LY THUYET VE HANH VI CUA DO ANH NGHIEP •
69. Khi s6 lao d9ng tang len la 9 thi san ltrQTig vo g6i d~t duqc cao nhit la
4.2.2 Nang suit bien (MP-Margianal Product) va quy luit nang suit
Nang sudt bien la t6ng san lu(lflg b6 sung QU()'C t[JO ra khi ddu vao lao d(>ng ho{lc v6n tang them m(>t dan vi [20].
MP = T6~g san luqng tang them= ~Q = dQ
L So lao d9ng tang them ~L dL
T6ng san luqng tang them ~Q dQ
MPK= , , = - = -
So von tang them ~K dK
Trong d6:
MPL: nang sufrt bien cua lao d9ng MPK: nang sufrt bien cua v6n
Cfing theo vi d\l 2, ta c6 dugc nang sufrt bien cua lao d9ng (MPL) dugc th~
hi~n qua bang 4.3 sau, tuong ung v6i cac giai do~n cua qua trinh san xufrt.
Bang 4.3: Bang niing sudt trung binh va niing sudt bien [20]
K L Q APL MPL Cac giai
doan sx •
10 0 0 - - GDI
10 1 15 15 15 I
10 2 40 20 25 I
10 3 69 23 29 I
10 4 96 24 27 I
10 5 120 24 24 GOii
10 6 138 23 18 II
10 7 147 21 9 II
10 8 152 19 5 II
10 9 152 16.88 0 GD III
10 10 150 15 -3 III
10 11 143 13 -7 III
10 12 133 11.08 -10 III
Theo bang 4.3, khi s6 lao d9ng L tang d~n 3, san luqng vo g6i Q d~t
' , ,
dugc tang nhanh dan thi nang suat bien tang. Sau d6 khi so lao d9ng L la 4, san luqng vo g6i Q lam ra tang ch~m l~i, thi nang sufrt bien giam va ti~p
t\lC giam ddn. Khi s6 lao d()ng la 9' rue san luQTig VO g6i Q d~t dugc la cao nhdt (Qmax) thi nang sudt bien b~ng 0. Khi s6 lao d()ng tang len 10, san luQTig vo g6i Q bit ddu giam xu6ng thi nang sudt bien cfing giam xu6ng
, . ,
va co gia tri du6i 0 (la so am). Tir day, co the cho thay dugc quy lu~t nang sudt bien giam ddn.
Quy lu(lt niing sudt bien giam ddn:
N ~u tang ddn s6 luQTig cua m()t y€u t6 ddu vao bi~n df>i nhfmg luQTig b~ng nhau (s6 luQTig cac y€u t6 khac gifr nguyen) thi t6i m()t gi6i h~n nao do, m6i dan vi y€u t6 ddu vao bi~n df>i bf> sung them phia sau se t~o ra gia tri san luQTig ddu ra nho han m6i dan vi y€u t6 ddu vao bf> sung them phia tru6c.
Quy lu~t nang sudt bien giam ddn tac d()ng d€n hanh vi va quy€t dinh cua doanh nghi~p trong vi~c l\ra ch9n cac y€u t6 ddu vao nhu th€ nao d~
tang nang sudt, giam chi phi va t6i da hoa lgi nhu~n.
Ta co th~ bi~u di~n s6 li~u cua nang sudt trung binh va nang sudt bien qua d6 thi hinh 4.2 nhu sau:
AP, L
MP
.APL
L
Hinh 4.2: D6 thj duirng niing sudt trung binh va niing sudt bien cua lao d9ng
Tir d6 thi hinh 4.2, ta thdy ban ddu khi tang s6 lao d()ng d~n 4 thi nang sudt trung binh nho han nang sudt bien. Khi s6 lao d()ng la 5, nang sudt trung binh cao nhdt la 24 (APL max) va b~ng nang sudt bien. Sau do,
khi s6 lao d<)ng tang tu 6 d~n 12 thi nang sufrt trung binh cao hem nang sufrt bien.
C6 th~ t6m l~i m6i quan h¢ giita APL va MPL nhu sau:
Khi MP1 16n hem AP1 thi AP1 tang dftn.
Khi MP1 nho hem AP1 thi AP1 giam dftn.
Khi MP1 b~ng v6i AP1 thi AP1 dang a muc cao nhfrt (AP1 max).
Cung tu s6 li~u bang 4.3, ta c6 th~ bi~u di~n s6 li~u cua san luqng, nang sufrt trung binh va nang sufrt bien tren cung m<)t d6 thi hinh 4.3 nhu sau:
Qã
152ã ããã
ã 120 ...... ,
0 , 5 L
PP, ,: 9
MP
-APL
0 5
L
Hinh 4.3: D6 thi auirng t6ng san lu(lllg, nang sudt trung binh va nang
sudt bien cua lao afJng
Tu d6 thi hinh 4.3, ta thfiy khi san Iuqng Q tang thi nang sufit bien nim phia tren tf\lc hoanh, tire mang gia tri duong. Khi san Iuqng Q cao nhfit thi nang sufit bien cit tf\lc hoanh, c6 nghia nang sufit bien bing 0. Sau d6, khi san Iuqng Q giam xu6ng thi nang sufit bien nim phia du&i tf\lc hoanh, rue mang gia tri am.
C6 th€ t6m I~i M6i quan hf giua MPL va Q nhu sau:
Khi MPL c6 gia tri duong thi t6ng san Iuqng Q cua doanh nghi~p dang trong giai do~n tang dfin. (MPL > 0 thi Q tang dfin).
Khi MPL c6 gia tri am thi t6ng san Iuqng Q cua doanh nghi~p dang trong giai do~n giam dfin (MPL < 0 thi Q giam dfin ).
Khi MPL c6 gia tri bing khong thi t6ng san Iuqng Q cua doanh nghi~p dang trong giai do~n Ian nhfit. (MPL = 0 thi Qmax).
Qua d6, chung ta c6 th€ chia thanh hai Io~i:
Hifu qua sit d1:1ng lao d(>ng: bi€u hi~n a gia tri nang sufit trung binh.
Hifu qua sit d1:1ng v6n: bi€u hi~n a gia tri nang sudt bien.
Qua bang 4.3 v&i 12 ph6i hqp khac nhau cho thdy rkg c6 nhfmg
, , ,
phoi hqp mang I~i hi~u qua kinh te, c6 nhfmg phoi hqp khong mang I~i hi~u qua kinh t~. V~y khi san xufit, nguoi ta se ch9n nhfmg ph6i hqp nao sao cho mang I~i hi~u qua v~ kinh t~ nhdt. Ta c6 th€ chia 12 ph6i hqp tren thanh 3 giai do~n v&i cac d~c di€m nhu sau:
Giai do,n I (L tu 1 d~n 5): Th€ hi~n hi~u qua sir dl_lng Iao d<)ng va v6n d~u tang vi khi s6 Iuqng Iao d<)ng tang d~n L=5, nang sudt trung binh tang len va d~t gia tri cao nhfit a cu6i giai do~n 1, dfiu giai do~n 2, san Iuqng ciing tang.
Giai do,n II (L tu tren 5 d~n 9): Th€ hi~n hi~u qua sir dl_lng Iao d<)ng giam va hi~u qua sir dl)ng v6n tang vi khi s6 Iuqng Iao d<)ng tang d~n 9, nang sudt trung binh, nang sufit bien d~u giam, nhung nang sudt bien con duong nen san luqng v~n tang va cao nhdt a cu6i giai do~n II.
Giai do,n III (L Ian hon 9): Th€ hi~n hi~u qua sir dl)ng v6n va Iao d<)ng d~u giam vi khi s6 luqng lao d<)ng Ian hon 9, nang sudt trung binh giam, nang sudt bien am nen san Iuqng giam.
Vai cac d~c diSm cua 3 giai do~n nhu tren, khi ti~n hanh san xudt cac doanh nghi~p se ch9n phf>i hqp cac y~u tf> san xudt chi thu(k giai do~n II,
vi trong giai do~n nay phf>i hqp cua lao d9ng va vf>n mang l~i hi~u qua su d\lng lao d9ng cao nhdt (APL max) CJ dfiu giai do~n II va hi~u qua su d\lng vf>n cao nhdt (Qmax) CJ cuf>i giai do~n II.
' ? ,X, '