CHƯƠNG 6: KẾ HOẠCH TÀI CHÍNH CHO CÁC CƠ SỞ SẢN XUẤT KDNN
C, Các loại kế hoạch hàng vụ, hàng quý và hàng tháng
III. Chi phí không bằng tiền
IV. Thặng dư tiền mặt/ nợ (I – II) V. Lợi nhuận (I – II – III)
Từ những ngân sách của từng hoạt động, các cơ sở sẽ hoạch định tổng hợp tất cả các hoạt động tạo ra thu nhập và chi phí từ đó lập kế hoạch dòng tiền tổng hợp cho cả năm.
Xem xét dòng thu, chi theo thời gian để có những hành động/giải pháp đối phó với những vấn đề tài chính:
Trong quá trình xây dựng kế hoạch tài chính, các cơ sở sản xuất kinh doanh nông nghiệp cần phải xem xét đến dòng tiền thu và chi trong các hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Dòng thực chi (chi bằng tiền mặt) được xem xét từ các yêu cầu về chi phí sản xuất được lấy trong các kế hoạch trồng trọt, chăn nuôi, ngành nghề và các chi phí liên quan đến marketing, chi phí quản lý nhưng không đưa phần khấu hao tài sản cố định của từng ngành, các khoản chi phí tự có của các cơ sở (lao động gia đình, nguyên vật liệu tự sản xuất được) đó là các khoản chi phí không bằng tiền mặt.
Dòng thực thu được xem xét từ chính các khoản thu nhập tạo ra được từ các hoạt động sản xuất kinh doanh, các hoạt động đầu tư tài chính (tiền gửi tiết kiệm..) và các hoạt động tạo ra thu nhập khác (tiền lương, các hoạt động phụ tạo ra thu nhập…).
Bảng 6.6: Ví dụ về ngân sách dòng tiền của hộ sản xuất lúa và lợn
THÁNG Cộng
cả năm
12 1 2 3 4 5 6 7 8 9
I.Tổng thu 0 0 0 0 0 15736 7140 0 0 22876 45752
Lúa 15736 15736 31472
Lợn 7140 7140 14280
II. Chi bằng tiền 2242 1975 1970.5 2910 1197.5 8541 2633.5 3246 1490 3305.5 29511 Lúa 2242 1975 147 2295 320 5547.5 2048.5 2368.5 320 3305.5 20569 Lợn 1823.5 615 877.5 2993.5 585 877.5 1170 0 8942 III.Chi gia đình 350 50 260 340 420 1230 340 420 420 300 4130
Lúa 350 50 50 50 50 650 50 50 50 300 1650
Lợn 210 290 370 580 290 370 370 2480
IV.Chênh lệch tiền mặt -2242 -1975 -1970.5 -2910 -1197.5 7195 4506.5 -3246 -1490 19570.5 16241
Hành động Vay ngân hàng Gửi tiết kiệm Vay Gửi
V. Lãi . Lỗ 12111
Nguồn: dự án agribiz, 2006
Việc xem xét dòng thu và dòng chi tiền mặt là việc làm hết sức quan trọng bởi vì trong thực tế, kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của các cơ sở mặc dù đem lại lợi nhuận nhưng các cơ sở lại không có tiền mặt để chi trả cho các khoản chi phí sản xuất, cũng như chi trả các khoản nợ vay ngắn và dài hạn. Hiệu số giữa dòng thu và dòng chi phản ánh tình trạng các cơ sở sản xuất kinh doanh có đủ tiền để trang trải chi phí cho các hoạt động sản xuất kinh doanh hay không, từ đó giúp các cơ sở có các biện pháp hành động để cân đối nguồn vốn sản xuất.
Nhìn vào bảng 6.6 khoản mục IV (chênh lệch tiền mặt) được tính bằng cách lấy tổng dòng tiền thu được – các khoản chi bằng tiền từ hai hoạt động trồng lúa và chăn nuôi lợn.
Kết quả trong khoản mục IV cho thấy, để chuẩn bị cho sản xuất các cơ sở cần chuẩn bị một lượng tiền mặt với mức trung bình khoảng 1.9 đến 2 triệu đồng/tháng, tháng cần sử dụng lượng tiền nhiều nhất là tháng 7 (3,246 triệu đồng). Như vậy để các hoạt động sản xuất kinh doanh hoạt động và vận hành xuôn sẻ, các cơ sở sản xuất phải đảm bảo đủ lượng tiền mặt đầu tư. Lượng tiền này có thể là tiền tích lũy từ trước (vốn chủ sở hữu), hay các cơ sở sẽ phải thực hiện các biện pháp vay vốn ngắn hạn, hoặc dài hạn để đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh của mình diễn ra đúng theo kế hoạch. Các tháng 5, tháng 9 là các tháng tạo ra thu nhập cao nhất và là tháng có dòng tiền cao nhất. Các cơ sở có thể sử dụng khoản tiền này để tái đầu tư, đầu tư tài chính, hoặc trả các khoản nợ đã vay trong các tháng trước.
Việc lập ngân sách dòng tiền mặt đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc giúp các cơ sở ra quyết định cân đối nguồn vốn. Vì nếu ở một thời điểm hiện tại nào đó, các cơ sở sẽ không đủ tiền để trang trải và đầu tư sản xuất. Mặt khác nếu dự trữ tiền mặt với số lượng lớn thì hiệu quả sử dụng vốn không cao do vẫn phải chịu chi phí sử dụng vốn đối với dòng tiền nhàn rỗi.
Bảng 6.7: Kế hoạch huy động vốn và hoàn trả vốn
Huy động Hoàn trả
Stt Ngày tháng năm
Số Tiền
Sử
dụng để Stt
Ngày tháng năm
Số tiền
Trả cho khoản
Ghi chú
1 1
2 2
... ...
Vay dài hạn
Tổng Tổng
1 1
2 2
... ...
Vay ngắn
hạn Tổng Tổng
Quá trình lập ngân sách dòng tiền mặt sẽ giúp cho các cơ sở có kế hoạch huy động và hoàn trả vốn vay một cách hợp lý nhằm đảm bảo cho quá trình sản xuất diễn ra một cách liên tục. Các cơ sở sản xuất cần xác định rõ thời điểm vay, số tiền vay và có kế hoạch hoàn trả một cách hợp lý.