá về cung sản phẩm;
- Thị trường mục tiêu và khả năng cạnh tranh của sản phẩm;
- Phương thức tiêu thụ và mạng lưới phân phối;
- Đánh giá, dự kiến khả năng tiêu thụ sản phẩm.
Xác định khu vực thị trưởng và thị hiếu của khách hàng
Người thẩm định cần xác định rõ thị trường của dự án, bao gồm thị trường trong nước hay quốc tế, khu vực thành thị hay nông thôn Việc tìm hiểu tình hình dân số, tốc độ tăng trưởng, khả năng thu nhập, thói quen tiêu dùng và phong tục tập quán là rất quan trọng Từ những thông tin này, có thể hình thành định hướng sản xuất, tiếp thị và phân phối sản phẩm phù hợp với từng khu vực.
Phân tích tình hình cạnh tranh sản phẩm trong tương lai trên thị trường
